Wapens en leugens, je krijgt er in Amerika voortdurend mee te maken. Soms tegelijkertijd, als lafhartige Republikeinen en wapenliefhebbers (niet per se hetzelfde, Republikeinen zijn goed in het opzijzetten van principes om hun achterban te plezieren) weer opdraven met ’thoughts and prayers’, na de zoveelste massamoord. Californië had er twee deze week en het wachten is op de volgende massamoord in een school. Een Amerikaanse kennis die een aantal jaren in Nederland heeft gewoond, ziet op tegen de terugkeer naar haar land. Vooral tegen die verplichte lessen die haar kinderen zullen krijgen in het omgaan met wapens in de school, een active shooter training. Hoeveel woorden kun je er verder aan vuil maken? Ik vrees dat het allemaal boter aan de galg is. De VS is een onbeschaafd land, met een beschamende geweldscultuur.

Er is veel geschreven over George Santos, Republikeins afgevaardigde voor Long Island, die een heel leven bij elkaar heeft gefantaseerd. Nu is het niet zo dat leugens over je afkomst, je etniciteit, je sexuele voorkeur, je familie, je werk, je opleiding en een veroordeling bij verstek in Brazilië op zich voldoende zijn om uit het Congres gegooid te worden. Politici zijn niet in hun eerste leugen gestikt, maar het geval Santos zet een nieuwe standaard. Maar ja, dan moet er wel actie worden ondernomen door het orgaan dat hij bevuilt, het Huis van Afgevaardigden.

Santos profiteert van de nieuwe standaard in leugens die Donald Trump heeft gezet. In een klimaat waarin de Republikeinse Partij een beroepsleugenaar en staatsgreeppleger blijft accepteren als feitelijk hoofd van hun club, is alles geoorloofd. Dat geldt ook voor het in zijn club houden van Santos door de Speaker In Name Only, Kevin McCarthy. Zijn meerderheid in het Huis is zo klein dat hij zich niet kan permitteren Santos te verliezen. Hij heeft het trouwens ook veel te druk met samenzweringliefhebbers en roeptoeters met beledigende taal of ronduit moorddreigingen in commissies van toezicht te plaatsen. Santos kan gerust zijn. 

Het is infectueus, dat liegen. President Biden verkondigde afgelopen weekend dat hij ‘no regrets’ had over de manier waarop zijn regering (of hijzelf) de op verscheidene plaatsen ontdekte regeringspapieren die daar niet hoorden heeft behandeld. Het is ‘a gift that keeps on giving’ voor de Republikeinen en voor de man die niet uit slordigheid maar uit vuigheid en immoralisme papieren achterhield, de psycho in Florida. De Wall Street Journal kan er niet genoeg van krijgen (ik kan u aanraden de opiniepagina van die krant eens een tijdje te lezen om te zien wat er kromgedacht wordt in een van de belangrijkste kranten van het land). Vooral de ‘afgesloten’ garage waar zijn Corvette stond en die daarom veiligheid garandeerde, is een verhaal van een andere orde van klunzigheid. Geen seniorenmoment, gewoon, politiek wanbeheer.

No regrets. Hoe stom kun je zijn? Waarom niet zeggen: shit, ik wist hier niets van, het is onvergeeflijk, onvergeeflijk stom en ik bied mijn welgemeende verontschuldigingen aan? Je verontschuldigen voor een stupiditeit, dat is toch niet zo moeilijk.

Waar ik meer dan genoeg van heb zijn politici van naam en faam en met ruime ervaring, zoals Biden en Hillary Clinton (en eerder ook Billy) die niet in staat zijn te zien dat ze een probleem hebben. En die zelfs als ze dat na weken van zwabberen hebben gezien, niet in staat zijn zich te verontschuldigen. Het kost geloofwaardigheid, niet enkel van gepriviligeerde politici maar van de politiek in het algemeen. Het kost verkiezingen. Hillary Clinton was fameus voor haar gebrek aan leercapaciteit. Biden zou beter moeten weten. Regel een in schandaalmanagement: erken het probleem en begraaf het zo diep mogelijk onder verontschuldigingen. Je hoeft het niet eens te menen, het blijft wel politiek.

No regrets. No regrets. Hoe durft Biden? Lastig om de Republikeinen, inclusief de wapenliefhebbers, meelopers en superleugenaars de maat te nemen als je zelf niet de elementaire woorden kunt uitspreken: I apologize. 

Een wrang nieuwjaarsbericht voor de Chinese gemeenschap hier en waar dan ook: tien mensen vermoord in Monterrey Park. Thoughts and prayers en al dat andere gezeur maar waar haalt iemand weer een machinegeweer vandaan? Het is niet anders: Amerika is een gevaarlijk land waar gewone luitjes in de supermarkten van Texas en andere rode staten gewoon met hun wapentuig mogen rondlopen.

