Jort Kelder is niet alleen een slecht interviewer, hij kent ook geen schaamte. We zagen hem eerder dit jaar al wanpresteren in het publieke omroep showprogramma dat zich vermomt als discussie, nu gaf Kelder zijn uur op zaterdagmiddag, zogenaamd bedoeld om met deskundigen (de dr.’s waarop Jort zo jaloers is) te praten over aan een keuvelarij met zijn goede vriend Mark Rutte.
Ik neem het Kelder niet kwalijk. Hij gebruikt gewoon de mogelijkheden die de publieke omroep, dat vreselijke gedrocht uit een tijd van verzuiling, ruimschoots biedt. Hij is geen journalist, hij is gewoon een party hack.
En eerlijk is eerlijk, Kelder mag bijzonder slecht gepositioneerd zijn om Rutte te ondervragen, ik herinner met de Jeroen Pauw ook zijn uur overhandigde aan de toenmalige lijsttrekker.
Noot: dit is een aangescherpte versie van het stukje dat ik eerder schreef. Dit staat morgen in de NRC en de Standaard.
‘A civilization is not destroyed by wicked people; it is not necessary that people be wicked but only that they be spineless.’ James Baldwin is een van de meest verlichte schrijvers die Amerika ooit had. Hij had het over de racisten en hun gedogers in zijn tijd, de jaren vijftig en zestig. Dit citaat uit The Fire Next Time is wel heel toepasselijk op wat we de afgelopen vier jaar hebben gezien, met de zelfdestructie van de Republikeinen de afgelopen week als apotheose.
Trump was erg maar erger waren zijn slippendragers. Het zijn de mensen die Trump mogelijk maakten die de blaam verdienen, de senatoren die hem vrijuit lieten gaan. De mensen die voor hem werkten tot ze ondervonden dat Trump alleen loyaal is aan zichzelf. De goedpraters. Maar bovenal is zijn partij medeplichtig. Dat maakte de stemming zaterdag duidelijk.
De Republikeinse senaatsleider Mitch McConnell bevestigde zijn reputatie door Trump vrij te spreken en vervolgens in scherpe bewoordingen hem verantwoordelijk te stellen voor wat er was gebeurd. Hij maakte zich er vanaf met procedurele argumenten. De man was geen president meer, zei McConnell, die in de week na het impeachment in het Huis, toen Trump nog president was, geen haast had gehad met het proces.
McConnells nooduitgang werd door veel senatoren genomen. Of beter gezegd: zijn voorbeeld zette de toon. Als er iemand hier een historische rol had kunnen spelen dan was het McConnell. Hij had zijn partij uit het moeras kunnen leiden. Maar McConnell had zijn ziel al een paar keer verkocht, een keertje meer maakte niet meer uit. Nu zal de geschiedenis vastleggen dat toen het erop aankwam Republikeinen hun taak verzaakten. Ze controleerden niet de uitvoerende macht, maar gaven die de vrije hand.
Laten we eerlijk zijn, niemand had gedacht dat de Republikeinen in de senaat na vier jaar hielenlikken Trump nu zouden laten vallen. Toch blijft het vreemd dat Republikeinen deze uitgelezen gelegenheid niet aangrepen om de afstand te nemen die de meesten van hen zouden wensen. Een groter aantal dan de zeven zou hun partij wel uit Trumps greep willen halen. Ze durfden niet. Het is een keuze. Het betekent volledige overgave aan Trump en zijn onzalige familie. Zoals een zoon tweette: 2-0. Inderdaad, een dubbele nederlaag voor politieke moraal. Erger nog, het betekent overgave aan de veelheid aan rechtsradicale gewelddadige groepen. Daar zijn we nog niet vanaf.
De conclusie moet zijn dat Amerika voorgoed is veranderd. Dat is een open deur. Maar daarom is het niet minder waar. We weten nu dat een president ongestraft kan proberen de grondwettelijke procedure voor het tellen van de kiesmannen te verhinderen, met hulp van zijn aanhangers binnen en buiten het congres. En met geweld. Een president die verkiezingen verliest kan traineren, de wet schenden, tuig opjagen en ermee wegkomen. Een precedent is gezet.
We weten nu dat impeachment net zo goed geschrapt kan worden. Het is geen afschrikking meer voor een zittend president. De Republikeinen claimen de partij te zijn van ‘original intent’, zeggen dat ze kijken naar de Founding Fathers van Amerika om te zien wat de normen voor Amerika moeten zijn, wat de standaard is. Een despoot als Trump was de ergste nachtmerrie voor James Madison, The Federalist Papers laten er geen misverstand over bestaan wat de bedoeling was van impeachment. Streep erdoor.
