De Mississippi Delta Trip van Memphis naar New Orleans en terug via Nashville

(14 dagen, naar keuze aan te passen)

Door Frans Verhagen

Technisch gezien is de Mississippi Delta helemaal geen delta. Het is een stroomvlakte waarover de majestueuze Mississippi in de loop der eeuwen zijn weg heeft gezocht, nu eens hier dan weer daar zijn bedding leggend. Op die brede vlakte legde de rivier met zijn talloze overstromingen een vruchtbare laag grond, die hier de katoenproduktie uiterst aantrekkelijk maakten. Maar goed, een kniesoor die op deze formaliteiten let: de Delta heet de Delta ook al is het er geen, en de blues heet de Mississippi Delta Blues en daar kan niemand wat aan veranderen.

Route 61 is de belangrijkste doorgaande weg tussen New Orleans in het zuiden en Chicago in het noorden. Memphis ligt er ongeveer tussenin. Een prachtige weg dus om vanuit Memphis naar het zuiden te volgen en de geschiedenis van de regio, van de blues en andere muzieksoorten, te ontdekken. Maar het leven in het Zuiden speelt zich niet zo vaak langs de weg af: het is echt nodig om achterafweggetjes te op te rijden, nieuwe routes te ontdekken, ook al lopen die soms dood in katoenvelden of op dijken van de Mississippi. Daar liggen de wortels van de blues en vindt u het echte karakter van deze streek. Zo is Route 1, een aftakking van Route 61, eigenlijk de mooiste manier om naar Vicksburg te rijden. U moet er dan wel de tijd voor nemen, maar u bent in het Zuiden, en dat past er dus bij.

Dag 1 & 2 Memphis

Je kunt de Mississippi Delta op vele plaatsen laten beginnen, maar misschien is Graceland, het huis van Elvis Presley, wel de meest toepasselijke. Beale Street Historic District, de is ook een mogelijkheid, maar als u naar Memphis komt met muziek in uw oren, dan is dat toch vooral te danken aan Elvis Presley die zorgde voor de grote samensmelting van de zuidelijke muzieksoorten.

Iedereen weet dat de blues hier is geboren, maar niemand kan je vertellen waar precies en hoe. De meest aanvaardbare versie is dat gezangen op de plantages met sterk Afrikaanse kenmerken werden gecombineerd met traditionele plattelandsmuziek waarbij alles wat geluid voortbracht een instrument kon zijn. wasborden, bassen bestaande uit één snaar gespannen over een emmer, lege flessen: alles kan worden gebruikt.

Route 61 is daarom de muziekroute van Amerika. Langs deze weg stroomde de muziek van de delta met de verhuizende zwarten eerst naar Memphis, en later naar Chicago, waar hij in elektrisch versterkte vorm de Chicago Blues werd.

Dag 3 Naar Clarksdale

Vanuit Memphis neemt u Route 61 South. U verlaat Tennessee en komt Mississippi binnen, richting Clarksdale. Onderweg rijdt u door landschappen met dennebomen en het relatief vlakke land van de rivierdelta. De Mississippi is nu ingedamd met rivierdijken maar de vruchtbare aarde hier is het produkt van eeuwenlange overstromingen en sedimentatie. Pas na de Burgeroorlog legde de federale overheid de dijken aan.

U rijdt nu door Tunica County, een van de armste gedeelten van de Verenigde Staten. Hier is de blues geboren, in het vruchtbare land dat voor sommigen enorme rijkdom en voor velen afzichtelijke armoede opleverde. Na de mechanisering van de katoenbouw vertrokken veel zwarten naar Memphis en Chicago. U kunt naar allerlei musea gaan over de burgerrechten, maar interessanter is het misschien hier wat rond te rijden, dan ziet u zelf waar het om ging – en gaat. Een authentieker stukje Amerika is moeilijk voor te stellen.