Over Chinezen in Los Angeles, een verhaal over Monterrey Park, waar ik met mijn Chinese schoonfamilie regelmatig kom.

Voor de liefhebbers van geschiedenis biedt de zaak van Dred Scott interessant materiaal over de continue aanwezigheid in het Amerikaanse leven van een Supreme Court dat de tijdsgeest, of zelfs de wens van de meerderheid, niet aanvoelt.

Vorig jaar besloot het Amerikaanse Hooggerechtshof om het federale recht van vrouwen om zelf over abortus te besluiten te verwerpen, het Dobbs arrest. Het Hof gaf staten de bevoegdheid het naar eigen believen te regelen. Het is zeker niet de eerste keer dat een Hooggerechtshof een uitspraak doet die niet weergeeft wat de overgrote meerderheid van de burgers als norm accepteerde. De Dred Scott beslissing in maart 1857 was er een voorbeeld van.

Klik hier voor mijn artikel over Dred Scott, de rechtszaak die direct tot de burgeroorlog leidde.

Dred en Hariet Scott

Aan biografieën van Lincoln geen gebrek. Voegt Jon Meacham, de huis historicus van Joe Biden (en de familie Bush) iets toe? 

Als je zelf een biografie hebt geschreven van Abraham Lincoln, Amerika’s belangrijkste president, de man die ervoor zorgde dat de Verenigde Staten als eenheid bleven bestaan, dan lees je een nieuw levensverhaal van de man toch anders. Om maar iets te noemen: keuzes doen ertoe. Jon Meacham begint zijn biografie van Abraham Lincoln met de tweede inauguratie, waarbij Lincoln een van die fenomenale redes uitsprak die deel geworden zijn van de Amerikaanse geschiedenis. Zelf begon ik mijn biografie met Lincolns ondertekening van de emancipatieverklaring, op 1 januari 1863. We hadden daarvoor onze redenen.

De rest van mijn bespreking vindt u op het biografieportaal.

And There Was Light: Abraham Lincoln and the American Struggle door Jon Maecham. New York, 2022. 720 pags. Euro 47,99.

Voor mijn Lincoln biografie, klik hier.

En nog meer documenten, en nog meer. Ik denk dat het voor president Biden een stuk gemakkelijker is geworden om te besluiten: niet gaan voor een tweede termijn omdat het een authentiek drama zou worden.

Minister van Justitie Garland heeft heel terecht snel een speciale onderzoeker aangewezen om te kijken wat hier aan potentieel strafbare feiten is gepleegd. Hij kon niet anders, voor Trumps verdonkeremaning van documenten deed hij hetzelfde. Maar het is goed dat hij er vaart achter zet.

Hoe stom kun je zijn? Ik moet toegeven, ik kan er met mijn hoofd niet bij. In 2016 liep Hillary’s campagne al op de rotsen door het stupide gebruik van een eigen server voor overheidsdocumenten en haar nog stupidere weglopen van de verantwoordelijkheid ervoor. Ik durf te zeggen dat het haar de verkiezingen kostte, al was het maar omdat de FBI op haar zaak zat. Hillary’s leervermogen was gering.

We hebben dat allemaal kunnen zien gebeuren. We hebben allemaal Trump zien spartelen. En moet ik dan aannemen dat niemand aan Biden heeft gevraagd: heb jij alles wel keurig ingeleverd? Heeft Biden zelf dat niet gevraagd? Dom, dom, dom.

Ik hoef geen artikelen meer te lezen over hoe anders dit geklungel is dan het malafide gedrag van Donald Trump. Het is anders, maar dat maakt het niet minder dom en juist daardoor stuitend. Van iemand als Trump, zonder moreel kompas en enkel bezig met zichzelf en zijn hebbedingetjes (de liefdesbrieven van Kim), verwacht ik niet anders. Het is niet dom, het is precies wat Trump altijd doet. Het is intens slecht, maar geen verrassing.

De zaak Biden mag anders zijn en er zullen nog bladzijden volgeschreven worden over de verschillen en de mate waarin de nationale veiligheid potentieel gecompromitteerd was, het politieke effect zal er niet minder dramatisch om zijn. Bidens pensioen komt rap dichterbij.

Stel u voor. We zijn nog maar net uit de startblokken met een wraakzuchtig egotrippend Republikeins congres dat Hunter Biden gaat onderzoeken. Lees het interessante stuk erover in de NYT. Geen halsmisdaden misschien maar wel politiek gevaarlijk. Nog los van het gevaar van een verslaafde non valeur die zijn vader de vicepresident voor de voeten liep, zitten er voldoende punten in Bidens verhaal om het politiek een probleem te maken.

