Het lijkt erop dat we een cruciaal punt bereikt hebben op twee onderwerpen die Amerika bazig houden, wapens en abortus. Ik schreef verdeeld houden, maar dat is niet goed geformuleerd. Beide onderwerpen worden door de Amerikaanse politiek zodanig gebruikt dat ze verdeeldheid veroorzaken ook als die er niet is. Feit is immers dat meer dan 60 procent van de Amerikanen striktere wapenwetten wil, en bijna 70 procent een regeling van abortus die recht doet aan het recht van de vrouw om over haar lichaam te beschikken.

Laten we om te beginnen vaststellen dat deze onderwerpen Amerika buiten de normale orde van westerse, beschaafde landen plaatsen. Geen beschaafd land heeft zoveel wapens of zoveel doden door wapens als de VS – zelfs menig weinig beschaafd land (wie houdt het bij?) komt niet zover. Nergens is zo’n absurde discussie over wapens gaande en nergens zijn zoveel massamoorden te vinden.

Wat abortusgekte betreft zijn er een paar landen die in de buurt komen met hun intolerantie of de machtvan een agressieve minderheid die het absurde idee dat het leven begint bij de conceptie wil opleggen aan de rest van de bevolking. Polen is zo’n idioot land, al had The New York Times deze week een mooi artikel dat de halstarrige en wrede terreur van de katholieke kerk in dat land leidt tot een groeiend aantal seculiere burgers, vooral onder jongeren.

Maar de VS spant de kroon. De dagelijkse massamoorden, steeds vaker ook op scholen en met steeds jongere slachtoffers, hebben blijkbaar toch een punt bereikt waarop een meerderheid begint te roepen: genoeg is genoeg. Ze deden dat vorige week in het congresgebouw van Tennessee, nadat negen mensen, inclusief vijf kinderen, waren vermoord op een lagere school in Nashville. Nashville being Nashville en Tennessee ernaar strevend zijn status als achterlijke zuidelijke staat te onderstrepen, leidde dat protest van kinderen en ouders niet tot enige actie van de Republikeinse absolute meerderheid in de staat. 

De gouverneur, die blijkbaar in staat is de afspraak die hij die avond zou hebben met twee vermoorde mensen opzij te zetten, was niet in staat ook maar iets te zeggen dat een sprankje hoop kon geven dat niet morgen weer schoolkinderen of gewoon, een groep burgers, vermoord gaat worden. De Republikeinse afgevaardigden slaagden erin zich volstrekt belachelijk te maken door drie van hun collega’s die luidruchtig hadden laten weten dat ze de emoties van de protesterende burgers deelden, probeerden te lozen. Het begon er al mee dat een van de drie mocht blijven – niet toevallig de enige blanke. Twee zwarte volksvertegenwoordigers werden wel weggestemd. Ze worden deze week door de mensen die hen hebben gekozen in hun functie hersteld. De wereld heeft meegekeken en gezien wat voor staat Tennessee is.

Maar wapenwetgeving komt er niet. Wel de volgende massamoord, dit keer in Louisville. Ik zag gisteren een artikel in The New Republic dat betoogde dat we gewoon moeten vaststellen dat het niet meer gaat gebeuren, dat we, dat wil zeggen het weldenkende deel van de samenleving, de strijd tegen wapens hebben verloren. Er zijn nu 400 miljoen wapens in Amerika, meer dan er inwoners zijn. Op CNN vertelde de medisch expert dat de helft van de ouders wel eens bang is hun kinderen naar school te sturen, 24 procent zelfs iedere dag. En wat stelt de gouverneur van Tennessee voor? Oud verhaal: meer bewapende bewakers op scholen. 

Deze week werd ook bekend dat de gouverneur van Texas een man die een Black Lives Matter demonstrant doodschoot gratie gaat verlenen. De demonstrant droeg een automatisch geweer – zoals dat mag in Texas – maar deed daar niets mee, behalve dreiging uitstralen. De veroordeelde was een taxi chauffeur die in de demonstratie verzeild raakte en in plaats van door te rijden, zijn pistool pakte dat natuurlijk grijpklaar naast hem lag,  toen hij het automatisch geweer zag. De shoot out bij de OK Corral is er niets bij. Dit is wat je krijgt als iedereen, altijd en overal met wapens mag rondlopen. Ik neig te zeggen: Texas en Tennessee krijgen wat ze verdienen en niemand kan zich meer veilig voelen, maar daar schiet je uiteindelijk ook weinig mee op.

Wat dan wel? Ik vrees dat het antwoord is dat je de moed moet opgeven. Besteed je energie ergens anders aan.

Ik denk inderdaad dat de kans op wapenwetgeving in de VS nul is. Wat staten doen wordt door het Supreme Court onderuit gehaald, zoals Californië, New York en Washington DC merkten. Republikeinse politici doen wat hun geradicaliseerde achterban hen vertelt te doen, anders verliezen ze de voorverkiezingen. Het levert laffe, niet representatieve vertegenwoordigers op (en presidenten, maar dat is een ander verhaal). Ik zie niet goed hoe het kan veranderen zonder dat iemand in de Republikeinse Partij de leiding neemt en vertelt wat er moet gebeuren – en daarmee ook optreedt als schild voor die sukkelende afgevaardigden. Maar ja moed en Republikeinse Partij zijn een slechte combi. Alleen Mitt Romney kan op moedige standpunten betrapt worden en hij wordt dan ook door de Trumpies uitgekotst.

De strijd is verloren. Amerika moet leven met de wapens die ze overal heeft toegelaten. Heel cru gezegd, ons gaat het niet aan. Laat ze maar doen, die Amerikanen. Ik heb zelf in de slechtste tijden in New York en in DC gewoond. Je was altijd op je hoede, je zorgde ervoor de omstandigheden zo veilig of beter, zo min mogelijk onveilig te maken. Meestal was het om te voorkomen dat je slachtoffer werd van een mugging. Je had altijd twintig dollar op zak, om een bedreiger niet teleur te stellen.

