Doug Podolsky

Om een ecotoerist te worden hoeft u echt niet naar een verafgelegen regenwoud te reizen. Er wacht genoeg avontuurlijk groen dichter bij huis. Yellowstone National Park is bijvoorbeeld veel meer dan Old Faithful, hete bronnen en grizzly-beren. Het park maakt deel uit van het Greater Yellowstone Ecosystem, in 1976 genoemd als één van Amerika’s eerste National Biosphere Reserves.

Het ecosysteem beslaat 76.000 vierkante kilometer, inclusief Yellowstone (het grootste wildreservaat in de 48 continentale staten), Grand Teton National Park in noordwest-Wyoming en delen van zuid-Montana en oost-Idaho. De grenzen zijn gedefinieerd door de natuur: klimaat, biologie en geografie, inclusief vijf bergketens, zeven nationale bossen, meer dan twintig rivieren en honderden meren. Helaas worden de grenzen van de typische Yellowstone-toerist meer bepaald door de weg.

De meeste bezoekers blijven bij hun auto en lopen zelden meer dan een paar meter, ook al is het mogelijk zo de wildernis in te trekken. Voor reizigers met kinderen, zoals wij met een achtjarige zoon, zijn lange trektochten door de wildernis niet goed mogelijk. Toch kan ook een jong gezien zonder moeite een stevig brok ecosysteem tot zich nemen – en uit de eerste hand vernemen wat de milieu-problemen van vandaag zijn. We begonnen onze tocht door vanaf de Moose Junction entrance over de Teton Park weg noordwaarts Grand Teton National Park in te rijden.

Op weg naar de Signal Mountain Lodge biedt elke bocht in de weg nieuwe gezichten op de acht hoogste bergen in de Teton keten. Het bescheiden, tussen pijnbomen en wilde bloemen genestelde hotelletje, biedt als enige kamers met uitzicht op Jackson Lake en de Tetons. Een dobbertocht over de Snake rivier laat de voedselketen in al zijn glorie in actie zien. Adelaars, visarenden, pelikanen en andere dieren jagen op forel, die op hun buurt zichtbaar zien terwijl ze zich voeden met waterinsecten in de ondiepe zijriviertjes.

In tegenstelling tot een wildwatertocht, voeren drijftochten (floats) over kalm water, zodat u zonder zorgen kinderen mee kunt nemen. Om onze eigen plek in de voedselketen te veroveren, besloten we op forel te gaan vissen in Jackson Lake. De chefkok in het Aspens Restaurant van het hotel bereidt tegen een geringe vergoeding wat de gasten vangen. De maaltijd wordt echter duurder door het inschrijfgeld voor de vistocht, plus de vergunning, beiden te voldoen in het hotel.

Jenny Lake

De vergunning somt de maat en het aantal op dat je mag houden en specificeert de gebieden waar je de vis die je vangt moet terugzetten. Om het ecosysteem van het water de bewaken, worden deze limieten streng gecontroleerd. Boetes voor overtredingen kunnen tot oplopen tot $50. Onze gids was Perry Orwick, die leek op Hemmingway maar dan met een paardestaart. Hij wist waar de vis zich verstopte. We vingen acht meerforellen van het toegestane formaat: twee om te eten, zes om terug te zetten. We toonden onze vangst aan de kok van Aspens Restaurant, reserveerden voor acht uur en namen onze truck voor een rit van twintig minuten over de Teton Park weg naar South Jenny Lake, het vertrekpunt van onze eerste wandeling in het ecosysteem.

‘Wandeling?” jengelde onze zoon. ‘Ik haat wandelingen!’ Gelukkig doet trail mix (noten en chocolade of carob chips) van de supermarkt naast het rangerstation wonderen. Pendelboten brengen wandelaars naar de voet van Mount Teewinot.

Als je van boord stapt, is het een gemakkelijke achthonderd meter naar de pitoreske Hidden Falls, waar we ook een hert tegenkwamen. Om acht uur de volgende dag gingen we naar het noorden, richting Yellowstone, over de Teton Park weg, die overgaat in de John D. Rockefeller Jr. Memorial Parkway. Rockefeller, de zoon van de Standard Oil Magnaat, wordt over het algemeen miskend als milieu-held, maar hij is degene die de beschermde gebieden in de regio enorm heeft uitgebreid door in de jaren dertig privé-grond op te kopen en aan de overheid te schenken (zie over Grand Teton Park ook Amerika, jun/jul 1996).