En dan nu de speciale aanklager voor Bidens documenten. Die zal sneller klaar zijn dan die van Trump, schat ik zo, maar ik vermoed dat ze op dezelfde dag met hun rapport zullen komen. De kans dat Trump vervolgd wordt is opeens een stuk kleiner geworden. Jammer voor hem, hij zou de slachtofferrol maar al te graag op zich nemen.

Het slachtoffer wordt nu Joe Biden, dat wil zeggen, hij gaat geslachtofferd worden op het altaar van Republikeinse wraakzucht. En geef ze eens ongelijk. I gave them a sword, zei Richard Nixon over zijn crimineel gedrag. Biden heeft zichzelf net een strop omgedaan die de komende twee jaar strakker en strakker gaat zitten.

Hopelijk zijn er nu mensen om president Biden heen die hem duidelijk kunnen maken in wat voor mijnenveld hij waadt als hij opgaat voor herverkiezing. Het zou mij niet verbazen als dit de nekslag was, dat hij nu besluit om liever een succesvolle eentermijn president te zijn, dan een loser na één termijn. 

Er moet iets in de machtscocktail in Washington zitten dat mensen domme dingen laat doen – of hen verleidt dingen na te laten die ze wel hadden moeten doen. Totale vervreemding van de echte wereld? Aangeleerde gebreken die je in staat stellen in de politieke arena te overleven? 

Ergens dit voorjaar moet president Biden beslissen of hij wel of niet kandidaat zal zijn voor herverkiezing in 2024. Leunde het denken afgelopen zomer in de richting van niet-kandidaat zijn, na het succes van de congresverkiezingen in november gaat het weer de andere kant op. Bidens populariteit is beperkt, zo’n 43 procent. In deze fase is dat nauwelijks relevant. Campagnes zijn er om duidelijk te maken dat er iets te kiezen valt. Daar valt dus wel mee te werken. Ronald Reagan kwam na de desastreuze congresverkiezingen (voor de Republikeinen) in 1982 terug om in 1984 Walter Mondale af te maken.

Een eerste vaststelling moet zijn dat Biden altijd is onderschat. Ik pleit schuldig, sterker, ik bleef klagen over de man zelfs in een jaar waarin hij substantieel beleid door het congres wist te krijgen. Ook ik moet toegeven dat dit serieus beleid is geweest, maar moet ook vaststellen dat er op het niveau van belastingen, de inkomenskant van de overheidsuitgaven, te weinig is gedaan. Uitgeven is gemakkelijker. Ik had op meer gehoopt en meer verwacht.

Op het terrein van buitenlands beleid is Biden redelijk tot bijzonder succesvol. Hij herstelde het vertrouwen (zo lang als het duurt) in de Amerikaanse bemoeienis met de wereld, deed de strapatsen van Trump (te) snel vergeten. Afghanistan was een blamage, maar die vergeef ik hem. Terugtrekken was onvermijdelijk, zeker nadat Trump in het voorjaar van 2020 een deal had bereikt met de Taliban om dat te doen (wordt nog een leuke uitdaging van het ‘my Kevin’-congres om het Afghanistan beleid te onderzoeken zonder Trump af te vallen). Dat het rommelig zou worden was ook onvermijdelijk. Zo rommelig was niet nodig, dat had anders gekund. Maar het idee dat er veel goeds zou overblijven van de westerse bemoeienis met dat hopeloze land was altijd een dagdroom.

Toen Rusland Oekraïne bedreigde, begin 2022, waarschuwde Biden in alle toonaarden dat een aanval eraan zat te komen. De meeste mensen, ook ondergetekende, vonden dat hij overdreef. Biden had gelijk en, ere wie ere toekomt, hij was geweldig als leider van de vrije wereld in het pareren van Ruslands agressie. Hij werd geholpen door Poetins hoogmoed, maar evenzogoed, het had veel slechter kunnen aflopen. Stel u voor dat de psycho uit Florida in het Witte Huis had gezeten als zijn vriend in Moskou Oekraïne was binnengevallen?

Van Trump heeft Biden overgenomen dat China niet meer op kousenvoeten bekritiseerd moet worden. Nu gaat dat beleid al terug tot Obama en het bewijst dat structureel buitenlands beleid minder per president verandert dan we denken. Maar toch, Biden heeft China de duimschroeven aangezet. Ook in dit geval wordt hij geholpen door de hybris van de Chinese dictator, in al zijn autoritaire almacht niet in staat om van beleidslijn te veranderen zonder chaos te creëren. De strategische uitdaging is duidelijk. De dreiging is duidelijk. En Taiwan is de Oekraïne van de Pacific. Alleen kan de VS (en Europa) niet toestaan dat China die invasie uitvoert. Ik heb de afgelopen maanden over geen enkel ander land dan over Oekraïne zoveel artikelen gelezen als over Taiwan.

