In de Volkskrant wordt vandaag het maartnummer van het Historisch Nieuwsblad besproken, met onder meer mijn artikel over George Kennan, de man achter het naoorlogse containment beleid. Het hele verhaal is hier te lezen op de site van het Historisch Nieuwsblad.

Nu ik toch bezig ben, ook een paar andere verhalen in dit prima tijdschrift – een plezierig platform waar de Groene vaak wat dieper gravende verhalen met historische contekst te ‘historisch en te weinig journalistiek’ vindt – een klacht die ik ook wel van andere historici hoor. Ik begrijp hun argument, maar blijf het zonde vinden.

Klik hier voor mijn verhaal over de experimenten die in de jaren twintig en dertig werden uitgevoerd op zwarte mensen in het infame Tuskegee onderzoek naar syfilis.

Een artikel over de uitvinding van de cotton gin, een apparaat dat vanaf 1800 de katoenproductie in de VS in een stroomversnelling bracht en daarmee slavernij een lang en bloedig leven gaf.

Over de Great Society van Lyndon Johnson en hoe de oorlog tegen de armoede werd verloren.

Het Eriekanaal verbond, begin negentiende eeuw, de grote meren met de Hudson en opende zo het Midden Westen voor economische ontwikkeling. Een groot infrastructuurproject zoals Amerika ze tegenwoordig niet meer tot stand kan brengen – zie: geen enkele hoge snelheidstrein in de VS.

Ik zal het kort houden want ik heb al vaak over referenda geschreven. Vooral vanuit het perspectief van Californië waar wat oospronkelijk een manier was om de gevestigde orde aan te vallen (in 1911) is verworden tot een hulpmiddel van die orde. Het resultaat was chaos en onverenigbaarheid van opdrachten aan de uitvoerende en wetgevende macht. Ooit was ik ook een fan van dit middel van directe democratie, toen D’66 (toen nog) het voorstelde. Inmiddels weet ik beter. Iedere rechtgeaarde democraat zou tegen referenda moeten zijn. Het zijn enkel middelen voor volksmenners en simplisten om een spaak in het wiel van doordacht beleid te steken.

Klik hier voor een serieus artikel over de verloedering van de referenda in Californië.

Klik hier voor eenverhaal waarom Californië bewijst dat referenda niet werken.

Voor meer, indirect, over referenda: zet referendum in het zoekvakje rechtsboven.

Nederlands enige Trump aanhanger (nou ja, hij heeft collega columisten bij de wakkere krant) Leon de Winter kan er niet genoeg van krijgen: Hunter Biden en de computer. En nu dan de vermeende geplande aanslag op gouverneur Whitmer van Michigan die door de jury veeleer als uitlokking van verdwaasde, de Winter achtige types, werd beoordeeld. De FBI is hopeloos corrupt en anti-Trump.

Wat het laatste betreft: het werken met infiltranten is altijd problematisch, zeker als ze in een rol komen waar ze mee moeten aanjagen om zich niet te verraden. Dat ze daarin te ver kunnen gaan, of dat ze zelfs geweld kunnen aanjagen dat enkel verbaal bestond, is een bekend gegeven. Daarmee is het niet goed te praten. Dat wil zeggen, de FBI ondermijnt zichzelf als ze niet strakke grenzen trekt op dit terrein. Hier is dat niet goed gegaan. Voor samenzweringsfanaten een nieuw bewijs voor de corruptheid van de FBI (herinner u de twee agenten, op subniveau, die een relatie hadden en Trump een idioot vonden).

Is de FBI anti-Trump? Ik betwijfel het maar het nou precies de organisatie die onderzoek moet doen naar de pogingen van de psycho om de democratie om zeep te helpen. Hadden ze maar beter hun gedaan voor 6 januari (of hadden er maar mensen de dreiging van Trumps staatsgreep serieus genomen).

