Joe Biden is erin geslaagd een diepterecord te vestigen wat populariteitscijfers betreft. Weinig of geen presidenten zagen zichzelf zo snel afbladderen in de publieke opinie.
Toch joeg hij een stimulans van 1,9 miljard door het congres, en kon hij eindelijk, na jaren eikelen en Republikeinse wanprestatie, een infrastructuur programma over de streep halen. Daartegenover staan zeperds als de chaotische aftocht uit Afghanistan en de soap van Build Back Better, nu vooruitgeschoven naar 2022. En ja, Biden oogt breekbaar en bejaard, want hij is breekbaar en bejaard.
Er stond een treffende anecdote in de Washington Post. Senator Joe Manchin, de dwarsligger die op zijn eentje het hele Democratische programma frustreert en de weg plaveit voor een Republikeinse comeback, liep de lift binnen waar het vermeende geweten van de Republikeinen, Mitt Romney al stond. ‘Hallo president Manchin’, zei Romney.
Het is niet enkel dat één senator Bidens rollator de sloot in rijdt. In zekere zin is de verrassende meerderheid die de Democraten in januari kregen toen ze Georgia wonnen (na de teleurstellende resultaten in november 2020) hun probleem geworden. Had super anti-democraat (want hij weet beter) Mitch McConnell de meerderheid in de senaat gehad, dan had je tenminste hem kunnen verwijten dat alles vast zat. Nu krijgen de Democraten het op hun brood.
Is dat voldoende verklaring voor Bidens lage cijfers? Ik denk het niet. De meeste Amerikanen zijn niet bezig met wetgevende programma’s. Ze kijken naar de dagelijkse economie en horen en zien inflatie (vooral hogere benzineprijzen) en geloven dat het slechter gaat dan onder de psychopaat uit Florida, ook al is dat niet zo.
Ze krijgen ook een gestadig dieet voorgeschoteld van ‘het land gaat naar de kloten’ retoriek van de Trumpies en, ernstiger, van de would be Trumpies die enkel uit zijn op macht (dat denk ik althans, ik zie geen diepere waardes of idealen bij Cruz, Hawley, Rubio, noch bij de zogenaamd weldenkende Republikeinen die braaf hun mond houden).
Trump is erin geslaagd een jaloersmakende greep op zijn partij te houden, ondanks zijn verlies. Knap werk. Geen loser voor hem lukte dat, sterker, ik kan geen president of oud president bedenken die zijn partij meer in zijn zak had. Een sleutel tot verklaring daarvan is dat Trump iets biedt dat andere politici niet hebben: je kunt lid worden van een club. Je kunt je deelgenoot voelen van een Stop the Steal beweging. Je hoort ergens bij. Je leven heeft weer zin. Ik overdrijf maar een klein beetje.
Biden is een goner. Ik heb al eerder geschreven dat hij er goed aan zou doen zich maar voor één termijn beschikbaar te stellen – een zelfde verhaal hield deze week de conservatieve columnist van the New York Times (nee, hij had mijn blog niet gelezen). In die zin maken die lage peilingen niets uit. Ze kunnen volgend jaar weer anders zijn. Er zal vast wel weer een nostalgie komen naar iemand die fatsoen uitstraalt, maar nu even niet.
We sluiten een historisch jaar af, een jaar waarin Amerika de draai maakte die zijn definitieve ondergang als serieuze democratie, als leidende natie in de wereld, markeerde. Daarover later. Biden heeft daaraan niets kunnen veranderen. Misschien was dat ook te veel gevraagd. Misschien zijn presidenten gedoemd niet aan de verwachtingen te voldoen. Niemand sinds FDR (en klein Bush voor de verkeerde redenen) slaagde erin in zijn eerste twee jaar zo succesvol te zijn dat hij de tussentijdse verkiezingen kon winnen.
Zo gezien was Bidens lot voorbestemd. Maar toch, dat Manchin en Sinnema de enige partij in Amerika die staat voor democratie en een eerlijke samenleving kunnen gijzelen was niet voorbestemd. Biden dacht hen mee te kunnen nemen, dat is niet gelukt. Daarom is hij grotendeels mislukt.