Elke keer als roeptoeter Rush Limbaugh weer eens over de schreef ging (vrouwen die praten over geboortebeperking hoeren noemen bijvoorbeeld), of als een Fox Trump propagandist te ver ging, riepen bedrijven dat ze niet meer zouden adverteren. Het duurde nooit lang voor ze weer terug kwamen. Geen haan die ernaar kraaide. Tot de volgende oprisping.
De bedrijven die nu, na de operette staatsgreep van de Trumpies, de Republikeinen niet meer steunen met bakken geld (of is het Trump die ze niet meer steunen?) en die een ‘pauze’ aankondigen in hun pogingen invloed te krijgen op beleid, moeten diep gewantrouwd worden. Deutsche Bank? Gimme a break.
Nee, er gaat echt niets veranderen. Paar weken wachten, even stilzitten, Trump laten verdwijnen en we gaan gewoon verder zoals het ging. Vier jaar lang was Trump, waren de Republikeinen, geen probleem, over vier jaar zijn ze dat nog steeds niet.
Is het buitensluiten van Trump door Twitter en Facebook een beperking van de vrijheid van meningsuiting? Nee, natuurlijk niet. Er is geen recht om jouw mening op een platform vertegenwoordigd te zien, zeker niet als die mening meer een oproep is tot geweld, of neerkomt op brand roepen in een volle bioscoop. Het probleem met Twitter was altijd dat het neerkwam op persberichten die zonder filter als nieuws gebracht werden. Journalistieke regel nummer 1 was dat je persberichten nooit zomaar plaatste, altijd vragen stelde en er een verhaal van maakte. Twitter heeft die norm begraven. Onze eigen haatzaaier gebruikte Twitter maar liet zich nooit bevragen over zijn daar verkondigde meningen. Daardoor werd de mening nieuws, niet alleen ongefilterd maar ook onbevraagd.
Vrijheid van meningsuiting is betekenisloos als mensen met macht die vrijheid gebruiken om geweld te veroorzaken of de democratie omver te werpen. Mag je leugens verkondigen, bedeigingen of beledigingen? Daar gaan we: dat zijn geen meningen, dat zijn leugens.
Dat de verkiezingen in Amerika door fraude zijn gewonnen door Biden is een leugen. Heb je de vrijheid om leugens te verkondigen als persoon van macht (president of ambassadeur)? Ja, die vrijheid heb je maar dan moet je niet raar opkijken als die leugens zo benoemd worden of als een medium op goede gronden besluit dat leugens van machthebbers gevaarlijk zijn.
Is het verstandig van Twitter en Facebook? Wat de laatste betreft, Zuckerberg heeft zoveel aanzien verloren dat het eerder een opportuniteitsdaad lijkt dan iets principieels. Als de leugenaars verwijderen meer geweld oplevert dan de leugenaars toestaan, ja, dan zou het onverstandig zijn. Nu lijkt het goed beleid. De grootste aanjager van geweld is het zwijgen opgelegd, althans op dit medium want hij heeft, zoals hij de afgelopen uren heeft laten zien, nog steeds de macht van het woord van president.
Voor een uitgever om zich niet te encailleren met duistere types, ondemocratische terroristenondersteuners, lijkt me niets te maken te hebben met vrijheid van meningsuiting. Het is niet Hawley’s mening die Simon & Schuster verwerpt, het is de persoon. Niets mis mee. Zo’n auteur wil je niet in je fonds hebben. Hawley heeft geen probleem, hij kan zijn boek zo kwijt bij een rechtse club.
Het is teleurstellend maar geheel voorspelbaar dat de 147 Republikeinen die tegen de democratische verkiezingen stemden blijven volhouden dat hun gedrag, dat hun opjuinen, hun versterken van de Trump leugens geen rol speelden in het het geweld. Jim Jordan bijvoorbeeld, loopjongen van de president, volhardt gewoon in wat hij al vier jaar doet.
Ik ben pessimistisch. Niet alleen over de kans op meer geweld, die lijkt toe te nemen, niet alleen over de coronacrisis, die in de VS dagelijks groeit en nu ook arme afgevaardigden treft die met masker weigerende collega’s zaten opgesloten, maar vooral over de mate waarin een aanzienlijk deel van Amerika’s politieke elite dit terrorisme bagatalisseerd, goedpraat en normaliseert, laten we het de Hoekstra-taktiek noemen. Ik ben bang dat het gaat werken.