Binnenlands heeft Biden, zoals gezegd, veel groot-geld projecten opgezet en klimaatbeleid teruggebracht op de agenda waarvan Trump en zijn fossiele brandstoflobby het hadden verwijdert. Biden zorgde voor extra miljarden voor de IRS, de belastingdienst, om te zorgen dat wat er aan belastingen geheven wordt in de VS ook daadwerkelijk wordt geïnd. De belastingaangiften van de psycho en de onwil en het onvermogen van de IRS om daar zelfs maar een behoorlijke audit van te doen, laten zien hoe hard dit nodig is. Het zegt veel over de Republikeinen dat het eerste dat ze deze week deden het terugdraaien was van die uitgaven. Nou ja, ze probeerden het, de Senaat zal het niet toelaten.

Allemaal mooi en aardig maar waar plaatst het Biden als hij moet afwegen of hij al of niet herkiesbaar moet zijn? De komende twee jaar zal er in het congres weinig te halen zijn voor de Democraten. We mogen hopen dat een paar Supreme Court rechters omvallen, Clarence Thomas voorop, maar die kans is klein met zoveel relatief jonge rechters. Het komend jaar zal het Republikeinse Huis ook proberen Biden met allerlei onderzoeken lastig te vallen. Ik denk dat het niets zinnigs oplevert, maar zoals het Bengazi-festijn Hillary Clinton schaadde, zo zal elk onderzoek de sentimenten van Biden-sceptici versterken.

Bidens leeftijd is een probleem, hoe je het ook wendt of keert. Hij mag hands off zijn, tot op zekere hoogte, maar hij zal tijdens de campagne van 2024 oud blijken en seniorenmomentjes hebben. En simpelweg, on the issue, een tachtiger in het zwaarste ambt van de wereld is niet vertrouwenwekkend.

Het wordt nog belangrijker dan in 2020 wie zijn vp kandidaat zou zijn. Het eventueel dumpen van Harris, die om wat voor redenen dan ook weinig heeft laten zien de afgelopen jaren, zou op zich al problematisch zijn. De suggestie om haar door te schuiven naar het Supreme Court, als er een vacature is, en Pete Buttigieg vp maken, lijkt me luchtfietserij.

Maar over Buttigieg gesproken: als Biden daar maar blijft zitten en zitten, wat gebeurt er dan met Democraten die de leeftijd en de ervaring hebben om een presidentscampagne te runnen? Ze zullen, zoals ook na het debacle van Hillary bleek, niet meer aan de bak komen. Een lost generation. Dat hoeft niet per se erg te zijn maar in die opvolgingskwestie moet je er wel rekening mee houden.

Dat Biden graag tot zijn dood president zou willen blijven, lijkt me te vanzelfsprekend. Maar waarom eigenlijk? Laten we eerst even kijken of herverkiezing wel zo gemakkelijk zal zijn. Als Trump de kandidaat is – ik verwacht dat niet – dan is het een makkie. Maar Biden tegen de 44-jarige DeSantis of het roedel aan andere Republikeinen die klaarstaan om mee te doen? Zeker, we zullen een spektakel zien als die elkaar in de voorverkiezingen allemaal aanvallen en als de psycho zijn vuurbommetjes ontsteekt, maar ik zie Biden nog niet zo gemakkelijk winnen van een niet-Trump. Wie de geschiedenisboeken in wil, en dat wil Biden, kan zich verlies niet permitteren. Het is een ding om een een-termijnpresident te zijn, het is nog heel wat anders om na een termijn te worden afgewezen door de kiezers.

Dat brengt ons op het tweede punt. Waartoe? De kans dat het congres na 2024 volledig in Democratische handen zal zijn, is gering. De consequentie is dat er weinig wetgeving mogelijk is, en zelfs benoemingen zullen lastig zijn (de Senaat wordt een probleem voor de Democraten in 2024 omdat ze het in 2018 zo goed deden), dus die Supreme Court rechters zullen weinig progressief zijn. De geschiedenis leert dat tweede termijn zelden succesverhalen zijn. Zie mijn stuk toen Obama begon aan zijn tweede termijn.

Zet ze maar op een rijtje, presidenten met mooie verkiezingssuccessen maar een weinig imponerende of ronduit desastreuze tweede termijn: FDR, Truman, Nixon, Reagan, Clinton en ja, ook Obama kon in zijn tweede termijn weinig tot stand brengen.

