Orkaan Harvey die in augustus Houston onder water zette, biedt een staalkaart van wat amerika Amerika maakt. Er was burenhulp, er waren moedige mensen, zelfs een president die moeizaam want met enige bescheidenheid zijn medeleven toonde. Maar los van die uitingen van sociale samenhang die in de moderne VS al te zeldzaam zijn, waren er de even herkenbare omstandigheden die van deze ramp een specifiek Amerikaanse ramp maakten.
Dat begint al bij Houston en de plek waar de stad ligt. Het was een accident of history dat in een moerassig gebied met onaangename leefomstandigheden een nederzetting kwam. Amerikanen bouwden steden op plekken waar dat niet erg verstandig was. In aardbevingsgebieden, in een semiwoestijn zonder drinkwater, omringd door ontvlambare bossen, vlak bij rommelende bergen. Los Angeles, Miami, Seattle en New Orleans zijn andere voorbeelden van kwetsbare steden. Natuurrampen zijn vast onderdeel van Amerikaanse geschiedenis.
Houston groeide en groeide en was er trots op dat de stad geen regels kende voor bouwvergunningen. Dat was de Texaanse manier om zaken te regelen: ze niet regelen. De gebieden die overvloedig water rondom Houston natuurlijk regelden werden volgebouwd, asfalt sloot de bodem af. Iedereen wist wat de risico’s waren: Harvey was de derde storm die maar eens in de 500 jaar voorkomt in het afgelopen decennium. Maar Amerikanen en zeker Texanen hebben een hekel aan overheidsregulering. Ze hebben een hekel aan de overheid. Lobbyisten voorkwamen dat er een verzekeringsprogramma was voor overstromingen. In een pro-business omgeving zoals Houston die claimde passen geen regels.
Texaanse politici zijn van het onbehouwen ideologische soort: Senator Ted Cruz, in 2016 presidentskandidaat, is er een haast clichématig voorbeeld van. Cruz en zijn collega senator John Corbyn voerden in 2015 campagne tegen overheidshulp voor de slachtoffers van de orkaan die toen een deel van New Jersey en New York onder water zette. Cruz en zijn conservatieve soortgenoten hebben een vast patroon: ze zijn tegen overheidsbemoeienis behalve als hun achterban de overheid nodig heeft.
Vorige maand nog probeerden Cruz en andere Republikeinen honderden miljoenen dollars weg te halen bij FEMA om Trumps muur te financieren. Het past allemaal in een patroon waarin de Republikeinen de overheid verzwakken en afbouwen totdat ze hem nodig hebben en dan melken ze hem ongenadig uit. Trump was daar goed in als onroerend goed krabbelaar. Maar het is, vrees ik, een kenmerkend deel van de Amerikaanse samenleving.