Aardige NRC vandaag. Ik heb een zwak voor Midas Dekkers omdat hij me iedere dag aan de vraag herinnert: speel ik met mijn kat of speelt mijn kat met mij? Ik weet niet of hij die heeft bedacht maar associeer het direct met hem. Het gesprek was in zoverre interessant dat de ‘kijk mij eens provocerende uitspraken doen’ benadering van Dekkers irritant werd. Een aaneenschakeling van non-sequiturs. Overigens was de mutual admiration society van vorige week, Jinek en Barend die elkaar bewonderden, evenmin interessant. Misschien niet zo’n goede formule, dat tweegesprek.

Het verhaal over twintig jaar integratiebeleid was in zoverre interessant dat het het ongeduld van politici toont. Steeds maar weer iets anders. Ook de verderfelijke invloed van de haatzaaier op Rutte-Wilders, het rampenkabinet, werd nog eens goed gememoreerd. Het verhaal eindigde met de enig juiste conclusie: de tweede generatie gebruikt de mogelijkheden van Nederland en doet het behoorlijk goed. Dat gold voor de Marokkaanse en Turkse Nederlanders (vooral de Marokkaans-Nederlandse vrouwen en nu ook de mannen – Turken lopen meer achter dan veel mensen dachten). Hun kinderen profiteerden van onze verzorgingsstaat, onderwijs etc. Goed geïntegreerd? In het hele verhaal stond geen definitie. Ja, onze waarden delen. Maar gelijkheid van man en vrouw? Vrijheid van geloof? Op de Veluwe hebben ze daar heel andere ideeën over dan bij mij in Amsterdam. Welke Nederlandse waarden hebben we het over? Het beste integratiebeleid: geen integratiebeleid maar op alle maatschappelijk relevante terreinen beleid.

Ook Tom Jan Meeus had het daarover. De onzin van het Nederlandse identiteits-‘debat’ dat net zo min een echt ‘debat’ is als het al veertig jaar dooreikelende integratie-‘debat’. De oerdomme PvdA nota van pak weg 2008, 2009 kwam in het integratieverhaal nog aan de orde, de wij-zij benadering als gevolg van Scheffers verhaal en de vrees de kiezer kwijt te raken. Meeus noteert dat ook: zelfs hoger opgeleiden en middenklassers neuzelen dat de overheid alles voor ‘hun’ doet en niets voor ‘ons’. Flauwekul maar gevaarlijke flauwekul.

De verwildering (excusez le mot) van de VVD en het CDA beneemt het zicht op wat er werkelijk toe doet. Inderdaad, sterke mannen die zich zwak voelende groepen het gevoel geven dat er iets voor hun gebeurt, Erdogan, Orban, Trump, Salvini. Zo gezien is het een weldaad dat we in Nederland een windvaan als Rutte hebben. Aan de andere kant, het zou wel fijn zijn als een leidend politicus visie ontwikkelde en uitdroeg. Deze generatie heeft het niet.