Het is een waar genoegen om mevrouw Truss en haar radicale minister van Financiën, Kwasi Kwarteng, in het stof te zien bijten. De markten reageerden furieus op hun absurde belastingverlaging voor de rijken, waardoor de tekorten enkel oplopen en scherpe kortingen op alle vormen van overheidsbeleid moeten volgen. De FT columnist Martin Wolf liet geen spaan heel van de gedachtenwereld achter dit voorgestelde beleid.
En het is inderdaad een bizarre throw back naar de Reagan flauwekul van supply side en de extreme verlagingen van de belastingen voor de rijken die Reagan en Tatcher doorvoerden, leidend tot de extreme ongelijkheid die we veertig jaar later kennen. Een van de meer positieve commentatoren claimde dat de groei van de jaren tachtig en negentig aan dat beleid te danken waren.
Dat is onzin. De diepe recessie van 1981-1983 (we zijn vergeten dat menigeen dacht dat Reagan na de midterms va 1982 een eentermijn president zou zijn), geëntameerd door Paul Volcker (met steun van de moedige Jimmy Carter) om de inflatie uit de samenleving te wringen, ruimde veel dood materiaal op. Dat was de impuls die de Amerikaanse economie nodig had. Niet Reagans belastingverlagingen. Die werden in 1981 werden al snel weer teruggedraaid en in 1986 kwam hij met het congres tot een grote herziening van het belastingstelsel. Inderdaad gingen de hoogste schijven omlaag maar dat was niet de motor voor groei, enkel de motor voor ongelijkheid.
En wat de jaren negentig betreft, het was Clinton die in 1993 de belastingen verhoogde, onder druk van het congres, voordat hij aan zijn neoliberale hervormingen van de sociale voorzieningen mocht beginnen (en voordat Hillary de gezondheidszorg mocht saneren – dat was ook meteen het einde daarvan). Clinton liet in 2000 een begroting in evenwicht achter, die vervolgens door kleine Bush om zeep werd geholpen.
Het is wat bizar om na het clowneske regime van Boris Johnson, die tenminste nog het inzicht had dat de overheid moet investeren in de rest van het land om de Engelse productiviteit te verbeteren en in de NHS om de wachtlijsten te verkleinen, nu ineens een neoliberaal radicaal regime opduikt. Die Kwarteng is interessant in zijn ideologisch radicalisme. Hij is, volgens alle verhalen, razend intelligent, maar ook in de greep van maar een enkel idee: kleine overheid, lage belastingen, leidt tot grote groei. Een drammer.
Truss schijnt in de loop van de jaren tot neoliberaal denken bekeerd te zijn. Het is waar dat niemand verrast moet zijn over haar blunder (dat is het als je je beleid na een week weer moet terugdraaien). Ze versloeg uiteindelijk de keurige minister van Financiën onder Boris die tenminste nog de tekorten wilde beperken.
Wat vooral frappeert is hoe lang idiote ideeën kunnen overleven. Je zou denken dat supply side economie en helemaal de variant daarvan dat lage belastingen voor de stinkend rijken enorme groei opleveren zo langzaam aan wel ten grave waren gedragen. Wat dat betreft is dit een interessante ontwikkeling: als een zombie kwam het falende beleid van Reagan en Tatcher weer terug. Als het leidt tot een snelle val van Truss en verkiezingen die de Tories straffen voor Brexit, voor Boris en voor Truss, des te beter. Maar het blijft een vreemd fenomeen dat twee personen zomaar beleid erdoor kunnen duwen dat niet bediscussieerd is en onmiddellijk schipbreuk leidt omdat het onzinbeleid is.