Het risico om als eentermijnpresident te worden weggestuurd is ook niet zo klein als het wel lijkt. Het overkwam Taft, Hoover, Carter, oude Bush en Trump (terwijl Johnson in 1968 zelf op tijd inzag dat het niets zou worden). Calvin Coolidge had in 1928 gemakkelijk kunnen worden herkozen, maar hij zag donderwolken en had er ook weinig zin meer in, en pakte zijn biezen.

Er is een president die het anders deed. James Polk, gekozen in 1844, aangetreden in 1845, verraste de kiezers dat jaar niet enkel door te winnen maar ook door meteen te zeggen dat hij maar één termijn zou dienen. Hij beloofde ook de schatkist op orde brengen, Oregon Territory aan de natie toe te voegen, en Texas op te zullen nemen als staat. Polk begon ook een (succesvolle maar omstreden) oorlog tegen Mexico, een oorlog die veel te maken had met de slavernij in het Zuiden.

Vooral over die oorlog valt wel het een en ander te zeggen, maar van Polk kun je vaststellen dat hij zijn beloftes hield en vervolgens terugtrad. Dat zouden meer presidenten moeten doen. Ik kan me zo een toespraak voorstellen van Joe Biden waarin hij zijn terugtreden aankondigt met een verwijzing naar de verstandige Polk. Ik vrees dat Bidens ambitie en genoegen in de baan (dat overkomt alle presidenten) de overhand zullen hebben en dat hij in de loop van dit voorjaar aankondigt dat we nog niet van hem af zijn. Jammer, zowel voor hem als voor de VS.

Ik ben een liefhebber van biografieën, politiek, cultureel of anderszins. Tegelijk houd ik van wat vaak ‘historische fictie’ wordt genoemd, laten we zeggen de biografie in de vorm van een roman, van fictie. Als het gaat om een serieus persoon kun je als schrijver niet ver afwijken van wat bekend is zonder dat je geloofwaardigheid verliest. Tegelijkertijd kun je lege plekken invullen die in een biografie vaak als ‘Lincoln moet wel …’ of ‘Het is vrijwel zeker dat Lincoln..’.

Ik noem Lincoln, niet alleen omdat ik zelf een biografie over hem schreef – hij liet veel geschrijf na, brieven, toespraken en mensen uit zijn omgeving die over hem schreven, maar geen dagboek of eigen memoires – maar ook omdat een van mijn favoriete beoefenaars van het genre historical fiction, Gore Vidal, een boek over Lincoln schreef. Daarin komt hij zonder serieus bewijs tot de conclusie dat Lincoln depressief was (dat was hij) omdat hij sifylis zou hebben opgelopen. Daaruit leidt Vidal veel af en zoals dat gaat met ‘wat als’, kun je dan een heleboel verschillende afslagen nemen.

Niettemin schreef Vidal een geëngageerd en spannend boek, vol inzichten, over Lincoln. Een van de allerbeste fictiebiografieën die ik ken is Vidals Burr, over Jeffersons vicepresident die door een fout in het systeem in 1800 evenveel kiesmannen haalde als Jefferson, terwijl dat nadrukkelijk niet de bedoeling was. Burr probeerde vier jaar later nog een afscheiding in het westen te bewerkstelligen. Een fascinerend figuur die in zo’n roman een gezicht en een stem kreeg. 

Hillary Mantel bracht een periode in de Engelse geschiedenis – Henry VIII en Thomas Cromwell – die anders vooral een droog historisch verhaal zou zijn. Ik was ook erg verguld met de biografie van De Montaigne, de vader van het essay, door Sarah Bakewell, getiteld How to life: a life of Montaigne in twenty questions and one answer. Zij vond een mooie tussenvariant, want wat schrijf je anders over iemand waarvan we vooral zijn geschriften kennen. En ja, ook de geweldige boeken over Cicero en Rome van Robert Harris vallen in deze categorie.

Ik kom hierop door het lezen van The Magician, de imponerende biografie in romanvorm van Thomas Mann, door Colin Toibin. Lees mijn bespreking ervan op het biografieportaal.

En nog heeft het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden geen Speaker. Het is bizar want zonder officiële installatie, waarvoor een Speaker nodig is, bestaat het überhaupt niet, laat staan dat het wetgeving zou kunnen doorvoeren. Nu is dat laatste geen probleem want de Republikeinse Partij heeft obstructie van welk beleid dan ook tot doelstelling verheven.