Uw eerste bestemming op Route 61 is Clarksdale, niet omdat het zo’n mooi stadje is maar omdat dit de plaats bij uitstek is om de wortels van de authentieke blues te onderzoeken. Het Delta Blues Museum begroet u met een levensgroot beeld van de legendarische blueszanger Muddy Waters. Ook andere ex-bewoners van Clarksdale krijgen in het museum veel aandacht, zoals John Lee Hooker, Howlin’ Wolf en Robert Johnson, die zijn ziel aan de duivel zou hebben verkocht in ruil voor de mooiste bluesliederen ooit gemaakt. De collectie bestaat uit foto’s, instrumenten en persoonlijke bezittingen, maar vooral de video’s en geluidsopnamen zijn natuurlijk interessant. Dankzij de moderne rock groep ZZ Top, die weten waar hun muziek vandaan komt, onderging het museum een flinke uitbreiding.

Tijdens het weekend hebben de juke joints, de traditionele bluesclubs, vaak live muziek. Kijk bijvoorbeeld bij Smitty’s Red Top Lounge, 377 Yazoo Avenue, of Margaret’s Blue Diamond Lounge, Tallahatchie Avenue, of, op zondagmiddag, Red’s South End Disco aan de Sunflower Street. Maar wie echt de blueswereld van vandaag wil exploreren is op eigen initiatief en geluk aangewezen – niets ligt vast, niemand weet iets zeker, alles is mogelijk.

Delta Blues Museum, 114 Delta Avenue, open van 9 tot 5, (601)624-4461

Dag 4 naar Vicksburg

Vanuit Clarksdale steekt u even door naar het westen, naar Mississippi 1 South. Deze weg volgt de loop van de Mississippi in de richting van Greenville, dat zowat op de dijk ligt. Greenville is bekend vanwege zijn Mississippi Delta Blues Festival dat ieder jaar in september wordt gehouden. Dat mag u niet missen als u in de buurt bent! ’s Avonds zijn aan Nelson Street, niet de meest sjofele buurt van het stadje, de echte bluesmuzikanten te vinden, bijvoorbeeld in Playboy. Voor authentiek zuidelijk voedsel (volgens sommigen het beste van de delta) moet u zijn bij Doe’s, aan Nelson 502 (601)334-3315.

We gaan verder over Route 1 South, in de richting van Vicksburg. De weg volgt de Mississippi, al ziet u hem niet altijd – maar even zoeken, en u treft een prachtig landschap. Een kilometer of dertig voor die stad komt u weer op Route 61 terecht. Vicksburg ligt op een hoge, steile klif in een bocht van de Mississippi, strategisch gelegen omdat je vandaar zowel de noordelijke als de zuidelijke rivierloop controleert. Het heel eigen karakter van de stad zal u ongemerkt in de greep krijgen, vooral naarmate u meer te weten komt over de rol van Vicksburg in de Burgeroorlog. Soms lijkt het wel of de oorlog gisteren was afgelopen in plaats van 130 jaar geleden.

Vicksburg werd het Gibraltar van de Confederatie (van de Zuidelijke Staten) genoemd voordat de stad zich moest overgeven aan de Noordelijken in 1863, na een lange en bittere belegering. Zo lang en zo bitter, dat Vicksburg in het Zuiden een beetje een symboolfunctie heeft. Het slagveld vlak bij de stad is een verzameling monumenten op keurig onderhouden groene weiden, maar zoals altijd heeft de parkdienst weer uitstekende tentoonstellingen opgezet die uitleggen hoe de slag in zijn werk ging.

In Vicksburg zelf is het kleine lokale museum een aanrader. Het vertelt veel over het dagelijks leven in de belegerde stad en de ellende na de overgave. Ondanks de bombardementen zijn er ook nog grote vooroorlogse landhuizen te zien, zoals Balfour House en Martha Vick House. Een andere manier om de stad in ogenschouw te nemen is door een boottour te maken met de Spirit of Vicksburg, een wat kleinere raderboot. Hij vertrekt aan de voet van Clay Street, onder aan de klif.

