Andrew Cuomo heeft zijn verontschuldigingen aangeboden. Voor het lastigvallen van vrouwen zonder zich te realiseren dat hij hen lastig viel. Waarvoor verontschuldigt hij zich eigenlijk? Voor zijn horkerigheid? Voor het misbruik van een werksituatie die per definitie bestaat uit machtsrelaties? Voor zijn Neanderthaler houding over wat wel en niet gepast is? Voor zijn schending van het vertrouwen van de kiezer dat iemand die hij of zijn in een publiek ambt plaatst zich beschaafd gedraagt? Biedt hij verontschuldigingen aan aan de lastig gevallen vrouwen of aan de burgers? Of aan beiden?
Bij een van mijn favoriete essay schrijfsters, Eula Biss, lees ik dat Paula Jones, die indertijd werkte voor de gouverneur van Arkansas, ene Bill Clinton, 850.000 dollar compensatie kreeg omdat Bill zijn lid uit de broek hangend, haar had opgedragen ‘kiss it’. Deel van de deal was niet dat ranzige Billy sorry zei, Jones vroeg er niet om. Ik kan niet in haar gedachten kijken, maar sorry van zo iemand verlangen zou ik ook beneden mijn waardigheid vinden.
Ik heb nog steeds een dispuut met mijn echtgenote omdat ik ook de affaire van Billy met Monica Lewinsky sexual harassment vind. Zij niet, want het was consensual, ze wilden het allebei en Monica was verliefd. Strikt genomen heeft ze gelijk, het was geen harassment. Wel machtsmisbruik, per definitie in dergelijke ongelijke omstandigheden. Misbruik maken van een vrouw die voor je werkt en die verliefd is op je macht? Lijkt me machtsmisbruik.
Andrew Cuomo gaat niet aftreden, althans niet om deze zaken. Ik vermoed evenmin om zijn massage van de cijfers door bejaarden met corona als doden door ouderdom te noteren. Democraten staan er ook niet op, ook al roepen Republikeinen moreel verontwaardigd dat het schande is. Doet me altijd denken aan Sjefke van Oekel in de Wim Schippers creatie die met aangeslagen brillenglazen naar naakte dames kijkt en roept dat het niet moest mogen.
Democraten hebben geleerd van de Al Franken zaak, de senator van Minnesota die aftrad omdat hij misplaatste en smakeloze grappen had uitgehaald met een vrouwelijke collega. Het was klein bier vergeleken met de grootgrossier in smakeloosheid en vrouwvijandig optreden, Donald J. Trump. Niet te snel vertrekken, hebben ze ervan geleerd. Ik herinner me de gouverneur van Virginia die een black face zaak wist uit te zitten. Ze hadden ook kunnen leren: nooit je verontschuldigen. Double down. Gelukkig is die Trump les in dagelijks gebruik beperkt tot de Republikeinen.
Hij blijft dus gewoon zitten, ontdaan van de lauwerkransen die hem een jaar geleden werden omgehangen vanwege zijn mooie persconferenties. Cuomo zal die vierde termijn, die ook zijn vader Mario ontging, niet halen, vrees ik. Zijn er alternatieven voor sorry zeggen, onder deze omstandigheden? Nee, zeggen dat je weet dat je fout zat toen je het deed, helpt niet echt al zou het eerlijker zijn. Erkennen dat je een lul van klasse bent, misschien doet dat het. Maar sorry?
Verontschuldigingen, sorry zeggen in een stenotaal die toch andere inhoud heeft, is populair. Bijna net zo populair als het vragen om verontschuldigingen. Zo heeft Rutte zich verontschuldigd voor het wangedrag van de overheid in de toeslagenaffaire, althans dat geloof ik. Nu ik erover denk, weet ik niet of hij sorry gezegd heeft. Vast wel, nadat Asscher was teruggetreden.
Dat was allemaal niet lang nadat Rutte zich had verontschuldigd over de behandeling van bewoners van Groningen als aardbevingsregio. In het laatste geval was Rutte niet verantwoordelijk voor het beleid dat de problemen veroorzaakte, althans niet direct. Maar in de toeslagenaffaire was hij de belangrijkste vertegenwoordiger van de overheid die zich had misdragen. Sorry, sorry, en dan de verkiezingen in om die op basis van persoonlijk vertrouwen te winnen.
Heeft Rutte ooit sorry gezegd dat hij met de haatzaaier heeft geregeerd? Anders althans dan dat hij toen het erop aankwam door Wilders genaaid werd en dat niet leuk vond?
Ik hoor ook een roep om het aanbieden van verontschuldigingen voor slavernij, voor kolonialisme en zo nog wat delen van onze nationale geschiedenis. Als ik aanbieden schrijf dan veronderstelt dat het accepteren van verontschuldigingen. Wie gaat dat doen, wie kan ze aanvaarden? Zelfverklaarde erfgenamen? Nog los daarvan lijkt het me volstrekt nutteloos en zelfs getuigend van hypocresie om te denken dat sorry zeggen iets verandert. Als ik zeg dat bepaald optreden nu niet meer aanvaardbaar zou zijn, dan is dat een vaststelling, niet een verontschuldiging die ik iemand aanbied. De paus die sorry zegt voor kindermisbruik zonder te verklaren dat het een gevolg was van situaties die de katholieke kerk zelf heeft geschapen en in stand gehouden, en, afhankelijk van je interpretatie, nog steeds in stand houdt.
Anders ligt het als de roep erom bedoeld is om schade te verhalen, zoals bij de Japanse Amerikanen die excuus wilden voor de internering tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dan heeft het zin om erom te vragen. Het heeft juridische consequenties. Zo gezien hebben slachtoffers van segregatie in de VS meer recht op een claim. De meeste Amerikanen dachten dat ze er vanaf waren met een paar wetten in 1965. Dat was al te gemakkelijk. De bestorming van het Capitool is een gevolg van het ontbreken van een soort van waarheidscommissie in de VS om zichzelf ernstig de maat te nemen.
Wat betekent het sorry zeggen voor Nederlands kolonisme? Ik heb, eerlijk gezegd, geen idee. Het lijkt me zinvoller om na te denken over de omstandigheden waaronder uitbuiting plaats kan vinden – en dagelijks plaatsvindt – en een poging te doen ons in te leven in de manier waarop de daadwerkelijke koloniseerders daarover dachten, dan hen simpelweg de maat te nemen met de normen van nu. Sorry als ik op wat tenen stond.