Individueel wapengeweld, hoewel beangstigend en endemisch in een stad als Chicago, is niet waar je als bezoeker in de VS bang voor bent. Wat mij beangstigt is die man die in Texas met zijn wapen door de supermarkt struint, of gewoon op straat laat zien dat hij zijn Tweede Amendement omarmt. Dat elke situatie in een schietpartij kan ontaarden. 

Voor het eerst hoorde ik vrienden in San Francisco waarschuwen dat je in bepaalde wijken beter niet kon komen. Het is iets dat overal in Amerika speelt. Het is een verloren strijd. Het enige wat de Democraten kunnen doen is aan de kaak stellen, verantwoordelijk maken en hopen dat er ooit verstand doorbreekt. Weinig kans op enige vooruitgang dus.

Wat abortus betreft, hebben de zeloten en de Republikeinen (niet per se hetzelfde, wel overlappend, dwz iedere zeloot is Republikein) een doos van Pandorra geopend. Niet alleen dat iedere staat sinds Dobbs een rommelige, inconsistente en onvoorspelbare route heeft genomen om abortus per staat te regelen. Er zijn nu ook staten die je in het gevang kunnen gooien als je iemand die een abortus wil met de auto naar een staat brengt die wel beschaafde regels heeft. En in Texas geldt nog steeds het bounty systeem: je kunt een bonus opstrijken als je een arts of een adviseur aangeeft die zich bezig houdt met abortus na zes weken.

De eerste verhalen zijn al opgedoken van vrouwen die net te laat waren (dwz. meer dan zes weken) en nu met kinderen zitten. Verhalen van vrouwen die bijna doodbloeden omdat de artsen niet meer een abortus van een ten dode opgescheven foetus mogen uitvoeren, maar de vrouw zelfstandig die miskraam moeten laten ondergaan. Het is wreed, het is onchristelijk (als het woord christelijk nog enige betekenis had), het is maatschappelijk ontwrichtend en, zie de onbedoelde kinderen, het zet kinderen in de wereld die niet gewenst waren. Het geneuzel van zeloten dat die kinderen voor adoptie kunnen worden afgestaan is pijnlijk wereldvreemd, het resultaat ervan is een persoonlijke en maatschappelijke ramp.

En dan is er nu de Trump-rechter die, gedreven door persoonlijke geschiedenis van miskraam en een onbuigzaam geloof, de wet naar zijn hand zet en de abortus pillen verbiedt. Twintig jaar nadat het onderzoek daarnaar voltooid was en de FDA ze op de markt toeliet, komt daar een individu die zijn waarden absoluut acht vertellen dat het onderzoek niet goed was en, meer to the point van zijn absurd geloof, dat het leven begint bij de conceptie. Het is niet de eerste Trump/McConnell rechter die verzuipt in het recht. De rechter die in Florida in eerste instantie het achteroverdrukken van staatspapieren door Trump beoordeelde, werd binnen twee weken op de vingers getikt door hogere rechters. Er staat ons nog wat te wachten.

Ik vermoed dat het hogere federale hof de uitspraak in Texas zal verwerpen en dat als hij ooit bij het Supreme Court komt, dat de zaak niet zal opnemen of de idioterie in Texas zal verwerpen. Zelfs deze Supreme Court rechters, die overigens namens Alito bij abortus een redenering volgden die terugging  tot de praktijk in Engeland in de zeventiende eeuw om hun persoonlijke moraal aan het land op te leggen, zelfs deze rechters zullen de autoriteit van de FDA om medicijnen te beoordelen, niet terzijde schuiven. Nou ja, ik moet toegeven dat ik in het huidige Amerika nergens zeker van ben. Het kan goed dat ze de leiding van rechter Thomas en diens rijke vrienden volgen en niet alleen de abortuspil verbieden maar ook anticonceptie.

Anders dan bij de wapens is dit geen verloren strijd. De Republikeinen beginnen te beseffen wat voor problemen ze zich op de hals gehaald hebben. Was abortus voor evangelische kiezers de belangrijkste, soms de enige, reden om Republikeins te stemmen, nu zal abortus voor kiezers die het recht van de vrouw willen beschermen en een beschaafde regeling willen, een reden zijn om onder geen voorwaarde op Republikeinen te stemmen. In Wisconsin was vorige week goed nieuws, in de zin dat een Democratische rechter werd gekozen die waarschijnlijk abortus als recht laat bestaan en ook overigens de absurditeiten in die staat aan de kaak zal stellen (zoals de indeling van kiesdistricten die Republikeinen een oververtegenwoordiging geven).

Dat er geen wapenwetgeving komt, staat vast. Dat abortus een serieus probleem wordt voor de Republikeinen ook. In theorie zijn deze beide onderwerpen in het voordeel van de Democraten, nog versterkt door de radicalisering van de Republikeinse Partij door het ontbreken van een moreel kompas bij de politici van die partij. 

Veilig gaat het niet worden en je mag hopen dat je dochter of je vrouw niet wordt verkracht in een van die achterlijke staten. Ik zou er geen geld op zetten dat dit alles de komende vier tot acht jaar veel verandert.  

Vandaag in de NRC:

Opinie | Trump voor de rechter is al gerechtigheid – NRC: Trump voor de rechter is gerechtigheid, maar er is meer.