Geisers stonden bovenaan ons lijstje in Yellowstone. Vanaf de zuid-ingang van het park volgden we de Grand Loop – de 227 kilometer lange, achtvormige weg voor postkoetsen uit de vorige eeuw – en draaien bij Grant Village naar het westen, op weg naar de Upper Geyser Basin. Daar bevindt zich op krap 2,5 vierkante kilometer een vijfde deel van de geisers in de wereld. Old Faithful, de beroemdste geiser, kan beter beschouwd worden als afgezaagde toeristische attractie dan als geologisch wonder.

In 1993 kwamen meer dan drie miljoen mensen kijken hoe de geiser elke 75 minuten een 39 meter hoge waterzuil de lucht in blaast. De ecotoerist stopt echter niet bij de Old Faithful.

Van een afstand lijkt het open veld met geisers die het water tientallen meters de lucht in slingeren bijna surrealistisch; dichterbij is het indrukwekkend realistisch. Individuele geisers die u zeker moet bezoeken zijn Castle (schiet eerst water, dan stoom), Riverside (barst onder een hoek uit) en Grand (1 tot 4 krachtige stoten elke 7 tot 15 uur). Ze liggen allemaal op loopafstand over goede gemarkeerde paden van de Old Faithful. Het verhaal achter de geisers is net zo facinerend als de geisers zelf.

Yellowstone ligt op een vulkanisch plateau, waar gesmolten lava dichter onder de aardkorst ligt dan waar ook. De meer dan tienduizend hydrothermale attracties van het park – geisers, gasbronnen (stomende vulkanische openingen) en modderpoelen (kokende brouwsels van min of meer vloeibare klei) – ontstaan als regen en sneeuw de grond in sijpelen en door de lava worden verhit. Dan wordt druk opgebouwd en wordt het water borrelend en exploderend teruggespoten naar waar het vandaan kwam.

We gebruikten een cafetaria-achtige lunch in de Old Faithful Inn, de grootste houten ‘cabin’ ter wereld, met een 25 meter hoog plafond en zitplaatsen voor meer dan tweehonderd mensen. Het eten hier en in andere restaurants in het park wordt verzorgd door TW Recreational Services, een gesubsidieerd cateringbedrijf, dat ook eigenaar is van Denny’s en Hardee’s. Dat krijg je dan ook: eenvoudig Amerikaans eten voor gemiddelde prijzen. Burgers, gegrilde kippenborst en tacosalade. Het bedrijf runt ook alle hotels.

Grand Prismatic Spring

Een kort ritje verderop ligt één van de meest curieuze hoeken van het ecosysteem, de Grand Prismatic Spring. Het saffierblauwe middelpunt van de hete bron is omringd door helder gele en oranje schakeringen. De kleuren worden veroorzaakt door bacteriën en algen, die zelfs bij temperaturen rond het kookpunt gedijen. Op weg naar ons onderdak voor die nacht, namen we de tijd om met de natuur in harmonie te raken.

Sla linksaf van de hoofdweg bij het Firehole Canyon Drive bord, en U bevindt zich op een 3,5 kilometer lange éénrichtingsweg, die langs 240 meter hoge lavakliffen en de 12 meter hoge Firehole Fall naar een idyllische zwemplek leidt. Bi de watervallen is nog steeds een duidelijke strook puin te zien, die gevormd werd toen de bovenlaag van de lavastroom afkoelde en stolde.

Op de dag dat wij bij deze zwempoel stopten, stonden vier auto’s vol mensen op het uitkijkpunt, maar slechts een paar van hen waren het rotspad afgedaald en het door een hete bron verwarmde water ingelopen. Terwijl ik zwom met mijn zoon, deed mijn vrouw aan de kant pogingen een paar nieuwsgierige rotskonijnen te lokken, één van de vierennegentig soorten zoogdieren in Yellowstone. Deze beestjes van tussen de 15 en 20 centimeter lengte danken hun naam aan hun gewoonte gras op de rotsen te drogen om het daarna als wintervoorraad op te slaan.

