Om op een thema te variëren: ik ben zo dol op de Republikeinse Partij dat ik er met genoegen twee zie. De ene Republikeinse Partij is die van Trump. Nadat de partijleiding bij het tweede impeachment de kans lieten lopen om van hem af te komen, hebben de Trump-gelederen zich gesloten, niet als verworpen afdeling maar als hart van de partij. De andere is eigenlijk geen partij maar een club daklozen, die als een spookclub blijven voortbestaan maar geen invloed op de partij hebben. Ze zullen zich moeten afvragen waar ze heen moeten.
Mitch McConnell heeft inmiddels geen enkel ander doel meer dan zijn meerderheidspositie in de Senaat in 2022 terug te winnen. Eerst dacht hij dat te kunnen doen door Trump onderuit te halen, ook al stemde hij bij het impeachment ervoor om hem te laten zitten. Onmiddellijk na de stemming ging McConnell voor zijn doen wild tekeer, leek ineens zich duidelijk uit te spreken. Vorige week slikte hij alles weer in. Hoewel Trump voor de aanval op het Capitool verantwoordelijk is en verwerpelijk gedrag heeft getoond, zal de senator in 2024 keurig op Trump stemmen, vertelde hij bij Fox.
De afgelopen dagen kwamen de Republikeinen bijeen op hij conservatieve jamboree, CPAC, de Conservative Political Action Committee. Trump zal later vandaag spreken. Maar iedereen die als Trumpie kandidaat wil zijn in 2024, liet van zich horen, inclusief Ted Cruz, die vorige week het lef had om te klagen dat we zo vervelend met elkaar omgingen (naar aanleiding van zijn vakantie in Mexico). Trump hoeft geen derde partij op te richten, zijn overname van de GOP is totaal.
Het is een interessant spektakel om te zien hoe deze kandidaten zich overleveren aan een onbetrouwbare man die een weinig succesvol presidentschap uitvoerde en alle denkbare verkiezingen in 2020 verloor. Er is ook geen ratio voor. Trump en zijn partij hadden in 2020 geen programma. Letterlijk. Hij was kandidaat voor meer make america great again. Wie nog twijfelde kan alleen nog maar concluderen dat de Republikeinse Partij gevangen zit in een persoonscultus. Niet dat ik veel waarde hecht aan dit CPAC gedoe, het is eerder een afreageren van de teleurstelling in november dan een formulering van een alternatieve strategie.
Persoonlijk vind ik deze ontwikkeling niet erg. Deze Trump partij kan geen presidentsverkiezing winnen, niet met Trump en niet zonder Trump. Er zijn simpelweg niet voldoende kiezers om nog eens dit risico te nemen. Laat ze maar gaan, laat ze maar het initiatief overlaten aan Trump en zijn addergebroed. Ik sluit niet uit dat ze in 2022 resultaten boeken bij de senaatsverkiezingen en zelfs in het Huis, geholpen door kiezersonderdrukking en gerrymandering in Republikeinse staten. Zo gezien doet McConnell precies wat hij altijd doet: gokken op de winst.
Maar een aantal van de GOP-senatoren in 2022 die moeten worden herkozen zullen Trumpie-tegenstanders ontmoeten in de voorverkiezingen en zichzelf daarmee meer kwetsbaar maken. Open zetels, zoals die in Pennsylvania en Ohio, zullen betwist worden door Trump-Republikeinen. Natuurlijk is het een open deur om te stellen dat alles afhangt van hoe Biden het doet, maar ook in 2022 is de Trump-partij is gemakkelijker te verslaan dan de andere Republikeinse Partij
Nou ja, er is geen andere Republikeinse Partij. Er zijn alleen veel Republikeinen, zowel kiezers als officiële vertegenwoordigers, die zich niet kunnen herkennen in de Trump-partij. De vraag is wat zij gaan doen. Het is een heidens karwei om een derde partij op te zetten, zeker als die Trumpies voortdurend in je kuiten proberen te bijten. Ik zie het niet gebeuren.
