Als de Republikeinen dinsdag de tussentijdse verkiezingen winnen dan is dat omdat ze drie thema’s hebben uitgespeeld: criminaliteit, inflatie en immigratie. Het is een klassieke negatieve agenda, dat wil zeggen, hij wijt alle problemen aan de tegenpartij zonder ook maar een enkele oplossing te bieden.

Het loont echter de moeite om deze drie onderwerpen onder de loep te nemen, omdat ze veel zeggen over de zwakte van Amerika, zowel van het Republikeinse nihilisme als van de Democratische oogkleppen.

Criminaliteit is een belangrijke factor dinsdag aanstaande. Er is sterke toename de afgelopen jaren, niemand weet precies waarom. Misschien meer wapens in de samenleving? Hardere omgangsvormen? Economisch en emotioneel leed tijdens corona? De aard van criminaliteit leidt ertoe dat die vooral in verstedelijkte gebieden plaatsvindt (al is de toename in alle steden te vinden). Grote steden worden in de visie van de Republikeinen gerund door Democraten,ergo, het is hun schuld. In San Francisco heeft een uitzonderlijk humane openbare aanklager alle vooroordelen bevestigd. Hij werd weggestuurd, maar zie je wel, die verloedering van San Franciso is aan de Democraten te wijten. Je hoorde het ook in de onsmakelijke, crimineel valse, labelling van de aanslag op Paul Pelosi, de echtgenoot van Speaker. Het was geen voorbeeld van de door hen aangewakkerde haat maar een gevolg van die criminaliteit. Het was een blamage voor de Republikeinen maar in hun immorele houding, volstrekt voorspelbaar.

Dat het onderwerp zo hot is, heeft met die toename te maken – gekken die mensen voor de subway duwen in New York hebben de gouverneursrace in New York serieus gemaakt. Maar ik zie ook een langere trend die invloed uitoefende. Noem het het George Floyd effect. Toen Floyd in Minneapolis werd vermoord door een politie agent leidde dat tot een veelheid van demonstraties, niet alleen van Black Lives Matter maar ook van veel burgers die de acht minuten doodstrijd van Floyd onverteerbaar vonden. Veel demonstraties gingen goed, andere liepen uit de hand. In Portland, Oregon, werd het een zootje. In Washington gebruikte Trump de demonstratie voor het Witte Huis om het terrein schoon te vegen en met een bijbel bij de kerk te gaan staan.

Samengevat: het was een hete zomer van veel maatschappelijke onrust, geconcentreerd in steden. Ik traceer de krapte van de nederlaag van Donald Trump in 2020 naar deze zomer. Zoals hij in 2016 kon profiteren van de diefstal van McConnell van een zetel in het Supreme Court, profiteerde hij nu van vaag ongenoegen, door hem aangewakkerd, over onrust en criminaliteit. Dat dit gemakkelijk met zwart viel te combineren, kwam de racistische hondefluiter niet slecht uit.

Als kroon op deze ontwikkeling kwam de stupiditeit van de burgers die het slachtoffer zijn van politiegeweld door campagne te voeren op ‘Defund the police’. Dat kritiek en inperking van de politie niet lekker ligt als tegelijkertijd de criminaliteit toeneemt is een probleem. Dat Defund een stupide kreet is, ontging de activisten. Ziedaar het onderwerp voor de Republikeinen. Niet alleen in 2020 maar nu ook weer in 2022 spinnen ze garen bij deze vertrouwenscrisis. Noem het de George Floyd verkiezingen.

Daar komt een lange termijnbeleid bij, gedeeld, althans tot nu toe, door beide partijen om de absurde excessen van de criminele wetgeving terug te dringen. De jaren negentig wetgeving (onder Clinton) die de gevangenissen vol heeft gezet stond al jaren ter discussie en er was al sprake van enige verbetering. Niet veel maar het was een begin. Moeilijk voor de Democraten om daar de Republikeinen op vast te pinnen.

Dan inflatie. Je kunt er niet omheen dat de Democraten de effecten van de stimuleringsmaatregelen vanwege corona grotelijks hebben onderschat. Al voordat Poetin door zijn oorlog de inflatoire effecten nog vergrootte, was er een inflatierisico. Er werd onder meer voor gewaarschuwd door Larry Summers, de Democraat die doceert aan Harvard. Voor een deel kan dit verweten worden aan de Democraten zelf.

Wat ze nagelaten hebben is om de effecten van hun beleid naar voren te schuiven. Het meest recente kwartaal groeide de economie met 2,3 procent, het aantal banen neemt nog steeds toe. Niet alleen is voorkomen dat veel gezinnen financieel kopje onder gingen, de armoede is teruggelopen en met name kinderen hebben baat gehad bij dit beleid. De Republikeinen hebben geen beleid. Zoals altijd, zoals onder Trump, willen ze lagere belastingen. Dat is een van de redenen van de huidige inflatie en in elk geval voor de stijging van de overheidsschuld. Over een paar maanden zullen de Republikeinen weer dreigen de overheid op slot te gooien omdat ze het schuldenplafond niet willen verhogen (dat deden ze wel onder Trump).

Kortom, een no lose voor de Republikeinen, een wanprestatie van de Democraten.

Dat geldt helaas ook voor immigratie. Het is niet zozeer dat de immigratie is toegenomen of dat door minder mensontwaardige behandeling van illegalen een beter beleid is gevoerd. Die muur van Trump heeft weinig veranderd. En natuurlijk, het spreekt voor zich, hebben de Republikeinen geen alternatief beleid voorradig. Wat ze wel met succes hebben gedaan is het probleem wijten aan de Democraten. Of je het nu leuk vindt of niet, veel Amerikanen hebben een hekel aan immigranten, en dat geldt ook voor Hispanics. Het falen van de Democraten is dat ze deze houding niet onderkennen. Gewoon doormarcheren over immigratie onder het motto: wij weten het beter dan u en uw ongemak is racisme, helpt niet echt.

