Tien jaar van onverholen racisme komen nu als een boemerang terug naar Trump, de top racist van de VS. Ik laat het beginnen met Trumps birther campagne, maar ik had ook met de Central Park (in 1989) five kunnen beginnen toen de failliete onroerend goed boer advertenties plaatste om de vijf jongens de doodstraf aan te smeren. Ze bleken na jaren gevangenschap onschuldig. Trump heeft nooit zijn verontschuldigingen aangeboden.

Dat kan hij ook niet. Een narcist van zijn kaliber kan nooit erkennen dat hij iets fout deed.

Maar we zien hier de oogst van tien jaar racisme. De birther campagne, hoe onzinnig ook, ondermijnde de legitimiteit van Barack Obama en hielp mee om hem vanaf 2010, toen de Republikeinen het Huis heroverden, het regeren onmogelijk te maken. Omdat Romney een relatief keurige politicus was, was de campagne van 2012 niet expliciet racistisch, althans niet van Romneys kant, wel van onderknuppels.

Door het onvermogen van Obama om zijn agenda te verwerkelijken werd de anti-Obama stem, ‘hij is niet een van ons’, steeds luider. Waar sommigen van ons Obama’s Amazing Grace in de kerk waar de slachtoffers van een blanke racist werden geëerd als een hartverwarmend gebaar zagen, daar zagen andere het als een nieuw bewijs dat Obama vooral en boven alles zwart was.

Boze blanke Amerikanen, in de steek gelaten door de Democraten, waren gevoelig voor deze boodschap en de gut van Trump is prima in orde. Het bracht hem de onverwachte overwinning.

De campagne van 2016 was racistisch, te beginnen met Trumps kwalificatie van alle Hispanics als racisten, verkrachters en drug dealers. Eindelijk iemand die het zegt! Uiteraard nooit verontschuldigingen voor de birther nonsens, die hem nu goed van pas kwam. Trump kittelde een Amerikaanse onderbuik. Het is niet zo dat de man Amerika racistisch heeft gemaakt. Daar heeft Amerika geen hulp bij nodig. Wel haalde hij alle remmen om dat knee jerk racisme in te tomen weg. Zijn aanhangers zagen hun kans schoon en gooiden alle remmen los.

In Charlottesville, in Michigan, bij het tuig op de trappen van het congresgebouw: Trump zag enkel goede lui. Beschaafde Amerikanen zagen iemand die racisme aanwakkerde. Ondertussen gingen de politiemoorden door en namen uitingen van white supremacy, antisemitisme en presidentieële desinteresse toe. Het ministerie van Justitie heeft iedere pretentie van het handhaven van burgerrechten als prioriteit laten vallen – het werk dat begonnen werd door Jeff Sessions, een zuidelijke racist in zijn hart. Het Supreme Court had meegeholpen door in 2013 de controle op wat zuidelijke staten deden met kiesregisters uit de kieswet van 1965 te slopen, omdat dat niet meer nodig zou zijn. Neem het zwarte Amerikanen maar eens kwalijk dat ze zich verneukt voelen.

Kiezers overal zagen hoe het aantal stembussen in arme, hispanic of zwarte wijken werd teruggedraaid, de kieslijsten werden ‘opgeschoond’. Ze zagen hoe in Florida en Georgia zwarte kandidaten de verkiezingen verloren omdat een groot deel van de bevolking niet mocht stemmen.

We zagen nog maar een week geleden hoe een zwarte jogger door drie blanken werd opgejaagd, achtervolgd en uiteindelijk doodgeschoten. Hoe een vrouw in Central Park de politie belde dat haar leven werd bedreigd ‘door een zwarte man’ terwijl de video duidelijk laat zien dat hij geen stap in haar richting zette en haar alleen aanspoorde haar hond aan de lijn te houden. We hebben geen video’s maar wel de overlijdensberichten van zwarte burgers die in hun eigen appartement worden doodgeschoten, in een geval omdat de agente, druk bezig aan de telefoon met haar vrijer, het verkeerde appartement in gaat en denkt dat het dat van haar is. We zijn Ferguson en Charleston niet vergeten. We zijn de vlaggen van de confederatie, symbolen van racisme wat zuiderlingen en noordelijke racisten er ook van mogen zeggen, niet vergeten. Ze maken deel uit van de aanhang van de president en worden door hem niet alleen in bescherming genomen maar zelfs omarmd.

I can’t breathe is het complement van Make America Great Again.

En laten we elkaar niet voor de gek houden, voordat iedereen met een camera rondliep was dit schering en inslag maar ging onopgemerkt en vooral ongestraft voorbij. Voor veel zwarten is dit hun dagelijks leven, zoals Ta-Nihisi Coates zijn zoon voorhield, waarschuwend dat je tot elke prijs een aanleiding, hoe miniem ook, voor machtsmisbruik moet vermijden.

We zien, terwijl het land brandt, een president die de aandacht probeert af te leiden naar de WHO en China. Een president die geen woord van medeleven heeft uitgesproken over de honderdduizend doden, van wie een meer dan representatief deel zwart en hispanic is – zou het kunnen dat de nonchalance van Republikeinse gouverneurs met social distancing daarmee te maken heeft?

Deze rellen zijn een vraag om aandacht. Aandacht voor het racisme in de hoogste kringen van de Amerikaanse regering, tot en met de man die het land theoretisch zou moeten verenigen. Een vraag? Een schreeuw. Het is te laat om de aandacht af te leiden. Het is te laat om anderen de schuld te geven.

Amerika komt dezer dagen zichzelf tegen. Een uiteenvallende samenleving geleid door een elite die niet open staat voor de werkelijkheid van het dagelijkse leven in deze bananenrepubliek waar mensen doodgaan aan slechte gezondheidszorg, armoede en politiegeweld. Volgende week gaat de senaat zich bezig houden met Hunter Biden en het vermeende Obama-gate. Het land roept dat er andere dingen belangrijker zijn.

Nee, er kan niets goeds van komen en tegelijk is het hoogst noodzakelijk dat een deel van het land opstaat tegen deze leiders.