De traditionele Republikeinen, een keurige conservatieve partij die sinds Ronald Reagan de weg kwijt is en nu geen thuis meer heeft, zullen blijven dolen. Een soort spookschip. Het zal duren tot Trump opnieuw een enorme blunder begaat of de verkiezingen van 2024 in een Republikeinse drama eindigen.
Zoals ik zei, ik vind dat helemaal niet erg. Het is goed om af te rekenen met Trump en zijn trawanten, de veel gevaarlijker lieden als Cruz, Hawley, Cotton en Pompeo. Het zal moeten gebeuren in verkiezingen.
Ondertussen blijft Trump overeind dankzij de grote verkiezingsleugen. Ik schreef weken geleden dat dit zijn blijvende erfenis is. Het irritante is dat je er niet vanaf kunt komen. Deze mensen weten zeker dat de verkiezing is gestolen en zullen daar niet meer vanaf te brengen zijn. Dat betekent dat een grote groep die nu de dominante Republikeinse Partij vormt geen vertrouwen heeft in het democratisch systeem van de VS. Het is overigens wel een Republikeins tijdverdrijf, dit delegitimeren van presidenten. Ze deden het indirect met Clinton en zonder dralen met Obama en Biden.
Ongeacht het succes van Biden zullen we daar nog lange tijd mee blijven zitten. Ik zie geen gemakkelijke uitwegen, afgezien van overweldigend succes (lastig onder deze omstandigheden), en desastreus verkiezingsverlies van de Trump-partij. We kunnen alleen maar hopen dat de Faustiaanse McConnell verkeerd gegokt heeft.
Overigens, voor de liefhebbers van geschiedenis: de Republikeinse Partij heeft al eerder een dergelijke splijting ondergaan. In 1912 om precies te zijn. De toen zittende Republikeinse president William Taft (sinds 1909) werd toen uitgedaagd door Theodore Roosevelt. TR had er meteen al spijt van dat hij na bijna twee termijnen in 1909 vertrok (hij had dat in 1905 in een domme bui aangekondigd).
Zonder Theodore met Trump te willen vergelijken, leverde het in 1912 een derde partij op, gebaseerd op een persoonlijkheidscultus, namelijk die van van Roosevelt. Hij was weggelopen van Republikeinse conventie die Taft had herbenoemd tot kandidaat en had zijn eigen conventie bijeengeroepen. TR’s partij ging de geschiedenis in als de Bull Moose partij, omdat TR op zeker moment riep dat hij zich zo sterk voelde als een Bull Moose, een mannetjes eland.
Het leidde tot de presidentsverkiezingen van 1912 met drie kandidaten. De Democraat Woodrow Wilson won met 42 procent, TR haalde ruim 27 procent en Taft 23 procent (interessant ook dat Eugene Debbs, de socialist, dat jaar 6 procent haalde). Het is geen goede vergelijking met de huidige ontwikkeling, want de splijting vond al voor de verkiezingen plaats, maar de overgave van een deel van de Republikeinse Partij aan Theodore in zijn Bull Moose hoedanigheid doet wel aan de huidige Trump-verovering denken. En gelukkig zorgde het er ook voor dat de Republikeinen de verkiezingen verloren.
Misschien is ook 1964 een mooie vergelijking. Toen raakte de partij de weg kwijt met de radicale conservatief Barry Goldwater. Veel Republikeinen vonden hem onacceptabel, maar zaten de verkiezingen uit. Het is het jaar dat Lyndon Johnson won met meer dan 60 procent van de stemmen. Hoewel Trump, met dank aan Hillary, in 2016 bewees dat de Republikeinen zelfs met een radicale kandidaat (in dit geval zelfs met een idiote kandidaat) presidentsverkiezingen kunnen winnen, geven 1912, 1964 en 2020 het meer bevredigende gevoel dat als Republikeinen in een persoonlijkheidscultus vervallen, ze verliezen. Fingers crossed.