Wat Hunter Biden betreft, is het duidelijk dat deze zwakke man zijn naam heeft uitgebuit. Als hij geen Biden had geheten, had hij niet in een Oekraïnse onderneming gezeten, a raison van een paar miljoen. Had hij überhaupt geen serieus inkomen gehad. Helemaal foute man dus, zoals er in het Amerikaans lobbygestuurde systeem wel een paar rondlopen (de ondergouverneur van New York is net aangeklaagd). Maar het verhaal van Hunters laptop blijft steeds nieuwe wendingen nemen.

Het ging om een laptop die deze domoor bij een winkel had afgeleverd ter reparatie en nooit had opgehaald. Blijkbaar realiseerde deze man zich niet dat een Biden laptop een potentieel doelwit voor diefstal zou zijn. De eigenaar van de winkel copieerde bij het repareren de hard disk en gaf de computer aan de FBI (overigens nog voordat hij dat mocht, hij zegt dat hij gevaarlijke dingen zag langskomen bij het copiëren). De New York Post kreeg de copie van de harddisk in handen en weigerde die te delen met andere media, zodat de echtheid niet gechecked kon worden. Maar dat weerhield de Murdoch-krant er niet van om de aanval in te zetten En de andere Murdoch-krant, de Wall Street Journal, er eindeloos over door te gaan). Onze wakkere columnist (die tot mijn verbazing bij de wakkere omroep ook zijn licht mocht laten schijnen over Oekraïne met een maffe theorie over wat Poetin werkelijk wilde – de omroep heeft met zijn parlementair redacteur bij alle ouwehoerprogramma’s een flinke voet tussen de deur) klaagt al maanden dat de FBI er niets mee deed.

Het verhaal kreeg vorige week een nieuwe ronde toen de Washington Post diepgaand onderzoek naar de technische kant instelde. Vandaag zien we een vervolgverhaal waarin blijkt dat iemand folders heeft toegevoegd aan de vermeende desktop van Biden, waaronder een folder Big Guy, zogenaamd verwijzend naar president Biden. Het zaakje stinkt.

Ik ben benieuwd of onze Trumpaanhanger ook hierover verslag doet. De FBI heeft zo zijn problemen, maar een van de grootste is toch dat De Winters Trump nooit president geworden zou zijn zonder de aankondiging van het onderzoek naar de laptop van Hillary’s assistente, een paar weken voor de verkiezingen van 2016. Het was geen samenzwering enkel een solo actie van een ambitieuze FBI directeur waarvoor ook nog wel argumenten te vinden waren. Maar voor een samenzweerder oogt alles als samenzwering, dat weet De Winter als geen ander.

Ik zie net dat Ploumen opstapt als fractieleider en meteen ook maar als lid van de Tweede Kamer. Het eerste lijkt me verstandig, het tweede niet. Sterker, voor mensen die op haar stemden, is het een vorm van kiezersbedrog. Bovendien, voeg ik eraan toe, als je een jaar leider bent zonder veel leiderschap loopt je echt niemand voor de voeten als je gewoon kamerlid blijft. Zouden er andere redenen zijn om te vertrekken?

Hoewel ik haar altijd een sympathiek politica vond, was het leiderschap van de PvdA wat te hoog gegrepen. Ze kreeg het, zoals ze terecht vaststelt, opgedrongen toen Asscher zich liet wegjagen door een klein deel van de PvdA leden. De partij bleef verweesd achter. Asscher had de campagne kunnen laten gaan over bestuurscultuur en de toeslagenaffaire, door zijn vertrek ging het nergens over en kwam zondagskind Rutte zonder schade vrij.

Wat nu voor de PvdA? We moeten beginnen met de basis. De PvdA moet zijn sociaal democratische idealen vooropstellen – en misschien beginnen met ze goed te formuleren. Dat zijn vooral sociaal economische zaken, we moeten ons verre houden van cultuurstrijd en het geleuter over teveel woke. Ik ben sinds jaar en dag een voorstander van de terugkeer van ideologie in de politiek. Weten waar een partij staat en het optreden daaraan afmeten. Daar is niets mis mee en het onderscheidt de PvdA van de belangenbehartigers, de VVD en D66.

