Super Tuesday heeft dit keer een buitengewone lading gekregen. Terwijl het er op leek dat Bernie Sanders met de meeste gedelegeerden naar de conventie aan de haal zou gaan, is de wederopstanding van Joe Biden het grootste wonder sinds Lazarus.
De meest eenvoudige analyse verklaart in dit geval het meeste: de Democraten realiseerden zich dat Sanders met zijn links populistische socialistische boodschap te extreem is. Te extreem niet alleen voor hun eigen smaak maar vooral om te kunnen winnen van Donald Trump. Het is niet zozeer een ruk naar midden zoals Bill Clinton die indertijd maakte maar een realisering dat de kans dat Sanders Trump verslaat klein is, en dat hij, mocht dat wel lukken, van zijn agenda niets zou kunnen realiseren.
Joe Biden is een kandidaat die wordt omarmd uit nood, niet omdat hij een prachtig programma of een bijzondere uitstraling heeft. Zijn campagne was halfslachtig, zijn fysieke optreden al te vaak een bewijs van zijn leeftijd (77). Het ontbrak hem aan energie, aan enthousiasme en hij toonde regelmatig de Biden-kwaal dat hij er maar een eind op los babbelt waarbij de realiteit soms zoek is.
Biden is de noodrem voor de Democraten, een noodgreep om te voorkomen dat Sanders de nominatie krijgt. Die noodrem werd verschaft door de zwarte kiezers. Biden had er altijd op gerekend dat hij als progressieve senator maar vooral als vicepresident van Obama op goodwill kon rekenen in die belangrijke groep van Democratische kiezers. Dat vertrouwen bleek afgelopen zaterdag in South Carolina terecht. En toen begon alles ineens te schuiven. Buttigieg en Klobucher schaarden zich achter hem en maakten de weg vrij voor een eenheidskandidaat van het midden.
Zoals de uitslagen van Super Tuesday laten zien strekte dat vertrouwen van de zwarte kiezer zich uit tot de zuidelijke staten. Maar juist de breedte van zijn overwinning laat zien dat er meer aan de hand is dat een etnische of raciale groep die de doorslag geeft. Democraten in het hele land beseften dat ze zich moesten verenigen op een kandidaat of moesten accepteren dat Sanders het voortouw zou houden.
Sanders heeft in Nevada en in Texas en mogelijk in Califonie laten zien dat hij de steun heeft verworven van de Hispanic-kiezer. Hij heeft daar hard voor gewerkt en het verklaart voor een deel waarom hij juist zo sterk is in de westelijke staten (en dat is mogelijk een probleem voor Biden bij volgende voorverkiezingen). Maar een van problemen in 2016, gebrek aan steun in de zwarte gemeenschap, breekt Sanders ook nu op. Overigens wordt vaak miskend dat de steun voor Sanders dit jaar veel kleiner is dan in 2016 toen hij Hillary Clinton op de hielen bleef zitten. Nu scoort hij vooral tegen de 30 procent.
Een van de belangrijke gevolgen van Bidens wederopstanding en mogelijk verkrijgen van de nominatie is dat Sanders niet kan klagen dat hem de hoofdprijs is afgenomen door de elite van de Democratische Partij. Niettemin is het de vraag wat zijn aanhangers gaan doen als iemand anders de nominatie krijgt. Het probleem wordt overdreven. Er is een verschil tussen Sanders-kiezers en Sanders-adepten. De laatsten zijn misschien onvermurwbaar en gaan niet stemmen maar de meeste kiezers willen Trump wel degelijk kwijt ook al is de revolutie die Sanders wilde afgelast.
Je mag je afvragen hoe Biden het gaat doen nadat hij de nominatie heeft verworven, in de tweestrijd met Trump. Het valt te verwachten dat Hunter Biden en de baantjes in de Oekraine opnieuw hun opwachting zullen maken, al kan het zijn dat die inmiddels oud nieuws zijn. Maar tot nu toe is Biden slecht omgegaan met het probleem van zijn zoon. Kan Biden Trump aan in debat?
Verder moeten we het hebben over mortaliteit. Ongelooflijk veel zal gaan afhangen van wie Biden meeneemt als vicepresident. Op zijn leeftijd en met zijn geschiedenis van persoonlijk leed is het niet te gewaagd om te verwachten dat die vicepresident hem zal moeten opvolgen. Ik heb deze morbide fantasie dat Biden, zelfverklaard rouwbegeleider en zelf deel van gezinsdrama´s (dood vrouw en kind, dood oudste zoon, niet deugende resterende zoon) ook hier een drama zal ondergaan. Voor het eerst is hij doorgebroken, heeft voorverkiezingen gewonnen. Gaat hij de nominatie overleven? Gaat hij de campagne overleven? Letterlijk, bedoel ik. Haalt Joe Biden de inauguratie van 2021?
Zeker is dat zijn vp-kandidaat een vrouw zal zijn. Zeker is dat ze aanzienlijk jonger zal zijn. Een Hispanic–dame is niet in de aanbieding. Een zwarte vrouw heeft Biden niet nodig, zijn steun in die gemeenschap is al groot genoeg. Blijft over Amy Klobuchar die hem extra kracht geeft in het Midden Westen waar Trump zijn kiesmannen zal moeten verwerven.