Enough already. Ik heb mijn buik vol van analisten, zelfs verstandige als Edward Luce van de Financial Times, die tut-tut roepen dat Trump niet vervolgd moet worden omdat het hem de aandacht geeft waar hij op uit is. Wat een onzin. Is dat een reden om iemand niet te vervolgen? En als je hem niet vervolgt, laat je dan niet zien dat de man overal mee weg kan komen? Wat een slappe praat. Bang om te doen wat moet gebeuren omdat de psychopaat in Florida er voordeel bij zou hebben (dat heeft hij niet, ik kom erop terug)? Zijn we zo diep gezonken?

Ik zou zeggen, als hij die aandacht wil, geef hem die dan en maak van de gelegenheid gebruik om te laten zien hoe gestoord deze man is en hoe corrupt die partij die hem blijft steunen. Ik hoorde dat in New York Marjorie Taylor Greene en George Santos hun opwachting maakten. Een lellebel uit Georgia die alle Democraten pedofielen noemt en een chronische leugenaar uit Long Island. Moeten we nog meer zien? Mitch McConnell duikt.

Persoonlijk vond het beeld waarin Trump de deur in zijn gezicht kreeg toen hij uit de rechtszalen kwam, het mooist. Twee bewakers liepen door die deur, de tweede liet de deur gewoon wapperen en Trump, de grote Trump, de ex-president moest zelf de deur open duwen anders had hij hem in zijn gezicht gekregen. Ik vond het een mooi beeld van een leeggelopen ballon van arrogantie en bullshit. The New York Times opende ermee. Klik hier, voor het bewegend beeld.

Sowieso was de hele voorstelling allesbehalve Trumpiaans. Een wat verward, zelfs angstig kijkende man, omringd door jongere juristen en met stevige bewakers achter hem: niet de ruler of the world die de psycho wil uitstralen. Het was allemaal wat tam, een Trump show zonder show, zonder regie.

Terug in Florida had hij weer praats voor tien. Niets zinnigs, enkel vuilspuiten en de zielepoot uithangen. 

Trump wil aandacht. Laten we het hem geven en laten we als media kanttekeningen zetten bij zijn voorstellingen, niet ze simpel weergeven. De aanklacht gaat verder dan simpel witte boorden criminaliteit, het gaat om criminaliteit met het oogmerk verkiezingen te beïnvloeden. Drie keer, blijkbaar (ik had nog niet van de doorman gehoord). De verrassingsaanklacht was die van fraude met het oogmerk om belasting te ontduiken, een aanklacht die, schijnt het, gemakkelijker te bewijzen is.

Dat kun je allemaal niet negeren. Zoals ik eerder betoogde, Trump niet vervolgen, dat zou pas een politiek besluit zijn geweest. Nu is het pad geëffend voor Georgia, de federale aanklacht voor liegen over de documenten in zijn paleis, en hopelijk ook een echte aanklacht wegens aanzetten tot een putsch. 

Speelt het Trump in de kaart? Ik geloof er niets van. Het verandert niets aan de steun die hij krijgt of de afkeer die hij oproept, maar het maakt wel duidelijk aan de kiezers die in 2020 de man opzij zetten, dat dit een verstandig besluit was. En het idee dat ze in 2024 daarop terug zouden komen, na 6 januari en na vier aanklachten, lijkt me totale nonsens. 

Dus ja, laat Trump maar proberen de nominatie te verwerven met die ballast. Laat hem zijn partij maar meezeulen naar de ondergang. Ze verdienen het ten volle. Laat DeSantis maar proberen een Trump zonder de horkerigheid en morele verwording van de man neer te zetten. Het zal Trumps fans niet overhalen. DeSantis is een loser, daar ben ik van overtuigd. Superkwezel Mike Pence zal de evangelische kiezers verlossen van hun foute keuze, maar daar heeft noch DeSantis noch Trump voordeel bij. En verder is Pence te gecorrumpeerd door vier jaar Trump-brownnosing om zelf gekozen te worden. Het wordt of Trump of een keurige respectabele Republikein zoals, pak weg, John Sununu, gouverneur van New Hampshire. 

Ik wil nog wel verder gaan: deze aanklachten en de Trump voorstelling openen de deur voor iemand die wel normen heeft, een gematigd conservatieve kandidaat zoals Asa Hutchinson van Arkansas of genoemde Sununu. Ik weet het, keerpunten in de Trump idioterie zijn vaker voorspeld, maar sluit het niet bij voorbaat uit. Er komen al minder en minder mensen opdagen bij Trumps shows, in Manhattan waren er niet zoveel te vinden en de zaal in Mar A Lago was, laten we zeggen, niet direct razend enthousiast over zijn greatest hits, gelardeerd met nieuwe anti=vrouwenpraat. 

Ik hoorde dat 76 procent van de Amerikanen inderdaad denkt dat dit een politiek proces is. Daarop zeg ik: ja natuurlijk. Trump heeft het politiek gemaakt en daarom is een witte boorden zaak in Manhattan een politiek proces. Elk proces tegen een ex president is politiek. Ik behoor ook tot die 76 procent.  Je kunt niet net doen of politiek hier geen rol speelt. Maar dat wil nog niet zeggen dat de rechtsstaat hier niet gediend wordt en dat Trump niet vervolging verdient.

Het is wel plezant om al die hotemetoten met hun moralistische gewauwel, die Republikeinen die law and orde roepen als het gaat om kleine criminelen, die Bill Clinton kapot maakten over een affaire, dat al die lui nu opgewonden roepen dat de rechtsstaat naar de mallemoer gaat. Lyndsey Graham, Trumps aangenomen zoon, een zielepoot die een vaderfiguur nodig heeft om ook meer een idee te kunnen uitwerken, roept het hardst van allemaal. Laat ze maar roepen, laat ze Trump maar uit de wind houden. 

