De Republikeinen zijn hardleers. Of, nee, laat me dat amenderen. Wij zijn hardleers. Hadden we ooit gedacht dat er enig schuldbesef, enige serieuze analyse zou komen van de Republikeinse overgave aan de psychopaat? Wat zijn we ongelooflijk naïef.
De stemming gisteren in de senaat liet zien dat daarvan geen sprake zal zijn. 45 Republikeinen stemden tegen het voeren van het proces dat de impeachmentprocedure tegen nu oud-president Trump zou moeten afronden. 45, inclusief Moscow Mitch die vorige week nog verkondigde dat hij Trump verantwoordelijk hield voor de aanval op het Capitool maar hem niet wil veroordelen.
De excuses waren vanzelfsprekend. Opportunisme en bull shit. Volgens Rand Paul, een anti-overheids zeloot, steeds meer ook een anti-democratie zeloot, net als zijn totaal foute vader, is het voeren van een impeachment procedure tegen een president wiens termijn voorbij is in strijd met de grondwet. Het overgrote deel van de grondwet experts is het daarmee oneens en ook common sense moet deze redenering onderuit halen: het geeft, zoals Democraat Schumer zei, een president in de laatste weken van zijn termijn de vrije hand. Geen kans op bestraffing.
Maar de grondwet is allang opzij gezet door deze Republikeinen en ingeruild voor een onverstandige loyaliteit aan de psycho die op zijn beurt tegenover letterlijk niemand loyaal is. Als het Congres deze oproep tot terrorisme, deze staatsgreep (inclusief de pogingen om officials in Georgia onder druk te zetten, deel van de aanklacht, en de pogingen om het minister van Justitie verder te corrumperen, niet onderdeel) niet zou veroordelen dan zet het zichzelf buitenspel. Het moest impeachment instellen een jaar geleden, en toen al brachten de Republikeinen enorme schade toe aan het democratisch en grondwettelijk systeem. Deze herhaling maakt de schade permanent.
Het is goed, zelfs noodzakelijk, dat het proces gehouden wordt, alleen al om deze reden. Een parlement mag een staatsgreep van de uitvoerende macht nooit over zijn kant laten gaan. Een proces zal het bewijs nog eens opvoeren, laten zien wat er gebeurd is. Het wachten is echter op een commissie a la de 9/11 commissie om het hele complex rondom 6 januari bloot te leggen. Het belooft een hard rapport te worden maar zal, net zomin als het 9/11 rapport politieke consequenties hebben voor de plegers.
Het is ook goed om hiermee door te gaan omdat het Trump neerzet waar hij thuishoort: als een probleem van de Republikeinen. Als ze hem niet dumpen dan blijft hij politiek relevant, blijft hij voorverkiezingen bedreigen en neuzelen over 2024 zonder er iets voor te doen, simpelweg door aanwezig en beschikbaar te zijn. Dat is het Republikeinse dilemma waarin de lafhartigen en opportunisten nu al partij gekozen hebben: of de partij gumt Trump weg en herstelt zich als een conservatieve organisatie, of de partij blijft gevangene van een gevaarlijke populist en, via hem, van onscrupuleuze, diep slechte types als Ted Cruz en Josh Hawley.
McConnell wordt altijd beschreven als een uitzonderlijke manipulator, een man van het lange spel, iemand zonder idealen afgezien van het krijgen van en behouden van macht. Maar ook hij weet het niet zeker. Het lijkt er echter op dat hij voor meer macht met de Democraten en de vijf Republikeinen mee had moeten stemmen om vervolgens Trump kwijt te raken. Aan de andere kant, en die afweging lijkt McConnell te maken, misschien kan verdere destructie van de Amerikaanse politiek in 2022 weer een Republikeinse meerderheid in het Congres opleveren.
Tussentijdse verkiezingen zijn altijd lastig voor een nieuwe regering en McConnell kan hopen op een Republikeinse meerderheid. Maar ja, dan zit hij met het probleem dat Trump-getrouwen extreem rechtse kandidaten zullen steunen in Republikeinse voorverkiezingen, daarmee de kans op verlies in de echte verkiezingen groter makend. McConnell lijkt te hopen dat hij die schade kan beperken en zo in 2022 de macht kan heroveren.
Want laten we onszelf niets wijsmaken, een te groot deel van de Amerikaanse burgers is al diep gecorrumpeerd door de leugens en subversieve daden van deze Republikeinse Partij. Als Cruz en Hawley erop gokken dat ze weg kunnen komen, voordeel kunnen trekken van hun anti-democratisch optreden, dan zijn daarvoor best argumenten te vinden. Argumenten van opportunistische aard, niet inhoudelijk of van civic society aard.
De stemming gisteren liet zien dat de kaarten zijn geschud. De Republikeinen kiezen voor Trump en zijn trawanten in de hoop dat ze Trump in de loop van de jaren kunnen afschudden. De kans – door mij altijd klein geacht – dat ze hun rug zouden rechten en zich zouden herstellen als geloofwaardige, betrouwbare partij, is sinds gisteren aanzienlijk kleiner. Daarmee is de kans dat de Amerikaanse democratie in het komende decennium ten onder zal gaan, weer groter geworden.