Over de samenwerking met Groen Links ben ik sceptisch. De partijculturen zijn te verschillend en ook het kiezerspotentieel vult elkaar niet aan. Met name de traditionele PvdA achterban zal zich moeilijk thuis kunnen voelen bij Groen Links (ook al mag de PvdA alle rode rozen en rode familie flauwekul dumpen, en al helemaal het zingen van de Internationale) en zal ontheemd zijn als we helemaal opgaan in een linkse combinatie. Er is ruimte voor verschil, voor maatwerk zogezegd.

Qua bemensing zit de PvdA ook met een probleem. Marjolein Moorman, de succesvolle Amsterdamse wethouder die sociaal democratie de inzet maakte en won, is nog niet klaar om naar Den Haag te komen. Als zij zou vertrekken zou dat ook kiezersbedrog zijn en een serieus verlies voor Amsterdam. Maar wat praat ik, ze is geen kamerlid, staat niet op de lijst en komt dus in elk geval in deze periode niet in aanmerking.

Atje Kuiken heeft zich doen gelden en zou wat mij betreft een kans verdienen. Kati Piri is heel goed op buitenland maar zie ik nog niet een fractie leiden. Ooit misschien, maar nu nog niet. Arib is onzichtbaar sinds ze geen voorzitter meer is en gaat straks gewoon weg. Henk Nijboer schijnt een groot talent te zijn. Ik weet weinig van hem.

Het is buitengewoon lastig om nu naar voren te treden. Een fractieleider hoeft niet per se de partijleider te worden bij de volgende verkiezingen. Welke opvolger dan ook zal dat meteen vertellen, zoals Jetten dat ook deed bij D66. Bovendien moeten de leden zich daarover kunnen uitspreken.

Het onbevredigende maar onvermijdelijk resultaat is dat elke leider een tussenpaus zal zijn. Je kunt kiezen voor iemand die dat sowieso is (al zie ik geen kandidaten, gezien ook de ambities), of voor iemand die van tussenpaus kan promoveren naar echte leider. Dat zal binnen de fractie de nodige discussies opleveren, waarbij sommige mensen water in de wijn moeten doen of hun ambitie moeten bijstellen.

Maar het is een goed moment om op het programma te concentreren. Zoals ik eerder schreef, misschien goed dat degenen die hier leiding aan willen geven hun Bart Tromp nog eens lezen.

Sinds een paar weken heb ik weer een abonnement op de Volkskrant. Door de weeks on line, ‘s zaterdags in de bus. Je moet niet overdrijven. 

Het is een goede krant met goede onderzoeksjournalistiek, zoals we recentelijk mochten ervaren. Ik heb ook niets te klagen over de berichtgeving, de primaire interpretatie, kortom de dingen die een krant moet doen.

Een paar andere eerste indrukken. Nog steeds te veel columnisten (net als bij de NRC, die die onzinnige Seedorf als columnist nu betreurt), zeker te veel columnisten die het dagelijks leven van de columnist beschouwen. Sylvia Witteman is er een voorbeeld van, maar is niet de enige. Sowieso is er veel modern leven, maar ook daarvan heeft de NRC last, dus het zal wel iets zijn dat de adverteerders (mode adverteerders bepalen al jaren de magazines) en wellicht ook de lezers wensen. Martin Sommer is er nog steeds en al ben ik het vrijwel altijd met hem oneens, hij is wel een interessante columnist omdat hij je meestal tot nadenken dwingt.