Tijdens de coronacrisis waren het Republikeinse gouverneurs, zoals Ron De Santis van Florida, die weigerden verregaande controlemaatregelen uit te voeren. Niet eens zo heel verregaande, mondkapjes werden belachelijk gemaakt, op voorspraak en naar voorbeeld van de psycho in het Witte Huis. Het aantal doden in door Republikeinen geleide staten was hoger.

Never mind dat de hardnekkige Trumpies zullen zeggen dat die cijfers zijn gemanipuleerd, dat doktoren steeds corona invoerden ook als het andere dingen waren. Alles is immers een samenzwering. Het laat onverlet dat het aantal doden in Republikeinse staten, door allerlei oorzaken, hoger is dan in Democratische staten. Niet simpelweg aantallen doden, de levensverwachting is lager.

De ‘deaths of despair’, doden door alcohol, drugsverslaving of zelfmoord zijn er hoger. Paul Krugman publiceert vandaag in de NYT een mooie column waarin hij laat zien hoe Republikeins beleid – zoals het stelselmatig weigeren van subsidies uit Washington om Medicaid, de medische zorg voor armen, uit te breiden, want dat is Obamacare – de eigen burgers van die staten het leven kost. Het ís een samenzwering als je de ideologische obsessie van Republikeinen en de stupiditeit van kiezers die zich laten leiden door onzinargumenten, zo wilt noemen.

Dit zijn ook de staten waar het onderwijs het slechtst is. Er zijn nog veel andere gegevens op te lepelen om te laten zien dat het slecht voor je gezondheid is om een Republikeins bestuur te hebben – in Tennessee heeft het Republikeinse Congres drie Democraten gestraft die open stonden voor de leerlingendemonstratie tegen wapens na de schietpartij van vorige week. De gouverneur van die staat tekende vorig jaar een wet die openbaar dragen van wapens zonder vergunning toestaat. 

Er zijn allerlei redenen waarom kiezers kiezen zoals ze kiezen. Stupiditeit is er een van. Helaas maken ze het leven van de andere inwoners van rode staten onaangenaam en, zoals Krugman laat zien, kort.

Een van de redenen waarom ik in 2011 D66 verliet, was dat de partij, toen onder leiding van Alexander Pechtold, Mark Rutte redde toen de PVV, met wie hij een onzalige samenwerking was aangegaan, hem in de steek liet. Rutte, toen nog een beginneling in het smoezen en masseren, moest naar Brussel met een tekort dat groter was dan de Europese norm. De PVV liet hem vallen, D66 redde Rutte door met hem mee te bewegen zodat hij ook zonder Wilders in Brussel goede sier kon maanden. Ongeveer tegelijkertijd gingen D66 en Groen Links door de pomp in het Kunduz akkoord dat Nederland nog een politiemissie in Afghanistan gaf.

Bij de verkiezingen verloor D66 (en werd Groen Links gedecimeerd) en won Rutte, die had verdiend de deksel op zijn neus te krijgen voor zijn Wilders regering. Pechtold stond aan de kant en bleef dat staan. Eigen schuld, dikke bult. En wij bleven met Rutte zitten, en zitten, en zitten.

Oud zeer, zult u zeggen. Water under the bridge. Maar ik zie een terugkerend fenomeen. Ik weet niet wie er door de pomp gaat bij het bijstellen van de formatieakkoorden, maar de enige die ervoor in aanmerking komt is D66. De geluiden klinken bekend. En het is ook D66’s eigen schuld. Hadden ze bij die eindeloze formatie zich maar van back up moeten verzekeren door GL/PvdA in het kabinet mee te nemen. Rutte stond het niet toe, zoals hij in 2010 het kabinet Rutte/Cohen nekte.

Een pauze is ingelast en dan mag het CDA, de partij die op sterven na dood is (door hun heilloze meegaan met Rutte’s PVV gok in 2010, laten we dat niet vergeten), de heroverweging van het stikstofbeleid sturen – die de VVD ook wil maar in de formatie had moeten laten liggen. Gaat Rutte het CDA redden? Waarschijnlijk niet, want hij is na de zomer al vertrokken naar Brussel. Dan kunnen we eindelijk echt stemmen, voor een echt parlement, en kan het CDA definitief worden ingeruild voor het BBB.

Nederlandse politiek is herhaling. Iedere keer weer wordt mijn democratische stem in het parlement gedwarsboomd door die idiote Provinciale Staten die daarna strategisch een Eerste Kamer vaststellen die mijn democratische stem van twee jaar geleden weer ongedaan maakt. Opnieuw laat D66 zich piepelen door Rutte, die gisteren empathisch stond te orakelen over streekvervoer en lokale voorzieningen op een leeglopend platteland, en gas gaf om een pauze te nemen. De ultieme herhaling is dat we al twaalf jaar met die man zitten. De oerzonde was de tolerantie van D66 voor Rutte’s Wilders-filie, daar gaan ze straks weer eens voor gestraft worden.

Het is moeilijk om nog opgewonden te raken van de officiële aanklacht tegen de criminele Donald Trump. Genoeg van die man. Maar ja, dat is precies de reden dat zoveel columnisten zich er wel druk over maken. Geven we hem geen platform, leidt het niet tot meer steun voor de psycho in de Republikeinse voorverkiezingen? Is de zaak wel hard genoeg? Kunnen we niet beter wachten op de andere aanklachten? Is het überhaupt wel goed om een oud president voor de rechter te brengen?

