Twee problemen met de Amerikaanse rechtsstaat deze week – nou ja, de twee grootste.

Het eerste is de toch werkelijk onvoorstelbare krukkigheid van het Amerikaanse kiessysteem. In Florida was het (afgezien van het uitsluiten van grote groepen) gewoon, net als in 2000, slecht ontworpen stembiljetten en rare telprocedures. In Georgia was het gewoon, als altijd, racistisch opschonen van de kieslijsten. In Arizona weet ik niet wat het was, maar volgens Politico moeten er nog 350.000 stemmen geteld worden.

De publieke voorzieningen in de VS zijn over het algemeen allerbelabberst. Het kiesstelsel is er een symptoom van. Als ze eens begonnen met iedere staatsburger kiesgerechtigd te maken, zonder dat die zich hoeft te registreren?

Het tweede probleem is ook nauwelijks voorstelbaar. De Attorney General, de minister van Justitie, is de hoogste handhaver van de rechtsstaat in de VS. Uiteraard is dat een baan waar je niet zomaar iemand kunt neerzetten. De vrees van de Founding Fathers was al dat er een partijdig persoon terecht zou komen die niet de rechtsstaat maar bijvoorbeeld de belangen van de president zou behartigen.

Er waren eerdere problemen. JFK benoemde zijn broertje Robert, overduidelijk niet wat de Founding Fathers in gedachten hadden (en door Trump aangehaald als rechtvaardiging voor zijn eigen wens om er een favoriet neer te zetten). Nixon ontsloeg de mensen die hem niet bevielen. De oliedomme Bill Clinton liep tijdens de campagne van 2016, waarin zijn echtgenote onderzocht werd door het ministerie van Justitie, gewoon even binnen bij de minister.

Maar wat er nu gebeurt is een travestie van het systeem. De minister (kleine Jeff) wordt ontslagen en wie wordt er als plaatsvervangend minister benoemd? Diens chef staf, niet gescreend, niet goedgekeurd door de senaat, gewoon een partij getrouw type, niet noodzakelijk gekwalificeerd. En deze party hack kan het Mueller onderzoek overnemen van de wel helemaal door de Senaat beoordeelde en ondervraagde Ron Rosenstein?

Het lijkt erop dat Whittaker zoveel bagage meebrengt dat hij wellicht snel gedumpt zal moeten worden door zelfs deze president, maar dat is niet het punt. Whittaker had nooit in deze positie mogen zitten. De Founding Fathers draaien zich nog maar eens om in het graf – Trump heeft dat effect al een paar keer gehad.