Ook definitief is nu dat Amerika maar één partij meer overheeft die serieus genomen kan worden. De Republikeinen, ooit de trotse partij van Lincoln, Amerika’s beste president, eindigen in innige omarming met de slechtste president ooit. De Grand Old Party, zoals ze zichzelf liefkozend noemen, is geen partij maar een sekte, gerund door een maffiose golfer in Florida. Zeker, de Republikeinen blijven de macht van obstructie behouden, maar ze ontberen enig moreel gezag. Ik zeg dat niet met blijdschap: Amerika heeft oppositie nodig die een idee heeft, die ergens heen wil, die ergens voor staat. Er moet wat te kiezen zijn.
Trump praatte over het opzetten van een derde partij. Dat hoeft niet. De GOP is van hem. Ik wens ze er geluk mee. Deze partij, in deze vorm, heeft geen enkele kans om nog eens het presidentschap te veroveren. Van de 74 miljoen kiezers die deze man nog eens vier jaar hadden gewild, is maar een beperkt deel nog steeds blij met de keuze die ze op 3 november maakten. Ze gaan dat niet nog een keer doen.
Vrijspraak of niet, Trump en zijn achterban hebben geen toekomst, maar de GOP miste de kans om zichzelf nieuwe dynamiek te geven, om zijn kiezerspotentieel uit te breiden. Misschien is dat goed nieuws als het mensen Cruz en Hawley aan de Trump-mast bindt en ver van de macht houdt. Zijn zijn erger dan Trump, erger dan wicked, zij zijn evil. Die mast is hun ruggengraat.
Je had mogen hopen dat met de nederlaag van Trump in november op een democratische manier een einde gekomen zou zijn aan een donkere periode in de Amerikaanse geschiedenis. De gebeurtenissen sinds 3 november lijken dat te logenstraffen. Joe Biden mag een verademing zijn, de rot in het bouwwerk van Amerika is te groot. Niet de vrijspraak van Trump maar het optreden van Mitch McConnell en de zielloze meelopers die niet zelf kunnen beslissen, bevestigt dit. Het is zoals James Baldwin schreef: een beschaving is niet bestand tegen gebrek aan ruggengraat. Het werd zaterdag bewezen.
Frans Verhagen is journalist. De uitgebreide druk van zijn Geschiedenis van de Verenigde Staten, inclusief de Trump-periode, is nu uit.
‘Het is onmogelijk geworden om met Baudet in een kabinet te gaan zitten’. Ferme woorden van Rutte, de implicatie is dat het voor eergisteren wel mogelijk was.
De PVV, zegt de Volkskrant, was al in 2017 uitgesloten. En het trauma van 2009, regeren met de haatzaaier, dreunt nog na, zegt de krant.
Heeft Rutte de PVV nu, met zijn anti-samenlevingsprogramma, ook op het strafbankje zitten?
Ben ik de enige die deze man niet vertrouwt? Mijn 2009 trauma is nog steeds aanwezig, het heet niet PVV maar het heet Rutte.
Ik wil vandaag voortborduren op de stelling van Janan Ganesh in de Financial Times dat als de senatoren gezamenlijk optreden, of althans een voldoende aantal van hen, de mogelijk negatieve gevolgen van een boycot door de Trumpies minder ernstig zullen zijn. Ik denk dat hij gelijk heeft. Op het moment dat voldoende mensen een tiran, in elk geval iemand die jou of jouw groep in de greep geeft, laten vallen dan is zijn macht weg. Verdampt. Veroordeel de man, maak het hem onmogelijk om in 2024 kandidaat te zijn en hij wordt irrelevant. Het klinkt eenvoudig maar Republikeinen lijken er niet toe in staat. Dat roept de vraag op: hoe breek je de onbegrijpelijke greep van een evil man?
Daaraan vooraf gaat een andere vraag die me blijft bezighouden: niet zozeer hoe je de greep breekt maar wat hoe de greep tot stand kwam en hoe hij zo stevig blijft. Hoe kan deze man zoveel Amerikanen in zijn ban houden? Ik realiseer me dat van de 74 miljoen kiezers er een flink aantal was dat geen Democraat wilde en daarom op Trump stemde. Misschien was er zelfs een flink aantal dat hem een succesnummer vond. Ik weet niet hoeveel van hen Trump ook in ballingschap zouden blijven steunen. Hun stem was tijdgebonden.