Helaas zijn een paar dingen overanderd sinds de laatste keer dat ik de Volkskrant van mijn abonnementenlijst dumpte. Ik noemde de krant jarenlang ‘de krant zonder mening’ omdat hoofdartikelen ondertekend werden. Dat had hoofdredacteur Remarque in Duitsland opgepikt. Ik vond het een enorme misser. Dan heb je een krant, een medium dat een mening kan geven en het gezag van die krant heeft en dan maak je het de mening van een persoon. Gemiste kans, geweggegooid gezag. Niet ‘de Volkskrant zegt’ meer iets maar Du Pre of Giessen (in een zeldzaam slap hoofdartikel over Le Pen onder de ondertitel: ‘Het is zeer te hopen dat Macron zijn voorsprong op Le Pen kan vasthouden’ -Duh? Het is te hopen dat Macron verdiend wint. Of Macron verdient te winnen. Of Le Pen rukt op: een Europese ramp. Iets dergelijks, niet dit ‘vasthouden’). 

Ook een erfenis van de vorige hoofdredacteur is De week van de hoofdredacteur. Weg ermee. Ik ben helemaal niet geïnteresseerd in zijn week, open doekjes, manke zelfreflectie. Deze week eindigt Pieter Klok met : ‘Het is belangrijker dan ooit om zin en onzin van elkaar te scheiden’. Tjonge. Een filosoof is aan de hoofdredacteur verloren gegaan. Hopelijk heeft hij zijn been niet bezeerd bij het opentrappen van deze open deur.

Ten slotte: de opmaak. Tijdschriften gebruiken al heel lang de pagina in de pagina (Time magazine was denk ik de eerste. De krant doet nu ook, wat veel wit oplevert en, vind ik, een verkrampt beeld – toegegeven, smaken verschillen). Meer moeite heb ik met de rommel pagina’s als Deze Week en Dag in Dag uit. Probeer eens wat langer naar Deze week van deze week te kijken. Hoeveel elementen kun je in een pagina stoppen? Knap werk.

Goed, heb ik ook weer van me afgeschreven. Sorry u ermee lastig te vallen.

Kleinigheidje dan nog, nu ik toch bezig ben. Nee, u zult niets horen op deze site van Will Smith. Of het moest zijn dat ik eindeloos verbaasd ben hoe de media, de lullepotters over een totaal interessante gebeurtenis weken kunnen ouwehoeren. Is er dan iemand van die opiniemakertjes (nou ja, freubelaars) die durft te zeggen: kunnen we het ergens anders over hebben? Iets dat ertoe doet?

Ik volg gefascineerd de ontwikkelingen rond corona in China (en Hong Kong). In Hong Kong is het al een regelrechte ramp, in China lijkt het zero-tolerance beleid tegen zijn grenzen aan te drukken. Shanghai, een stad van 26 miljoen inwoners is in lockdown en nog steeds stijgt het aantal coronagevallen. De manier waarop de lockdown en de behandeling van positieve gevallen (symptomatische en asymptomatisch) worden uitgevoerd lijkt het probleem enkel te verergeren. Ik las over het opsluiten van mensen in grote hallen, waar ze ook niet zieke mensen ziek kunnen maken. Ik las over voedseltekorten in China in het algemeen en in Shanghai in het bijzonder. Mensen die op instant noedels moeten overleven. In China’s meest sophisticated stad. Shanghai is Wuhan niet.

In Hong Kong spelen nog andere aspecten. Een rommelig autoritair regime dat wel China is, maar het tegelijk niet is, een incompetente leiding, een lage vaccinatiegraad van met name ouderen. Het aantal doden is gigantisch, zeker vergeleken met de rest van de wereld waar dat juist lijkt af te nemen. Koerscorrecties lijken onmogelijk. Carrie Lam mag vertrekken maar zij is enkel een domme dienaar van het regime in Beijing.

Maar wat mij het meest intrigeert is dat we hier live and in color, in directe actie, het verschil zien tussen de manier waarop auroritaire regimes corona aanpakken en de manier waarop democratische regimes dat doen. Natuurlijk waren we in Nederland, vaak koploper als het om domste landen ter wereld gaat, klungelig, onvoorbereid en laat met allerlei dingen, maar uiteindelijk kwamen er test- en prikstraten en werd wie dat wilde gevaccineerd en geboosterd. Degenen die dat niet wilden werden vaker ziek en legden een druk op het ziekenhuissysteem die je zou doen wensen dat ze gewoon niet geholpen werden, maar zo doen we dat niet. Ook domme mensen krijgen zorg.

