Het is niet direct een oktober verrassing maar toch: de campagnes hebben opmerkelijk weinig aandacht voor buitenlandse politiek. Ik vermoed dat het een correcte inschatting is voor de mate van interesse die de kiezer daarvoor heeft. Aan de marge kan het wat kiezers de ene of de andere kant opduwen, maar er zijn talloze onderwerpen die belangrijker geacht worden.

Het rare is dat een van de terreinen waarop straks verschillend beleid gevoerd gaat worden juist buitenland is. Voordat we naar specifieke onderwerpen kijken, eerst de werksfeer. Als Trump president wordt, krijgt Amerika een minister van Buitenlandse Zaken die ideologisch in de pas zal lopen – een van de mensen die wordt genoemd is voormalig ambassadeur naar Duitsland, Richard Grenell. Hij schofferde zijn gastheren regelmatig op zo’n manier dat duidelijk is dat diplomatie voor hem niet betekent dat je zo nu en dan je mond houdt. Grenell heeft een agressieve nationalistische agenda.

Een van de onderdelen van Project 2025, het infame regeringspakket van de Heritage Foundation en een gerelateerd plan van de America First Policy Foundation, is om meteen als Trump is geïnaugureerd acting secretaries en anderen te benoemen. Dan hoeft hij niet te wachten op het soms langdurige proces van goedkeuring door de Senaat en kan hij zijn henchmen meteen inzetten. Op het niveau waarop de Senaatsgoedkeuring niet is vereist, wil 2025 dat niet aan Trump trouwe ambtenaren worden ontslagen en vervangen. De zorg bestaat dat Trump hele afdelingen van het departement wil opdoeken, afdelingen die als ‘soft’ gezien worden. Denk aan de bureau of Population, Refugees and Migration en de bureau of Democracy, Human Rights and Labor. 

Tijdens Trumps eerste termijn benoemde hij een zakenman tot minister, Rex Tillerson, die zogenaamd als zakenman orde moest scheppen (hoed u voor de Musks en Bezossen die de overheid gaan runnen). Meer dan honderd top ambtenaren en diplomaten namen ontslag. Tillerson werd na een jaar eruit gebonjoerd. Mike Pompeo, die hem opvolgde, is ook een potentiële minister, terug op het honk – waar ze hem met lede ogen zullen zien komen.

Onder een nieuwe regering-Trump zal dit allemaal in een stroomversnelling komen. Biden minister Antony Blinken heeft zich het vuur uit de sloffen gelopen in het Midden Oosten – toegegeven, met weinig kans op succes vanwege Bidens halstarrige Nethanyahu-omarming. De regering-Trump heeft geen ideeën voor het Midden Oosten, behalve de olieboeren te vriend houden. Nederland krijgt een Trump-donateur als ambassadeur. Misschien mag Pete Hoekstra nog een keer op herhaling, zijn Trump-leugens verspreiden.

Als Harris wordt gekozen, zal er weinig veranderen in de organisatorische structuur van het State Department zoals dat onder Blinken weer relatief normaal is geworden.  

Inhoudelijk kun je verwachten dat Oekraïne onder Trump zal worden losgelaten. Dat wil zeggen, Trump zal met zijn maatje Poetin een deal forceren die de veroverde gebieden bij Rusland laat. Een NAVO lidmaatschap voor Oekraïne zal uit den boze zijn.  Sterker, Trump zal de NAVO weer ter discussie stellen, of beter gezegd, de geloofwaardigheid ervan verder ondermijnen. Hij claimt dat Poetin Oekraïne niet zou zijn binnengevallen als hij president was geweest. Onzin, Poetin zou de hele Oekraïne hebben veroverd.

Ook onder Harris doemen onderhandelingen op. Er is simpelweg geen steun in de VS voor nog meer geld voor Zelisnky en Co. Maar zij en Biden geven tenminste de argumenten. Hopelijk kan een Democratisch congres hier een rol spelen. Maar de afwikkeling zal beter zijn, menswaardiger en duidelijker in de afschrikking voor Poetin: elke andere move tegen Oekraïne is een casus belli, en denk er niet aan andere delen van de NAVO te bedreigen.

China is voor Trump de grote vijand (JD Vance kon Poetin niet eens als vijand benoemen – een concurrent, vond hij). Ik heb eerder geschreven over de richtingen binnen de Trumpistaanse adviseurs. Trumps handelsoorlog zal weinig uitmaken, afgezien van hogere prijzen voor Amerikaanse consumenten. Harris zal een beleid van engagement met China voortzetten en de hele notie van regime change die sommige Trump adviseurs omarmen, laten vallen.

Taiwan moet vrezen voor zijn vrij voortbestaan als Trump president wordt. Gaat Amerika Taiwan helpen als Xi zijn move maakt? Ik betwijfel het. Trumps adviseurs mogen regime change in China zelf willen, maar ze gaan dat niet doen door Taiwan te redden. Eerlijk is eerlijk, ook Harris zou een moeilijke keuze moeten maken als Xi Taiwan aanvalt. En Europa trouwens ook, maar dat is voor later. Maar de afschrikking is onder Harris sterker dan onder Trump.

Biden heeft goed werk verricht in het opbouwen van bondgenootschappen in Zuid-Oost Azië en Oceanië. Was hoognodig. Nog beter was het geweest als hij het Trans Pacific Pact nieuw leven had ingeblazen. Ik weet niet of Harris dat gaat doen, maar Trump zeker niet.

Helaas heeft Biden al een knieval gemaakt voor de Saoedische moordenaar. Trump zal met hem dansen, en Jared Kushner kan verder financieel profiteren van de banden. 

Te hopen valt – ik ben daar pessimistisch over – dat Amerika zich verder terugtrekt uit het Midden Oosten, en zich niet door zijn relatie met Israël laat vastpinnen in dat moeras. In een militaire confrontatie met Iran zullen zowel Trump als Harris zich laten meeslepen. Het is zaak die confrontatie te voorkomen en dat kan Harris beter dan Trump, schat ik zo. Het opzeggen van Obama’s nucleaire deal door Trump heeft ertoe geleid dat Iran blijkbaar op de rand van een kernwapen staat. Ik denk niet dat dit veel verschil maakt, maar het geeft aan hoe kortzichtig Trump is en was.

Het is allemaal te gecompliceerd en in een aantal opzichten ook te weinig afhankelijk van wie er president wordt (buitenlandse politiek heeft een stevige component van continuïteit) om de kiezer te bewegen. Alleen het drama in Gaza beweegt kiezers. Maar dan ook alleen Arabische Amerikanen die helaas niet inzien dat een stem voor Trump of geen stem ook maar iets zal verbeteren. De kans daarop is groter bij Harris maar dat zien ze niet.

Het is, kortom, begrijpelijk dat buitenlandse politiek in deze verkiezingscampagne nauwelijks een rol speelde.