Zo gaan deze verkiezingen over drie onderwerpen waar de Republikeinen garen bij spinnen maar waar ze niets aan kunnen doen. Ze hebben ook geen programma (behalve, zoals de gouverneurskandidaat van Wisconsin zich liet ontvallen, zeker te stellen dat ‘Republikeinen ooit nog verkiezingen verliezen’). Het is goed er nog eens aan te herinneren dat deze nihilisten in 2020 de presidentsverkiezingen in gingen zonder programma. Trump was hun programma en dat hebben we geweten.

Op de achtergrond speelt cultuur. Als er programmatisch niets op het spel staat dan is toch wel zo dat het praktisch gezien veel uitmaakt wie het voor het zeggen heeft. Wat frappant is, is dat de Republikeinen, de anti-overheidspartij, steeds verder gaat in het opleggen van zijn moraal aan de samenleving en daarvoor diezelfde verafschuwde overheid gebruikt.

De kandidaat voor de Republikeinen in Ohio, J.D. Vance, gaat als een waanzinnige tekeer tegen de universiteiten. Op een haast Culturele Revolutie achtige toon wil hij die instituten van de elite, vervreemd van de samenleving en bevolkt met ideologen die de studenten van alles wijs maken, het liefst leegruimen en de studenten op het platteland in contact brengen met de werkelijke samenleving (ik overdrijf maar een beetje). Vance raakt een snaar. De verongelijkte, kwade burger (om wat voor reden dan ook) die het gevoel heeft dat anderen zijn leven frustreren, hoort dit soort praatjes graag.

Woke is de samenvatting van dit alles. Ongedefinieerd, maar intolerant en opdringerig, dat weet iedereen. Het is een woord dat zonder moeite gebruikt kan worden want niemand vraagt een definitie maar iemand ie ermee omhangen wordt (ook hier dringt zich een Culturele Revolutie beeld op), wordt veroordeeld door de gewone burger. Je hoeft overigens niet naar Amerika te gaan voor dit soort simplisme. Onze minister van Justitie wijdde er haar H.J. Schoo lezing aan, columnisten van de onderbuik van de Telegraaf gooien er graag mee.

Terug naar J.D. Vance. De man is opgeleid aan Yale en noemde die universiteit in zijn veelbezongen boek Hillbilly Elegies nog de omgeving die hem redde van zijn slechtste instincten. Amy Chuo, de tijgermoeder die er doceert en schijnbaar razend populair is, nam Vance onder haar vleugels (nou ja, waar een tijgermoeder haar kinderen ook maar onderbrengt). Hij ontmoette er zijn echtgenote, wiens moeder in de leiding zit van een Californische universiteit. De elite die met populistische praat de kleinburger opzet tegen hen die het beter voor elkaar hebben of slimmer zijn. Waar hebben we het meer gezien? Nou, gewoon elders in de Republikeinse Partij. Donald Trump mag een intellectuele flop geweest zijn, zijn hielenlikkers hebben allemaal een serieuze universiteit bezocht. Senator Ted Cruz ging naar Princeton en Harvard, Tom Cotton ging naar Harvard, Josh Hawley naar Princeton en Yale. Gouverneur DeSantis ging naar Yale en Harvard. Allemaal presidentskandidaten. Veel Democratische senatoren deden precies hetzelfde, het verschil is dat ze niet schelden op die elite.

Vance is fluim en woke is een catch all die leidt tot groteske onzin, maar het woke gedoe is wel degelijk schadelijk voor de Democraten. Het probleem met dit soort ongedefinieerde onderwerpen is dat ze ook moeilijk te neutraliseren zijn. Ja, er worden sprekers geweigerd op universiteiten, maar lang niet zo vaak en zo heftig als de woke woekeraars verkondigen. 

Ondertussen is abortus een speelbal geworden van sentimenten op staatsniveau, met wrede resultaten. In bibliotheken worden nu boeken verboden, niet omdat ze iets vreselijks verkondigen maar omdat de anti wokers er goede sier mee kunnen maken zonder dat het iets kost. Onderwijs wordt onderworpen aan staatscontrole om te voorkomen dat kindertjes geschokte reageren op de geschiedenis van slavernij en segregatie en hedendaags racisme. Kortom de overheid wordt ingezet om een moraal op te leggen.

Denk ervan wat u wilt en ik denk dat het een schande is, maar de Democraten zijn niet in staat geweest er veel aan te doen. Het is niet voor het eerst. In de jaren tachtig wisten Reagan en zijn ideologen de ‘liberals’ als maatschappij vijanden te portretteren, oude Bush won er in 1988 de verkiezingen mee. In de jaren negentig moest Clinton met de kleurloze en heilloze Derde Weg de scherpe kantjes ervan afslijpen. Door de haatrevolutie van Gingrich en Co, leidend tot Trump, mag je dat als een mislukking rekenen. Het heeft, letterlijk, niets opgeleverd.

Dinsdag a.s. worden, met andere woorden, rekeningen afgewikkeld die al heel lang op tafel liggen. Het blijft fascinerend dat de meeste Amerikanen de opinies en programma’s van de Democraten delen maar de Democratische Partij daar niet van kan profiteren.