De presentatie van de Democratische aanklagers was indrukwekkend en, opnieuw, pijnlijk en schokkend. Ik denk echter niet dat het Republikeinen overhaalt om Trump uit hun wereld te verwijderen. Ik hoop dat ik het fout heb.
De presentatie maakte een grondwettelijke held van super labbekak Mike Pence, omdat hij zich aan de wet hield. Bravo! Het was een investering van de aanklagers om te laten zien dat Trump aanzette tot geweld tegen zijn eigen vicepresident. De tijdsvolgorde werd mooi neergezet. Trump zet Pence als een ware maffiose godfather onder druk. Pence weet dat hij dit niet kan doen, zelfs als hij het zou willen. Volgend hoofdstuk: de Trump-terroristen (de aanklagers koppelden Trumps naam consequent aan wat gebeurde) kondigden aan dat ze Pence gingen opzoeken en vermoorden.
Sterke momenten. Ook de geschetste opbouw van Trumps staatsgreep, van de eerste aanzetten in het voorjaar tot en met de laatste opdracht aan zijn tuig, was sterk en duidelijk. De grote leugen, die waarin de meeste luisterende Republikeinen lang meegingen en sommigen nog steeds, had een lange voorgeschiedenis. Ook de oproepen tot en indicaties van geweld waren duidelijk. Marco Rubio, steeds zwakker op alle niveaus, mocht roepen dat ze in Florida dagelijks bussen met Democraten van de weg reden, toen dat in Texas gebeurde. Trumps ‘stand by’ oproep aan de Proud Boys en hun daden op 6 januari. Het hele verhaal met de, inderdaad, niet verrassende afloop. Wat we nog krijgen, vermoed ik, is Trumps stilzwijgen tijdens zijn staatsgreep op afstand.
Ook sterk was het steeds terugkeren naar de doelstelling van de terroristen, die precies dezelfde was als die van de opper terrorist: het stoppen van het grondwettelijk proces van stemmen tellen. De aanklagers kwamen er steeds op terug. Dit wás een poging het democratisch proces om zeep te helpen (vandaar dat ook Pence die onterechte heldenrol mag spelen).
Wat bij me bleef knagen was dat we wisten dat er een aanslag was geweest, een staatsgreep van de psycho en zijn tuig. Het was bekend terrein het werd door iedereen onderkend, iedereen in de zaal had het ervaren. Maar dát het gebeurde wil niet zeggen dat de link met Trumps geratel bewezen was. Voor mij wel, maar dat is niet relevant. De 44 Republikeinen die zichzelf vorige week een ‘ga langs af’ kaart gaven door het hele proces ongrondwettelijk te verklaren hoeven zich zelfs niet over die vraag te buigen. Ze hebben Trump al gered.
Dat er een aanslag was op het democratisch proces is duidelijk. Dat er een terroristische aanslag was, is duidelijk. Of ‘incitement’, de aanklacht, overtuigend is bewezen, hangt niet af van wat gepresenteerd is maar van de ruggegraten van de senatoren. En dus zullen we handenwringende lui horen die het allemaal heel verschrikkelijk vonden maar geen ‘incitement’ en sowieso, ongrondwettelijk omdat de terrorist in chief nu gewoon burger is.
De afgevaardigden waren indrukwekkend. Democraten en dus gevarieerd, Hispanic, zwart, wit, Virgin Islands. Het was, denk ik, het beste wat de Democraten aan het land konden voorleggen. Een weldaad vergeleken met de Republikeinen die we de afgelopen jaren zagen.
Ik twijfel er niet aan dat miljoenen Amerikanen de link tussen Trumps opruiing en het gevolg wel degelijk leggen,ook Amerikanen die op de psycho gestemd hebben. Maar of het veel Republikeinse senatoren heeft overgehaald, betwijfel ik.
Het zal opnieuw een vlek zijn op het toch al bezoedelde Republikeinse blazoen. Trump zal hen blijven achtervolgen, simpelweg omdat hij kan en omdat hij haatdragend is. Ik vermoed dat zijn invloed zich nu beperkt tot de hard core, de terroristen en hun juichende thuisfront. De staatspartijen die zich aan Trump hebben opgehangen, Arizona, Texas, Nebraska.
Toch denk ik dat het netto effect van dit impeachment proces wel degelijk zal zijn dat Trumps invloed minder wordt.
