Debatten tussen vicepresidentskandidaten, wie geeft er wat om? Het is moeilijk voorbeelden te bedenken dat ze enig verschil maakten. Er zijn maar twee debatten die ik me herinner. Dat van 2020 toen een vlieg parkeerde op Mike Pence’s grijze haar. Hij merkte er niets van maar, laten we zeggen, het leidde af van wat hij had te melden. Niet dat dat vreselijk interessant was. Het debat deed er niet toe.

Het andere voorbeeld is het debat van 1988, toen de omhooggevallen senator Dan Quayle – tot ieders verbazing door oude Bush als running mate gekozen, als correspondent stond ik erbij en keek ernaar, daar in New Orleans – de strijd aan ging met de ervaren en patriarchiale senator Lloyd Bentsen. Quayle was jong en onervaren. Hij was zo dom om zich qua leeftijd te vergelijken met John F. Kennedy (die in 1960 iets meer ervaren en ongeveer net zo jong was). ‘I knew John F. Kennedy. John F. Kennedy was a friend of mine’, zei Bentsen. ‘Senator, you are no John F. Kennedy’. Quayle moest even ademhappen na die rechtse directe. ‘That was uncalled for’, herinner ik me van toen. Dukakis verloor evenzogoed.

Morgenavond gaan twee politici uit het Midden Westen in debat. De een is jong en de attack dog van Trump (ik noem hem steeds Trumps mini-me – wat geen recht doet aan Vance’s intelligentie, wel aan zijn lapdog hielenlikkerij), de ander is op leeftijd, ervaren als gouverneur en voorbeeld van wat een progressief politicus in Amerika kan bereiken.

Vance begint met een achterstand. Hij wordt door de meeste Amerikanen als een vervelende, arrogante, en ja, elitaire, kwast ervaren, met opinies die schokken en bereid om net als Trump eindeloos leugens te vertellen, van gestolen verkiezingen tot de katten en honden die Haitianen in Springfield zouden verorberen. Vance’s roll out was, laten we zeggen, niet ideaal. Met name wat hij steeds maar te berde brengt over vrouwen moet behoorlijk wat mensen hebben afgeschrikt. Het zal zeker aan de orde komen. Abortus en in het algemeen het welzijn van vrouwen is het belangrijkste splijt-onderwerp van de Democraten.

Interessant zal ook zijn in hoeverre Vance’s eerdere opinies over Trump aan de orde komen (een Hitler, niet geschikt etc.). Het is lastig Harris van flip floppen te beschuldigen en dan zelf afstand moeten nemen van allerlei eerder uitgesproken opinies. Maar het belangrijkste onderwerp is economie. Die doet het niet zo slecht als Trump wil doen geloven, en de staten in het Midden Westen hebben flink geprofiteerd van de uitgaven van de regering-Biden. Benieuwd hoe Walz de aanval van Vance zal pareren.

Persoonlijk werkt het uiterlijk van Vance op mijn zenuwen. Die eyeliner en die heldere blauwe ogen. Yuk. Ook zijn bekering tot het katholicisme vind ik interessant. Het past in een soort terug-naar-Jezus mode onder mensen die veel jonger zijn dan ik en de dagelijkse druk van de katholieke kerk niet hebben meegemaakt. Het past ook in een beweging die vooral in de VS erg sterk is: katholiek gemeenschapsdenken met een diep conservatieve (vooral anti-individualistische en anti-verworvenheden) ondertoon.

Ik moet steeds denken aan het communitarisme dat Balkenende indertijd uitdroeg. Maar dat had een veel bredere grondslag, onder meer het denken van John Rawls. Vance is er een van een kerk waarin priesters zich al eeuwen misdragen, waarin vrouwen geen rol mogen spelen, en waarin zo’n ongezonde en stupide stellingnames als een verbod op voorbehoedsmiddelen wet is (al houden de meeste gelovigen zich er niet aan). Over abortus heb ik het maar niet.

Walz is iemand die in veel opzichten net zover van me af staat en toch veel dichterbij. Opgegroeid en zijn hele leven werkend in het Midden Westen. Een leraar en football coach. Twee keer als gouverneur gekozen van een traditioneel progressieve staat, Minnesota. Iemand die zijn progressiviteit heeft omgezet in beleid (eten voor hongerige kinderen en ja, beschikbaarheid van tampons voor menstruerende scholieren die ze niet bij zich hebben). Lijkt me gemakkelijk te verdedigen. 

Pete Buttigieg, de volgende echte Democratische presidentskandidaat, heeft Walz voorbereid op het debat. Buttigieg heeft zich de laatste jaren ontpopt als een getalenteerd communiceerder. Bij Fox News veegde hij de vloer aan met een paar interviewers. Ik ben benieuwd of hij dat heeft kunnen overbrengen op Walz.

De optelsom is opnieuw eenvoudig. Vance zal er onder geen enkele omstandigheid kiezers bijwinnen voor Trump. Het is meer een holding operation. Er is weinig ruimte opwaarts. Daarentegen kan Vance op zijn slechtst mensen in het midden naar Harris jagen. 

Aan de kant van Walz is het risico niet dat hij mensen naar Trump jaagt maar dat hij het ‘imago’ van Harris als inhoudelijk te licht zal onderstrepen. Zijn taak is simpelweg neer te zetten dat hij een goede vervanger van Harris zal zijn als het nodig is, en tot dan een belangrijke aanvulling, vooral om haar binnenlands bij de les te houden.

Een niet onbelangrijk punt is dat Trump zo onthecht en idiooit is geworden, een soort Biden maar dan kwieker lopend, dat de kans dat hij zijn termijn niet overleeft, aanzienlijk is. Wie naar Vance kijkt, kijkt naar iemand met een gerede kans dat deze man president wordt. Wie naar Walz kijkt, kijkt naar een gewone vicepresidentskandidaat. Iemand die naar alle waarschijnlijkheid ook altijd vicepresident zal blijven.