Een artikel in de NYT vandaag bevestigt een gevoel dat ik al langer had: de trend voor investeringen en nieuwe ondernemingen, en die voor nieuwe banen, in de VS beweegt zich van de kusten naar het Midden Westen. Venture kapitalisten maar ook entrepreneurs kunnen in het gebied tussen de Rocky Mountains en de Appalachen (meer dus dan alleen het oude Midden Westen) meer mogelijkheden vinden dan in de kustgebieden.

De Rust Belt is inmiddels zo’n veertig jaar oud. Ik schreef er al over als correspondent in de jaren tachtig. Veel middengrote steden verkeren al jaren in crisis. Een aantal grote steden heeft zich geleidelijk aan hersteld, zich gerealiseerd dat de oude tijden niet terug komen en dat initiatieven noodzakelijk waren. Cleveland, Columbus, Indianapolis zijn niet direct de bloeiende centra die ze ooit waren maar redelijk goed gepositioneerd voor een verdere revival. Detroit lijkt bezig aan een terugkeer uit een wel heel diep dal. Chicago heeft een geweldsprobleem maar had nooit de crisis die het hele Midden Westen in de greep had.

Zeker, de opioid crisis en allerlei andere tekenen van sociaal en economisch verval, lijken op het eerste gezicht weinig aantrekkelijk voor bedrijven aan de kusten. Maar het was niet voor niets dat Amazon in zijn zoektocht (eigenlijk een roep om subsidies) naar HQ2 een paar verrassende optie op zijn lijst van twintig kandidaten had. Columbus, Ohio, stond er op. Indianapolis, Indiana, en Pittsburg, Pennsylvania (ik moet erbij zeggen dat Pittsburgh al lang een comeback heeft gemaakt – het was een van de eerste rust belt steden). Ik vond het toen verrassend dat Cleveland, Ohio, Madison, Wisconsin, en Cincinnati, Ohio, ontbraken.

Wat maakt deze regio ineens aantrekkelijk? Precies het spiegelbeeld van wat de kusten nu problematisch maakt. De huizenmarkten zijn er niet overspannen. Integendeel, er is ruimte voor goede deals en dan houdt je nog geld over voor hoognodige verbouwingen. De infrastructuur van deze steden heeft onderhoud nodig maar heeft traditioneel meer te bieden dan veel nieuwe steden in het Westen of Zuidwesten. Er is cultuur – de Cleveland Symphony heeft alle problemen overleefd.

Ik wilde al langer over deze mogelijke terugkeer naar het heartland schrijven, vooral omdat ik in Californië me steeds meer bewust werd van de problemen. Huizen in San Francisco en LA zijn onbetaalbaar, en dat geldt ook voor het grote gebied dat als Silicon Valley door het leven gaat. Je kunt 12.000 werknemers van Apple wel in een hypermodern kantoorgebouw stoppen maar waar gaan die wonen? Wie maakt schoon, doet cafetaria werk, wie doet het lage inkomenswerk als je niet in de buurt kunt wonen? Er wordt nu soms meer dan twee uur gereisd tussen werk en woning, dat is niet vol te houden.

Ik houd het hier kort – dit is een verhaal in ontwikkeling en ik heb niet de middelen om het goed en volledig te schrijven (het soort van journalistiek dat ik ooit voor Intermediair kon doen, bestaat niet meer – niemand betaalt genoeg voor deze verhalen). Mijn indruk is dat het relatieve belang van de kusten gaat afnemen en dat het midden een comeback gaat maken. Dit zijn ontwikkelingen van decennia, maar het is al begonnen. Staten zullen subsidies bieden voor bedrijven om zich te vestigen, zoals de absurde 30 miljard belastingvoordelen voor Foxconn om een geautomatiseerd bedrijf in Wisconsin te vestigen. Het is helemaal niet nodig om de loper op die manier uit te rollen, deze staten hebben voldoende te bieden. Ze maken nu dezelfde fout die hen oorspronkelijk banen kostte, namelijk toen de zuidelijke staten autobedrijven weglokten met subsidies (voordat ze naar Mexico vertrokken).

Mijn stelling is dat de waterhoofdrol van Californië maar ook die van New England en de New York regio tegen zijn natuurlijke grenzen is aangelopen. Een demografische verschuiving, terug naar het midden, is onontkoombaar. Dit heeft ook politieke consequenties: het gewicht van het midden zal groter worden. Nog groter, zult u zeggen? Ja, en het kan voor min of meer progressief denkende Democraten goed uitpakken als de evangelische zeloten en conservatieve ideologen worden aangevuld met Californische vegetariërs.