De man was altijd een magneet voor moreel verwerpelijk gedrag, nu is hij zo ver gegaan en is hij zo vastgenageld voor zijn staatsgreep, dat de rest van de Republikeinse kiezers minder snel iemand zal steunen die Trump ook steunt. Als antidemocraten als Ted Cruz, Josh Hawley of Tom Cotton in 2024 kandidaat zijn, zullen ze met dit proces om de oren geslagen worden. Zelfs eenvoudige Trump-meelopers zoals Mike Pompeo en Nikki Haley zullen er last van hebben. De Democraten hebben hun video’s over Trump-ondersteuning nu al klaarliggen. Stem Cruz en dit is wat u krijgt.
Het is een onbevredigende uitkomst en tegelijk wel aangenaam. De Republikeinen kunnen niet zomaar weglopen van het trainwreck van de Trump jaren. Ze zitten in een lose-lose positie, tenzij ze nog net op tijd bedenken dat voor iedereen het leven aangenamer is als Trump tot een permanent verblijf op zijn golfbaan wordt veroordeeld.
Je weet immers nooit wat McConnell in het hoofd heeft. Hij is niet herkozen voor zijn laatste termijn, de ervaring op 6 januari was traumatisch en afgezien van de rechters, waren de Trump jaren voor hem onaangenaam. Hij heeft gezegd dat iedereen in dit proces naar geweten mag stemmen. Ik zou er niet van opkijken als hij collega’s de kans geeft om samen met hem alsnog Trump uit het publieke leven te verwijderen. Niet omdat hij geweten heeft, maar omdat het hem zou laten vertrekken als redder van de partij in plaats van zijn doodgraver.
Stel, hij haalt voldoende collega’s over om 17 stemmen voor veroordeling te krijgen. Stel u de koppen voor: Republikeinen rekenen af met Trump. Trump verwijdert uit het publieke leven. Een paar maanden opwinding, daarna kan de GOP gewoon verder gaan met waar het altijd mee bezig was: macht verwerven vanuit een minderheidspositie. Het vereist meer moed en moreel kompas dan aanwezig en is daarmee het meest onwaarschijnlijke scenario.
Bespreking van een actueel boek over hoe de senaat weer een grootse debat instelling kan worden.
Kill Switch. The Rise of the Modern Senate and the Crippling of American Democracy door Adam Jentleson. 325 pags. W.W. Norton, 2021. $ 26,95
Na zijn inauguratie tot vicepresident in 1961 vroeg Lyndon Johnson aan zijn chauffeur om hem te blijven rijden. ‘Ik vervoer liever iemand met echte macht’, was het antwoord. Het verhaal is vast apocrief en wordt meestal gebruikt om het gebrek aan macht van de vicepresident te illusteren, maar het vertelt evenveel, misschien wel meer, over de macht van de leider van de Amerikaanse senaat, Johnsons eerdere functie.
De afgelopen tien jaar, tot op heden, was de machtigste man van Amerika Mitch McConnell, de leider van de Republikeinen in de senaat. Hij maakte het presidentschap van Barack Obama een stuk minder succesvol dan het had kunnen zijn, en redde Donald Trump van zijn onkunde. In beide gevallen ging het om de uitoefening van pure macht, iets waar McConnell, een man zonder veel principes maar met heldere doelstellingen (lagere belastingen en deregulerende rechters), goed in was. Toch had McConnell tussen 2010 en 2016 met zijn Republikeinen geen meerderheid in de senaat. Hoe hij zoveel macht kon uitoefenen is deel van het verhaal dat in Kill Switch wordt verteld. Kort samengevat: de senaat is in de loop van de geschiedenis een orgaan geworden waar een minderheid veel structurele wetgeving kan blokkeren.
Ga maar na, een overgrote meerderheid van de Amerikanen, meer dan zestig procent in alle gevallen, is voor het recht op abortus, voor beperkingen op wapenbezit, voor een werkbare overheid, voor betaalbare ziektekostenverzekering. Als daarvan niets is te merken in besluitvorming dan ligt dat aan de senaat. Dat is niet omdat, zoals vaak wordt gedacht, kleine plattelandsstaten oververtegenwoordigd zijn in een orgaan waar iedere staat twee senatoren heeft, ongeacht het aantal inwoners. Dat historisch compromis uit 1787 is een ongelukkig fact of life en verklaart waarom je met 40 procent van de Amerikaanse stemmen een ruime meerderheid in de senaat kunt verwerven.
