Nederland heeft al heel wat rare ambassadeurs over de vloer gehad. Een onbelangrijk land, een trouwe bondgenoot, is een mooie plek om politieke benoemingen neer te zetten, mensen die flink hebben bijgedragen aan de verkiezingskas van de president die hen benoemt. Zo hadden we een pizzakoning, een bankier, een vriendin van Hillary, een hypothekenoplichter en zo nog wat types voor wie de titel van ‘ambassador’, levenslang mee te dragen, belangrijker was dan het werk. De laatste gelukkige was Tim Boas die er twee jaar over deed om goedgekeurd te worden nadat hij was betrapt op rijden onder invloed, en na minder dan twee jaar in Den Haag vertrok om ‘meer tijd door te brengen bij zijn gezin’. De vrouw die de post voor hem vervulde bleef precies twee jaar, de man daarvoor zes maanden.
Het is een patroon. De enige echte diplomaat die we ooit kregen was de in Haagse kringen luid bejubelde Paul Bremer, die in augustus 1983 werd benoemd om Nederland in de pas te krijgen voor de plaatsing van de kruisraketten. De reputatie van Bremer leed onherstelbare schade door zijn klungelige optreden als onderkoning van bezet Irak.
De laatste jaren is de ambassade gerund door de Chargé d’Affairs. De mensen op die posten zijn de beroepsdiplomaten, ze weten waar ze het over hebben en weten hoe het werkt. De politiek benoemde ambassadeurs kunnen niet zonder hen. Wat we de afgelopen decennia hebben gemerkt is dat wij heel goed zonder ambassadeur kunnen. Niemand heeft zo’n politico nodig om zaken te doen.
En nu krijgen we Pete Hoekstra. De nieuwe ambassadeur werd in Nederland geboren maar verhuisde op driejarige leeftijd naar de Verenigde Staten. Hoekstra maakte politieke carrière in de Amerikaanse Biblebelt, in Michigan. Daar werd hij in 1992 gekozen als Afgevaardigde in het Huis, met de belofte dat hij niet meer dan zes termijnen zou dienen – hij brak die door tot 2010 actief te blijven.
In juni 2006 haalde Hoekstra de kranten met een persconferentie dat in Irak chemische wapens waren gevonden. Daar keek het Pentagon van op. Zijn Congrescommissie kreeg in september 2007 de beschuldiging dat het misleidende rapporten produceerde over Irans nucleaire mogelijkheden. Binnenlands liet Hoekstra van zich horen als een van de oprichters van de Tea Party Caucus in 2010. In 2010 probeerde Hoekstra de Republikeinse nominatie voor het gouverneurschap van Michigan te verwerven. Hij verloor. Zelfs voor zijn eigen staat was Hoekstra te conservatief en te controversieel. In 2012 was hij Republikeins kandidaat voor de Senaat. Hij verloor maar zijn campagne veroorzaakte enige opwinding omdat hij inspeelde op anti-aziatische vooroordelen. Bijna nodeloos te zeggen dat Hoekstra tegen het homohuwelijk is, tegen het recht op abortus, tegen legalisering van drugs.
Nog voordat hij Den Haag bereikte gaf Hoekstra zijn visitekaartje af. In getuigenissen voor anti-islamfora had Hoekstra de Fox News onzin herhaald dat er in Amsterdam no go gebieden waren, waar de moslims het voor het zeggen hadden. Hij voegde er aan toe dat politici en auto’s in brand waren gestoken door radicale moslims.
Toen correspondent Wouter Zwart hem daarover ondervroeg, ontkende Hoeksta dat hij dat ooit had gezegd. Hij noemde het ‘fake news’. Zwart speelde voor hem de uitspraken af. Later in het gesprek ontkende Hoekstra dat hij ‘fake news’ had gezegd. Een paar dagen later bood Hoekstra zijn verontschuldigen aan. Dit laatste is het enige onderscheid met president Trump, die Hoekstra benoemd heeft: Trump biedt nooit zijn verontschuldigingen aan. Klik hier voor BBC berichtgeving over Hoekstra’s onzin – en Wouter Zwarts uitstekende journalistiek. Overigens is het onduidelijk waarvoor hij zich precies verontschuldigde. Voor liegen, voor domheid, voor ongevoeligheid, gebrek aan diplomatie of gewoon, voor onbeschaafdheid?
Ergens dit voorjaar zal Hoekstra zijn geloofsbrieven aanbieden aan Koning Willem Alexander. Hoekstra’s probleem is dat hij als persoon volstrekt ongeloofwaardig is. We moeten hem accepteren omdat we zijn ambt accepteren, zoals we het ambt van Amerikaanse president respecteren zonder enig respect voor de man die het ambt vervult. Het zou me verbazen als Hoekstra lang in Nederland zal blijven. Hij zal het hier niet erg aangenaam vinden, hij zal weinig goodwill ontmoeten, noch voor hemzelf noch voor zijn president. Zijn Nederlandse wortels benadrukken des te meer hoe ver we afstaan van de uiterst conservatieve Republikeinen in het heartland van Amerika. Hopelijk zit er een goede chargé d’affairs.