Als je te dichtbij komt, roepen de konijnen u met een luid ‘Eek!’ een halt toe. Verfrist door onze duik, reden we naar de Mammoth Hot Springs in het noorden. Daar kun je etherische formaties zien, terrassen genaamd, die eigenlijk beter kunnen worden omschreven als gigantische geologische werken-in-uitvoering. Elke dag brengt het hete bronwater uit de diepte twee ton opgeloste kalksteen naar de oppervlakte, waar het in een borrelende oprisping van kooldioxide wordt afgezet als travertijn, een kristalachtig mineraal.

Warme bronnen

Miniscule plantjes, algen en bacteriën kleuren de formaties blauw, oranje, geel en groen. We kwamen rond zes uur ’s middags aan bij de bronnen en hadden nog daglicht genoeg om twintig minuten te wandelen naar het Minerva Terrace voor een uitzicht over de enorme, kasteelachtige structuren. Daarna namen we onze intrek in een eenvoudige kamer in het Mammoth Hot Springs Hotel en gebruikten we een eenvoudigde maaltijd. Bij wijze van slaapmutsje namen we de anderhalve kilometer lange éénrichtingsweg om de bronnen heen, reden toen nog ongeveer anderhalve kilometer naar de Grand Loop, parkeerden en genoten van de Melkweg.

We begonnen onze derde dag met een rit van acht kilometer, op zoek naar nog meer geologische wonderen – en mogelijk ook bagels – net buiten de noordelijke ingang van het park in Gardiner, Montana. Vanaf de weg zagen we in het zuidwesten een enorme, heel oude lavaverschuiving. Als je van Gardiner naar het westen kijkt, heb je een prachtig zicht op de met ijs bedekte Electric Peak, de hoogste top in de Gallatin bergketen.

Ze hadden geen bagels in Cecil’s Restaurant, maar genoeg commentaar op milieu-onderwerpen. Eén van de debatten op dit moment: wordt het delven van goud, zilver en koper toegestaan bij Cooke City, Montana, slechts vier kilometer buiten Yellowstone National Park? Mijnbouw betekent werkgelegenheid, maar de Greater Yellowstone
Coalition, een plaatselijke actiegroep, stelt dat het kan leiden tot een zure waterstroom naar de zijarmen van de Yellowstone rivier.

Crown Butte Mines, het bedrijf dat de mijnbouw in dit gebied wil beginnen, veegt de bezorgdheid als ongegrond van tafel. Deze zomer zullen staats- en federale autoriteiten beslissen over het toestaan van mijnbouw, gebaseerd op een analyse van de gevolgen voor het milieu. We gaan opnieuw het park in door de toegangsboog die bij de noordelijke ingang staat en reizen van Mammoth negenentwintig kilometer naar het oosten, naar de rustieke Roosevelt Lodge bij Tower Junction.

Dit uit 1928 stammende gebouw is genoemd naar Teddy Roosevelt, een kampioen op milieu-gebied. We keken in eerste instantie wel evenop toen we onze extreem rustieke Roughrider-cabin zagen, met een houtkachel, stapelbedden en een simpel peertje aan het plafond. Niet veel meer dan kamperen onder een dak. Het koste een uur om Lost Lake te vinden – dat misschien ooit, in een ver verleden, verkeerd stond aangegeven maar nu duidelijk is gemarkeerd – dwars door wilde frambozen bosjes en over paden met dennenaalden, bijna driehonderd meter stijgend in nog geen anderhalve kilometer. Het meer was bedekt met gele waterlelies en blauwe en gele alpen vergeet-me-nietjes groeiden overal, bij de grond bescherming zoekend tegen de late vorst.

Terug in het hotel, claimden we elk een schommelstoel op de veranda We zaten te praten met een vrouw die beweerde dat ze de vorige nacht twee wolven bij de weg had gezien. Eenzame wolven of paartjes worden af en toe nog gezien, maar roedels lijken te zijn verdwenen. We spraken over het controversiële plan van de regering om misschien wolven te herintroduceren in het ecosysteem.