Een veel groter probleem is dat de senaat zijn eigen regels opstelt om tot besluitvorming te komen. Daartoe behoort het traject met commissies waar wetgeving gemakkelijk vastgepind kan worden, maar het ligt vooral aan de filibuster. Die regeling gaf aanvankelijk een minderheid van veertig senatoren een vetorecht (voor de jaren zeventig was dit een derde). De folklore kent senatoren die uren, soms dagenlang, doorpraatten, soms in estafette, om te voorkomen dat debat werd afgesloten. Dat is al lang niet meer zo, het is veel erger. De regel is gewoon zo dat je niet verder kunt voordat zestig senatoren dat mogelijk maken. Vaak is ook dat een symbolisch gebaar geworden omdat in een voor de Amerikaanse democratie desastreuze variant één enkele senator wetgeving en benoemingen kan blokkeren. Iedere senator kan, zonder debat en zonder motivatie, een ‘hold’ plaatsen. Antidemocraten als Ted Cruz en Josh Hawley, maar vaak ook eenvoudige belangenbehartigers die iets gedaan willen krijgen voor een lobby of achterban, gebruiken het middel om de haverklap, vaak om redenen die niets met de onderliggende besluitvorming hebben te maken. Dit boek vertelt hoe het komt dat de senaat zo destructief werd.
Het is misschien te veel gevraagd om over dit onderwerp een heel boek te lezen, maar Adam Jentleson, die jaren werkte als assistent van de Democratische meerderheidsleider Harry Reid, senator van Nevada, maakt dat relatief gemakkelijk door een mooi verhaal in een vloeiende stijl. Hij moet ver terug. De zuidelijke ideoloog John Calhoun legde in de decennia voor de burgeroorlog (1861-1865) de grondslagen voor beslissende minderheidsinvloed, bang als hij was dat ooit de noordelijke staten gezamenlijk de slavernij zouden bedreigen. Hij betoogde dat een minderheid het recht had zijn instellingen en gewoontes te verdedigen, dat een ‘supermeerderheid’ nodig zou zijn om daar iets aan te veranderen.
Je zou denken dat deze gedachte met de slavernij verdween. Maar zuiderlingen, toen zonder uitzondering Democraten, namen later in de negentiende en tot diep in de twintigste eeuw, deze werkwijze over om segregatie te handhaven en te voorkomen dat er ooit iets over burgerrechten werd beslist. De filibuster, zoals we deze methode van dwarsbomen kennen, zorgde ervoor dat een beleid dat de meerderheid van de Amerikanen al decennia verwierp, rassenscheiding, veel langer bleef doorzieken dan nodig was.
We denken bij filibuster aan racistische mannen met een zuidelijke tongval die uren volpraten met alles wat van pas komt, van recepten voor lokale lekkernijen tot het voorlezen uit kinderboeken. Dat hoeft niet meer. Gewoon minstens zestig van de honderd senatoren vereisen om überhaupt te kunnen stemmen is voldoende. Het systeem van supermeerheid, of blokkerende minderheid – je kunt beide termen gebruiken – werd afgepoetst en aangescherpt in de tijd van obsessieve confrontatiepolitiek, aanvankelijk onder aanvoering van Newt Gingrich, daarna overgenomen door de minderheidspartij van Amerika, de Republikeinen, om hun zin door te drijven.
Maar het is geen partijspecifiek speeltje. Harry Reid gebruikte tussen 2006 en 2016 zijn macht als meerderheidsleider minstens even scherp als McConnell tegelijkertijd zijn obstructiemacht toepaste. Het is een spel dat beide partijen kunnen spelen. Maar als minderheidspartij die zeven van de acht presidentiële verkiezingen verloor als je naar de stemmenaantallen kijkt, hebben de Republikeinen er meer baat bij. Jentleson noemt het de WWAC, de ‘wealthy, white, anti-choice conservatives’ daarmee de belangencoalitie van rijken, racisten en sociaal conservatieven mooi samenvattend.
Voor de Democraten geldt dat ze meer belang hebben bij een goed functionerend congres. Ze moeten wetgeving maken om hun doelstellingen te verwezenlijken en zijn daardoor kwetsbaarder voor dwarsbomen. Vandaar dat al die opinies van de meerderheid van de Amerikanen niet weerspiegeld worden in regelgeving – of in het Supreme Court, dat aanzienlijk conservatiever is dan Amerika. De supermeerderheid kan worden doorbroken als je van wetgeving reconciliation maakt (dat kan als er gevolgen zijn voor de financiële huishouding), iets wat de Republikeinen in 2017 deden om hun belastingverlagingen voor de rijken door te drukken, en president Biden begin februari om zijn steunpakket aangenomen te krijgen.
