Vandaag in de Standaard

U hebt misschien gehoord dat de Democratische gouverneur van Virginia, Ralph Northam, mogelijk moet aftreden wegens racistische foto’s in zijn jaarboek. Meer specifiek, een black face foto van een persoon met een zwartgemaakt gezicht waarop ook iemand in Ku Klux Klan kleding te zien is. Northam zegt dat hij niet op die foto’s stond (nadat hij er zich eerst voor had verontschuldigd) maar vertelde ook meteen dat hij wel eens een black face had gedaan op een feestje waar hij Michael Jackson uitbeeldde.

De lieutenant governor, Justin Fairfax, een veelbelovende zwarte politicus die Northam bij aftreden zou opvolgen, kreeg een me-too schandaal op zijn bordje. Hij zou in de campagne van John Kerry in 2004 een collega vrijwilligster tot seks hebben gedwongen. De dame in kwestie trad naar voren (geholpen door dezelfde advocaat die de aanklaagster tegen rechter Kavanaugh had bijgestaan) met details. Fairfax claimt dat de seks vrijwillig en met beider instemming was (hij wordt bijgestaan door dezelfde advocaat die Kavanaugh hielp). De wat bizarre link met de hoorzittingen over rechter Kavanaugh is tegelijk onthullend en pijnlijk. Zoals Kavanaugh een beeld van blanke gepriviligeerde studenten bevestigde – en gouverneur Northam dat eigenlijk ook doet – zo bevestigt Fairfax een klassieke racistische mythe van zwarte mannen die hun driften niet kunnen beheersen, het beeld waarmee segregatie voorstanders de blanke gemeenschap altijd bang maakten.

Mochten zowel de gouverneur als de lieutenant gouverneur aftreden dan wordt de attorney general, zeg maar de minister van Justitie van Virginia, de opvolger. Deze man, Mark Herring maakte deze week bekend, u raadt het, dat hij tijdens zijn studententijd wel eens een black face had gedaan. Mochten al deze drie aftreden of niet beschikbaar zijn voor opvolging dan wordt de Speaker van het Huis de opvolger – een Republikein. Nou ja, dat gaat er vanuit dat die in zijn jongere jaren niet op feestjes met schoensmeer in de weer is geweest.

Het is goed om in de gaten te houden dat dit allemaal gebeurt in Virginia, een grote staat net ten zuiden van Washington. Die locatie is niet onbelangrijk. Virginia was in de burgeroorlog het terrein waarop de meeste veldslagen tussen Noord en Zuid werden uitgevochten. Het is de staat waar na de burgeroorlog verregaande segregatie werd doorgevoerd. De meest racistische president (voor Donald Trump) was Woodrow Wilson (1913-1921) die in Virginia werd geboren. Wilson voerde tijdens zijn presidentschap segregatie door in de federale ambtelijke bureaucratie die tot dan toe daarvoor was gespaard. Laten we ook niet vergeten dat de Democraten tot en met de jaren zestig de partij van racisme en segregatie waren en een staat als Virginia werd gerund door de ergsten van hen (na de jaren zestig stapten de meesten over naar de Republikeinen maar blijkbaar is de erfenis ook onder Democraten nog levendig aanwezig).

Verder moet u weten dat Virginia de staat is van Thomas Jefferson, de derde president en de schrijver van de Onafhankelijkheidsverklaring waarin hij schreef ‘all men are created equal’. Jefferson bezat ongeveer 300 slaven. Zijn thuisstad was Charlottesville, waar de University of Virginia zijn meest trotste nalatenschap is. Maar u herinnert zich misschien dat in Charlottesville in de zomer van 2017 heftig werd gedemonstreerd tegen het verwijderen van het standbeeld van de zuidelijke generaal Lee – een standbeeld dat in de jaren 1890 was geplaatst, niet als herinnering maar als beeld om de onderdrukking van zwarten ook visueel vorm te geven, om het dagelijks in te wrijven.

De avond voordat de demonstranten voor en tegen die verwijdering botsten (waarbij een vrouw werd doodgereden door een neonazi) was er voor die universiteit van Jefferson een parade van fakkels dragende neo nazi’s en white supremacy aanhangers die riepen ‘Jews are not going to replace us’. In de dagen daarna meende president Trump dat er ‘best wel heel goede mensen’ in die groep zaten en dat de demonstranten moreel gelijkwaardig waren zowel in hun doelstelling als hun optreden (de neonazi’s en white supremacy demonstranten voor behoud van het standbeeld zwaaiden met pistolen en sloegen er lustig op los).

De huidige problemen met Democratische politici, want dat zijn die drie met problemen, laten zien hoezeer racisme in Amerika nog een dagelijks fenomeen is, in direct racistisch gedrag of in de erfenis ervan. Was het al niet door de ‘normaalheid’ van blackfaces in de jaren tachtig, nota bene twintig jaar na het einde van de segregatie, geholpen door de afwezigheid van zwarte studenten op de diverse campussen, dan toch door het klaarblijkelijke wangedrag van een zwarte man. Blackface en Ku Klux Klan outfits waren in dat Virginia heel normaal, net zo normaal als de talloze beelden van zuidelijke helden die voor de mensen die daarvoor open staan warme gevoelens over segregatie oproepen.

Dit is het dagelijks leven in een Virginia dat worstelt met zijn geschiedenis. Meer bewijs? De ironie wil dat in de campagne van 2017 toen Northam werd gekozen, diens tegenstander Ed Gillespie, een petitie tekende om die standbeelden te handhaven. Nog in 2018 was de Republikeinse kandidaat voor de senaat Corey Stewart, een onversneden Trump aanhanger die nog in 2017, toen zelfs Trump die onzin had laten vallen, de racistische birther-theorie over Obama’s geboorte nieuw leven inblies (Obama was niet legitiem president want niet in Amerika geboren – dogwhistle voor een zwarte Amerikaan kan niet zijn zoals ons).

Het noordelijk deel van Virginia, de uitgestrekte suburbs van Washington, en de hoofdstad Richmond zijn tegenwoordig grotendeels grotendeels Democratisch en opgenomen in de moderne wereld, elders in Virginia leeft het oude racisme nog steeds (deze Cory Stewart kreeg 41 procent van de stemmen). Op het platteland en naar het zuidwesten toe is Virginia gewoon nog the Old Dominion, daar leven de gevoelens die slavernij en daarna segregatie de norm waren alsof ze nooit zijn verdwenen.

Het is ongelukkig dat dit de Democraten overkomt, de progressieve partij die in Virginia veel veranderd heeft. Aan de andere kant laat het zien dat zelfs die progressieve Democraten de lasten meetorsen van Amerika’s erfzonde, de slavernij en het ingebakken racisme. Zo gezien is Virginia een heel ongelukkig voorbeeld van een verdeeldheid die, helaas, veel dieper zit dan enkel deze staat. Amerika anno 2019 is nog steeds druk bezig met het verwerken van een treurige geschiedenis. That’s what’s the matter with Virginia.