Afghanistan krijgt veel aandacht nu de Taliban terugkeert waar ze in 2001 waren: aan de macht. Joe Biden stelt ferm dat hij geen spijt heeft van zijn besluit om de Amerikaanse troepen terug te trekken. Amerika heeft meer dan 1.000 miljard dollar uitgegeven en telt 3500 doden en een groot aantal gewonden (en, zijlijn, vele veteranen die nu op hard rechts terecht zijn gekomen). De Afghanen moeten het nu zelf doen, stelt hij terecht, terwijl Afghaanse legerposten in vliegende vaart worden verlaten door Afghaanse soldaten die onbetaald worden en slecht geleid zijn.

De Washington Post heeft in een lopende reeks artikelen laten zien hoe de Amerikaanse kiezer en de politiek in brede zin werd misleid door de militairen en de politieke leiding. De Afghanistan Papers documenteerden gisteren nog hoe vicepresident Cheney bijna werd opgeblazen in 2007. De serie is een aaneenschakeling van leugens en goedpraten.

Interessant genoeg is dat ook een conclusie over de Nederlandse bijdrage (de Kunduz klunzen die zo nodig een missie wilden). Een artikel in de NRC laat zien hoe een missie werd aangepast aan de eisen in Den Haag, niet wat Kunduz vroeg. Hoe Rutte per se bondgenootschappelijk mee wilde doen. Christ Klep stelt dat het verspilde moeite was en laat zien dat we niet kunnen omgaan met dit soort missies. Jorrit Kamminga, die wordt opgevoerd als iemand die het geen waardeloze missie vond, concludeert eigenlijk hetzelfde.

Gisteren had Bas Blokker een artikel waarin hij Amerikaanse militairen citeerde die het onzinnigste argument aller tijden aanvoerden, maar nog steeds een stand by om mislukking te rechtvaardigen: Amerika moest in Afghanistan blijven omdat vertrek de Amerikaanse reputatie bij de bondgenoten zou ondermijnen. Duh. Dat is het koude oorlog argument voor allerlei stupide beleid: behoud van geloofwaardigheid. In Vietnam gebruikten ze het eindeloos om de interventie op te voeren van 50.000 tot 500.000 militairen.

Die oorlog werd ook verloren (zoals alle grote oorlogen die de VS voerde, met uitzondering van de Eerste Golfoorlog). En bondgenoten vroegen zich juist af of de VS gek geworden was om zo lang zoveel te investeren in een bodemloze put met de verkeerde ideologische insteek. Het is een waarschuwing die steeds weer genegeerd wordt: zodra het argument ‘geloofwaardigheid’ wordt aangevoerd, weet je dat het mis is. Overigens miskent het ook de vaststelling dat bondgenoten de VS al niet meer vertrouwen, dank aan Trump.

Terecht wordt Afghanistan als probleem nu op het conto geschreven van kleine Bush als überklungel, maar ook van Obama die er niet van los kon komen (Biden had toen ook al het juiste standpunt). Maar het gaat veel verder terug, tot die koude oorlog. Jimmy Carter stuurde Bzrezinski naar de Cyber Pass in 1979 en begon een investering in Afghaanse warlords waarvan het land nu de wrede vruchten plukt. Het heeft ook een hoge prijs geëist in buurland Pakistan, waar de VS vanwege Afghanistan, een rot regime steunde.

In het algemeen irriteert me de ach en wee toon van de verhalen rondom Afghanistan. Ja, vrouwen en meisjes zullen lijden. Een burgeroorlog levert nooit iets goed op. Maar hallo, de Afghanen hebben twintig jaar en meer dan 1.000 miljard dollar (en nog wat Euro’s) gehad om hun samenleving veilig te maken voor die barbaren. Ze hebben het geld verkwist, corrupte verkiezingen en stammenoverleg georganiseerd. Ik hoor dit verhaal niet vaak bij, pak weg, Bureau Buitenland. Hoe lang moet je mensen helpen die die hulp verkwanselen of geleid worden door foute types? Ook hier was Vietnam een goede les. Het corrupte regime van Thieu zorgde voor zijn eigen ondergang. Ja, Afghanistan is het Vietnam van de 21ste eeuw.

Willen de Russen en de Chinezen er nu mee spelen? Good luck.