En als je niet duidelijk kunt maken dat democratie, met een kleine d, van fundamenteel belang is voor het bijeenhouden van je samenleving, als je dat verhaal niet doet – en Joe Biden probeerde het deze week maar dat was te laat en totaal ineffectief – dan ben je gedoemd de kiezers die jouw programma zouden moeten omarmen te verliezen. 

Trump blijft de spanning erin houden en iedereen speelt lekker mee.

‘Zeer, zeer waarschijnlijk’ zal hij in 2024 kandidaat zijn, riep hij in Iowa. Je hoeft geen taalkundige te zijn, of scherp politiek analist, om te zien dat hij daarmee precies niets zegt.

Trump doet wat hij doet en dat is de aandacht op zichzelf gevestigd houden. Hij is een media adviesbureau op zichzelf. Hoe houden we ons merk in de aandacht? Met teasers. Met beloftes. Met het scheppen van verwachtingen. Niemand die ons afrekent als we die verwachting niet waarmaken.

Het is een deel van de Trump ziekte dat zo’n uitlating serieus genomen wordt.

We zullen dinsdag bij tegenvallende resultaten voor de Democraten (zoals die verwacht worden) ook herhaaldelijk horen: nu gaat Trump zeker meedoen in 2024. Maar de echte baas, Mitch McConnell, zal vanaf 9 november stevig zagen aan de stoelpoten van Trump. Hij wil onder geen voorwaarde dat Trump in 2024 zelfs maar de voorverkiezingen overhoop zal gooien.

De Republikeinen zullen de 6 januari commissie de nek omdraaien, maar dat kunnen ze niet met de diverse rechtszaken die tegen de staatsgreep pleger lopen. Het zal steeds moeilijker worden het merk onbesmeurd overeind te houden. Behalve natuurlijk voor de echte gelovigen, die vreten alles en verexcuseren alles.

Ik blijf het daarom herhalen: nee, Trump probeert enkel zo lang mogelijk de aandacht gevangen te houden en zal dat na dinsdag nog met een jaar of wat verlengen. 

Tot het echt serieus wordt en kandidaten zich officieel moeten registreren want dan zal blijken dat Trump niet meedoet.

Hij houdt niet van verliezen en hij weet zeker dat hij in 2024 zal verliezen. Hij zal zo lang mogelijk doorgaan.

Als gouverneurs als DeSantis of Abott van Texas, of de verwerpelijke senator van Texas, Ted Cruz, zich in de strijd gaan werpen in de voorverkiezingen, en misschien ook nog een verstandige Republikein, al zijn die nauwelijks voorradig, hun kandidatuur stellen, dan is het snel gedaan met Trumps ambities.

Hij geniet van zijn moment in de zon. We geven het hem. Ik heb het net gedaan.

PS. Ik voorspel ook dat Biden na dinsdag zal toewerken naar een aankondiging van zijn pensioen.

Een rechtbank in Florida heeft de massamoordenaar die vier jaar geleden 17 scholieren van de school in Parkland doodschoot en 17 ernstig verwondde, veroordeeld tot 34 levenslange gevangenisstraffen. De moordenaar, Nikolas Cruz, is nu 24 jaar oud. De openbare aanklagers hadden oorspronkelijk de doodstraf geeist maar de jury had vorige maand besloten levenslang aan te bevelen, zonder de mogelijkheid voor vervroegde vrijlating. De verdediging had betoogd dat Cruz’s hersenen waren beschadigd sinds zijn geboorte, omdat zijn biologische moeder tijdens de zwangerschap had gedronken.

In elk geval een deel van de nabestaanden had liever de doodstraf voor Cruz gezien. De familie van de slachtoffers wensten Cruz een ‘painful existence in prison and a painful death’. ‘Ik hoop dat iedere ademtocht hier op aarde miserabel zal zijn’, zei de grootmoeder van een van de slachtoffers. Ik vermoed dat ze gegeven het Amerikaanse gevangenissysteem hun zin zullen krijgen.

Maar hier gebeurde van alles dat de moeite waard is om onder de loep te nemen. Dat Cruz niet goed bij zijn hoofd is, of was, staat buiten kijf. Evenmin dat hij al te gemakkelijk aan wapens kon komen. Noch dat Republikeinse ‘thoughts and prayers’ hypocrieten, president Trump voorop, niets waarmaakten van hun belofte na Parkland om iets aan de wetgeving te doen. Ik zie Trump nog deemoedig gebogen in het Oval Office zitten. Zijn daadkracht was voorspelbaar: nul.

Allemaal gebruikelijke kost. Het wachten is op de volgende massamoord, proces en mensen die moeten leven met herinneringen of levenslange fysieke pijn. So far, so normal.

Eerst die jury uitspraak. Voor 2016 had Florida de regel dat juries een doodstraf konden aanbevelen met een gewone 7 tegen 5 meerderheid. Het was een van de drie staten met die regel. Een reeks rechtszaken, inclusief uitspraken van het federale en het staats Supreme Court maakte daar een einde aan. In 2017 werd een wet van kracht die uninamiteit van de jury eiste bij de aanbeveling voor een doodstraf. In 2020 veranderde het Supreme Court van Florida, inmiddels rechtser, van mening en vond die unanimiteit niet nodig. Maar er is nog geen wetswijziging doorgevoerd. Gouverneur De Santis wil daar snel werk van maken.

Ook hier bekend materiaal, namelijk de tamelijk willekeurige want politieke aard van de manier waarop met de doodstraf wordt omgegaan. In het geval van Cruz was een jurylid ervan overtuigd dat Cruz geestelijk gestoord was en dat ze daarom geen doodstraf op kon leggen. Twee andere juryleden stemden zonder motivatie voor levenslang, zodat de aanbeveling van de doodstraf met een meerderheid van 9 tegen 3 kwam en dus niet werd opgevolgd door de rechter (die kon niet anders).