Kevin McCarthy is meelijwekkend maar hij krijgt wat hij verdient. Het is een man zonder principes, die op 6 januari 2021 Trump veroordeelde en een week later aan zijn voeten lag, speculerend dat de Trumpies hem meer konden bieden dan principes. Juist de radicaal rechtse afgevaardigden zitten hem nu dwars. En, oh ironie, zelfs een oproep van Trump zelf om ‘my Kevin’ te steunen, levert niets op. Maar er is meer aan de hand dan enkel wantrouwen tegen een gladjanus als McCarthy.

Het is een proces dat al lang gaande is. Want hoewel het drama zich van dag tot dag ontrolt, is het belangrijk vast te stellen dat we hier de oogst zien van minstens dertig jaar doelgericht beleid van de Republikeinse Partij (nou ja, langer als je Reagan anti-overheidsevangelie meerekent). Het was immers Newt Gingrich die eind jaren tachtig met een tactiek van verbaal bombardement en het opzij zetten van de normen die een democratie nodig heeft om te functioneren, de Republikeinse Partij de weg wees naar de macht. Hij schold, hij maakte verdacht en hij gebruikte de media om zijn bommetjes te gooien. Media, dat was toen C-Span, een kabelzender die alles uit het Congres uitzond, inclusief Gingrich die ‘s avonds laat tegen een lege kamer stond te oreren (hij zorgde voor een verbod om die leegte te laten zien).

Gingrich maakte naam door de toenmalige Speaker, Jim Wright, in 1989 het politieke graf in te jagen. Wright had zijn boeken laten verkopen om te verhullen dat hij voor speeches meer kreeg dan maximaal was toegestaan. Wright moest aftreden, Gingrich zou in 1995 zelf Speaker worden. Van het beloofde Contract with America werd niets uitgevoerd, Gingrich dumpte zijn echtgenote en onder veel moreel geklaag stortte hij een berg aan vuiligheid over president Clinton (en Hillary): meer had zijn Republikeinse Partij niet te bieden. Ja, een ridicuul impeachmentproces. De kiezers baalden er zo van dat ze de Republikeinen in 1998 afstraften. Het kostte Gingrich zijn Speakerschap.

De omstreden verkiezing van George W. Bush gaf de Republikeinen onverwacht nieuwe macht, al deden ze er weinig constructiefs mee. Dankzij 9/11 hielden ze die macht in 2004, al werd het Republikeinse Congres in 2006 door de kiezers weggejaagd wegens wanpresteren. In 2008 zette kandidaat vicepresident Sarah Palin een schrille toon die school zou maken.

Zodra Barack Obama president werd, met een meerderheid in beide huizen van het Congres, gingen de radicale anti-alles lui weer los. De Tea Party fanatici, die in 2009 een kleine minderheid waren in de Republikeinse Partij, gebruikten de tactieken en toon van Gingrich, gecombineerd met de nieuwe media, om de Republikeinen verder in de obstructiehoek te lokken. Ze maakten het leven van twee Republikeinse Speakers een hel (zo gezien vraag je je af waarom McCarthy in vredesnaam die functie wil).

In 2016 was Donald Trump, zelf een reïncarnatie van Gingrich, het product van de obstructie dat Obama’s tweede termijn kenmerkte. Hoe principeloos de Republikeinse Partij was geworden, bleek toen al zijn tegenstanders in de voorverkiezingen die hem stuk voor stuk hadden veroordeeld als een gevaarlijke roeptoeter of erger, de president na de verkiezingen stevig omarmden. Deze zelfde politici versterkten Trumps leugens over de verkiezingsuitslag van 2020. Geen verrassing dat ze niet vooraan stonden om de staatsgreep op 6 januari te veroordelen.

De rechtsradicalen die nu in opstand komen tegen Kevin McCarthy zijn niet meer enkel Tea Party enthousiasten. Sterker, die lopen nu redelijk in de pas. Nee, de twintig dwarsliggers zijn vooral producten van het Trump tijdperk, politici die hun positie danken aan Trumpistisch grof verbaal geweld, verkiezingsontkenning, samenzweringsnonsens en verheerlijking van geweld in Amerika. Ze zijn vooral bezig met zichzelf. Om een aantal van hen te lijmen heeft McCarthy al concessies gedaan, zoals de belofte aan samenzweringszottin Marjorie Taylor Greene om een belangrijke commissie te mogen leiden.

De twintig dwarsliggers claimen nog meer te willen, zoals het recht om op elk moment een nieuwe leiderschapsverkiezing uit te mogen schrijven. Dat betekent dat ook als McCarthy wel gekozen zou worden, hij per dag getorpedeerd kan worden, en, nodeloos te zeggen, het garandeert dat tweepartijenwetgeving geen kans zou krijgen. Obstructie is hun doel.

