Deze week houdt de Amerikaanse lobby voor Israël, AIPAC, zijn jaarlijkse bijeenkomst in Washington. Er gebeurt iets interessants daar, of beter gezegd, het interessante is wat er niet gebeurt.

De meest Democratische presidentskandidaten komen niet naar AIPAC. Sanders is de enige die zegt dat hij dat helemaal niet wil omdat hij het een vervelende lobbyclub vindt, de rest heeft een of ander excuus bedacht of gaat gewoon niet, zonder reden. Mike Pence, de evangelische kwezel die optreedt als buikspreekpop van Trump, sprak er schande van – bij AIPAC dat tegenwoordig gewoon een Republikeinse, pro-Trump groep is.

Er was een tijd dat een Democratisch politicus keurig in de pas liep met AIPAC, braaf alles accepteerde wat AIPAC wilde en wat Israël deed. Dat is niet meer het geval, zoals de kandidaten laten zien. AIPAC kan nu kostenloos genegeerd worden.

Joodse Amerikanen zijn over het geheel genomen liberale seculiere lui met een zwakke plek voor Israël. Ze stemmen meestal Democratisch. En Pence ten spijt, dat gaan ze de volgende keer ook weer doen.

Wat er is gebeurd is dat Israël niet meer de morele steun krijgt die tot nu toe gebruikelijk was onder Amerikanen. Dat komt door Nethanyahu en het nationalistische beleid dat een tweestaten optie onmogelijk heeft gemaakt en dat er uiteindelijk toe zal leiden dat de Palestijnen als tweederangs burgers in een Israëlische apartheidsstaat gaan leven. 

Het is niet zozeer dat Amerika veranderd is, het is Israël dat steeds meer een gewoon Midden Oosten land wordt, een regio waar de meeste Amerikanen zo weinig mogelijk bij betrokken willen zijn. De Iran-trom mag door Pompeo (‘Trump is door god gezonden’) en Nethanyahu eindeloos geslagen worden, de meeste Amerikanen denken genuanceerder over de dreiging van dat land.

Het is een interessante ontwikkeling en een die, denk ik, voor Israël niet zonder gevaar is. Dat de Democratische presidentskandidaten zich niet meer laten opjagen naar een AIPAC bijeenkomst om daar hun steun voor Israël te belijden is deel van een lange termijn ontwikkeling (en dan heb ik het nog niet eens over het antisemitisme dat de regering Trump gelegitimeerd heeft, zie Charlottesville, en dat in de VS veel sterker is dan veel mensen denken). De chantage van Amerika door Israël loopt ten einde. De erfenis van Nethanyahu en zijn kliek zal pijnlijker zijn dan Israeli’s nu willen onderkennen.