In de VS waar een autoritaire president in een democratisch systeem werkte, gingen veel andere dingen fout. Ook Trump was te laat, te myopisch in zijn obsessie met China en Chinezen, en te dom in zijn overrulen van deskundigen en het promoten van wonderolie. Omdat staten vaak eigen beleid konden voeren (inclusief New York, waar Andrew Cuomo ook fouten maakte, maar toch controle kon krijgen over de crisis), kwam het in Amerika toch nog goed. En Trump krijgt krediet voor het stimuleren van vaccin ontwikkeling, al denk ik dat dat meer ondanks hem dan dankzij hem ging.

Het is interessant een argument te overwegen dat door auteurs over democratie en de bedreigingen van democratie vaak wordt aangevoerd: de besluitvorming in een democratie is vaak rommelig, laat, alle kanten op waaiend, maar in de praktijk zijn democratieën in staat om hun beleid aan te passen. Autoritaire regimes niet of veel minder. Laat ik hier een stukje inpassen dat ik schreef in mei 2020 over het boek The Confidence Trap van David Runciman:

Zonder terughoudendheid kan ik het boek van David Runciman, The Confidence Trap. A History of Democracy in Crisis from World War I to the Present aanbevelen. Het dateert uit 2013 en de auteur voegde in 2017 een nieuw nawoord toe maar zijn verhaal over hoe democratie een instabiel, zwabberend systeem is dat moeilijk besluiten kan nemen maar als het tot actie komt dat wel goed doet omdat het fouten kan erkennen en onderkennen. Autoritaire regimes handelen sneller maar zijn vaak (altijd) niet in staat te erkennen dat ze iets fout hebben gedaan. China en de autoritaire kant van de psychopaat in Washington, plus de daden van gouverneurs als Cuomo en Newsom gaven het boek een bijtende actualiteit. Runcimans How Democracy Ends staat op de lijst, ongetwijfeld een pessimistischer verhaal in het Trump-tijdperk.

China, Grote Leider Xi, lijkt erop uit om te bewijzen dat Runciman (en anderen) gelijk heeft: autoritaire regimes lijken in staat om snel en adequaat op te treden, maar blijken niet in staat om als er problemen ontstaan hun beleid aan te passen. Ze kunnen fouten niet toegeven omdat het direct hun autoritair gezag ondermijnt. Dat zien we vandaag in China.

Het oorspronkelijke lockdown beleid was hard, wreed zelfs, maar leek te werken. Dat wil zeggen, het beperkte de uitbraken van corona tot Wuhan en andere steden die het slachtoffer werden. China als geheel leek te profiteren van de zero-benadering. Ondertussen werd een Chinees vaccin gemaakt, Sinovac als ik het goed heb, dat snel en efficiënt werd gedistribueerd – maar dat al snel minder bescherming leek te bieden dan de westerse vaccins (over Poetins vaccin hebben we het niet eens ). Er zit ook een element van vertrouwen aan: veel oudere Hong Kong inwoners lieten zich niet vaccineren omdat ze China niet vertrouwen (idem Russen en Poetin).

Nu, na twee jaar corona, lijkt het westen min of meer terug te kunnen naar het nieuwe normaal. Maar China lijkt vast te zitten in zijn eigen valstrik van het zero corona-beleid. Nu het niet meer werkt, blijkt het lastig dat niemand in het land immuniteit heeft opgebouwd door de ziekte te krijgen en dat de vaccins niet goed genoeg werken. Volgens de Financial Times loopt de verwachte groei van de Chinese economie rap terug, met problemen in de supply en zelfs in de voedselvoorziening.

Aanpassing is onmogelijk omdat Xi later dit jaar wil worden herkozen door het congres van de partij, dat niet in staat is kritisch te oordelen en vooral een applauscollege is. Xi is al twee termijnen president, wat door de verstandige Deng Xiaping als meer dan voldoende werd beschouwd, Mao had laten zien hoe gevaarlijk persoonsverheerlijking kon worden. Xi heeft de afgelopen jaren de successen, such as they are, aan zijn persoon gekoppeld, zoals het een autoritair leider betaamt. Een nieuw Mao en het gaat net zo slecht aflopen.

