‘Lock her up’ was in 2016 de meest gehoorde kreet in de Trump campagne. De president mag de menigte er nog steeds mee opjutten. Niemand kan de ironie ontgaan van Trumps greatest hit nu de mensen die met hem samenwerkten de gevangenis in draaien. Niet de daden op zich zijn schokkend – belastingontduiking, liegen tegen banken, het soort van dingen waar de mensen in de Trump wereld rijk mee werden – maar het complex van wetteloosheid, van wie doet mij wat en in het geval Cohen, de ondermijning van het democratische politieke proces.
Voorlopig lijkt het onwaarschijnlijk dat Trump zelf aangeklaagd zal worden – niet omdat er geen gedrag is dat dit verdient (hij heeft opdracht gegeven tot een federaal misdrijf), maar omdat presidenten daar meestal van worden gevrijwaard. Een impeachment is nog steeds onwaarschijnlijk en, moet ik herhalen, ook nog steeds onverstandig. Wacht rustig af, zou ik de Democraten adviseren: het is de eerste keer dat Trump en zijn directe omgeving aantoonbaar betrokken zijn bij illegaal gedrag en het zou verrassend zijn als het de laatste keer was.
Wat ondertussen wel duidelijk is, en waarschijnlijk zal speciale aanklager Mueller daar nog aan toevoegen, is dat de verkiezingen van 2016 gecorrumpeerd waren. Als Stormy Daniels haar burgerplicht had gedaan in plaats van achter het grote geld aan te rennen, dan was de pussygraber waarschijnlijk niet gekozen. De combinatie van Comey, Poetin en Trump leugens kunnen alleen maar tot de conclusie leiden dat de regering die er nu zit, niet legitiem is gekozen. Dat de anderhalf jaar van destructie die ze ondernomen hebben, de grootscheepse vervuiling van civic society door een psychopaat, dat dit allemaal niet had gemogen. Ook niet nodig geweest als Hillary Clinton niet een zo oneindig slechte kandidaat was geweest, maar dat terzijde. Het betekent overigens ook dat de verkiezingen van de kwezel vicepresident Mike Pence niet legitiem was. Levert nog een leuke puzzel op als dit Trump de kop kost.
De politieke consequenties zijn in dit stadium nog niet te overzien. Trump kiezers zijn bereid om werkelijk alles te accepteren van hun man. Republikeinen in het Congres (er werd gisteren opnieuw een afgevaardigde in staat van beschuldiging gesteld) lopen braaf achter hun ethisch gehandicapte baasje aan. Het enige dat je ervan kunt zeggen, is dat de kansen op winst van de Democraten in november steeds groter worden.
Dit is enkel het einde van het begin. Mueller heeft een hand gehad in de Manafort veroordeling maar die gaat in dit stadium Trump niet aan, al onderstreept het nog eens dat hij zich heeft omringd met gure types. Het gaat spannend worden. De psycho zelf is er zenuwachtig onder, een aangenaam spektakel. Wat een narcist gaat doen als zijn wereldje in elkaar dondert, kunnen we niet voorzien. Gratie rondstrooien? Hij zou er mee weg kunnen komen, maar ik vermoed dat er om de hoek weer nieuwe problemen liggen.
Trump (en de wereld) was tot nu extreem gelukkig dat er geen serieuze crisis is opgetreden. Misschien blijft dat zo, misschien niet. Onder alle omstandigheden lijkt een ineenschrompelen van Donald J. Trump nu een onafwendbare ontwikkeling.
Terug naar een presidentschap zonder legitimiteit. Het is nooit eerder vertoond, althans niet in deze vorm (1876 kwam in de buurt). Je kunt de uitslag van verkiezingen niet terugdraaien. Vandaar dat de enige democratische remedie het veroveren van het congres is, zodat de daden van deze bende kunnen worden gestopt. Het is niet veel, zeker niet nu veel mensen terecht het gevoel kunnen hebben dat ze bedrogen zijn: de kiezers omdat de uitslag in 2016 niet deugde, de Trumpistan fanclub omdat hun leider een mislukking blijkt te zijn.
Al met al onderstreept het een ontwikkeling die voor de lang termijn niet leidt tot optimisme: Amerika is een bananenrepubliek, een derde wereldland met derde wereldvoorzieningen, een voorbeeld van falende democratie in plaats van de shining city on the hill. De wereld moet er rekening mee houden dat Amerika zoals we het kenden, of zoals we dachten het te kennen, nooit meer terug zal komen.