Maar er waren meer interessante aspecten aan dit verhaal. Wat ik las over de nabestaanden maakte duidelijk dat zij graag de doodstraf hadden gewild, deels uit een gevoel van gerechtigheid, deels omdat het voor hen dan een finale betekenis had. Ze konden het hoofdstuk afsluiten. De doodstraf was passend voor het leed dat hen was overkomen.

Een andere nabestaande merkte echter op dat levenslang het voordeel had dat het nooit meer aangevochten kon worden. Hoger beroep is er niet en omdat de schuld van Cruz onomstotelijk vaststaat en hij zelf ook heeft bekend, betekent het dat die man van 24 tot zijn dood (ongetwijfeld een wrede dood, moord door een andere gevangene) gevangen zal blijven. De nabestaande zei in de rechtszaal tegen Cruz dat ze van plan was nooit meer aan Cruz te denken. ‘Na vandaag, maakt het mijn niet uit wat er met je gebeurt, je zult een nummer zijn en voor mij heb je opgehouden te bestaan. Je hebt genoeg gestolen van mij en mijn familie.’

Deze nabestaande had een punt. Wie op death row terechtkomt heeft eindeloos veel mogelijkheden om in beroep te gaan. Het duurt vaak lang voordat de doodstraf wordt voltrokken – als het al gebeurt in een staat die de doodstraf kent en als de zittende gouverneur ook bereid is een executiebevel te tekenen (laten we zeggen, Texas versus New York). Of puur in dollars uitgedrukt een doodstraf meer kost dan levenslang is misschien niet relevant, maar het zal elkaar niet veel maken. Wel is het voor een gevangene plezieriger om op death row te zetten, vaak alleen in een cel, dan levenslang omringd door supercriminelen. Levenslang is levenslang geen kans op herziening, noch vervroegde vrijlating.

Persoonlijk denk ik dat de doodstraf voor Cruz gepast was, dat hij er zelf beter mee af was geweest, de nabestaanden recht was gedaan en, breder, de samenleving juist had gehandeld. Jazeker, ik denk dat de doodstraf in dit soort gevallen, waar de dader duidelijk is en de straf onontkoombaar levenslang, minder wreed is (‘cruel and unusual’ in Amerikaanse terminologie) dan iemand de rest van zijn leven wegsluiten.

Ik weet niet waarom Cruz zichzelf niet doodschoot, zoals veel massamoordenaars doen. De Charleston moordenaar, Dylan Roof, die negen zwarte burgers doodschoot in een kerk die hem liefdevol omarmd had, liet dat ook na en heeft ook levenslang gekregen. Over waanzin gesproken. Roof was zo beïnvloed door white supremacy modder dat hij hoopte met zijn daad een rassenoorlog te ontketenen. Hij werd aangehouden in een auto vol Confederate Flag stickers. Ook hij was geschift (al zit hij in zijn denken niet ver van de rechtse vleugel van de Republikeinen).

De moordenaar bij de Boston Marathon: zelfde verhaal. Ik kan er nog wel enige tientallen opzoeken. Duidelijke daders, duidelijke daad, levenslang.

Ik zie geen enkel denkbaar nut in dit soort levenslange gevangenisstraffen en ben, onder die omstandigheden, voor de doodstraf. Mijn uitgebreide argumentatie kunt u hier lezen, een eerder artikel naar aanleiding van eerdere voorvallen.

In het kader van de midterms heeft mijn uitgeverij de prijs van een aantal boeken verlaagd. Doe er uw voordeel mee – als u ze nog niet hebt.

Deze maand vinden de midterm-verkiezingen plaats in de Verenigde Staten. Op 8 november 2022 stemmen de inwoners voor verschillende overheden, waaronder het Huis van Afgevaardigden en de Senaat. In verband met deze verkiezingen geven wij in november 2022 tijdelijk korting op onderstaande boeken van Frans Verhagen over de geschiedenis van de Verenigde Staten. Wees er snel bij, want op is op.

Het Amerikaanse presidentschap – Van € 20,99 naar € 15,00

Frans en Paul Verhagen vertellen in Het Amerikaanse presidentschap alles over het machtigste ambt ter wereld. Amerikaanse presidenten lijken machtig als geen ander en toch kunnen ze maar zelden hun wensen verwerkelijken. Hoe kan dat? Hoe zit dat presidentschap in elkaar? Hoe verhoudt de president zich tot het Congres, de kiezer en de media? Hoe hebben presidenten in het verleden invulling gegeven aan het ambt? En hoe werkt dat Amerikaanse verkiezingssysteem precies?

Frans en Paul Verhagen belichten lichtvoetig en helder de vele facetten van het Amerikaanse presidentschap. Hun uitgebreide kennis van de geschiedenis en het politieke systeem van de Verenigde Staten maakt dit boek tot een onmisbare handleiding voor iedereen die meer wil weten over het machtigste ambt ter wereld. Vol fun facts over verkiezingen, campagnes, presidenten en vicepresidenten.

Of bestel het e-book!

De Founding Fathers – Van € 25,00 naar € 17,50

De Founding Fathers waren de grondleggers van de Verenigde Staten van Amerika. Na het ondertekenen van de Declaration of Independence, de Onafhankelijkheidsverklaring, stelden ze, geïnspireerd door het Europese verlichtingsdenken, de Amerikaanse grondwet op. Daarmee legden ze de stevig gebleken basis voor het land dat anno 2016 nog altijd de belangrijkste westerse democratie is. Maar wie waren deze mannen als George Washington, James Madison, Thomas Jefferson en Benjamin Franklin, en wat is hun betekenis voor de moderne geschiedenis? Dit laat Frans Verhagen zien in deze prachtige uitgave over de Founding Fathers in aanloop naar de Amerikaanse presidentsverkiezingen.