Het fascinerende van China is dat we nu kunnen zien wat er gaat gebeuren als de successen in elkaar donderen. Kan een autoritair systeem, kan een aan narcisme en tunnelvisie leidende Grote Leider, de tering naar de nering zetten? Of gaat dat toch beter in een democratisch systeem, waar schutteraars als Rutte en de Jonge uiteindelijk stommelend en rommelend de juiste weg vinden? Is het domste land uiteindelijk toch beter af dan het land dat zichzelf het slimst acht?

In een niet ongerelateerde parallelle ontwikkeling laat dictator Poetin (net als Xi iemand die mensenlevens voor zijn zaak irrelevant vindt) zien dat je als autoritair leider geïsoleerd kunt raken, valse informatie kunt krijgen en in Oekraïne in een valstrik van eigen makelij kunt lopen. Ook daar is aanpassing niet mogelijk omdat de baas het altijd beter weet en kritici worden opgesloten of vermoord.

We zijn getuige van sociale experimenten zoals ze zelden zijn te zien, laat staan op te zetten.

Ik ben niet de eerste of de laatste die met open mond de wanprestatie van de Nederlandse regering over de sancties tegen Rusland heeft gade geslagen. Hoekstra was abominabel, maar Kaag kon de voorafgaande weken ook niet uitleggen waarom alle omringende landen de miljarden van zakkenvullers konden ontdekken, maar wij niet. Rutte was, zoals altijd als er problemen zijn, afwezig. Tijdens corona toonde we ons regelmatig het domste land, hier schieten we in de herhaling.

Ik heb overigens mijn bedenkingen over deze massale opstand tegen kleptocraten, of zoals ze het in Londen noemen, de butler economie: alles is te koop, als de prijs maar hoog genoeg is. Eerlijk gestolen goederen waren tot voor vijf weken geen probleem, nu moeten troetelrussen ineens hun voetbalclubs en in Friesland gebouwde superschepen afstaan? Komt op zijn minst als opportunistisch over, zou ik zeggen. En nu we het er toch over hebben, in de VS en elders in de westerse wereld, zitten de kleptocraten als CEO van grote bedrijven, tientallen miljoenen dollars per jaar opstrijkend.

Maar ter zake. Nederland, en niet alleen de Zuidas die het nu voor zijn kiezen krijgt, heeft een reputatie als belastingparadijs en brievenbuslocatie. Dat is niet ingestoken door de VVD alleen, al krijgt Rutte bonuspunten voor het proberen Unilever en Shell te lijmen – maar dat speelt zich op een ander niveau af. Zuidas = bankiers (ABN is vertrokken maar toch) en juristen. De Nederlandse butler industrie, plus bankiers die nooit verantwoording hebben afgelegd voor 2008. Maar ik dwaal opnieuw af.

Want what else is new? De Tweede Kamer maakte zich geweldig druk na de speech van Zelensky en de gebleken onmacht van de regering. Ze zouden er goed aan doen in eigen boezem te kijken naar hoe we aan deze reputatie en aan deze wanprestatie komen.

Naschrift: als u denkt dat huisvesting en buitenlandse zaken profiteerden van oneindige wijsheid van Stef Blok, dan bent u nu gerustgesteld. Ik niet.

Tot nog toe heeft Biden voorbeeldig opgetreden als vormgever van een westerse coalitie tegen Rusland. Zijn toespraak in Polen, vooral de oproep om Poetin af te zetten, was een echter eigen doelpunt van de Amerikanen. Hoe hij het ook bedoeld heeft – en het Witte Huis moest zich uit de naad werken om de schade te beperken – het is een cadeau voor Poetin.