We zien hier een symptoom van de Republikeinse ziekte, maar die wordt mede veroorzaakt door de structurele ziekte van het Amerikaanse politieke systeem. We hebben het immers over een partij die slechts een minderheid van Amerika politiek vertegenwoordigt, maar macht uitoefent ver boven zijn kiezersaantallen. Het systeem zet in de Senaat twee senatoren voor elke staat, ongeacht het aantal inwoners. Dat betekent dat met de regels van de filibuster pak weg een kwart van de vertegenwoordigde kiezers alles kan blokkeren. Idem bij de presidentsverkiezingen waar de Republikeinen in de voorbije acht keren zeven keer enkel een minderheid van de kiezers achter zich kregen. Gridlock, structurele stagnatie, is het resultaat.

Uiteindelijk komt er wel een Speaker, maar het wordt iemand zonder gezag, speelbal van twintig obstructionisten, leider van een partij zonder richting in een Congres waar de Democraten de meerderheid in de Senaat hebben, zodat constructieve wetgeving alleen kan in een vorm van samenwerking. Eenmaal geïnstalleerd, zullen de Republikeinen zich storten op Hunter Biden, op de afwikkeling van Afghanistan en op dokter Fauci en het coronabeleid. En niet te vergeten, ze zullen later dit voorjaar weigeren om het schuldplafond van de VS te verhogen, waardoor weer een sluiting van de overheid boven de markt komt te hangen.

Het is beschamend maar meer dan dat. Het levert opnieuw onherstelbare schade op. Zoals de staatsgreep op 6 januari niet weggepoetst kan worden door de uiteindelijke certificering van Bidens presidentschap, zo kan de uitkomst van deze farce rondom McCarthy niet verhullen dat de democratie in Amerika nog steeds in crisis verkeert.

Het is een fijn spektakel, ik moet het toegeven. Vandaag is de marteldag voor Kevin McCarthy. Zijn ruggengraat kunnen ze niet breken, die heeft hij niet. 

McCarthy wil Speaker worden. Al jaren. Vorige keer dat hij het wilde, in 2015, was hij zo dom/eerlijk om te erkennen dat de commissie die moest onderzoeken wat voor rol Hillary Clinton als minister van Buitenlandse Zaken had gespeeld toen de ambassade in Libië afbrandde enkel en alleen was opgezet om Clinton schade toe te brengen. Zo gaat dat in de politiek. Iedereen weet het, iedereen ziet het, maar als iemand het zegt dan geef je het spelletje weg. Onverstandig.

McCarthy werd afgeserveerd, Paul Ryan mocht Speaker worden. Het is Ryan niet goed bekomen. Zijn ultrarechtse collega’s, restanten van de Tea Party anti-Obama radicalen, maakten hem het leven zo zuur dat hij met vervroegd pensioen ging. Om in de raad van bestuur van Fox News te gaan zitten. Goed geld, geen principes.

Enfin, McCarthy krijgt nu een tweede kans. Na het debacle van november is de meerderheid van de Republikeinen in het Huis echter zo klein dat niet meer dan vijf afvalligen hem de voet dwars kunnen zetten. Dat geeft de gelegenheid om je stem te verkopen, iets waar politici uitzonderlijk goed in zijn. Of chantage, hen ook niet vreemd. Zo heeft McCarthy om minimale steun te verkrijgen al moeten toestaan dat vijf afgevaardigden voldoende zijn om zijn Speakerschap in de komende twee jaar ter discussie te stellen. Dat zal dus continu gebeuren. En nog was het niet genoeg.

De Tea Party zeloten hebben nu gezelschap gekregen van de Trump-crazies. Marjorie Taylor-Greene, hun aanvoerder, voor wie geen samenzweringsidioterie te ver gaat, wordt voorzitster van een belangrijke commissie, nadat het vorige congres haar uit alle commissies had gegooid vanwege haar onzin uitspraken, inclusief een oproep om Nancy Pelosi te vermoorden. 

Kleine meerderheden zijn lastig voor voorzitters. Het geeft kleine groepjes of individuen meer macht dan ze verdienen. Nog maar eens: Nancy Pelosi had hetzelfde probleem maar wist toch haar wil op te leggen aan haar fractie. Noch Obamacare, noch Bidens ambitieuze programma’s (of wat daarvan overbleef, toch nog behoorlijk wat) zouden er zonder Pelosi doorgekomen zijn. Ik vond dat ze in 2019 met pensioen had moeten gaan, wegens te oud. Ik had het verkeerd. 

Terug naar McCarthy. Op 6 januari verklaarde hij Trump verantwoordelijk voor de staatsgreep die dag. Zelfs op 7 januari deed hij dat. Een week later was hij op het kasteel in Florida om de staatsgreeppleger zijn eeuwige trouw te beloven. Alles om de Trumpies te vriend te houden.

