Rechter Antonin Scalia van het Supreme Court, een conservatieve icoon en zonder twijfel de meest invloedrijke jurist van de afgelopen dertig jaar, overleed in februari 2016. Zijn opengevallen zetel werd vervolgens gestolen door de Republikeinen, omdat senaatsleider Mitch McConnell weigerde Obama’s voordracht voor opvolging zelfs maar te ontvangen. Een succesvolle power play die heeft geleid tot het huidige Supreme Court dat in weinig de Amerikaanse samenleving vertegenwoordigt.

Maar ik wil het hier hebben over de omstandigheden waaronder Scalia de geest af. De rechter overleed in een jachthut op een landgoed in Texas, waar bij met een bevriende rijkaard aan het jagen was. Niemand keek daar echt van op. Scalia, en andere leden van het Supreme Court, inclusief de progressieve icoon Ruth Bader Ginsburg, maakten geregeld gebruik van aangeboden diensten door puissant rijke lui met een politieke insteek. Dat Scalia daar bivakkeerde riep minder vraagtekens op dan zijn dood zelf, die door samenzweringsidioten verdacht gemaakt werd. Hij zou met een kussen op zijn hoofd zijn gevonden. 

En dan is er nu rechter Clarence Thomas, de meest conservatieve rechter in het Hof, die, naar nu blijkt zich al twintig jaar laat fêteren door een rijke Republikeinse geldschieter (iemand met kwestieuze smaak, maar dat is hier niet aan de orde). Thomas en zijn echtgenote Ginny maakten verre en dure reizen in het gezelschap van zijn goede vriend en Thomas zelf was een graag geziene gast op privé bijeenkomsten – alleen mannen – die zijn geldschieter organiseerde, waar de mannen onder elkaar gezellig man konden zijn.  Over politiek of samenleving ging het nooit, zeggen ze.

Ook niet geheel irrelevant is dat Ginny Thomas een promotor is van de Big Lie dat Donald Trump de verkiezingen van 2020 heeft gewonnen, en ook verder van talloze andere uiterst rechtse stokpaardjes. Die politieke activiteiten van mevrouw Thomas hadden al eerder vraagtekens opgeroepen, maar werden en worden weggewoven door de Republikeinse bazen. En door rechter Thomas die zegt dat hij nooit met zijn vrouw over politiek praat.

Van rechter Thomas moet u verder weten dat hij zwart is en in 1991 door de oude Bush werd voorgedragen voor de opvolging van rechter Thurgood Marshall, de eerste zwarte rechter in het Supreme Court, en een belangrijk man in de burgerrechtenbeweging en de Supreme Court uitspraak van 1954 die formeel segregatie beëindigde – enkel formeel, de werkelijkheid moest wachten tot Lyndon Johnson er in 1965 de burgerrechtwetgeving doordrukte.

Thomas was door de oude Bush net een jaar tevoren tot rechter benoemd, na een weinig indrukwekkende carrière als baas van de Equal Opportunities Commission (waar hij weinig deed om het doel ervan te bevorderen). Bij de hoorzittingen rond Thomas’ benoeming werd Anita Hill gehoord, een zwarte medewerkster van hem die nogal serieuze en behoorlijk geloofwaardige klachten over Thomas had wegens sexual harassment. De hoorzittingen waren pijnlijk voor Thomas, nog pijnlijker voor Hill die als leugenaar werd weggezet door de Republikeinen (en weinig elegant werd behandeld door toenmalig voorzitter van de juridische commissie, ene Joe Biden). Het hield de benoeming van Thomas niet tegen.

In de dertig jaar sindsdien heeft Thomas zich ontpopt tot de meest conservatieve rechter van het Supreme Court. Hij was het die bij de Dobbs uitspraak die vrouwen het recht om over hun eigen lichaam te beschikken ontnam, tussen de regels door liet weten dat wat hem betreft ook het homohuwelijk, contraceptie en zelfs interraciale huwelijken ter discussie stonden. Op andere belangrijke terreinen zoals de uitspraak die bedrijven toestond eindeloos politici te sponsoren, Obamacare en vooral veel regulatie uitspraken, bleek Thomas de grootste en meest rechtlijnige ideoloog van het Hof. Scalia was veel invloedrijker omdat hij in elke uitspraak een paasei verstopte dat hij bij een volgende uitspraak als precedent uitpakte om het Hof verder de conservatieve kant op te jagen.

Thomas dus. Ginny. Altijd al omstreden. Kijkt iemand ervan op dat hij zich al twintig jaar laat fêteren door een Republikeinen die een club sponsort die conservatieve rechters opdringt? Natuurlijk niet. Maar het is mooi dat het nu onthuld wordt, net als de aankoop van het huis van de moeder van Thomas door de geldschieter (met moeder erin) om daarvan later een Thomas-museum van te maken. Er zijn nog wat andere akkefietjes, maar wie telt er?

Opmerkelijker is dat Thomas zegt dat hij bij zijn aantreden eens wat rondgevraagd heeft en hoorde dat dit soort ‘vrienden’ geen enkel probleem zijn en niet hoeven te worden gemeld op een mogelijke lijst van conflicts of interest. Je zou denken dat een rechter wat dieper graaft, of wat dieper doorvraagt, of misschien nattigheid voelt, maar niet Thomas. Hij was volkomen te goeder trouw, vindt hij zelf – en vinden zijn sponsors, inclusief Fox en de Wall Street Journal die elk Clinton-schandaaltje in de spotlicht plaatsten maar hier opmerkelijke lenigheid vertonen. 

Net zo opmerkelijk als de morele toondoofheid van Thomas is dat er geen regels zijn voor Supreme Court rechters. Het is een zaak van onderlinge afspraken en gewoontes. Daardoor is de kleinste kleine politicus aan meer regels gebonden dan de rechters van het hoogste gerechtshof van het land. Strikt genomen heeft Thomas geen regels overtreden (of misschien, in een van de subschandaaltjes, belastingregels).

Nee, Thomas zal niet aftreden of zich zelf maar onthouden van uitspraken op terreinen waar zijn activistische echtgenote zich uitspreekt. Wat hij wel doet is het Supreme Court, dat tot voor betrekkelijk kort geleden nog de meest vertrouwde van de Amerikaanse politieke instellingen was, verder in diskrediet brengen. Nu het Hof door de machinaties van Mitch McConnell en zijn Republikeinen is volgestopt met uiterst conservatieve rechters is het vertrouwen in het Supreme Court gedaald tot laag in de dertig procent. 

Dat verbaast natuurlijk niet na de agressieve rechtse uitspraken van de afgelopen vijftien jaar, en al helemaal niet nu het Hof op terreinen als wapenbeheersing en abortus uitspraken heeft gedaan waar de overgrote meerderheid van de Amerikanen het mee oneens zijn. Dat zou nog te verdedigen zijn als er juridisch iets voor te zeggen was, maar het gaat om uitspraken waarbij de gevolgde redeneringen op zijn best nogal creatief zijn, op zijn slechtst niets juridisch hebben maar gewoon worden opgezet om het doel te bereiken. 

Clarence Thomas is zo het symbool van een gerechtshof dat geen geloofwaardigheid meer heeft. Zoals zoveel wat er in de huidige Amerikaanse politiek gebeurt, en vrijwel alles waar Republikeinen mee te maken hebben, is het een verder teken van de verloedering van de Amerikaanse democratie.