Wolfen importeren

In dit voorstel wil de regering de komende drie tot vijf jaar ongeveer vijftien wolven per jaar vanuit Canada in Yellowstone importeren; andere wolven zouden naar midden-Idaho gaan. Voorstanders dragen wetenschappelijke argumenten (zonder wolvenroedels is de jager-prooi balans van het ecosysteem verstoord) en economische redenen (ze zijn een toeristentrekker) aan om de wolven terug te brengen. Maar ranchers in de buurt zijn woedend. De populatie wilde wolven werd in de jaren dertig teruggebracht door jagers en boeren die klaagden dat de veelvraten hun vee en schapen verslonden.

De hamvraag is of geïmporteerde wolven volledig beschermd worden als een bedreigde diersoort of als ‘experimentele, niet-essentiële’ bewoners worden beschouwd, wat zou betekenen dat boeren ze kkunnen afschieten als de veestapel bedreigd wordt. Washington is nog in overleg. Over het algemeen houd ik me buiten ‘cowboy suppers’, compleet met oeverloze verhalen en liedjes bij het kampvuur. Maar we waren echt toe aan wat vermaak, en dit was de enige keus voor vanavond.

De reserveringen verliepen vlot, dus gaven we ons op bij het hotel. De prijs is inclusief een eet-zoveel-je-kan diner en een huifkartocht naar de barbequeplek in Yancey’s Hole. De veertig in koor zingende Girl Scouts in onze wagen zorgden voor een gedenkwaardige avond. En het transport was milieu-bewust – paardekracht. De volgende morgen speurden we naar grizzlies. Er zwerven er ongeveer 250 door het Greater Yellowstone Ecosystem. Maar we zagen er geeneen toen we over de Grand Loop veertig kilometer naar het zuiden reisden, richting Yellowstone Lake en langs Mount Washburn, wat een goede plek geacht wordt om beren in de vroege ochtend te zien.

We zagen honderd meter verderop wel zo’n zestig bisons door een stroom waden in Hayden Valley, wat ongeveer acht kilometer ten noorden van Yellowstone Lake ligt. Sommigen zwierven over de weg, zodat we een bijna oog-in-oog contact met ze hadden. De bisons in Yellowstone stammen af van de enige permanent wilde kudde in de Verenigde Staten. In tegenstelling tot wat wordt beweerd, staan de Amerikaanse buffaloes niet op de overheidslijst voor bedreigde dieren en hebben ze er ook nooit op gestaan. Maar adelaars staan op de lijst.

Gelukkig groeit de adelaar populatie – zo sterk zelfs dat de vogels van de lijst geschrapt kunnen worden, in ieder geval in bepaalde delen van het land, als hun aantallen consistent genoeg zijn na het broedseizoen van dit jaar. Bij de laatste telling, in 1992, waren er 3.747 volwassen paren in de Verenigde Staten, tegen 1.757 paren in 1984. We zagen drie Amerikaanse adelaars tijdens onze boottocht op Yellowstone Lake, één van ’s lands grootste bergmeren. Eén zat op zijn 500 kilo zware nest, bovenop een dode pijnboom.

Grote bosbranden

De verkoolde resten van omgevallen bomen die route naar de west-uitgang bevuilen, zijn ontnuchterende herinneringen aan de branden van 1988. Die zomer brak het droogterecord van het park. Blikseminslagen en door mensen veroorzaakt vuur staken droog gras en dode bomen aan, wat vele kleine brandjes en een paar enorme vuurzeeën tot gevolg had. Vuur maakt deel uit van de cyclus van het ecosysteem – de natuurlijke manier om van dood hout en overbevolking in het bos af te komen.

Maar in juli 1988 stapte het parkbeheer af van haar beleid om natuurlijk veroorzaakte branden uit te laten branden, omdat de ongewoon harde wind de gloeiende stukjes kilometers ver blies. Toen men de branden uiteindelijk onder controle had op 11 september, had een kwart van het park geleden onder de bomendodende vuuroverslag. In de nasleep van de vernietiging komt de verjonging. We zagen een eland-stier in het zwartgeblakerde bos, vers gras grazend, en de meeste velden zijn weer groen.

