Je zag het al tijdens de verkiezingscampagne: de VVD maar vooral het CDA schoven op naar Wilders. Met een laagje dat pretendeert dat ze beschaafd nationalistisch rechts zijn, speelden beide partijen op het winnen van potentiële Wilders (of Baudet) afvalligen. Met succes. Iedereen feliciteerde zichzelf met het afstoppen van de haatzaaier, zonder zich te realiseren dat het gedachtegoed van de haatzaaier nu gemeengoed is geworden.

In zijn Schoo-toespraak (Elsevier weet heel goed wie het daarvoor uitkiest – het heeft zelf ook een agenda) maakte Buma duidelijk dat de tournure van Maxime Verhagen voor Rutte/Wilders geen toeval was. Er werd toen een hoop over gejeremieerd – om in stijl te blijven – maar als ik Buma hoor dan vraag ik me af wat toen het probleem was. Zijn identiteit is niet een identiteit waar ik me mee kan vereenzelvigen en dat geldt voor heel wat mensen, schat ik zo. Net zo min als Wilders doet Buma pogingen om die identiteit te definiëren, afgezien van wat geneuzel over het Wilhelmus.

Nou moet ik toegeven dat de PvdA met zijn burgerschapstoets ook al een eind in deze verkeerde richting op is geschoven. De nieuwe regering bindt voor deze richting ook D66, nominaal liberaal en virtueel progressief (en ook niet meer dan dat), en de CU aan zijn zegekar. Baudet geeft haatzaaierij een laagje corporale zelfverzekerdheid. Wilders wint zonder te winnen.