Het lijkt erop dat we een cruciaal punt bereikt hebben op twee onderwerpen die Amerika bazig houden, wapens en abortus. Ik schreef verdeeld houden, maar dat is niet goed geformuleerd. Beide onderwerpen worden door de Amerikaanse politiek zodanig gebruikt dat ze verdeeldheid veroorzaken ook als die er niet is. Feit is immers dat meer dan 60 procent van de Amerikanen striktere wapenwetten wil, en bijna 70 procent een regeling van abortus die recht doet aan het recht van de vrouw om over haar lichaam te beschikken.

Laten we om te beginnen vaststellen dat deze onderwerpen Amerika buiten de normale orde van westerse, beschaafde landen plaatsen. Geen beschaafd land heeft zoveel wapens of zoveel doden door wapens als de VS – zelfs menig weinig beschaafd land (wie houdt het bij?) komt niet zover. Nergens is zo’n absurde discussie over wapens gaande en nergens zijn zoveel massamoorden te vinden.

Wat abortusgekte betreft zijn er een paar landen die in de buurt komen met hun intolerantie of de machtvan een agressieve minderheid die het absurde idee dat het leven begint bij de conceptie wil opleggen aan de rest van de bevolking. Polen is zo’n idioot land, al had The New York Times deze week een mooi artikel dat de halstarrige en wrede terreur van de katholieke kerk in dat land leidt tot een groeiend aantal seculiere burgers, vooral onder jongeren.

Maar de VS spant de kroon. De dagelijkse massamoorden, steeds vaker ook op scholen en met steeds jongere slachtoffers, hebben blijkbaar toch een punt bereikt waarop een meerderheid begint te roepen: genoeg is genoeg. Ze deden dat vorige week in het congresgebouw van Tennessee, nadat negen mensen, inclusief vijf kinderen, waren vermoord op een lagere school in Nashville. Nashville being Nashville en Tennessee ernaar strevend zijn status als achterlijke zuidelijke staat te onderstrepen, leidde dat protest van kinderen en ouders niet tot enige actie van de Republikeinse absolute meerderheid in de staat. 

De gouverneur, die blijkbaar in staat is de afspraak die hij die avond zou hebben met twee vermoorde mensen opzij te zetten, was niet in staat ook maar iets te zeggen dat een sprankje hoop kon geven dat niet morgen weer schoolkinderen of gewoon, een groep burgers, vermoord gaat worden. De Republikeinse afgevaardigden slaagden erin zich volstrekt belachelijk te maken door drie van hun collega’s die luidruchtig hadden laten weten dat ze de emoties van de protesterende burgers deelden, probeerden te lozen. Het begon er al mee dat een van de drie mocht blijven – niet toevallig de enige blanke. Twee zwarte volksvertegenwoordigers werden wel weggestemd. Ze worden deze week door de mensen die hen hebben gekozen in hun functie hersteld. De wereld heeft meegekeken en gezien wat voor staat Tennessee is.

Maar wapenwetgeving komt er niet. Wel de volgende massamoord, dit keer in Louisville. Ik zag gisteren een artikel in The New Republic dat betoogde dat we gewoon moeten vaststellen dat het niet meer gaat gebeuren, dat we, dat wil zeggen het weldenkende deel van de samenleving, de strijd tegen wapens hebben verloren. Er zijn nu 400 miljoen wapens in Amerika, meer dan er inwoners zijn. Op CNN vertelde de medisch expert dat de helft van de ouders wel eens bang is hun kinderen naar school te sturen, 24 procent zelfs iedere dag. En wat stelt de gouverneur van Tennessee voor? Oud verhaal: meer bewapende bewakers op scholen. 

Deze week werd ook bekend dat de gouverneur van Texas een man die een Black Lives Matter demonstrant doodschoot gratie gaat verlenen. De demonstrant droeg een automatisch geweer – zoals dat mag in Texas – maar deed daar niets mee, behalve dreiging uitstralen. De veroordeelde was een taxi chauffeur die in de demonstratie verzeild raakte en in plaats van door te rijden, zijn pistool pakte dat natuurlijk grijpklaar naast hem lag,  toen hij het automatisch geweer zag. De shoot out bij de OK Corral is er niets bij. Dit is wat je krijgt als iedereen, altijd en overal met wapens mag rondlopen. Ik neig te zeggen: Texas en Tennessee krijgen wat ze verdienen en niemand kan zich meer veilig voelen, maar daar schiet je uiteindelijk ook weinig mee op.

Wat dan wel? Ik vrees dat het antwoord is dat je de moed moet opgeven. Besteed je energie ergens anders aan.

Ik denk inderdaad dat de kans op wapenwetgeving in de VS nul is. Wat staten doen wordt door het Supreme Court onderuit gehaald, zoals Californië, New York en Washington DC merkten. Republikeinse politici doen wat hun geradicaliseerde achterban hen vertelt te doen, anders verliezen ze de voorverkiezingen. Het levert laffe, niet representatieve vertegenwoordigers op (en presidenten, maar dat is een ander verhaal). Ik zie niet goed hoe het kan veranderen zonder dat iemand in de Republikeinse Partij de leiding neemt en vertelt wat er moet gebeuren – en daarmee ook optreedt als schild voor die sukkelende afgevaardigden. Maar ja moed en Republikeinse Partij zijn een slechte combi. Alleen Mitt Romney kan op moedige standpunten betrapt worden en hij wordt dan ook door de Trumpies uitgekotst.

