Het is interessant om te zien hoe Julien Assange, eens gevierd als onthuller en breker van taboes, nu voor dezelfde mensen die de onthullingen over Amerikaanse diplomatiek verkeer toejuichten een paria is geworden. Zijn arrestatie en uitlevering zullen met stilte begroet worden. Assange geniet weinig krediet meer, er zullen geen demonstraties zijn om hem te steunen.
Het heeft te maken met de persoonlijkheid van Assange. De verkrachtingsaanklachten pasten, zo bleek later, in een patroon van misdragingen en arrogant gedrag. Sterker, de man bleek een narcist van het niveau van Trump maar omdat hij opgesloten zat in zijn zelfgekozen isolement in die ambassade, steeds dieper zinkend in zijn afkeren en zelfrechtvaardiging.
Er was een documentaire met interviews die de meest pijnlijke kanten van Assanges karakter lieten zien.
Maar dat zou allemaal niet zo problematisch zijn geweest als Assange (of zijn Wiki club, dat is nooit helemaal duidelijk) niet in 2016 het nodig had gevonden om de emails van de Clinton campagne op straat te gooien. het beïnvloedde de campagne nogal fundamenteel. Of Rusland er achter zat, of Assange een deal met de duivel in Rusland sloot om de duivel in de VS te pesten, weten we niet zeker. Ik vermoed dat het een combinatie van beide was. Trumps oproep aan Rusland of wie dan ook om de rest van het mailverkeer te dumpen was gericht aan het juist adres: een onbekende. Of Wikileaks zich liet manipuleren door Rusland blijft onduidelijk maar de verdenking is reëel.
De verontwaardiging van Clinton aanhangers of Trump haters is terecht. Dit waren onthullingen die puur politiek bedoeld waren, emails in een sfeer die wat mij betreft niet thuishoren in het publieke domein. Maar ik ben me er maar al te zeer van bewust dat dezelfde mensen die nu kwaad zijn op Assange geen probleem hadden gehad, het zelfs hadden toegejuicht als de emails van Trump op straat waren gekomen.
De ambivalentie die hierover zou moeten bestaan (Sanders aanhangers vonden het wel best dat bleek dat de Clinton campagne samen met de Democratische top hem probeerde te ondermijnen) zou ons aan het denken moeten zetten. Hoe ver mogen dit soort onthullingen gaan? Hoe ver willen we dat ze gaan?
Chelsea Manning staat in beter aanzien. Ze deed wat ze deed uit overtuiging en diende haar tijd (geholpen door een gratieverlening van Obama die zich wat mij betreft ook wel had mogen uitstrekken tot Edward Snowden die een heel andere zaak aan de orde stelde: de mate waarin de eigen overheid zijn burgers bespioneerd, al of niet in strijd met de wet).
Ondertussen is er weinig liefde over voor Assange. Na zeven jaar gevangenis in Londen wacht hem gevangenis in de VS. Als hij de verkrachtingsaanklachten in Zweden, die hij altijd ontkende, daar serieus tegemoet was getreden, dan was het, vermoed ik, anders gelopen. Zoals het er nu bij staat, is Assange niet de martelaar die hij graag zou willen uithangen. Meer het slachtoffer van zichzelf.