Janah Ganesh sugereerde in de FT vandaag dat er een soort van eenheid ontstaat in de VS over de Oekraïne. Never mind het te verwachten geëikel van Republikeinen die alles wat niet goed lijkt aan Biden wijten, hij denkt dat het goed is voor de VS om een vijand te hebben die verenigt. En passant stelde hij dat de partijdigheid in de Amerikaanse politiek begon in 1994 met de ultieme stoker, Newt Gingrich, en dat het einde van de Koude Oorlog daarvoor de poort opende.
Ik geloof er niets van. Niet van 1994 maar ook niet van een of andere vorm van gezamenlijkheid over Rusland (want het gaat natuurlijk niet om Oekraïne maar om Rusland als vijand). Eerst Gingrich. Die was al vanaf het midden van de jaren tachtig aan het stoken. Hij gebruikte CSPAN, de kabel-tv die permanent het congres uitzond om zijn onzinverhalen af te steken. Toen de camera te vaak draaide en liet zien dat hij stond te oreren voor een lege kamer, zorgde hij ervoor dat dit verboden werd.
Het was ook niet het einde van de Koude Oorlog dat de Republikeinen in 1994 voor het eerst sinds 1954 een meerderheid in het congres gaf. Het was de eerste progressieve president sinds Lyndon Johnson die dat deed. Billy Clinton was de naam. De persoonsgerichte, destructieve Republikeinse kritiek op de man en zijn partij gingen verder dan Clintons beleid rechtvaardigde. En ze hadden, zou ik zeggen, ook heel andere redenen dan gebrek aan een buitenlandse vijand. Simpelweg alles wat niet in de Reagan- orthodoxie paste als uiterst links bestempelen. Doen ze vandaag nog steeds. McConnell doet het iedere dag.
De slechtste minister van Justitie in decennia, William Barr, heeft een boekje geschreven waarin hij Trump behoorlijk afvalt. Nadat hij Trump in het zadel hield door het Rusland onderzoek in de sloot te rijden en allerlei normale activiteiten o.a. voor burgerrechten onderuit had gehaald. Barr nam pas ontslag na de verkiezingen van 2020, misschien omdat hij zag aankomen dat de Big Lie tot ongelukken zou leiden. Maar, en dit is het interessante punt, want alleszeggend over de Amerikaanse politiek: hij zou in 2024 op de Republikeinen stemmen, ook als Trump kandidaat was. Want de Democraten hadden een radicaal linkse wending genomen.
Dat is het verhaal van de Amerikaanse politiek: partijtrouw is nu relevanter dan de kwaliteiten van politici. Een uiteindelijk desastreuze ontwikkeling omdat het er niet meer toe doet wat mensen doen of zeggen, maar tot welke partij ze behoren. Of het nu Trump, Cruz of Hawley, of DeSantis is, mensen als Barr, en helaas veel kiezers, stemmen voor een partij. Op zich een rare ontwikkeling waar in bijna alle westerse democratieën partijtrouw verdwijnt. Het lijkt me een gevolg van het tweepartijensysteem, het best uit te buiten door de partij die het meeste geld heeft en dat krijgt door het bedrijfsleven te subsidiëren, en die het meest tegen de overheid als bindend orgaan is.
Ik heb al vaker geschreven dat ik de hoop voor de VS heb opgegeven. Hoe het zich gaat ontrollen weet ik natuurlijk niet, maar de fundamentele onwil om samen een samenleving te bestieren leidt tot een ongelijkheid en disfunctioneren die uiteindelijk desastreus gaat uitpakken. Of ik moet zeggen: al desastreus heeft uitgepakt. Een land waar je je leven niet zeker bent, beter niet ziek kunt worden en waar kinderen niet de kansen krijgen die ze verdienen heeft geen mooie toekomst. In de meest recente Maarten schreef ik over de VS als uniek, heel speciaal land. Speciaal in het negatieve.
Terug naar Oekraïne. Een aantal Republikeinen wil een no fly zone boven Oekraïne. Is dat een daad van oorlog? Ze vragen het ze niet af. Veel, zoniet alle Republikeinen, vinden Biden te slap. Het is verbluffend dat te horen nadat Trump om egoïstisch politieke redenen hulp aan Oekraïne weigerde en van plan was in een tweede termijn uit de NAVO te gaan. Nog los van de chantage die Poetin op hem pleegde (of die gebaseerd was op chanterend materiaal of Trump narcistische liefde voor een man die meer macht had dan hij, laat ik in het midden).
Als je al niet het vertrouwen in de VS had verloren, dan zou je dat nu doen. Ondertussen heeft één man, in de zak van de kolenindustrie, Joe Manchin van West Virginia, de armste, zieligste en domste staat van Amerika, niet alleen Bidens programma getorpedeerd maar nu ook een voordracht van Biden voor het FED-bestuur. Ze zou teveel bezig zijn met klimaat (er zat ook een betrokkenheid bij een investering achter die niet helemaal fris oogde, maar haar klimaat besognes gaven de doorslag).
Ondertussen worden ambassadeurs tegengehouden, benoemingen gefrustreerd. Ik moet nog maar zien dat de hoorzittingen voor de nieuw te benoemen rechter in het Supreme Court zonder ongelukken verlopen.
Een miljoen doden aan corona en nog steeds is vaccinatie en zijn mondkapjes partijpolitieke items. Als domheid met slechtheid samenkomt, in de vorm van de Trumpies en lui als Cruz en De Santis, dan is een land reddeloos verloren. Wat er ook in Oekraïne mag gebeuren, de analyse van Poetin en Xi dat de VS een grootmacht in verval is, lijkt zo gek nog niet. Een wandelend lijk kan uitgedaagd worden. Poetin deed het, krukkig en vanuit zijn eigen isolement, het zou mij niet verbazen als Xi ook wat gaat porren.