Of bestel het e-book!

De man die geen president mocht worden – Van € 25,00 naar € 17,50

Henry A. Wallace heette hij, en van 1941 tot 1945 was hij vicepresident van de Verenigde Staten van Amerika onder Franklin Delano Roosevelt. Hij was de man die geen president mocht worden en zijn verhaal is een van de verhalen in het nieuwe boek van Frans Verhagen. Samen vertellen die een veel groter verhaal over de fascinerende geschiedenis van de Verenigde Staten. Aan bod komen onder meer de expeditie van Lewis enClark, hoe de Democraten Republikeinen werden en omgekeerd, de intrigerende Know Nothings en het Apenproces. Een belangwekkend kijkje in minder bekende maar bepalende ontwikkelingen in de Amerikaanse geschiedenis.

Of bestel het e-book!

Pilgrim Fathers – Van € 20,99 naar € 15,00

Pilgrim Fathers van Frans Verhagen vertelt het historische verhaal van de reis met de Mayflower. Leiden, 1620. Een groep elf jaar eerder uit Engeland gevluchte puriteinen maakt zich zorgen: hoe kunnen zij hun geloof zuiver houden in het libertijnse Nederland? Ze besluiten de oceaan over te steken, om in de Nieuwe Wereld een nieuw bestaan op te bouwen. Voor de oostkust van de huidige Verenigde Staten ondertekenen 41 van de kolonisten het Mayflower Compact, waarin ze bepalen een gemeenschap met zelfbestuur op te richten. Frans Verhagen vertelt in Pilgrim Fathers op toegankelijke wijze het intrigerende verhaal van de vlucht, de oversteek, het leven in de VS en de mythische rol van deze ‘eerste kolonisten’ in New England

Of bestel het e-book!

De Kennedy’s – Van € 25,00 naar € 17,50

Amerikakenner Frans Verhagen geeft in De Kennedy’s een indringend beeld van Amerika’s ‘first family’. In 2018 is het vijftig jaar geleden dat Robert F. Kennedy werd vermoord. Hij was de derde achtereenvolgende zoon van patriarch Joseph Kennedy die, na zonen Joe en John F. Kennedy, door geweld om het leven kwam. Verhagen beschrijft de gecompliceerde en tragische geschiedenis van de familie die ooit beschouwd werd als een dynastie die het Witte Huis decennialang zou bevolken. In De Kennedy’s komen de bekende namen en natuurlijk Jackie Kennedy aan bod, maar ook de minder bekende zussen Rosemary, Kathleen, Eunice, Patricia en Jean worden besproken door Verhagen. Dit is het derde deel in de serie American Giants. Eerder verschenen van zijn hand Lincoln en De Founding Fathers.

Of bestel het e-book!

Nee, Donald Trump hoeft helemaal niet terug op het open riool van Twitter. De nieuwe eigenaar, Elon Musk, kan het helemaal zelf aan om onzin verhalen door te sturen, samenzweringen op te sporen en haat te zaaien.

Musk stuurde een tweet naar zijn eigen club (binnenkort met een kwart minder werknemers – het fact checking department wordt opgeheven) waarin hij een onzin bericht doorstuurde uit een rechts roddelblad in Santa Monica.

Paul Pelosi zou zijn aangevallen door een manlijke prostituee, niet door een indringer die ‘Where is Nancy’ riep. 

Ook Musks goede vriend Trump Jr. vond het nodig om het verhaal rond te tweeten.

Musk haalde zijn tweet na twee minuten weer weg. Zo werkt zijn geweten, of waarschijnlijker, zijn zakengevoel: ooops, stommiteit, snel weer wegpoetsen. De intense slechtheid van mensen als Musk en Trump Jr valt niet weg te poetsen, helaas.

Ik weet het, het is lastig om al die social media de maat te nemen. Mijn eigen boycot van Facebook (nu Meta) vanwege de politieke strapatsen van het bedrijf door over te stappen van WhatsApp naar Signal heeft, vrees ik, niet voldoende schade voor Facebook opgeleverd.

Veel vrienden en bekenden haalden hun schouders op. Wat gaat mij dat aan? En, het ernstigste wat je kan overkomen dezer dagen: dan ben ik niet meer bereikbaar. En voort wandelden ze, de blik ferm gericht op de telefoon.

Maar you have to put your money where your mouth is. 

Als u ooit een aanleiding had om Twitter te verbannen, dan is dit de gelegenheid. Ik stuurde mijn blogaankondigingen per tweet, dit was de laatste.

Het is met de aanval op de echtgenoot van Nancy Pelosi al net als met wapens in de VS. Steeds als er geweld optreedt buitelen de Republikeinen over elkaar heen met ’thoughts and prayers’ en uitbundige betogingen van medeleven. Om vervolgens over te gaan tot de orde van de dag en meer wapens in de samenleving te pompen, en in dit geval, gewoon verder te gaan met het demoniseren van tegenstanders en het bagataliseren of ronduit goedpraten van geweld. Dat de midterms van 8 november voor een groot deel gaan over gestegen criminaliteit is een gotspe, althans de claim van de Republikeinen dat de Democraten daarvoor verantwoordelijk zijn.