Om met het laatste te beginnen: waarom niet? Een crimineel is een crimineel, een aanklacht is een aanklacht, laat het recht maar beslissen. Als ik president Gerald Fords gratieverlening aan Richard Nixon, najaar 1974 nadat Nixon was afgetreden wegens Watergate (en ander crimineel optreden), kan rechtvaardigen dan is het omdat een proces Amerika nog jaren in de ban van Watergate zou houden en ook een uiteindelijke veroordeling niets zou veranderen aan het beeld dat we toch al hadden van Nixon. Het was een vorm van bescherming van Amerika tegen wat tot dan toe de meest criminele president was geweest. Het was onrechtvaardig want een aantal van Nixons trawanten ging wel het gevang in. Nixon kon de staatsman uithangen (net als zijn maatje in moorddadig beleid, Henry Kissinger, maar dat terzijde).

Voor Trump gaat deze redenering niet op. De man kan het toneel maar niet verlaten en zijn partij kan hem maar niet loslaten, hoe crimineel zijn gedrag ook mag zijn. Maar ja, dat is een Republikeins probleem, laat ze dat zelf maar oplossen – ze hebben al een aantal kansen gemist, ze willen het zo.

Maakt dat het politiek om Trump te vervolgen voor zijn pornoqueen afbetaling? Nee, het maakt het juist politiek om hem níet te vervolgen. Het is goed dat het zogenaamde precedent dat presidenten niet vervolgd zouden mogen worden overboord wordt gezet. 

Het Ford-argument dat het een corrupte praktijk door de president eindeloos in het voetlicht houdt, is niet relevant aangezien dat precies is wat de psycho wil. Hoe meer voetlicht, hoe beter. Als Trump daadwerkelijk was geimpeached in februari 2021 dan had ik er anders tegenaan gekeken. Dan was de man nooit meer ergens voor verkiesbaar en zou een vervolging geen doel dienen . Dan had ik hem graag gratie verleend, zodat hij mokkend in zijn paleis in Florida racisten en antisemieten zou kunnen ontvangen. Hoewel de pogingen om de verkiezingsuitslag te manipuleren, in Georgia en op federaal niveau wat mij betreft wel tot processen hadden moeten leiden, ook in dat geval omdat voor eens en voor altijd dat gedrag moet worden veroordeeld (iets wat de Republikeinen niet hebben gedaan, dan moet de rechter het maar doen).

Sterker, ik denk dat de aanklagers in beide laatste zaken zich gesteund kunnen voelen door deze aanklacht. En dat ze het moeilijker hadden gehad als New York niet het voortouw had genomen. Nu is het taboe (een terechte term) op presidentiële vervolging al doorbroken. Dat maakt het voor hen gemakkelijker. Hoe meer aanklachten, hoe duidelijker het is dat de Amerikaanse rechtsstaat deze crimineel niet kan laten gaan.

Leidt vervolging tot meer steun voor Trump? Nou, alleen in het kamp van de achterban in de Republikeinse voorverkiezingen. Niet iets om ons zorgen over te maken. Trump gekken blijven Trump gekken, vervolging of niet. Dat de Republikeinse politici zowel in DC als in de staten voorzichtig afstand nemen van de slechtste president aller tijden, zich wel bewust van de onmogelijkheid dat hij nog ooit wordt gekozen, is meerzeggend dan dat de Trumpies zich nog een keer willen laten bedonderen. Er is geen steun voor Trump onder weldenkende Amerikanen en dat verandert niet door de aanklacht.

Is de zaak wel hard genoeg? Ik weet het niet, Amerikaanse juridische procedures en regels zijn ondoorgrondelijk. Een Grand Jury heeft er naar gekeken en erover beslist en zoals alle kijkers van Law and Order weten kijkt een aanklager heel goed naar de haalbaarheid van een zaak. Dat zal hij nu ook gedaan hebben.

Gaat Trumps consigliere Michael Cohen, die voor deze zaak al in het gevang heeft gezeten, getuigen tegen zijn vroegere baas? Je mag het aannemen. Trump heeft nooit bekend gestaan voor zijn loyaliteit, integendeel, iedereen weet dat hij alleen aan zichzelf denkt. Cohen heeft niets te verliezen – ook weinig te winnen trouwens.

Ik denk dat deze zaak nog een bijkomend leuk effect heeft, waarvan je de afgelopen weken al iets hoorde opborrelen. Die evangelische christelijke kiezers, die bereid waren alle persoonlijke falen van Trump over het hoofd te zien (let wel, niet te excuseren of na bekentenis vergiffenis te schenken) om zichzelf wijs te maken dat hij een door god gezonden type was dat hun agenda zou verwezenlijken, die christelijke lui lijken nu toch af te haken. Hoe meer ze met pornosterren om de oren geslagen worden, hoe liever ik het heb.

De christelijke opportunisten zien liever een echte christelijke politicus als Mike Pence. Hoe het ook zij, deze zaak, met al zijn vuige kantjes kon wel eens een leuk effect hebben – niet voor wat betreft de afkoopsom maar de oorspronkelijke daad (volgens Stormy een van de meest vergeetbare nachten in haar leven) die deze christelijke zeloten nu weer eens ingepeperd krijgen. Ze waren er snel bij om ‘grab them by the pussy’ te vergeten, dit gaat moeilijker worden. Een bijkomend genoegen is dat Trump nu eindelijk eens een prijs betaald voor zijn schandelijk gedrag tegenover vrouwen.

Kortom, het is mooi dat het juridische jachtseizoen op Amerika’s supercrimineel nu daadwerkelijk is geopend.  Het is dan wel weer amusant te zien hoe de psycho door vorige week al zijn kruit te verschieten met de aankondiging van zijn arrestatie en de oproep tot geweld, nu verrast werd. Slim ook van de aanklager om het op vrijdag te doen, weliswaar een weekend met politieke ouwehoershows maar ook dagen dat mensen met iets anders bezig zijn. In zekere zin werd Trump verslagen met zijn eigen spel van aandacht zoeken.