De strijd is verloren. Amerika moet leven met de wapens die ze overal heeft toegelaten. Heel cru gezegd, ons gaat het niet aan. Laat ze maar doen, die Amerikanen. Ik heb zelf in de slechtste tijden in New York en in DC gewoond. Je was altijd op je hoede, je zorgde ervoor de omstandigheden zo veilig of beter, zo min mogelijk onveilig te maken. Meestal was het om te voorkomen dat je slachtoffer werd van een mugging. Je had altijd twintig dollar op zak, om een bedreiger niet teleur te stellen.

Individueel wapengeweld, hoewel beangstigend en endemisch in een stad als Chicago, is niet waar je als bezoeker in de VS bang voor bent. Wat mij beangstigt is die man die in Texas met zijn wapen door de supermarkt struint, of gewoon op straat laat zien dat hij zijn Tweede Amendement omarmt. Dat elke situatie in een schietpartij kan ontaarden. 

Voor het eerst hoorde ik vrienden in San Francisco waarschuwen dat je in bepaalde wijken beter niet kon komen. Het is iets dat overal in Amerika speelt. Het is een verloren strijd. Het enige wat de Democraten kunnen doen is aan de kaak stellen, verantwoordelijk maken en hopen dat er ooit verstand doorbreekt. Weinig kans op enige vooruitgang dus.

Wat abortus betreft, hebben de zeloten en de Republikeinen (niet per se hetzelfde, wel overlappend, dwz iedere zeloot is Republikein) een doos van Pandorra geopend. Niet alleen dat iedere staat sinds Dobbs een rommelige, inconsistente en onvoorspelbare route heeft genomen om abortus per staat te regelen. Er zijn nu ook staten die je in het gevang kunnen gooien als je iemand die een abortus wil met de auto naar een staat brengt die wel beschaafde regels heeft. En in Texas geldt nog steeds het bounty systeem: je kunt een bonus opstrijken als je een arts of een adviseur aangeeft die zich bezig houdt met abortus na zes weken.

De eerste verhalen zijn al opgedoken van vrouwen die net te laat waren (dwz. meer dan zes weken) en nu met kinderen zitten. Verhalen van vrouwen die bijna doodbloeden omdat de artsen niet meer een abortus van een ten dode opgescheven foetus mogen uitvoeren, maar de vrouw zelfstandig die miskraam moeten laten ondergaan. Het is wreed, het is onchristelijk (als het woord christelijk nog enige betekenis had), het is maatschappelijk ontwrichtend en, zie de onbedoelde kinderen, het zet kinderen in de wereld die niet gewenst waren. Het geneuzel van zeloten dat die kinderen voor adoptie kunnen worden afgestaan is pijnlijk wereldvreemd, het resultaat ervan is een persoonlijke en maatschappelijke ramp.

En dan is er nu de Trump-rechter die, gedreven door persoonlijke geschiedenis van miskraam en een onbuigzaam geloof, de wet naar zijn hand zet en de abortus pillen verbiedt. Twintig jaar nadat het onderzoek daarnaar voltooid was en de FDA ze op de markt toeliet, komt daar een individu die zijn waarden absoluut acht vertellen dat het onderzoek niet goed was en, meer to the point van zijn absurd geloof, dat het leven begint bij de conceptie. Het is niet de eerste Trump/McConnell rechter die verzuipt in het recht. De rechter die in Florida in eerste instantie het achteroverdrukken van staatspapieren door Trump beoordeelde, werd binnen twee weken op de vingers getikt door hogere rechters. Er staat ons nog wat te wachten.

Ik vermoed dat het hogere federale hof de uitspraak in Texas zal verwerpen en dat als hij ooit bij het Supreme Court komt, dat de zaak niet zal opnemen of de idioterie in Texas zal verwerpen. Zelfs deze Supreme Court rechters, die overigens namens Alito bij abortus een redenering volgden die terugging  tot de praktijk in Engeland in de zeventiende eeuw om hun persoonlijke moraal aan het land op te leggen, zelfs deze rechters zullen de autoriteit van de FDA om medicijnen te beoordelen, niet terzijde schuiven. Nou ja, ik moet toegeven dat ik in het huidige Amerika nergens zeker van ben. Het kan goed dat ze de leiding van rechter Thomas en diens rijke vrienden volgen en niet alleen de abortuspil verbieden maar ook anticonceptie.

Anders dan bij de wapens is dit geen verloren strijd. De Republikeinen beginnen te beseffen wat voor problemen ze zich op de hals gehaald hebben. Was abortus voor evangelische kiezers de belangrijkste, soms de enige, reden om Republikeins te stemmen, nu zal abortus voor kiezers die het recht van de vrouw willen beschermen en een beschaafde regeling willen, een reden zijn om onder geen voorwaarde op Republikeinen te stemmen. In Wisconsin was vorige week goed nieuws, in de zin dat een Democratische rechter werd gekozen die waarschijnlijk abortus als recht laat bestaan en ook overigens de absurditeiten in die staat aan de kaak zal stellen (zoals de indeling van kiesdistricten die Republikeinen een oververtegenwoordiging geven).

Dat er geen wapenwetgeving komt, staat vast. Dat abortus een serieus probleem wordt voor de Republikeinen ook. In theorie zijn deze beide onderwerpen in het voordeel van de Democraten, nog versterkt door de radicalisering van de Republikeinse Partij door het ontbreken van een moreel kompas bij de politici van die partij. 

Veilig gaat het niet worden en je mag hopen dat je dochter of je vrouw niet wordt verkracht in een van die achterlijke staten. Ik zou er geen geld op zetten dat dit alles de komende vier tot acht jaar veel verandert.