De hoorzittingen van de 6 januari-commissie beginnen door te werken. Zelfs in de meest fanatieke (of meest opportunistische – zie Ted Cruz) Trump-kringen dringt het besef door dat er iets grondig mis was met de Amerikaanse leiding. Dat 6 januari de apotheose was van een ontwikkeling die goed zichtbaar was voor wie het wilde zien. Dat deze man, zoals Liz Cheney meteen al stelde, nooit ook maar in de buurt van het Witte Huis mag komen. Het uiteindelijke rapport belooft niet alleen zware schade op te leveren voor de psycho in Florida maar mogelijk zelfs strafrechtelijke vervolging.

Het is nou niet direct zo dat de Republikeinen in het Congres opeens de schellen van de ogen vallen. Ze kenden de conclusie al maar keerden zich bewust af van het bewijsmateriaal omdat het hen politiek goed uitkwam. Daardoor is de schade aan het vertrouwen in de democratische rechtstaat al geschied: te veel Amerikanen geloven dat Biden niet legitiem president is.

Ondertussen werken de getuigenissen wel degelijk door. Fox hoor je niet meer. McConnell en McCarthy houden zich gedeisd, zelfs Cruz en Hawley doen net of er niets aan de hand is. De slome duikelaar Lyndsey Graham, senator voor South Carolina, moet vrezen dat hij voor het gerecht gedaagd wordt, misschien straks met zijn golfmaatje Trump.  Oudste regel in de politiek: verzet je niet tegen een aanrollende golf.

Trump zelf is zenuwachtig aan het worden, spelend met het idee om nu al een kandidatuur in 2024 aan te kondigen om in de aandacht te blijven. Maar ik vermoed dat hij street smart genoeg is om te zien dat hij het daarmee niet meer redt en dat het juist zijn zwakke positie blootlegt. Zoals ik al eerder schreef, de steun voor Trump was al aan het tanen. Het wordt interessant te zien hoe lang de fanatieke Trumpies, uitgemolken door de oplichter en moeite hebbend om toe te geven dat ze het fout hadden, het volhouden. Als ze gaan rennen, dan wordt het een massale run op de exit. Ik vermoed dat Trump die bui al ziet hangen.

Voor het eerst, zeggen opiniepeilers in de Washington Post, vindt een meerderheid van de Republikeinse kiezers dat Trump niet hun kandidaat moet zijn in 2024. De gouverneur van Florida, Ron de Santis, bijt al in Trumps kuiten en als de Republikeinen een populist willen die wel verstand heeft (en dus nog gevaarlijker is dan Trump) dan moeten ze bij hem zijn. Maar let op: frontrunners zijn doodlopers. De Santis is pas 43, hij hoeft niet eens per se in 2024, als het klimaat wel eens heel onvriendelijk zou kunnen zijn. Toegegeven, de Democraten moeten ook nog laten zien dat ze iemand naar voren kunnen schuiven, maar die duikt vanzelf wel op als Biden verdwenen is.

Een andere peiling liet zien dat de Democraten er minder slecht voorstaan in november dan menigeen dacht. Zo’n 41 procent van kiezers zou Democraten overwegen, zo’n 40 procent Republikeinen. Met gerrymandering betekent dat nog steeds te veel Republikeinen, maar het laat zien dat we niet bij voorbaat een Democratische overwinning mogen uitsluiten. Zeker in de Senaat waar de Republikeinen een aantal bizar slechte kandidaten heeft gekozen, vooral opgejuind door de psycho. Trump kandidaten zijn kwetsbaar. De kandidaat in Georgia, Herschell Walker, is niet alleen te dom om voor de duvel te dansen, hij liegt over kinderen, over werk, over opleiding. Heerlijk, zo’n tegenstander.

In de strijd om het Huis van Afgevaardigden is de ruggegraatloze Kevin McCarthy de grootste steunpilaar voor de Democraten. Het is moeilijk om een beter voorbeeld te vinden van een slappe kletsmajoor. Nou ja, er zijn er heel veel bij de Republikeinen, maar McCarthy is mogelijk de volgende Speaker. Ik zou alle ballen op hem spelen als ik Democraat was.

De vraag is hoe die andere conservatieve staatsgreep, die via het Supreme Court, de kiezers gaat beroeren. Het zal de Republikeinen geen extra energie geven, die hebben hun doel al bereikt. Maar de Democraten moeten in staat worden geacht om hun kiezers te mobiliseren. Abortus zal in het nieuws blijven omdat het nu overal een enorme puinhoop is, zelfs in de staten waar de wrede mannen de meest strikte regels hebben ingevoerd. Het geval van het meisje van tien jaar oud dat in Ohio verkracht werd en daar geen abortus kon krijgen maar naar Indiana moest (waar ze abortus ook gaan verbieden) heeft ruime aandacht getrokken, gelukkig ook de stupide reactie van gouverneur Kristi Noem van South Dakota, die presidentiële ambities heeft. Noem zwabberde alle kanten op toen ze over dit geval op nationale televisie werd ondervraagd, proberend de aandacht af te leiden door te klagen over de verkrachter. De ondervragende journalist had wat mij betreft nog wel wat verder mogen drukken.

Door de combinatie van uitspraken aan het einde van de sessie van het Supreme Court (geen recht op privacy voor abortus in de grondwet, wel recht om geloof en staat te mengen, wel recht om overal en altijd met een pistool rond te mogen lopen, wel recht om publieke financiering te eisen voor christelijke scholen, het moeilijk maken om milieubeslissingen te nemen) is de opwinding groter dan die enkel door abortus zou zijn geweest. Het is duidelijk dat hier een Supreme Court bezig is dat ver afstaat van wat het land denkt en wil, en de uitdaging voor de Democraten is duidelijk te maken dat dit komt door McConnell en zijn Republikeinen. Het vertrouwen in het Congres was al laag en blijft dat, het vertrouwen in het Supreme Court is gekelderd en Biden staat er ook al niet lekker bij. Ik blijf overigens bij mijn eerdere voorspelling dat Biden in 2024 geen kandidaat zal zijn. Als hij slim is kondigt hij het nog voor de novemberverkiezingen aan – liefst na een deal over Build Back Better met Joe Manchin, waarover nog gepraat wordt, schijnt het.

Wat de Democraten moeten doen is pleiten voor grootscheepse verandering in de politiek, op alle niveaus. Het rapport van 6 januari commissie kan een mooi breekijzer zijn om te laten zien hoezeer het Amerikaanse politieke systeem door Trump en de mensen die hem steunden en tolereerden is gecorrumpeerd. Het zal duidelijk maken dat alleen Trump verwijderen niet voldoende is om dat te corrigeren. De hele bejaardenkliek moet onder vuur liggen: Biden, Trump, Pelosi, McConnell, Schumer en ook Elizabeth Warren. Tijd voor nieuwe gezichten, frisse ideeën. Waar is Pete Buttiegieg als je hem nodig hebt? Hij moet als minister in de regering-Biden wachten tot zijn baas het onvermijdelijke onderkent, maar ik vermoed dat hij zich al voorbereidt. 

Het is nog niet verloren in november, met dank aan de 6 januari-commissie en Trump zelf. Nou Biden nog weg en er is een kans op succes.