De Telegraaf, altijd met de thermometer in de wakkere Nederlander, haast zich om zich te scharen in de kont van de BBB . Lang gewacht, te druk met in opdracht van de VVD aanvallen van D66 en het beschimpen van intelligente vrouwen, haast de krant zich nu naar de kant van de boze burgers, lezers van hun blaadje.

Vandaar de penetrerende analyse die beide agenda’s combineert – laat dat maar aan de actiekrant over: Waar komt de linkse BBB-afkeer vandaan? Rijk-linkse kringen vast in bubbel, meldt Wierd Duk, de rijk rechtse demagogisch columnist.

Helder, nu begrijpen we het tenminste.

Het was deze maand twintig jaar geleden dat kleine Bush zijn desastreuze oorlog in Irak begon. Veel terugblikken, veel kijken hoe Irak er nu bijstond (niet erg goed, maar ja, niemand kan weten hoe het erbij had gestaan als de neocons in hun hok waren gehouden). Kleine Bush zelf, geen grote geest en dus ook niet in staat om zichzelf in historische context te zien, had er geen spijt van. Degenen die hem toen steunden, staan klaar om de economische oorlog tegen Iran te militariseren.

Ik wil hier niet ingaan op de omstandigheden die in 2003 tot die onzalige oorlog leidden. En evenmin hoeveel schade hij toebracht in het land zelf. Nee, ik wordt getriggerd door een opiniestuk in The New York Times. Daarin stelt de conservatieve columnist Ross Douthat zich de vraag: was Irak een grotere ramp voor Amerika dan Vietnam? Het feit dat hij de vraag stelt – niet iedereen zou daar meteen van wakker liggen – geeft al aan dat zijn antwoord in de richting Irak gaat. Douthat was oorspronkelijk een fan van de oorlog. Zijn aanvankelijke steun vervloog toen duidelijk wordt hoe onzinnig de oorlog was. Maar in plaats van een goed te doormarcheren waarom hij zo dom was om die oorlog aanvankelijk te steunen, zet hij die vergelijking met Vietnam op.

Aanvankelijk dacht Douthat dat de oorlog in Vietnam, met 12 keer zoveel Amerikaanse doden dan Operation Iraqi Freedom (je tenen krommen opnieuw bij de naam die de gewetenloze haviken aan die operatie gaven), als ernstiger moest gelden. De VS verloor Vietnam, dat zich inmiddels heeft ontwikkeld tot een welvarend land, geleid door een gerontocratisch autoritair regime. In Irak leidde Amerikaanse interventie tot een corrupt regime en een dagelijks leven dat misschien minder terreur kent maar ook geen geloofwaardig pad naar economisch of sociaal welzijn.

Vietnam bracht een binnenlandse Amerikaanse desintegratie met zich mee (die het huidige uiteenvallen van de VS misschien in perspectief plaatst), die moeilijk is te vergelijken met wat er tijdens en na de oorlog in Irak gebeurde. Douthat claimt nu dat die binnenlandse onrust tijdens en na Vietnam meer een koorts was, terwijl het effect van de Irak oorlog meer lijkt op een vernietigende of steeds terugkerende ziekte. Hij zegt dat de oorlog in een aantal sociale crises doorwerkte, zoals de opioid epidemie, crises die in de loop van de tijd meer zichtbaar en destructief werden (opmerkelijk genoeg noemt hij de bankencrisis en de ondermijning van vertrouwen in 2008 helemaal niet).

De invloed op de politiek, zegt hij, was dat het die ontvankelijker maakte voor links radicalisme en rechtse demagogie, en bijdroeg aan een stemming van pessimisme en teleurstelling. Ik weet niet waar Douthat het linkse radicalisme vandaan haalt, maar ik heb moeite dat te zien. Obama, Clinton en Biden hadden en hebben geen radicale agenda’s. Hij claimt dat omdat havikachtig mid-links (ik neem aan dat hij bedoelt dat mensen als Hillary Clinton en andere meebewegers uiteindelijk uit politiek opportunisme voor Irak stemden) door de oorlog zijn kracht verloor, niemand een sterke centralistische fractie binnen progressief denken (liberalism) heeft kunnen vormen, ‘met het resultaat dat liberale instituties sinds 2004 steeds meer naar links zijn getrokken’. Ik vind hem sterker waar hij concludeert dat doordat de oorlog neoconservatisme en het Republikeinse establishment in het algemeen in diskrediet bracht, ‘niemand een tegenwicht heeft kunnen vormen tegen rechts populisme’, waardoor de GOP onregeerbaar en niet in staat tot regeren is geworden.

Maar de echte kosten van de oorlog zijn te vinden in zijn gevolgen voor de Amerikaanse positie in de wereld, zegt Douthat. Hij is malicieus in zijn afschuiven van de oorlog in Afghanistan op de Democraten, die, zegt hij, veel te lang daar vast bleven zitten omdat ze een ‘good war’ wilden als tegenhanger voor Irak. Daardoor (blijkbaar is de Amerikaanse geest niet in staat meerdere dingen tegelijk te doen) kon Amerika niet omgaan met de revival van Russische macht en de opkomst van China als supermacht. Wat een onzin. Hier is sprake van een opinieschrijverstruc om een soort moral equivalence te bewerkstelligen.

Door de afgang in Afghanistan te koppelen aan Oekraïne en daar een lange keten van gebeurtenissen sinds Irak van te maken, masseert Douthat de feiten in zijn richting. Daarentegen heeft hij ontegenzeggelijk gelijk als hij vaststelt dat de oorlog in Irak Amerika minder betrouwbaar deed schijnen, maar vooral ‘roekeloos en revisionistisch, in plaats van stabiel en betrouwbaar’.