Vicksburg National Military Park, 3201 Clay Street, aan Route 20, open van 8-5, tel. (601)636-0538

Dag 5 naar Natchez

Vanuit Vicksburg volgt u weer Route 61 South, of de kleinere wegen die naar de Mississippi leiden. Natchez is pittoresk gelegen aan de Mississippi, of beter gezegd, boven op de hoge oevers van de rivier, met een weelde aan herinneringen aan de lang vervlogen en geromantiseerde glorietijden van het Oude Zuiden. De stad heeft maar liefst vijfhonderd zogenaamde ante-bellum (zoals vòòr de Burgeroorlog hier wordt genoemd) gebouwen, waaronder vooral veel woonhuizen van rijke zuiderlingen. Vòòr de Burgeroorlog, zo zegt men, woonde de helft van alle Amerikaanse miljonairs in Natchez, en ze bouwden enorme huizen. Tijdens de Burgeroorlog bleef de stad gespaard, zodat de meeste huizen er nog staan als in hun glorietijd. Een aantal huizen kunnen worden bezocht en geregeld vinden er verkleedpartijen plaats waarin men net doet alsof de Burgeroorlog nooit plaatsvond, de zogenoemde Natchez Pilgrimage (eind maart, begin april, en, opnieuw, in oktober).

Van de huizen noemen we Linden (1 Linden Place), Auburn (400 Duncan Avenue), Stanton Hall (401 High Street), Dunleith (84 Homochitto Street) en Rosalie (100 Orleans Street). Een speciaal geval is Longwood, volgens velen een van de meest fascinerende huizen van Amerika – te meer daar het nooit is afgebouwd nadat de bouw tijdens de Burgeroorlog was stopgezet. Het gigantische huis heeft een achthoekige vorm, met aan alle zijden moorse kolommen en bogen. Boven op de torenstructuur staat een uivormig dak. Het prachtige huis is nu eigendom van de Pilgrimage Garden Club en een omweg waard.

Longwood, 140 Lower Woodville Road, open van 9 tot 5, tel. (601)647-6742

Natchez-Under-the-Hill is plaats waar de boten die de Mississippi bevoeren aanlegden. Het was een beroemde verzamelplaats van dieven, oplichters, gokkers en prostituées. Veel scheepslui die uit New Orleans terugkwamen om naar huis te gaan, naar het Noorden, raakten hun zuurverdiende centen hier kwijt. Haar bijnaam was Sodom-of-the-Mississippi. Nu is het een toeristische plek, waar de luxe raderboten, de Mississippi Queen en de Delta Queen nog aanleggen. U kunt ook een korte tour maken met de Jubilee, een rondvaartboot.

Dag 6 naar New Orleans

Van Natchez via Baton Rouge (de hoofdstad van Louisiana) naar New Orleans heet de weg de River Road. Hier ligt de ene plantage na de andere, vlak bij de rivier, steeds om gemakkelijk het katoen of de suiker te kunnen verschepen. Veel van de landhuizen zijn in gebruik als Bed & Breakfast of kunnen worden bezichtigd. De weg slingert gelijk op met de dijk van de Mississippi. Om de context van deze plantages te verkrijgen, is een bezoek aan het Rural Life Museum van de Louisiana State University in Baton Rouge de moeite waard. Daar krijgt de bezoeker een goed idee hoe het dagelijks leven op en rond de plantage er voor gewone mensen uitzag. Baton Rouge is verder interessant vanwege zijn State Capitol, een heel bijzondere Art Deco skyscraper die door populist Huey Long in 1932 werd gebouwd. Vanaf het observatiedek, bovenin de toren, heeft u een uniek uitzicht op de verre omgeving. Huey Long, een legendarische politicus die volgens velen presidentiële aspiraties had, werd in 1935 onder nooit opgehelderde omstandigheden in de hallen van het gebouw vermoord – of misschien in de ontstane paniek door zijn eigen lijfwachten doodgeschoten. De kogelgaten zijn er nog te bezichtigen en dat kleine parmantige mannetje waarvan het standbeeld in het park voor de toren staat – dat is Huey.