Uit de afgelopen maanden kunnen we ook de conclusie trekken dat een vrouw pas president zal worden via het vicepresidentschap. Vooral Warren kreeg te maken met seksistisch geneuzel, vooral uit de Sanders hoek. Maar Arend Jan Boekesteins commentaar op BNR dat ze hem deed denken aan een pinnige tante, een vrouw van wie je gescheiden zou willen zijn (ik reproduceer uit het hoofd) paste in een patroon.
Mike Bloomberg trok uit de resultaten de enig mogelijke conclusie, namelijk dat de ratio voor zijn kandidatuur (stop Sanders) was weggevallen. Het establishment dat hem als redder zag staat te kijk als nerveuze weglopers. Het meest hierin irriteerde me Thomas Friedman, die inmiddels zo zelfopgeblazen is dat hij elk artikel schrijft als een les van de man die alles weet. Bovendien zit Friedman totaal vast in zijn wereldvisie en die draait om het Midden Oosten. Maar in deze context, van de campagne, was hij niet de enige die bereid was de hele winkel over te geven aan Bloomberg. Het zou mooi zijn als dat establishment, Friedman voorop maar ook die andere meelopers, een toontje lager zouden zingen. Dat is waarschijnlijk te veel gevraagd.
De conclusie is enigszins mager. De Democraten konden niemand vinden waar ze echt enthousiast over werden, maar hebben op het laatste moment voor een eenheidskandidaat gekozen. Biden is niet tweede keus maar bij gebrek aan beter. Op hoop van zegen. Maar hij zou niet de eerste zijn die op die manier president zou worden. A propos to nothing: Ik hoop dat we nu aan het einde zijn van de Clinton-tijd. Met twee bejaarden die vechten om het recht aan te treden tegen een andere bejaarde, moeten dit de laatste stuiptrekkingen zijn van de boomer-periode. #####
Ik heb een diepgewortelde afkeer ontwikkeld tegen de Clintons, zoals trouwe lezers weten. De penibele situatie in 2020, waarin er geen opvolger generatie is, of de opvolgers zijn weggejaagd door de zwaargewichten heeft alles te maken met de onwil van de boomers om te vertrekken. Met de zware schaduw die Bill en daarna Hillary over de Democraten wierpen.
Ga maar na. Bernie Sanders werd in 2016 gemaakt door Hillary Clinton die zonodig nog een keer moest en iedere andere kandidaat (Cuomo, Gillibrand, Warren, Biden) wegjoeg door geld en mensen op te zuigen. Door dat vacuum kon Sanders doorbreken. Was dat niet gebeurd, dan hadden we niet met Sanders in 2020 gezeten maar enkel met ´gewone´ progressieven zoals Warren en misschien senator Sharod Brown van Ohio. Dit is de laatste stuiptrekking van de doem die Clinton, de Clintons, Amerika hebben opgelegd.
Dit jaar werden nieuwkomers hetzij afgeschrikt door Biden die net als Clinton aandacht, geld en mensen opzoog, hetzij door Sanders die de linkerzijde monopoliseerde met onrealistische programma´s. Er was van alles aan te merken op de campagnes van Gillibrand, Harris, Booker, Cisneros en anderen maar mijn idee was dat ze geen van allen voldoende aandacht kregen of konden krijgen omdat de bejaarden het hoogste woord hadden (nou ja, Biden had dat niet, hij liet eerder zien waarom politiek geen oude mannen-sport is). Dat geldt niet voor Elizabeth Warren die aanvankelijk goed op koers lag maar door eigen fouten (medicare for all) en misogynie onderuit ging. Buttigieg was een verademing met zijn 38 jaar.
Het is niet de schuld van de Clintons alleen dat er geen opvolgersgeneratie is gecreerd. De Clintons schermden de partij af voor hun eigen belangen, maar Barack Obama valt te verwijten dat hij in die acht jaar presidentschap weinig of niets deed om de Democratische Partij te versterken. Misschien reken ik het de Clintons te zwaar aan, maar kijk eens wat de Democraten vergooid hebben door politiek gekloot. Gore had moeten winnen in 2000, het valt hemzelf maar ook de ongedisciplineerde Bill Clinton te verwijten dat dat misging.
De Democraten hadden moeten winnen in 2004 toen alles draaide om Ohio. Dit keer was het John Kerry, ook babyboomer, die de cruciale fouten maakte (en Dick Cheney en Karl Rove die cultural issues wisten op te spelen). En in 2016 ….
Drie keer hadden de Democraten de winst in handen, drie keer stonden ze de Republikeinen toe er met de buit vandoor te gaan. 2000 en 2016 waren duidelijk aan de Clintons te wijten, ik zou betogen dat de deplorabele staat van de Democratische Partij op staatsniveau en als institutioneel orgaan ook zijn wortels heeft in de jaren negentig. Waarbij Bill krediet krijgt voor het verslaan van George H.W. Bush maar dat krediet weer verliest door van zijn presidentschap een teleurstelling te maken.
Enfin, genoeg van de Clintons. We zijn hen eindelijk kwijt. Biden is hun opvolger, al is hij in de publieke opinie meer gekoppeld aan Obama. Het zal, zoals ik hierboven betoogde, de vicepresident van Biden zijn die de volgende generatie moet vertegenwoordigen. Amy Klobuchar is 59, Harris is 55. Maar first things first, Biden enige taak is Trump verslaan.