Dan komt de aap uit de mouw: Douthat komt met een lofzang op Reagan en diens vermeende rol in de val van de Sovjet Unie en Amerika als leider van de wereld. Hij concludeert, grote stappen snel thuis, dat Amerika beter in staat was Vietnam te absorberen dan Irak, als je het verloop van twintig jaar na die oorlog bekijkt (wat sowie so een stretch is, de oorlog in Vietnam was pas in 1975 afgelopen nadat de Kissinger/Nixon moordmachine nog zeven jaar had doorgedraaid). Een alinea verder komen de heilige conservatieve afgoden opdraven: Reagan, Thatcher en Johannes Paulus II.

Misschien zien we nu niet dat Amerika weer terug gaat komen, zoals toen, suggereert hij, maar zelf is hij pessimistisch. Misschien komt Amerika ook nu weer terug van zijn wankele pad. Maar hij ziet geen helden zoals zijn afgoden van toen. De conclusie is dat hij ervan overtuigd is dat een enkele keuze twintig jaar geleden ‘ons empire nog steeds op een pad richting ondergang’ houdt. Hij vindt die gedachte moeilijk te verdragen. Tja.

Interessant voer om over na te denken, zoals het hoort bij columnisten – met aftrek van de retorische trucs. Maar zoals Douthat, katholiek en traditionele conservatief, vaste leverancier van rechts op de opiniepagina van The New York Times, wel vaker doet als hij wil provoceren, hij maakt er zich te gemakkelijk vanaf.

Om te beginnen de vraagstelling. Waarom zou je de gevolgen van Vietnam en Irak überhaupt vergelijken? Beide oorlogen zijn te anders in hun voorgeschiedenis en feitelijk verloop om daar veel zinnigs van te maken. Een koloniale oorlog die door de VS in zijn oogkleppen-op anticommunistische waanzin werd gezien als een ultieme strijd om de wereldheerschappij. Volgens de ideologen van de Koude Oorlog noodzakelijk, opgedrongen. Kun je die vergelijken met een gekozen oorlog, beïnvloed door ideologen van het imperium en hun corrupte vrienden die hen gebruikten om de macht in Irak terug te krijgen, met als doelstelling enkel een lokale dictator omver te werpen?

Het komt mij allemaal voor als weinig zinnig en nauwelijks te vergelijken. Terwijl Amerika in Vietnam ten onder ging, sloot Nixon deals met de Sovjet Unie, verdeelde en heerste over de relatie tussen China en de Sovjets, en werkte er hard aan de Amerikaanse binnenlands politiek te compromitteren, racisme aan te jagen en het presidentschap en het vertrouwen in de politieke elite fataal te ondermijnen. De heilige Reagan krijgt bij mij steeds minder krediet naarmate ik hem langer bestudeer – en ik was er al bij toen hij president werd, eerst als student, later als correspondent.

Zeker, het is goed om de politieke en sociale onrust van de jaren zestig en vooral die van begin jaren zeventig (vaak onderschat, zie mijn bespreking van het boek over de ontvoering van Patti Hearst), in het achterhoofd te houden bij het inschatten van de mate van polarisatie en partijdigheid in de huidige tijd. Chicago 1968, de intense slechtheid van Richard Nixon, de trashing van McGovern als een idiote radicaal (net zomin als de huidige Democraten zo radicaal zijn, check Joe Biden), de binnenlandse moorden, de onrust in de binnensteden: het voelde in die tijd minstens zo onrustig als nu.

Ik heb die vergelijking helemaal niet nodig om vast te stellen dat het er met Amerika anno 2023 belabberd voorstaat, wat Douthat trouwens ook vindt. Een partij en een politieke elite die elke vorm van politiek moed heeft ingeruild voor dom opportunisme en bereid is door de hoepels te springen van de grootste demagoog en slechtste president die Amerika ooit heeft gehad, wat vertelt dat ons, wat vertelt het de wereld? En hoe zijn we daar terecht gekomen?

Ik zal de eerste zijn om in te stemmen met kritiek op het in alle opzichten desastreuze president van kleine Bush, te beginnen met zijn 537 stemmen in Florida. Maar met al zijn feilen, hij was wel een product van de decennia ervoor. De waarheid is, denk ik, dat Amerika al sinds de jaren zestig in glijvlucht omlaag is, met enkele bumps omhoog, die de illusie gaven dat het niet richting omlaag ging. Ik blijf bij mijn stelling dat samenlevingen die uiteenvallen of uiteengevallen zijn, niet in staat zijn om de wereld leiding te geven. Zo gezien heeft het autoritaire regime van Xi meer kans om een coherent en door zijn bevolking en economie gesteund assertief beleid te voeren dan de VS die van Trump-obsessie naar Trump-obsessie struikelt en onderwijl een kwart van de bevolking achterlaat in armoede en wanhoop.

Wat Douthat en veel anderen niet onderkennen is dat de Amerikaanse gloriejaren, such as they were, een uitzondering waren (en ook lang niet zo glorieus als ze denken). De werkelijkheid is dat Amerika ploetert, dat het ongelooflijk moeilijk is om samenlevingen bij elkaar te houden en dynamiek te geven en dat democratie de beste maar ook de meest kwetsbare manier is om dat te doen. Het Amerikaanse imperium is niet meer, als het er al ooit was. Ik geloof niet dat de oorlog in Irak dat heeft veroorzaakt. Als die oorlog iets was, dan was het een symptoom van een ontworteld en zwalkend imperium. En dat is het nog steeds.

Ik weet niet of je tegenwoordig nog white trash mag zeggen. What the hell, het zit tegenwoordig in het Amerikaanse Congres. Niet alleen de in extravagante witte bonjas gehulde Marjorie Taylor Greene, die zich verpoost met het roepen van scheldwoorden naar presidenten en het promoten van samenzweringsonzin, en daarvoor beloond wordt door met een leiderschapspositie Kevin McCarthy, gewoon trash uit Bakersfield. Matt Gaetz, roeptoeter uit Florida.