De senaat is inmiddels zo scherp verdeeld en partijdiscipline zo streng dat er geen handreikingen ‘to the other aisle’ plaatsvinden. Vroeger overlapten de partijen in het midden, nu is er een vacuüm waar ooit dat midden was. Erger, vertelt Jentleson, de senatoren spreken elkaar nauwelijks meer. Waar vroeger in de kamer werd gedebateerd en in de cloak room, naast de senaatskamer, deals werden gesloten, is het nu leeg. Senatoren spreken meestal tegen een lege kamer, laat staan dat er debat is. Ze ontmoeten elkaar niet meer. Deals sluiten die vertrouwen in elkaar vereisen wordt dan wel erg moeilijk. Bidens unity is wat je noemt ‘dead on arrival’.
De filibuster, dat wil zeggen de supermeerderheidsregel, is niet het enige maar wel het grootste probleem bij het disfunctioneren van de moderne senaat. Er staat behoorlijk wat druk op de Democraten om deze regel in wat voor vorm dan ook af te schaffen. Voor rechters is dat al gebeurd toen de Democraten alle benoemingen zagen vertraagd door McConnell – dit was de zogenoemde nuclear option, zoals het dreigend klonk toen de Democraten het deden. McConnell gebruikte die optie zelf om er in 2017 en 2020 omstreden benoemingen voor het Supreme Court door te jassen.
Voor grote wetgeving blijft hij vooralsnog bestaan. Maar als Jentlesons boek en de praktijk van de afgelopen twintig, dertig jaar, iets duidelijk maakt dan is het dat er weer gewoon wetgeving gemaakt moet worden door de gekozen meerderheid (zelfs als die meerderheid een minderheid van de Amerikanen vertegenwoordigt). Er is veel mis met het Amerikaanse politieke systeem maar het afschaffen van de filibusterregels en het openen van debat en amendering in de senaat, zoals Jentleson in zijn slothoofdstuk voorstelt, zijn relatief gemakkelijke manieren om verder te komen.
Dit boek illustreert pijnlijk hoe de historische wurggreep van Amerikaans racisme tot op de dag van vandaag de politieke mores bepaalt, in de senaat meer dan waar dan ook. Het is een complexere analyse dan die van sommige opiniemakers die verklaren dat de Republikeinen gek geworden. Die nonsens miskent het machtsspel waar Republikeinse politici buitengewoon goed in zijn. Mitch McConnell is een sluwe speler maar hij staat in een traditie van zuidelijke Democraten en, meer recent, van de Democratische meerderheidsleider Harry Reid. Het is tijd om de senaat weer te laten worden wat het had moeten zijn: een orgaan waar gedebateerd en besloten wordt over serieuze zaken.
Sommige van mijn beste vrienden zijn Amerikaanse juristen, ik ben er zelfs met een getrouwd. Niet al hun kwaliteiten zijn ideaal, maar het Trump impeachment proces maakte weer eens duidelijk hoe goed Amerikaanse juristen zijn als ze goed zijn, en hoe belazerd als ze hun zaken niet op orde hebben.
De Democratische aanklagers zetten een mooi verhaal op. De video van 13 minuten over de terroristische aanval en de man die de terroristen opstookte was kundig geëdit en voldoende om je nog eens die horror te laten herleven. Een aantal congresleden lieten dat ook merken. Voor kijkers thuis was het misschien goed om het geheel nog eens in gecondenseerde vorm te zien, zonder gemekker van vooringenomen nieuwszenders of vermeende deskundigen.
De manier waarop de redenering van de Republikeinen (Rand Paul, gevolgd door 45 anderen) dat dit proces in strijd was met grondwet werd ontmanteld was voorbeeldig. Een parade van conservatieve juridische hotemetoten, tot en met het hoofd van de Federalist Society die conservatieve rechters selecteert, maakte duidelijk dat de argumenten van Paul en zijn trawanten onzin waren, praatjes voor de vaak, pogingen om je verantwoordelijkheid te ontlopen. Ik was onder de indruk.
De verdediging van Trump daarentegen was abominabel. De eerste, mijnheer Castor, praatte 45 minuten vol zonder erg veel op de argumenten van de Democraten in te gaan. Nou ja, hij begon te zeggen dat hij zijn verhaal moest veranderen omdat de voorgaande Democraten zo effectief waren geweest. Hij had net zo goed meteen de handdoek in de ring kunnen gooien. Castor was wijdlopig, had geen betoog en al snel doken tweets op van zelfs vriendelijk gezinde toehoorders die zich afvroegen waar hij heen wilde.