Geweld tegen Pelosi was een van de doelstellingen van de Trump extremisten die op 6 januari Capitol Hill bestormden om het ultieme democratische proces, het vastleggen van de uitslag van verkiezingen, te blokkeren. ‘Where is Nancy’, klonk het door de gangen van het Capitool.

Dat hadden die mensen niet zelf bedacht. Het is iets dat de Republikeinen al jaren de samenleving in pompen, niet geleid door de uitbuiter ervan, de psychopaat in Florida, maar getolereerd door zogenaamd keurige mensen als Mitch McConnell. Geen piep tegen het racisme van Trump, tegen het radicale geblaat van extremische afgevaardigden in het Huis. Ik kan het niet genoeg herhalen: het was niet nodig dat dertig procent van de Amerikanen de uitslag van de verkiezingen van 2020 niet accepteert. De Republikeinse leiding, de Republikeinse Partij had op 7 januari een duidelijke boodschap kunnen afgeven.

Ze durfden niet en de samenleving plukt de wrange vruchten van dat gebrek aan lef, dat Republikeinen combineren met een fijne neus voor macht. Principes of normen, of enige vorm van moraliteit, hebben er niets mee te maken.

De aanval op Paul Pelosi zal niet het laatste geweld zijn dat Republikeinen op hun geweten zullen hebben. Hun weigering om de achterliggende retoriek en vuilspuiterij ook te veroordelen gaat tot nog veel grotere ongelukken leiden.

Vandaag in de NRC mijn opinie artikel over de Januskop van Amerika. Ik belicht acht constanten, aspecten van Amerika die steeds weer terugkeren, maar waarbinnen de VS voortdurend van het ene einde naar het andere einde van het spectrum zwaait. Vandaar dat de eerste zwarte president kon worden opgevolgd door een nihilistische narcist die racisme gebruikt om macht te verwerven. Het zijn beide aspecten van Amerika.

Lezers van mijn blog of mensen die mijn lezingen hebben bijgewoond zullen niet opkijken van dit thema, noch van mijn conclusie dat Amerika steeds meer uit elkaar valt. Dat het ‘samen’ in de samenleving onbreekt, zowel wat overtuigingen betreft als wat gedeelde lasten en lusten betreft. Ook mijn pessimisme over de uitkomst hiervan en de dreiging voor de democratie als vorm van verlicht politiek bestuur zal u niet vreemd overkomen.

Klik hier voor het artikel in de NRC, voor zover toegankelijk als u geen abonnement hebt.

Ik las onlangs Then everything changed van Jeff Greenfield, een gerenommeerde Amerikaanse journalist. In het boek neemt hij drie gebeurtenissen onder de loep om een alternatieve geschiedenis van Amerika te schrijven. Dat die gebeurtenissen direct met presidenten hebben te maken is verklaarbaar gezien hun grote invloed op wat er in Amerika en de wereld gebeurt – en Greenfields diepe ervaring met campagnes.

Ik houd wel van het denken over wat als… Het probleem is dat je meteen na het invoeren van een alternatief feit belandt in een wijd uitlopende omgekeerde trechter van mogelijke gebeurtenissen.

Eerst Greenfield. Hij laat JFK vermoorden, maar dan voor diens inauguratie. Het is bekend dat er een aanslag werd gepland op Kennedy en dat de mogelijke pleger ervan afzag omdat hij op het moment supreme niet alleen Kennedy maar ook Jackie en de kinderen moest opblazen. In Greenfields versie blijven die binnenshuis en wordt JFK in december 1960 aan stukjes geblazen.

Zo wordt Lyndon Johnson president en verdwijnt JFK uit de Amerikaanse geschiedenis. Tja, en dan wordt het natuurlijk plotten waarbij de lijnen die Greenfield uitzet niet altijd geloofwaardig zijn. Zouden de bay of pigs en de Cuba crisis zich net zo hebben afgespeeld als onder Kennedy? Ik betwijfel het. Chroesjtsjov besloot na zijn ontmoeting met Kennedy in Wenen dat hij met een broekje had te maken en mogelijk maakte hem dat overmoedig. Ook Vietnam speelt zich min of meer gewoon af, zij het zonder de Best and the Brightest, de adviseurs van Kennedy en dat zou alles ook weer anders gemaakt hebben.

De volgende gebeurtenis die Greenfield verandert, is dat hij Robert Kennedy in juni 1968 juist niet wordt vermoord. We weten dat in de chaos van de verkiezingsoverwinning in Californië Kennedy door de keuken werd geleid in plaats van door een veiliger gang richting grote hal zoals de bedoeling was. Daar stond de moordenaar, we weten niet hoe hij kon vermoeden dat die keuken gebruikt zou worden. RFK wordt niet vermoord en wint de presidentsverkiezingen van 1968. En dan wordt het weer moeilijk om verder te voorspellen wat er zou gebeuren. De late jaren zestig groeiden iedereen boven het hoofd.

Greenfield staat erop citaten en activiteiten te gebruiken die door de hoofdpersonen zijn geuit of gedaan. Dat is niet erg bevredigend omdat het natuurlijk dingen zijn die gezegd werden in totaal andere omstandigheden. Zeker, ze geven een idee van het karakter van iemand maar is dat voldoende?

De derde veranderde uitkomst van Greenfield is dat Gerald Ford in 1976 de presidentsverkiezingen wint van Jimmy Carter. Het is gemakkelijk te voorzien dat Camp David niet zou hebben plaatsgevonden en dat het Pananama Kanaal Amerikaans zou zijn gebleven. Zou de Iran crisis zich net zo ontwikkeld hebben? Ik vermoed het wel.