Zo kan het beeld dat Rusland schetst van Biden, geholpen door de helpers van Poetin, Fox News, als een oude man die regelmatig over zijn rollator struikelt en dingen zegt die doen twijfelen aan zijn geestelijke capaciteiten, weer fijntjes worden uitgedragen. En reken maar dat Fox News en de Republikeinen het evenzeer zullen uitbuiten.

Het is natuurlijk geen probleem om de Russische bevolking op te roepen te laten blijken dat het het niet eens met Poetins oorlog. Maar regime change is te beladen als terminologie om onder deze omstandigheden te gebruiken. De VS heeft dat aan zichzelf te wijten, het heeft zich in pogingen om her en der een regime af te zetten, te vaak misdragen om er nog zonder ballast over te kunnen praten.

Voor het overige was de toespraak en de boodschap luid en helder: het gaat lang duren. Wees er maar klaar voor.

Hugo de Jonge krijgt ervan langs voor zijn hulp aan de oplichter Sywert van Lienden. Ik heb geen uitgesproken mening over wat voor gevolgen dat zou moeten hebben, behalve dat ik hoop dat Van Lienden maximaal vervolgd wordt en zijn immorele winst wordt afgepakt.

Maar in de app wisseling kwam de uitspraak van de Jonge naar voren: ‘Je kunt die Sywert beter inside pissing out hebben dan outside pissing in.’ Bij Radio 1 wisten ze zojuist niet hoe precies die quote moest zijn en van wie hij is. Mark Rutte, liefhebber van de biografieën van Lyndon Johnson door Robert Caro zou hen uit de droom kunnen helpen. Laat ik het hier doen.

Lyndon Johnson was zowat de beste politicus sinds Lincoln die president werd. LBJ zorgde ervoor dat potentiële dwarsliggers in zijn regering werden opgenomen om hen de facto de mond te snoeren (Lincoln deed dat fameus met zijn Team of Rivals, de regering waarin hij de tegenstanders bij de presidentsstrijd opnam).

Johnson, geen vreemde als het om kruidige uitdrukkingen ging, legde het zo uit in een concreet geval: ‘I’d rather have him inside the tent pissing out, than outside the tent pissing in’.

De Jonge had de klok horen luiden, maar het lijmen van een dreigende influencer, een mineure vorm van chantage, door met hem mee te bewegen, voor een opbrengst van 20 miljoen, is toch wel andere koek.

Alles wat niet in orde is met Amerika, was te zien en te horen bij de hoorzittingen voor de benoeming tot rechter in het Supreme Court van Ketanji Brown Jackson. Het goede nieuws is dat ze is genomineerd. Ze is gekwalificeerd en het is goed dat er naast de hopeloze reactionair Clarence Thomas (wiens vrouw actief is in het antidemocratische Trumpwereldje) een zwarte Amerikaanse komt te zitten.

Wat er mis is met dit in toenemende mate onaangename rotland viel te horen van senators als de verwerpelijke Ted Cruz, Josh Hawley (die van het vuistje op 6 januari) en mindere bekende maar even problematische Republikeinen. In de New York Times werd geconstateerd dat in 1967 Thurgood Marshall, de eerste zwarte rechter, door zuidelijke Democraten, racisten tot op het bot, in verhulde taal op zijn ras werd aangevallen. Nu, zei de krant terecht, was er geen sprake van verhulling. Dit waren geen dog whistles, dit waren openlijk racistische benaderingen van een genomineerde. Vooruitgang? Forget it.

Zo werd er herhaaldelijk verwezen naar uitspraken die Brown als rechter had gedaan in (kinder) pornografie zaken. Ze wees op de vrijheid van een rechter en de plicht van een rechter om alle aspecten mee te nemen en niet per se de strafeis van de aanklager over te nemen. Maar daar ging het niet om. Dit waren senatoren die in alle openheid de QAnon nonsens over pedofiele netwerken uitrolden. Potentiële presidentskandidaten die hun achterban rood vlees voerden door dit soort samenzweringsonzin te promoten.