Dat is nu de pracht van deze martelgang. Niemand ziet in McCarthy iemand met principes en menigeen zou hem graag zien verdwijnen, inclusief ondergetekende. Gewoon omdat principeloosheid straf verdient. Maar het is niet gebrek aan principes dat hem opbreekt, het zijn juist die Trumpies die hij probeerde te lijmen die hem dwarszitten. 

Ik denk dat hij het wel redt. Het zou ook wel een blamage zijn als de Republikeinen zo verdeeld blijken dat hun frontrunner in het zand bijt.

Alternatieven bieden overigens weinig soelaas als het om inhoudelijke politiek gaat. Tweede man Steve Scalise is een gedegen rechtse radicaal. Derde vrouw Elise Stepanik is een Trump bekeerlinge.  Prachtig verhaal in de Washington Post hoe een jonge, veelbelovende dame (Harvard, slim, gedreven), zich bekeerde tot de psycho en de plaats in het leiderschapsteam innam van Liz Cheney. Zelf zie ik naar de keuze voor Jim Jordan, een radicaal rechtse houwdegen, Trumps grootste verdediger onder alle omstandigheden, die sowieso al voorzitter wordt van de juridische commissie. Good luck met dit soort lui aan de leiding.

Een van de 222 Republikeinen die vandaag de eed afleggen is George Santos, afgevaardigde voor Long Island. Het is de vraag hoe lang hij afgevaardigde kan blijven want in Brazilië is een strafproces tegen hem opnieuw geopend en in de VS kijkt de openbare aanklager naar zijn financiën. Santos, u heeft het misschien gevolgd, is een fabulist, iemand die zijn hele levensverhaal uit de duim heeft gezogen. De leugens leverden hem een verkiezingsoverwinning op en, eerlijk is eerlijk, de verliezer verdient zijn lot want blijkbaar was er weinig oppo-research gedaan. Santos is een leugenaar, een cv aandikker, iemand zonder principes en zo de perfecte weergave van de gemiddelde Republikein in het Trump tijdperk.

Wie er ook Speaker wordt, het wordt een festijn van stagnatie. Wetgeving kunnen ze aannemen in het Huis, maar de Senaat zal alles tegenhouden. De 6 januari commissie heeft gelukkig alles wat ze heeft nu gepubliceerd, want die wordt ontbonden. Het nieuwe Republikeinse geleide congres gaat Hunter Biden onderzoeken. En de terugtrekking uit Afghanistan, al zullen ze daar snel tegen de deal aanlopen die Trump voorjaar 2020 met de Taliban sloot en die terugtrekking impliceerde. Oh, en het coronabeleid is ook voorwerp van onderzoek. Lekker Fauci roosteren – ook hier kan dat verkeren in een Trump onderzoek. Ik zie ernaar uit.

Over Trump gesproken, zijn teloorgang zal gewoon doorgaan, alle artikelen over zijn greep op pak weg 30 procent van de Republikeinse kiezers ten spijt. En laat ik ook voorspellen dat als 2023 op zijn einde loopt, het me zou verrassen als Ron DeSantis de Republikeinse frontrunner is.

Ps. Ik ben nog het hele rapport van de commissie aan het lezen. Een flink boekwerk, maar ik kom er nog op terug.

Dit was het jaar van de deconfiture van Donald Trump, ruim te laat maar evenzogoed welkom. Zijn supporters en meelopers, inclusief politici die zelf president willen worden, hebben, zoals dat heet, ‘egg on their faces’. Niet dat ze het zo zien. Marco Rubio, ooit een respectabel presidentskandidaat, weigert naar het rapport van 6 januari commissie te kijken omdat het partijdig zou zijn. Het zegt alles over Rubio dat u moet weten.

Een ander ‘slachtoffer’ van het werk van de commissie was de verwerpelijke senator Josh Hawley van Missouri. Dat was de man die met gebald vuistje de Trump-idioten aanmoedigde voordat ze hem op de vlucht joegen. De commissie kwam met mooi beeld dat Hawley liet rennen door gang, terwijl de terroristen nabij kwamen. Het was een kort beeldje. De regie van de commissie liet het nog eens zien, maar nu vertraagd. Exit Hawley als presidentskandidaat. Are you running, Senator Hawley? Ja, kijk maar.

Als u tijd over hebt dezer dagen, of eens wat anders wilt, lees dan het uitstekende artikel in het New York Times Magazine dat de inner workings van de 6 januari commissie beschrijft. Fascinerend en educatief. Hoe macht werkt, hoe je je zin krijgt, hoe je anderen meekrijgt, hoe je belangrijk materiaal zo presenteert dat je boodschap goed overkomt.

Klik hier.

En prettige dagen gewenst.