Wat doen we met een probleem als Donald Trump?

15 augustus in de Standaard

Ik gun de Republikeinen alles wat slecht is en zonder dat ik er wat voor hoef te doen krijgen ze dat ook. De ‘persconferentie’ van kandidaat Trump in zijn paleis in Florida moeten ze tenenkrommend hebben aangekeken. Het was een uur freewheelen door de narcist in chief. Als hij geen leugen oplepelde dan kraamde hij wel onzin uit. In zijn ‘interview’ met collega-narcist Elon Musk voerde Trump opnieuw zijn show op. De man ontbeert elke discipline en net als bij Joe Biden toont hij eigenschappen die we kennen maar die de afgelopen jaren behoorlijk zijn verergerd.

Lang geleden, toen Nikki Haley nog ruggengraat had, voorzag ik de mogelijkheid van een brokered convention voor de Republikeinen, omdat ze op tijd zouden ontdekken dat ze een volstrekte idioot in huis hadden die de verkiezingen niet zou kunnen winnen. Dat had ik goed verkeerd. Ik overschatte het gezond verstand van de Republikeinen. Wat ik niet onderschatte en nog steeds onderken als primaire impuls, is hun wens om de macht te winnen, tot elke prijs.

Het is inmiddels een amusant verhaal. De Republikeinse conventie was een feest van zelfbevestiging: de winst lag voor het grijpen. Er werd gebabbeld over een landslide. Na de moordaanslag verkeerde optimisme in overmoed, klassieke hybris, en zoals in alle Griekse drama’s leidt dat tot rampen. De ramp voor de Republikeinen is dat ze vastzitten aan een kandidaat die zijn eigen ergste vijand is. Met JD Vance, een hoogst persoonlijke keuze, haalde Trump een soort mini-me in huis. Het is waar: Vance wordt beter, of minder slecht, in de loop van de weken, maar hij blijft het soort van kandidaat dat weinig toevoegt aan de top van het ticket.

De ironie was dat juist die Republikeinse conventie Joe Biden er eindelijk van overtuigde dat hij zou verliezen van Trump. Drie dagen later vertrok hij eindelijk, de maandenlange depressie van de Democraten beëindigend. Kamala Harris en niet de rollatorman is nu de Democratische kandidaat en ze was zo verstandig om haar momentum, een campagne van joy, te versterken door Tim Walz als running mate te vragen.

Als opponent is Kamala Harris Trumps ergste nachtmerrie. Een vrouw met macht en gezag maakt hem onrustig. Harris zat vanaf seconde één onder zijn huid. Dat ze van kleur is, Indiaas en zwart, het kon niet op, bracht hem van slag. Een witte oude man, daar kan hij mee omgaan, een vrouw die haar identiteit zonder zorgen draagt, intelligenter is dan hij en ook nog eens rechtse directen uitdeelt – I know his type –, dat is andere koek.

Hoe snel kan het verkeren. De afgelopen drie weken is de Trump-campagne uit de rails gelopen. Van de discipline die zijn campagnestaf had opgelegd en uitgestraald is niets over. De kandidaat doet zijn eigen ding. Hij is een oude man, set in his ways, en als je niet beter zou weten dan zou je denken dat hij niet president wil worden. Nu is dat natuurlijk ook zo. Hij wil enkel winnen, wraak nemen, de schande van 2020 wegpoetsen, de grootste menigtes trekken.

De vraag wordt wat de partij van aanbidders van de psychopaat van Mar-a-Lago kan doen om een debacle te voorkomen. Voor de goede orde, het debacle is dat Trump de verkiezingen verliest en in zijn ondergang het Huis en de Senaat meesleept. Zeker, hij zal onder alle omstandigheden zo’n 45 a 46 procent van de stemmen halen, simpelweg omdat er mensen zijn die zonder nadenken op hem stemmen. 

Vroeger kenden we dat soort Democraten in het racistische zuiden. Yellow Dog Democrats. Het waren kiezers in de segregatiestaten die op een Democraat zouden stemmen, maakt niet uit welke, zelfs als het een yellow dog was. Die lui zijn nu overgestapt en Republikeinse kiezers geworden, bereid om op een yellow narcist te stemmen die niet terugschrikt voor een dot racisme. Maar het is niet genoeg om te winnen.

The Wall Street Journal, voorspelbaar anti-Democratisch, en in zijn redactionelen enkel interessant om te zien hoe diep je jezelf kunt ingraven in patente onzin, is kritisch. Nu waren deze reactionairen (het zijn geen conservatieven) nooit echte Trump-fans. Ze vertegenwoordigen nog de anti-overheid, lage belastingen en geen regulatie kant van de Republikeinen – de oude garde van de Bushes, Romney en McCain. Ze weten heel goed dat Trump geschift is maar hopen via de Heritage Foundation en het inmiddels odieuze 2025 Project zijn regering te kunnen sturen. Ze beginnen nu te twijfelen aan de kansen van Trump. Will Donald Trump blow another election?, kopten ze vorige week.

De ommekeer na de triomfantelijke conventie van de Trumpies, afgesloten met een kenmerkende meanderende toespraak door de kandidaat, lijkt alweer ver weg. De foto van het gebalde vuistje na de aanslag had geen lang leven. Wel horen we dezelfde oude plaat van Trump, de snerende, liegende, alles op zichzelf betrekkende, benepen en ‘ze nemen me steeds te pakken’ man die, zoals Walz terecht opmerkte, nooit lacht. Al helemaal niet om zichzelf.

Dit zal van kwaad tot erger gaan. Stel u voor dat Trump helemaal ontspoort in de confrontatie met Kamala Harris. Er komen drie debatten, al zou met niet verbazen als Trump na een wanprestatie de rest afblaast. Dit is een oude man, vast in zijn gewoontes en zonder capaciteit om creatief te denken. Hij gaat maar door ratelen en bewijst iedereen daarmee een belangrijke dienst: hij laat zien dat hij niet geschikt is om president te zijn.

Nee, Trump kan niet meer vervangen worden. Het dumpen van Vance, waarover openlijk werd gespeculeerd, zal evenmin werkelijkheid worden. En gelukkig maar. Donald Trump is de garantie dat de Democraten winnen. Dat was zo twee jaar geleden, dat was zo een jaar geleden en dat is nog steeds zo (ondanks pogingen van Biden om het Democratische karretje in de sloot te rijden). Maar de meeslijmende Republikeinen, denk Mitch McConnell, William Barr, Nikki Haley en al die anderen die uit opportunisme weer meespeelden, zullen onrustige nachten hebben. Ze verdienen het.