Het is wel grappig, eigenlijk. Zes maanden geleden, na de verkiezingen van november, werd de ambitieuze gouverneur van Florida, Ron DeSantis, verheven tot frontrunner van de Republikeinen. Hij won herverkiezing met flinke cijfers, terwijl de leugens verkondigende Trump-kandidaten overal verloren. DeSantis schoot omhoog in de opiniepeilingen. Iedereen kakelde elkaar na dat hij de ultieme uitdager was. Als ik zo vrij mag zijn: ik voorspelde al in november 2022 dat het niets zou worden.
De Republikeinse elite die te laf was geweest om Trump op 7 januari 2021 te dumpen, zag een kandidaat die de Trump-kiezers kon engageren. Niet dat de agenda van DeSantis zoveel anders was als die van de staatsgreeppleger, maar ze zagen ‘een Trump met hersens’. Nog los van de vraag of dit een vooruitgang zou zijn (DeSantis heeft autoritaire trekjes), was hier sprake van een pijnlijk misverstand.
Want waarom zouden de Trump-aanhangers een mini-Trump steunen? Daarom had Trump al zijn kandidatuur gesteld: daarmee was veertig procent van de Republikeinse kiezers al gecommitteerd. Dat liet niet veel over. Als die rekensom al niet eenvoudig genoeg was, dan maakte Trump die eenvoudig. Hij begon met het afbreken van de gouverneur (nog steeds niet officieel kandidaat). Een eerste stap was de bijnaam. Ron DeSanctimonitus werkte niet, Ron DeSanctus was al beter: een katholieke, schijnheilige pretendent. Privé schijnt Trump liever Ron Meatball te gebruiken. Trump ging voluit, DeSantis was voorzichtig.
Inmiddels zijn de peilingen omgeslagen. Bijna de helft van de Republikeinen wil graag verder met de oud president, de steun voor DeSantis is teruggelopen tot onder de dertig procent. De processen tegen Trump en het daarna sluiten van de gelederen door zielloze Republikeinen ondermijnden DeSantis. Zelf hielp hij mee door een heilloze juridische strijd aan te gaan met Disney, de grootse werkgever in Florida, over zijn don’t say gay wet, en hij blunderde vrolijk verder door te oreren dat de oorlog in Oekraïne een ‘grensconflict’ was dat de VS niet aanging. DeSantis had net les buitenlandse politiek gekregen, maar blijkbaar de verkeerde denktank ingehuurd.
Op papier leek DeSantis een mooie kandidaat. Florida doet het goed, is aantrekkelijk, niet alleen voor bejaarden maar ook voor techies en entrepreneurs. DeSantis had tijdens de coronacrisis zijn kont tegen de krib gegooid, scholen geopend en hij noemt dokter Fauci nog steeds het equivalent van een fascist. Zijn top medische adviseur is een anti-vaxxer. Het oogde goed en leverde geen bijzondere oversterfte op.
Bovenal heeft DeSantis zich geprofileerd als een strijder in de cultuuroorlogen over abortus, geloof, seksualiteit en de andere emotie-onderwerpen waarmee Republikeinen de aandacht afleiden van sociaal economische zaken. DeSantis heeft zijn agenda opgelegd aan een gewillig Republikeins Congres in zijn staat. In de scholen in Florida mag niet meer over seks, sekse of seksualiteit gepraat worden, alle boeken die ook maar iets bevatten dat ook maar één ouder tegenstaat, worden uit bibliotheken verwijderd.
Alles wat DeSantis niet bevalt noemt hij ‘woke’. Hij roept over de marxistische ideologie die het onderwijs in zijn greep zou hebben. Hij heeft nu verboden om kinderen zich ongemakkelijk te laten voelen over de Amerikaanse geschiedenis en de rol van hun ras of etniciteit daarin. Lees: zet slavernij en structureel racisme neer als uitzondering, en bejubel de Amerikaanse geschiedenis.
Abortus mag enkel nog in de eerste zes weken, feitelijk een totaal verbod. Wapens mogen in Florida nu onbeperkt, ongecontroleerd en open gedragen worden. Voor de doodstaf is niet langer een unanieme jury nodig. Migranten zonder papieren wordt het leven moeilijk gemaakt. Niet bestaande verkiezingsfraude wordt opgespeeld, regels maken het moeilijker om te gaan stemmen.
Florida is een proeftuin voor wat de Republikeinen met Amerika willen en het zijn dan ook niet deze maatregelen die DeSantis hebben doen tuimelen in de peilingen. Het is zijn persoon. Niemand vindt hem aardig, zelfs zijn staf niet. Hij vertoont autoritaire trekjes. Hij is weinig sociaal, arrogant en gespeend van charisma. Zijn optredens zijn slaapverwekkend, gescript en als hij handen schudt, zie je hoe vervelend hij dat vindt. Showman Trump maakt er korte metten mee.
Omdat DeSantis geen maat weet te houden, scoorde hij een paar opzichtige eigen doelpunten, zoals die onnodige veldslag aan met Disney. Hij nam de dranklicentie af van de Orlando Philharmonic omdat ze een show met drag queens organiseerden – de nieuwste obsessie van Republikeinen, altijd bevreesd voor bedreigingen van de tere kinderziel. Hij verbood cruise ondernemingen vaccinatie te eisen, trok ten strijde tegen Bud Light omdat het een transseksuele influencer op een bierblikje zette. De blunder over Oekraïne liet zien dat DeSantis nog niet klaar is voor het grote werk, zoals Donald Trump fijntjes opmerkte.
Trump heeft werkt gemaakt van zijn strijd tegen DeSantis, vanuit het aloude politieke adagium dat je je tegenstander moet definiëren voordat hij het zelf doet. Bovendien is Trump veel beter in wining and dining van de mensen die hij nodig heeft. Toen DeSantis naar Washington ging om de afgevaardigden van Florida voor zijn karretje te spannen, bleek dat ze al door Trump waren overgehaald. DeSantis oogde als een provinciaal die in Washington een blauwtje liep.
Het politieke kerkhof ligt vol met falende front runners en de teloorgang van DeSantis was geheel voorspelbaar. Het was hopen-tegen-beter-weten-in van de alles-beter-dan-Trump Republikeinen dat de man een podium gaf. De voorsprong die DeSantis een paar maanden geleden had op Donald Trump is weggesmolten, alle media hebben zijn neergang opgemerkt. De afgelopen week buitelden de artikelen over elkaar heen. En dat nog voordat hij zijn kandidatuur heeft aangekondigd!
Het goede nieuws is dat er zo ruimte komt voor serieuze Republikeinen van de oude stempel die het aandurven om Trump aan te pakken. Ja, dat zou een goede veertig procent van de Republikeinse kiezers in de voorverkiezingen schofferen maar het zou appelleren aan de kiezers in het midden die je nodig hebt om een verkiezing in november 2024 te winnen. DeSantis bewijst dat zolang Trump niet buitenspel wordt gezet de wraakzuchtige oud-president elke andere Republikein kapot maken. In zoverre speelde DeSantis een belangrijke rol: hij maakte duidelijk dat de Republikeinen niet zo gemakkelijk van Trump afkomen.