De tweede, David Schoen, riep de meeste reacties op omdat hij zijn hand op zijn hoofd legde toen hij uit een glas water dronk. Schijnt de gewoonte of de norm te zijn onder orthodoxe joden. Zo steek je nog eens wat op over de idioterie van andere geloven dan dat waarmee ik ben opgegroeid. Maar Schoen was evenmin erg effectief. Hij had het vooral over politiek, wat de Republikeinen wel zal hebben aangesproken, maar argumenten waren niet te vinden. Hoezo werden 74 miljoen Amerikaanse kiezers ‘disenfranchised’ (hun kiesrecht ontnomen) als je Trump veroordeelde?
Enfin, het was allemaal boter aan de galg want de senatoren hadden al lang hun stellingen betrokken. De stemming over de grondwettelijkheid van het proces en of het moest doorgaan pakte bijna hetzelfde uit als vorige week. Een Republikein, senator Cassidy van Louisiana, durfde te luisteren en van mening te veranderen. Hij werd per kerende tweet door zijn partij in Louisiana gedist. Nu werd 56 voor en 44 tegen.
Het proces kan doorgaan. De situatie werd in de FT mooi samengevat door Janan Ganesh. Het heeft iets van een prisoner’s dilemma. Als iedere senator zelf de moed bijeen moet rapen, zoals Cassidy, dan loopt hij of zij het risico door de Trumpies te worden afgeschoten. Als ze met zijn allen, misschien onder leiding van McConnell, Trump veroordelen en verwijderen uit hun wereld, dan kunnen ze in elk geval individueel minder goed aangevallen worden. En zijn ze Trump kwijt. Zelfs antidemocraten als Cruz, Hawley en Cotton zou dat goed uitkomen, ze willen graag een vrij veld in 2024.
Ik sluit niet uit dat McConnell die kant op gaat. Hij heeft eerder gezegd dat hij openstaat voor veroordeling van Trump. Maar zou hij ook werkelijk proberen een groep van 17 stemmen bij elkaar te rapen die het mogelijk maakt het Trump-kankergezwel te neutraliseren?
Ik gun de Republikeinen een toekomst met Trump. Ze verdienen het. Maar voor het goed van Amerika en de wereld (jazeker, iedereen is gebaat bij een gezonde Amerikaanse democratie) mag je hopen, hoop ik, dat Trump wordt kaltgestellt.
Ik weet niet wat je nog van het impeachmentproces tegen de psycho moet zeggen. Dat je als congres geen knip voor je neus waard bent als je er geen werk van maakt, is al gezegd. Was overigens ook een argument een jaar geleden, met de Oekraïne. Maar ja, de Republikeinen zijn geen knip voor hun neus waard.
Het argument dat het ongrondwettelijk zou zijn omdat de misdadige president inmiddels golft in Florida als ambteloos burger is door een pak grondwetsspecialisten onzin genoemd. En natuurlijk. Als het anders zou zijn dan kun je in de laatste weken van een presidentschap allerlei high crimes and misdemeanors begaan zonder enig risico te lopen. Als de Republikeinen dit tolereren, zetten ze de deur open voor toekomstig misbruik. Gaan ze doen, als de stemming vorige week een indicatie was.
Het valt te hopen dat de Democraten een mooie presentatie maken van de aanloop naar de verkiezingen, de opbouw van de grote leugen, de ophitsing (stand by, Proud Boys), en ten slotte de poging tot staatsgreep, of in elk geval ondermijning/onderbreking van het democratische proces. Hoe beter, hoe schaamtevoller de GOP.
Maar daar zit de crux. De GOP, de Republikeinen hebben geen schaamte. En daarom verdienen ze de uitkomst van dit proces ten volle, namelijk de blijvende aanwezigheid van Trump in hun partij. Dat is wat labbekakken als McCarthy en McConnell zich op de hals halen. Ze hebben 1 kans om van Trump af te komen. Dit is hem. Grijpen ze hem niet, dan zijn ze veroordeeld.
De gevolgen: in de voorverkiezingen in 2022 zullen de Trumpies antidemocratische en samenzweerkandidaten opgooien om Republikeinse zwaargewichten dwars te zitten. Dat is mooi want het vergroot de kans dat een aantal van hen al bij voorbaat terugtreedt of verslagen wordt door iemand die gemakkelijker door de Democraten kan worden aangepakt. Met 20 zetels in de senaat en een kleine kans om de meerderheid in het Huis te pakken, is dat geen fijn scenario voor niet-idiote Republikeinen.