LSU Rural Life Museum, 6200 Burden Lane, Baton Rouge, (504)765-2437

State Capitol, open van 8 tot half 5, Observation Deck open van 8 tot 4, tel. (504)342-7317

Dag 8, 9 & 10 New Orleans

New Orleans heet niet voor niets de Big Easy: de sfeer is er relaxed en ongedwongen. De combinatie van muziek, eten en drinken zorgen voor een permanent feest. De Fransen lieten hier niet alleen de French Quarter achter maar ook een mediterrane cultuur, uniek voor de VS. De French Quarter is het interessantste gedeelte van de stad, met zijn cafés, restaurants en live muziek. Ook overdag is er altijd wat te doen, al was het alleen de stad te zien ontwaken na alweer een gezellige maar vermoeiende nacht.

Bourbon Street is de beroemdste straat van New Orleans, maar lang niet de mooiste. Rondwandelend ontdekt iedereen zijn eigen favoriete plekjes. U dient daarvoor ook de tijd te nemen: rekent u op minstens twee dagen oponthoud in New Orleans. Tijdens Mardi Grass (carnaval) en het jaarlijkse Jazz Festival laat de stad zich van zijn beste kant zien – maar dat vereist wel planning in verband met reserveringen.

Bewoners van New Orleans beschouwen eten als een van de belangrijkere zaken in het leven. Men kookt hier pittig in een mengeling van Franse, Spaanse, Afrikaanse en Cajun-keukens. Gumbo (een dikke soep) en Jambalaya (een soort paella) zijn de basisgerechten. Creools eten stamt vooral uit het Caribisch gebied, met rijst en rode bonen; Cajun is de erfenis van franstalige immigranten uit Canada. Voor eten neemt men in New Orleans ruimschoots de tijd: men begint laat en gaat lang door.

Dezelfde combinatie van invloeden die New Orleans zijn keuken gaf, leidde ook tot de geboorte van de jazz. De stad barst van de live muziek, soms fantastisch, vaak goed en nooit slecht, en behalve jazz ook blues, r&b, cajun en zydeco. Vanuit New Orleans zijn leuke tochten mogelijk in de Bayous en voor de liefhebbers van een strandvakantie, naar de Rivièra van Amerika, de kust van Mississippi. New Orleans zelf verdient een grondige exploratie. Ter voorbereiding daarvan kunt u het beste te rade kunt gaan bij een goede reisgids.

Dag 11 terug naar Natchez via de andere oever, begin Natchez Trace Parkway tot Jackson

Vanuit New Orleans neemt u Route 61 of Route 1 Louisiana terug in de richting van Natchez. Dwars door Mississippi en Tennessee loopt de historische Natchez Trace Parkway. In de vroege negentiende eeuw was dit oorspronkelijk door de indianen gebaande pad – een holle weg van soms maar een meter breed – een drukke verkeersader voor pioniers, missionarissen en handelaren. Ook bootslui die hun schepen de Mississippi af lieten drijven en hun spullen, inclusief de boot in New Orleans of Natchez verkochten, namen dit pad terug naar huis. De stoomboot maakte de Natchez Trace in feite overbodig. Gelukkig heeft de National Park Service het oorspronkelijke traject tot een plezierige Parkway hersteld. Als u langs Route 61 vanuit Memphis naar het zuiden bent gezakt, is dit een leuke manier om terug te keren naar Memphis (met een wijde boog) of door te rijden naar Nashville.

De Parkway begin net buiten Natchez, waar u de indrukwekkende zuidelijke huizen achterlaat. Al snel passeert u Emerald Mound, een veertiende eeuwse Indiaanse begraafplaats, en Mount Locust, een herbouwde negentiende eeuwse pleisterplaats. Langs katoenplantages en met mos behangen eiken gaat het verder naar Port Gibson, de stad die generaal Grant in de burgeroorlog ’te mooi vond om in brand te steken’. Het is nog steeds een leuk stadje met een Gone with the Wind-sfeer, maar wat u vooral niet mag missen zijn de Windsor Ruins. De pilaren van dit gigantische Greek Revival landhuis staan er nu alleen nog maar als een skelet – het overleefde de Burgeroorlog maar brandde in 1890 volledig af. Het geeft een goed idee van het verdwenen voor-Burgeroorlogse Zuiden.