Natuurlijk, hoe kon het anders, kwam critical race theorie aan de orde. De Republikeinen hebben ontdekt dat deze academische stroming die structureel racisme onderzoekt, een probaat middel is om blanke ouders te engageren. Alles wat ook maar te maken heeft met het vaststellen van racisme of het aan de orde stellen van de racistische aspecten van de Amerikaanse geschiedenis, wordt door die ongelooflijk domme ouders nu gezien als iets dat hun kinderen ‘oncomfortabel’ doet voelen. Het is Amerika anno 2022: als het een probleem is doen we net of het er niet is, dan voelen we ons beter. Zie ook de boekverboden (ze zijn nog net niet toe aan verbrandingen) en de anti-homo wetgeving in Florida, inclusief de homofobe onzinpraat van die andere presidentskandidaat, Ron DeSantis.

Ook kreeg Brown vragen (nou senatoren maken eerder monologen die een opinie neerleggen dan dat ze een vraag stellen), over haar rol public defender. Ze had onder meer gevangenen in Guantanamo geholpen bij hun verdediging (of beter, hun pogingen om ook maar een vorm van recht te verkrijgen). Ze had misdadigers verdedigd. Wat een onzin. In de rechtsstaat zoals die door Republikeinen wordt vertegenwoordigd ben je tegenwoordig verdacht als je iemand verdedigt. Heeft niet iedereen recht op die verdediging? Niet bij deze presidentskandidaten die hun showtje voor de achterban opvoerden.

Niet meer presidentskandidaat maar nog steeds gefrustreerd was senator Lyndsey Graham van South Carolina. Zijn voorkeurskandidaat, een zwarte vrouw uit zijn staat, maar conservatief, werd het niet en dus ging hij wild tekeer. Het is ook gewoon zijn stand, tegenwoordig. John McCain, Grahams goede vriend, wordt door hem node gemist als man-bro en om hem te behoeden voor zijn slechtste impulsen. Graham ging, net als bij de Kevanaugh hearings, totaal ongeremd tekeer. Het was beschamend. Sinds deze Trump criticus bij Trump zijn onvervulde liefde vond, is hij totaal de weg kwijt. Maar eerlijk is eerlijk, hij paste heel goed bij deze Republikeinen.

Republikeins aanvoerder senator Grassley van Iowa, een bejaarde die niet eens ziet wat er om hem heen in zijn partij gebeurd, riep dat hij niet zou toelaten dat het ‘een clownsshow’ zou worden. Tja. Grassley heeft zelf toen hij baas was van de juridische commissie McConnell en Trump het normale proces laten vernietigen (door Obama’s voordracht te weigeren en Amy Coney Barret erdoor jaste twee weken voor de verkiezingen). Hij is zelf een clown, maar, toegegeven Hawley, Cruz en die andere zeloten en opportunisten maakten dat hij een wonder van redelijkheid leek.

Het was, kortom, weer een onaangenaam spektakel. Je zou zeggen Amerika onwaardig, maar helaas, dit is wat Amerika nu is. Het land stelt permanent teleur. Voor een ander aspect van de teloorgang, bekijk de serie in The Guardian over daklozen. Ik herinner me dat de straatdakloosheid begon in de diepe recessie van 1979-1982. Toen zag ik in New York voor het eerste mensen op straat liggen, waar je zorgvuldig omheen stapte. Later in Washington bleek het ook na de recessie een probleem. Want het echte probleem was de regering-Reagan en de fundamentele ongelijkheid en afkeer van de overheid die sindsdien het land in zijn greep heeft. Dakloosheid (honderdduizenden) is enkel het topje van de ijsberg.

Brown wordt straks wel goedgekeurd voor haar post als rechter in het Supreme Court. Maar het zou die paar Republikeinen met gezond verstand, Romney, Murkowski en Collins – meer kan ik er niet bedenken – sieren als ze ook voor haar benoeming zouden stemmen. Maar een beetje moed van drie zichzelf hoogachtende politici, dat is al te veel gevraagd. Wat hebben ze te verliezen?