Greenfield vliegt volgens mij uit de bocht door na Ford in 1980 Gary Hart tot president te laten kiezen. En die loopt binnen de kortste keren vast in een seksschandaal in het Witte Huis.

Enfin, ik doe het zelf ook graag: doordenken over wat er gebeurd zou zijn als. Soms kun je dat beter niet doen omdat het afgrijselijk is. Stel dat FDR in februari 1933 in Miami wel zou zijn vermoord. De moordenaar miste de president elect en doodde de burgemeester van Chicago, Anton Cermak, die in Miami was om beleid door te praten met FDR. Probeer u voor te stellen wat er gebeurd zou zijn met de New Deal als de ouderwetse zuiderling, de Texaan John Nance Garner, FDR’s vicepresident elect, in maart 1933 geïnaugureerd zou zijn. En zou een ander, waarschijnlijk een Republikein, Amerika en de wereld door de Tweede Wereldoorlog hebben kunnen loodsen?

En wat als Richard Nixon en niet John F Kennedy in 1960 was gekozen? Toen was Nixon nog geen basket case van opgekropt ressentiment en hij was ervaren, vooral op buitenlands gebied. Daar had Chroetsjov wel respect voor gehad. Henry Kissinger zou lekker op Harvard zijn gebleven en wellicht was Nixon verstandig genoeg geweest om Vietnam anders aan te pakken. Aan de andere kant, de jaren zestig waren onmogelijk en Nixon zou er moeite mee gehad hebben.

De verkiezingen van 1976 zijn ook voor mij een favoriet wat als… Ik ben ervan overtuigd dat Gerald Ford in een volle termijn ten onder gegaan zou zijn aan olieprijzen, inflatie en wereldpolitiek, zoals Jimmy Carter dat ervoer (Greenfield laat Khomeini omkomen in een auto-ongeluk in Parijs, dat is me wat al te gemakkelijk). Ook als Ronald Reagan, die in 1976 Ford bijna versloeg in de voorverkiezingen, dat jaar was gekozen, was hij ten onder gegaan en zouden ons de jaren tachtig bespaard gebleven zijn, althans de neoliberale, neoconservatieve versie ervan.

In beide gevallen, had dan de weg opengelegen voor een Democratische overwinning in 1980 en hadden we nooit een president Reagan gehad. Ik betwijfel of Gary Hart dat jaar zou zijn doorgebroken maar er waren andere Democraten. De hele Reagan-revolutie zou zijn afgelast en dat had nogal wat betekend. Wat dan wel? Ik weet het natuurlijk niet. En wat als Reagan de moordaanslag voorjaar 1981 niet had overleefd? George W. Bush zou een keurige, succesvolle traditioneel conservatieve president zijn geweest. Voodoo economics zou beperkt zijn gebleven tot de Wall Street Journal opinie pagina’s.

Ook een favoriete wat-als-verkiezing is die van 2000. Had president Al Gore de aanslag van 9/11 kunnen voorkomen? Hij had zeker beter geluisterd naar Richard Clarke, Clintons terrorisme adviseur, en wie weet de signalen beter opgepikt. Bekend is dat Bush op zijn ranch in Texas in augustus een memo kreeg over Bin Laden en voorbereidingen voor een aanslag, en er niets mee deed. We weten hoe het afliep. Ook mét 9/11 was Gore natuurlijk nooit tegen Irak ten strijde getrokken, de meest desastreuze oorlog die Amerika ooit vocht.

Over 2004 ben ik minder zeker. Ik vermoed dat als Ohio de andere kant op was gevallen en John Kerry president was geworden, de Democraat ook vast zou komen te zitten in Irak. En de crisis van 2008, hoewel verergerd door Bush en de Republikeinse hands off houding, zou even hard zijn binnengekomen. Het zou John McCain in 2008 president gemaakt hebben en toen al een confrontatie met Rusland hebben opgeleverd (McCain wilde Oekraïne en Georgia in de NAVO). Het zou president Obama waarschijnlijk uitgesteld hebben tot op zijn best 2012, misschien 2016. Misschien was hij als senator dan al lang onderuit gegaan.

Vergeet even president Gore en president Kerry. Ik denk dat onder gelijke omstandigheden Hillary Clinton als ze in 2008 de voorverkiezingen had gewonnen, president was geworden. En hoewel ik kritisch over haar was, denk ik dat ze mogelijk een betere president was geworden dan Obama nu werd. Maar ja, ze won niet en had er goed aan gedaan vanuit de senaat de Democratische agenda te versterken. In plaats daarvan ging ze aan haar campagne beginnen voor 2016.

Wat een jaar. In 2016 was Hillary Clinton de slechtste kandidaat ooit. Ze had alle veelbelovende Democraten al weggejaagd en kreeg daardoor tegenstand van een onverkiesbare linksaard, Bernie Sanders. Ze was te oud, te hardleers om zelfs van Donald Trump te kunnen winnen. Amerika zou er een stuk beter bijliggen als ze wel gewonnen had of een andere Democraat de psycho had verslagen. Die zou dan in 2020 verloren hebben van Ted Cruz of een andere senator die dat jaar had kunnen bogen op scherpe woorden over die vreselijke Trump die een geheid Republikeinse overwinning had gefrustreerd.

Inmiddels zit Cruz met zijn neus diep in Trumps achterwerk (het is druk daar, vol met andere senatoren en ruggegraatloze mogelijke speakers) en de democratie in Amerika is kwetsbaarder dan ooit.

En wat als Trump in 2020 had gewonnen? Het zou het einde zijn geweest van het Amerika zoals we dat kennen, ook zonder 6 januari.