Windsor Ruins, Route 552, 15 kilometer ten westen van Port Gibson, toegang gratis

Natchez Trace Parkway

Bij Gibson splitst de Parkway af van Route 61 en volgt de oude sporen. Vanaf hier is de Parkway verboden voor commercieel verkeer en reclameborden, terwijl de maximum snelheid op vijftig mijl (een kilometer of tachtig) is gezet. Dat maakt het tot een van de plezierigste en rustigste wegen van de VS en daardoor kunnen ook fietsers hier uit de voeten. De verschillende soorten grond, klimaatomstandigheden en de seizoenen zorgen voor veel variatie in flora en fauna – zet de ramen maar open, of huur een cabriolet (een auto met open dak) om extra te genieten. Historische plakkaten vertellen regelmatig meer over de geschiedenis van dit pad, en bij Ridgeland kun je wandelen op het diep uitgesleten pad zelf en ervaren dat die oorspronkelijke weg nou niet direct prettig te bereizen viel (nog afgezien van de wilde dieren, rovers en bandieten die zich hier ophielden).

De Parkway gaat om Jackson heen, de hoofdstad van Mississippi. Zoals alle hoofdsteden van staten is een bezoek aan de State Capitol altijd de moeite. Behalve het nieuwe (uit 1903, wat heet nieuw?) gebouw moet u vooral ook het Old Capitol Building bezoeken, waarin nu het State Historic Museum is gevestigd. Hier vindt u uitstekende weergaves van de strijd om de burgerrechten en de slavernij, inclusief materiaal dat gebruikt werd voor veilingen. Een blok verderop, in het Smith-Robertson Museum and Cultural Center, wordt het verhaal verteld van de zwarte bewoners van Mississippi van het begin van de slavernij door de Fransen in 1719 tot de dag van vandaag.

State Historical Museum, 100 South Street, tel. (601)354-6222

New Capitol, 400 High Street, (601)359-3114

Smith-Robertson Museum and Cultural Center, 528 Bloom Street

dag 12 terug naar Memphis, of door naar Nashville

Vanuit Jackson zoekt u de Parkway weer op. Na Ridgeland volgt de Parkway enige tijd de oevers van het Ross Barnett Reservoir en verderop komt hij langs Cypress Swamp. De Parkway voert u over een prachtige tweebaansweg op een plezierig tempo naar Tupelo, de geboortestad van Elvis en de plaats waar een beroemde slag in de Burgeroorlog is gestreden.

Elvis Presley Birthplace, 306 Elvis Presley Drive, open van 9 tot half 6

Tupelo National Battlefield: Route 6, west of Route 45, tel. (601)842-1572

De liefhebbers van een van Amerika’s beroemdste schrijvers, William Faulkner, moeten vanuit Tupelo vooral een kleine omweg maken over het plezierige universiteitsstadje Oxford waar het huis van Faulkner in oude glorie is hersteld. Wie teruggaat naar Memphis kan van hieruit meteen doorrijden, maar je kunt ook de Parkway volgen. Vanuit Tupelo gaat die verder naar de grens van Mississippi en Alabama. In Tishomingo State Park, op de grens, beginnen de Appalachian Mountains beginnen, de bergrug die over de hele lengte van Amerika naar Maine voert. Over die bergen loopt de beroemde Appalachian Trail, een wandelpad van duizenden kilometers, waarover een geoefende wandelaar zo’n drie maanden doet.

De Natchez Trace voert verder door een stukje Alabama naar Tennessee, om in Nashville, de hoofdstad van de countrymuziek, te eindigen. Vanaf Duck River neemt u Route 50 naar Columbia, vandaar de snelweg naar Nashville. De totale lengte van de Parkway is achthonderd kilometer.

Dag 13 & 14 Nashville

De ware muziekliefhebber mag Nashville natuurlijk niet missen. Zie het aparte kader voor de details van deze uiterst plezierige stad waarvoor u minstens twee dagen moet vrijhouden. Via de snelweg is het drie uur rijden naar Memphis om deze trip af te sluiten.