Maar bazin boven bazin: grandma Lauren Boebert. Krap 36 jaar oud maakte deze liefhebber van wapens bekend dat ze grootmoeder zou worden. Jazeker, zelf moeder geworden op haar achttiende heeft haar 17-jarige zoon nu een 17-jarig meisje bezwangerd. We zijn godgelovig en zo, en dus doen we om te beginnen al niet aan seksuele voorlichting of de verstrekking van voorbehoedsmiddelen aan tot het domme geneigde tieners. Conservatief, christelijk, moralistisch, ‘family values’: het speelt allemaal door je hoofd als je deze hypocriete bende aanhoort.

We zijn godgelovig en dus ‘kiezen we voor leven’, verklaarde Boebert, die had laten nakijken of de zwangerschapscijfers in stedelijke gebieden even hoog waren als in landelijke gebieden (dat waren ze) maar die trots meldde dat de abortuscijfers in de landelijke gebieden veel lager waren. Over de beschikbaarheid van zulke diensten zullen we het maar niet hebben. Geen wonder dat het platteland leegloopt. Ik kreeg een onaangename Aha Erlebnis. De zoon van Sarah Palin, die verscheen in mijn geheugenbalk, ook tienerzwangerschappen, tienerkinderen met kinderen en twintigers met echtscheidingen. 

Kiezen voor leven. Denkt u daar eens over na. Een tiener meisje zit straks opgescheept met een kind (Boebert kan het nakijken, op het platteland nemen de jongetjes weinig zorgtaken op zich) en kan iedere opleiding of studie wel kan vergeten – al moet je het tienermoeder Boebert nageven dat ze het tot afgevaardigde van de Republikeinse Partij heeft geschopt, waar ze kan moraliseren over de keuzes die mensen maken.

Straks zit daar een tienerjongen met een meisje met kind waar hij niet voor kan zorgen want geen inkomen, geen opleiding, mogelijk sowieso geen verstand, ook dat is erfelijk en grandma biedt weinig perspectief.

En het ergste van alles, een kind dat niet gewenst is, dat daar zijn of haar hele leven de sporen van zal blijven dragen, met als wijds perspectief om vierde generatie kindermoeder of domme bezwangeraar te worden. Ook deze week zag ik een artikel over een meisje in Texas die net te laat was om haar staat nog abortus te ondergaan, want nu na zes weken zwangerschap verboden door de moraalpolitie in Austin. Heeft nu een tweeling en geen toekomst. Ook deze week een artikel over een predikant in een megakerk die zich had vergrepen aan een van zijn vrouwelijke leden. Hij mocht weer terugkomen, want gezondigd en vergeven.

Dat laatste is voor deze meelijwekkende tieners en hun kind geen optie. Het echte leven vergeeft niet. Palin en Boebert: heldinnen van dom rechts. 

Trumps waarschuwing dat hij dinsdag voorgeleid zou worden in New York is de aanleiding geworden voor opnieuw een mediastorm. Het is deprimerend te zien hoe een berichtje van de psycho – zonder enige grond – het Amerikaanse politieke debat in een houdgreep neemt en iedereen dwingt zijn of haar licht te laten schijnen over de zaak. Opnieuw dreigt de man met geweld door zijn radicale aanhang, daar gaat het te weinig over. Een politicus, een oud president, die dreigt met straatgeweld. Nooit eerder vertoond, nou ja, op 6 januari.

Een politiek gedreven proces? Nonsens. Het enige goede antwoord is natuurlijk dat in Amerika niemand boven de wet staat, ook niet een oud president met een geschiedenis van problematisch ondernemen en de aanstichter van het grofste geweld tegen het Amerikaanse politieke systeem sinds de Burgeroorlog. Laat maar komen, zou ik zeggen, als de aanklacht in deze zaak (een prostituee afbetalen via bedrijfsfondsen die dan weer niet als campagnefondsen zouden gelden) gegrond wordt geacht, prima. Maar het is niet de meest duidelijke of meest afschuwelijke van de inmiddels vele zaken tegen deze crimineel. Ik zie meer heil in vervolging in Georgia voor bedreiging van verkiezingsofficials of voor de diefstal van overheidsdocumenten. 

Intussen vind ik het prima dat Republikeinen zich in alle bochten moeten wringen om de man van wie ze maar geen afscheid konden nemen nu de macht over de partij te zien consolideren. Had je maar voor impeachment moeten stemmen, lafaards.

Het zou een ‘dreiging’ zijn dat Trump zijn greep op het electoraat versterkt als de vervolging in New York serieus wordt. Prima, heerlijk zelfs. Laat Trump maar wild tekeer gaan. Opper kontkusser Kevin McCarthy spreekt zich niet uit maar waarschuwt dat de democratie in Amerika bedreigd wordt, opper foute beslissingen nemer Mitch McConnell ligt bij te komen van een hersenschudding. Truus Marjorie Greene had de woke opdracht nog niet gelezen en riep om deze communisten aan te pakken.

Het land siddert, het land beeft. De Republikeinen scheuren zichzelf aan stukken. Love it!

Zoals u weet, heeft het mijn voorkeur dat Trump de kandidaat is in 2024. Winnen kan hij niet en elke andere Republikein is beter gepositioneerd. Gelukkig blijven die psycho’s van Trump thuis als hij niet op het ticket staat, dus ook alternatieven hebben een Trump probleem. Leuk is dat. Met hem blijven veel Republikeinen thuis, zonder hem, idem dito.

De kiezers hebben Trump een keer naar de prullenbak verwezen, de Republikeinen hebben die boodschap niet goed begrepen. Dus moeten de kiezers het nog een keer doen. Be my guest.