Grote delen van het park zijn nog steeds verschroeid en getekend, maar de as bemest de nieuwe groei. Het is onmogelijk te voorspellen wanneer je wild ontmoet, maar een auto langs de kant van de weg is meestal een teken dat iemand een dier heeft gesignaleerd. Toen we de west-uitgang van het park naderden, passeerden we een stilstaande kampeerwagen, dus stopten wij ook. Dit bleek ons opwindendste zicht te worden – een grazende zwarte beer. Op een afstand van negen meter bekeken we de fouragerende beer zo’n tien minuten.

Zwarte beren eten voornamelijk vegetatie als gras en zaden, wat de reden is dat ze in het bos blijven. Ze eten ook vlees. Toen de beer zijn kop optilde om een snelle blik onze kant op te werpen, besloten we dat het tijd was om te gaan. Het parkbeheer zegt dat er geen gevallen bekend zijn van toeristen die door beren zijn opgegeten. De meest recente toetakeling was in 1992. De beren worden echter door de mens bedreigd. Houtkap op grote schaal, vooral in Idaho’s Targhee bos ten westen van Yellowstone, vernielt de natuurlijke leefomgeving van grizzlies en andere beren. Als gebied met uitgestrekte bergstreken is de Targhee altijd een goed thuis gewweest voor zowel grizzlies als bighorn schapen, Amerikaanse elanden en herten.

Afgelopen zomer hebben onderzoekers van het U.S. Departement of the Interior geprobeerd de gevolgen van de houtkap en wegen voor de grizzlies in kaart te brengen. `We konden geen grizzlies vinden – alleen mogelijke sporen,’ vertelt Richard Knight, leider van het onderzoeksteam. Sommige vragen over waar de grizzlies in de Targhee als geheel passen, worden misschien deze zomer beantwoord, als Knight’s team ze opnieuw gaat opsporen en bestuderen. We waagden ons in Idaho door de west-poort van het park via de Targhee, op weg naar een ‘bed and breakfast’ over de grens van Idaho in Alta, Wyoming.

High Country Comforts is een 630 vierkante meter grote blokhut, gemaakt van 35 centimeter dikke dennenstammen. Binnen treft je een 7,5 meter grote haardplaat van lavasteen, handgemaakt houten meubulair en quilts, en foto’s en schilderijen van plaatselijke kunstenaars aan. Rond etenstijd ontdekten we nieuwe grenzen (voor een Yellowstone-toerist tenminste). Italiaans eten, Chinees eten en vegetarische schotels, onvindbaar in de eetgelegenheden in het park, kun je krijgen door de grens van Idaho opnieuw over te steken naar het British Rail Restaurant in Driggs.

Op de ochtend van de vijfde dag rusten we uit en maakten een lange wandeling langs een landweg met Fred, de hond van het huis, die het prettig vindt om in de schoenen van de bezoekers te bijten. Daarna verkenden we de wildernis van de Targhee. De meest toegankelijke delen van de wildernis – wat de toerist interesseert – zijn de ski- en zomervakantie gebieden. Quiet Sprtz verhuurt uitrustingen om te wandelen, kamperen, vissen en mountain-biken en heeft informatie over boten en paardrijden.

Onze eco-trip eindigde in Jackson, het sjieke cowboystadje in het enorme gat, de vallei tussen de Gros Ventre en de Grand Teton bergketens (rij zuidwaarts over Highway 32 of 33 en door de Teton Pass). We overnachten in het Wort Hotel, een oriëntatiepunt uit het Wilde Westen, en gingen ’s avonds naar de rodeo. Na onze dagen in de onbedorven wildernis bezorgde Jackson ons een cultuurschok. Het ene moment stonden we nog te kijken naar velden met oergeisers en ons te vergapen aan bisons; het volgende moment kijk je naar cowboys – en niet te vergeten, winkelen bij de Polo Ralph Lauren Factory Store en dineren bij Bubba’s B-B-Q. Maar dan nog, in het Greater Yellowstone Ecosysten kan iedereen een stekje vinden.