Terug naar Greenfields boek, ten slotte. De man kent zijn pappenheimers en kan geloofwaardig over deze politici schrijven en je zo een inzicht geven in hun karakters.

Ik verschil van mening met Maarten van Rossem die ooit schreef dat presidenten er niet toe doen. De geschiedenis doet gewoon wat hij doet en wie er in het Witte Huis zit, is nauwelijks relevant. Ik kan dat niet geloven en in elk geval doet het er dan niet meer toe wat er als alternatief was gebeurd. Laten we zeggen dat Maarten op typische manier overdrijft.

Greenfield, Jeff (2011). Then Everything Changed: Stunning Alternate Histories of American Politics: JFK, RFK, Carter, Ford, Reagan

Misschien hebben liefhebbers van strijkkwartetten het gemist, maar op 22 oktober overleed Geoff Nuffall, de eerste violist van het St Lawrence String Quartet, een van mijn favoriete en een van de beste strijkkwartetten ter wereld.

Wie een concert van het kwartet heeft gezien zal het nooit vergeten. Ik herinner me speciaal een concert in de serie die de KAM indertijd organiseerde. Het kwartet speelde een van Nuffall favoriete componisten en van zijn favoriete stukken: Haydns Op. 76 nr. 2. Het blies ook mij van mijn stoel, om maar een Americanisme te gebruiken.

Nuffall was de drijvende kracht achter het kwartet en de energie in de uitvoeringen. Hij ging er zo gedreven in dat hij vaak zichzelf van zijn stoel verhief bij het spelen. Als ze in Nederland waren ging ik er altijd naar toe. Helaas kwamen ze niet vaak genoeg in Amsterdam maar ik ben er een keer voor naar Eindhoven geweest. 

Er zijn veel goede strijkkwartetten en een paar buitengewone. De dood van Nuffall betekent het einde van het meest exceptionele kwartet.

Klik hier voor de link naar de NYT pagina, met twee mooie youtube delen van optredens.

Hier de URL van de video van Haydn Op. 20 Nr 3, met Nuffall in karakteristieke vorm.

Soms is het moeilijk te geloven hoe hardleers en ronduit dom ook Democraten kunnen zijn. Progressieve Democraten met name. Bij herhaling.

Vorige week stelde de aanstaande Speaker van het Huis, Kevin McCarthy, de hulp die de VS geeft aan de Oekraïne ter discussie. Die was niet onbeperkt, luidde het niet vreselijk schokkende verhaal. America First, na de oorlog in Oekraïne. Maga babbels voor de achterban.

Het leek spectaculair in zijn gezicht te ontploffen. Met name in staten in het Midden Westen, zoals in Ohio, wonen nogal wat Oekraïnse Amerikanen. Die zijn over het geheel genomen behoorlijk conservatief – ze kwamen tijdens of na de Tweede Wereldoorlog, soms als colloborateurs met de Duitsers, altijd als fel anti communistisch. Vaste Republikeinse kiezers.

Niet slim dus van die niet zo slimme McCarthy om nu, twee weken voor de verkiezingen waarin onder andere de senaatszetel voor Ohio op het spel staat, die hulp aan de Oekraïne in twijfel te trekken. Democraten in het Congres begonnen te praten over het vastleggen van lange termijn uitgaven zolang ze dat nog konden, dwz. voordat de Republikeinen de tent overnemen.

Een soort eigen doelpunt dus.

Maar nee, te vroeg gejuicht. Daar komen dertig progressieve Democraten onder leiding van afgevaardigde Pramila Jayapal, de baas van de progessive caucus, met een open brief aan de Democratische leiding met de oproep aan de regering Biden om met de Russen te gaan onderhandelen over Oekraïne. De brief maakte duidelijk dat Bidens stellingname dat vooralsnog met dit Rusland niet viel te praten, ter discussie stond.

Medeondertekenaars wisten niet hoe snel ze moesten wegrennen toen the shit hit the fan. Het was een brief die al in juni was opgesteld en nu ineens zonder hun medeweten was rondgestuurd. Over fakenieuws gesproken. In de brief wordt verwezen naar de annexatie en die vond pas vorige maand plaats. En de vraag of je in juni wel zo dom had mogen zijn bleef onbeantwoord. Het resultaat was dat de brief werd teruggetrokken, dat de Democraten in hun hemd stonden en dat de schade die McCarthy aanrichtte door zijn tegenstanders werd gerepareerd.

Wat er ook mag zijn van de intenties van de progressieven, het was ongelooflijk stupide om nu, twee weken voor verkiezingen staand beleid van een regering die het moeilijk heeft te bevragen.

Toen ik de naam Jayapal zag, ging een belletje af. Dit was dezelfde dame, de leider van de progressieve caucus in het Huis, die in 2021 de Build Back Better miljarden en structurele veranderingen van Joe Biden in gijzeling nam. Er moest meer groen in en ze had een aantal andere progressieve stokpaardjes te berijden. En ze wist zeker dat het blokkeren van Bidens plannen uiteindelijk zou leiden tot een beter BBB plan.

We weten nu dat het geklungel op links, het traineren van het plan, het moeilijker maakte om het aangenomen te krijgen. Uiteindelijk verdween het en werd vervangen door een anti inflatie plan (ja, serieus) dat deze zomer werd aangenomen, 1500 miljard minder. In de tussentijd was de staat Virginia verloren gegaan omdat er helemaal geen plan was (het infrastructuurplan was door die andere lastige Democraat, de conservatieve olieboer Joe Manchin, vastgepind en BBB lag ergens achteraf op apegapen dankzij die progressieve nonsens.

Soms, vaak zelfs, zijn Democraten hun ergste eigen vijanden.