Ook de kans dat er een serieuze uitdager komt voor Harris in 2024 wordt kleiner als de geest van Trump de Republikeinen blijft beheersen. Eerder Cruz, Hawley of Cotton dan Haley of een beschaafde gouverneur. De ironie van Trumps sterke positie is dat zijn aanwezigheid bijna garandeert dat een Democraat wordt gekozen. Zeker, zijn achterban is groot, sterk en dom, en voor een deel, anti-democratisch en gevaarlijk, maar niet groot genoeg om verkiezingen te kunnen winnen.
Dit is de laatste kans voor Republikeinen (en voor Amerika) om van Trump af te komen. Iets zegt me dat ze die kans laten lopen en er nog lang de prijs voor zullen betalen.
Ik begon met hoge verwachtingen aan Caste, het boek van Isabel Wilkerson. Haar opzet was het Amerikaanse raciale denken dat leidde tot slavernij, segregatie en Trumpisme, te koppelen aan het Indiase kaste denken. Was al eerder gebeurd, maar vooruit, kan interessant zijn. Als derde poot in het boek gebruikte ze het Nazi-rassendenken om het te vergelijken met Amerikaans racisme. Het boek is verder doordesemd met haar ervaringen als hoog opgeleide professional in de Amerikaanse samenleving.
Die laatste ervaringen zijn stuitend en sluiten aan op een eerder boek dat ze schreef. De combinatie van al deze lijnen leverde een wat mij betreft onbevredigend boek op. Ik zag die linken met India en Duitsland niet zo. Sterker, ze geven een soort deken waaronder gewoon ordinair Amerikaanse racisme zich kan verschuilen. Het is een unieke en niet goed te vergelijken vorm van misbehandeling van medeburgers.
Ik was ietwat verbaasd dat de besprekingen in de VS zo goed waren en vroeg me af of ik wat gemist had, of dat ik de gek was. Fijn dat de NRC een bespreking plaatst die het met me eens is, of beter, waarmee ik het eens kan zijn. Voor de lezer: er zijn veel interessantere boeken over Amerikaanse racisme (Eric Foner bijvoorbeeld).
Het is een complex proces, zoals alles in de senaat, maar vannacht nam dit huis van het Congres een budget resolution aan die Biden in staat stelt om zijn 1,9 biljard plan om de economie te stimuleren door te voeren. Zoals verwacht in dit fantastische discussieplatform, gemuilkorfd door Mitch McConnell, stemden alle Republikeinen tegen. Kamala Harris gaf de doorslag als voorzitter van de senaat. Het gaf maar weer eens aan hoe belangrijk die twee zetels in Georgia waren. Nogmaals dank, psycho Trump, voor het mogelijk maken van die winst.
De Republikeinen hebben, na het uitdelen van grof geld aan rijken en ondernemingen in 2017 (en in 2001 en in 1981) hun zorg over begrotingstekorten herontdekt. Ook vinden ze het niet nodig, de economie komt vanzelf weer goed. Dat hoorde je niet toen Trump nog president was en verkiezingen wilde winnen.
De Democraten lijken de les geleerd te hebben van 2009 toen ze door de Republikeinen werden genaaid. Obama’s stimuleringsplan tijdens de zwaarste recessie sinds de jaren dertig werd door de GOP uitgekleed en gedwarsboomd – overigens toen omdat Obama graag wilde dat Republikeinen ook aan boord waren. Dat misplaatste gevoel dat er bruggen gebouwd moesten worden, dat er bruggen gebouwd kónden worden, zou hem nog opbreken.
Het plan voor een federaal minimumloon van 15 dollar is op de wat langere baan geschoven, onder andere omdat Bernie Sanders het daarmee eens was. Ik denk dat dit weinig uitmaakt, in veel staten en steden is al een minimumloon van 15 dollar vastgelegd, en is al aangetoond dat het geen banen kost en juist de armere Amerikanen meer laat consumeren.
Gecombineerd met Bidens eerste tien dagen van executive orders en zijn toespraak gisteren over buitenlandse politiek ( America is back maar over Iran moet hij nog beslissen) laat het zien dat de senaatsmeerderheid bevrijdend heeft gewerkt. Biden is progressief en vooral assertiever dan verwacht. En terecht.
