Amerika RIP.

Zoveel gaande. Er is een thema, maar dat doe ik een andere keer. Paar observaties.

Economische destructie (ik zou het niet creative destruction willen noemen) in overdrive. Het merk Tesla down the drain. Amazon als een club die je moet mijden. Mensen die zich eindelijk realiseren dat het speelgoed van penopauze boy Zuckerberg rommel is en naar Signal overstappen (de incompetente Trumpies geven het voorbeeld met hun app groep). Een historisch dagblad kapot. Een universiteit van naam die zich beschadigt door voor de dictator te knielen. 

De VS als vakantieland kaput. De customs lui waren altijd al onvriendelijk en voorzien van wantrouwen als basishouding, nu loop je als inkomende bezoeker risico’s waarvan je nooit gedroomd had. Waarom zou je nog die kant op gaan? En mocht je toch gaan, op zo’n Jan Doets doe-tien-parken-in-twintig-dagen trip, dan weet je niet wat je daar kunt verwachten nu de National Park Service is uitgekleed. Als je x op je paspoort hebt, iets dat bij ons gewoon mag, dan heeft de dictator besloten dat je enkel het land in mag met een geboortebewijs van wat je ‘echt’ bent.

De nationale veiligheidselite die zich voor joker zet door met een publieke app over militaire actie te praten. Maakt niet uit of het classified was of niet, zoals David French van de NYT, een conservatieve jurist die zelf voor het Pentagon werkte, opmerkte: iedere militair zou ontslagen zijn voor een dergelijke breuk van protocol. En Poetin maar grijnzen. Hij zat waarschijnlijk mee te kijken in de app. Dat aanstaand president Vance (Groenland provocateur) uitspreekt dat Trump niet goed begrijpt wat er omgaat, Europa de huid volscheldt en de minister van Defensie Europa PATHETIC noemt … ach, zo fijn om te horen wat ze in hun onderlingen conversatie uitwisselen.

Echt pathetisch is de reactie van de dictator. Niets aan de hand. Foutje, kan gebeuren. En die journalist is toch al iemand die ik haatte. Zelfde psycho die een nummer maakte van Hillary’s email server. Erger dan pathetisch want gewoon evil, is de reactie van Hegseth. Vuil spuwen over de journalist die zijn falen openbaarde. Ik weet het, het is allemaal al normaal geworden, maar we moeten het niet als normaal accepteren.

En dan die law firms. Bankiers zijn sinds 2008 zo onpopulair geworden (al vergeten we hun schandalig optreden inmiddels) dat je dat als normaal accepteert. Maar we waren bijna vergeten wat een haaien de juristen zijn. Ja, die lui die twintig miljoen dollar of meer incasseren. Over destructie gesproken: wie wil er nog zaken doen met Paul Weiss, de law firm die door maffia baas Trump gedwongen werd 40 miljoen aan zijn speeltjes te besteden. Het was veel erger dan die veertig miljoen, deze juristen zetten de toon voor iedereen die door Trump onder druk wordt gezet en stimuleren de psycho dictator om nog een tandje bij te zetten in zijn persoonlijke wraakschema.

Het is een mooi beeld. Deze lafaards gingen door de pomp omdat andere law firms die dezelfde problemen dreigden te krijgen, al bezig waren klanten en partners van Paul Weiss weg te lokken. Van je collega’s moet je het hebben. Ik weet het, poaching is een normale praktijk voor deze lui, maar dit zet nieuwe dieptes in normbesef. Op de een of andere manier is zowel Paul Weiss optreden als het roofdiergedrag van die anderen precies wat je verwacht van lawyers.

Het geeft ook een mooi nieuw voorbeeld van een prisoner’s dilemma. Als de law firms gezamelijk waren opgetreden om het illegale gedrag van Trump aan de kaak te stellen dan hadden ze allemaal misschien wat schade geleden, maar de maffia praktijk gestopt. Nu ze ieder voor zich proberen voordeeltjes te halen, zullen ze allemaal problemen krijgen. Ze verdienen het.

Er zijn zoveel manieren waarop het Amerika dat we (ik) waardeerden, bewonderden, kritisch respecteerden, hier zichzelf de nek omdraait, dat het duizelt. Nauwelijks te volgen, maar met één onontkoombare conclusie: Amerika is niet meer. Er is nu de Verenigde Staten, een autoritair geregeerd land vol makke schapen aan de Golf van Amerika. Amerika RIP.

Thomas Jefferson was al een tegenstander van de Aliens Act waarop Trump nu zijn dictatuur probeert te gronden

President Thomas Jefferson (1801-1809), een van de Founding Fathers en de schrijver van de Onafhankelijkheidsverklaring, was een fel tegenstander van de Alien and Sedition Laws van 1798 die de macht van de president om mensen op te sluiten of het land uit gooien enorm uitbreidde. En John Adams, de president die de wet uitvaardde, deed dat ook nog onder een oorlogsdreiging (met Frankrijk). 

Het Congres waarin Adams partij de meerderheid had, nam vier wetten aan die collectief onder die naam bekend staan. Ze veranderden de vereisten voor legale aanwezigheid in de VS, gaven de president de macht om ‘aliens’ te arresteren tijdens oorlog. De Sedition Act maakte het een misdaad om ‘print, utter, or publish…any false, scandalous, and malicious writing’ over de regering.

Het is maar dat u weet wat de volgende stap is als dictator Trump hiermee wegkomt. In Adams en Jeffersons tijd werden alleen journalisten van de oppositie vervolgd. 

Het valt te hopen, zij het met de huidige Republikeinse onderdanigheid, niet te verwachten, dat het verzet tegen Trumps gebruik van deze wet net zo sterk zal zijn als het was in 1798.

Dit is wat Jefferson, die de verkiezingen van 1800 zou winnen, onder meer door dit verzet, erover schreef:

.. that if the acts before specified should stand, these conclusions would flow from them; that the general government may place any act they think proper on the list of crimes and punish it themselves whether enumerated or not enumerated by the constitution as cognizable by them: that they may transfer its cognizance to the President, or any other person, who may himself be the accuser, counsel, judge and jury, whose suspicions may be the evidence, his order the sentence, his officer the executioner, and his breast the sole record of the transaction…

… that these and successive acts of the same character, unless arrested at the threshold, necessarily drive these States into revolution and blood and will furnish new calumnies against republican government, and new pretexts for those who wish it to be believed that man cannot be governed but by a rod of iron: that it would be a dangerous delusion were a confidence in the men of our choice to silence our fears for the safety of our rights: that confidence is everywhere the parent of despotism — free government is founded in jealousy, and not in confidence; it is jealousy and not confidence which prescribes limited constitutions, to bind down those whom we are obliged to trust with power: that our Constitution has accordingly fixed the limits to which, and no further, our confidence may go; and let the honest advocate of confidence read the Alien and Sedition acts, and say if the Constitution has not been wise in fixing limits to the government it created, and whether we should be wise in destroying those limits, Let him say what the government is, if it be not a tyranny, which the men of our choice have conferred on our President, and the President of our choice has assented to, and accepted over the friendly stranger to whom the mild spirit of our country and its law have pledged hospitality and protection: that the men of our choice have more respected the bare suspicion of the President, than the solid right of innocence, the claims of justification, the sacred force of truth, and the forms and substance of law and justice. In questions of powers, then, let no more be heard of confidence in man, but bind him down from mischief by the chains of the Constitution.

Jefferson is nog steeds een van de hoogste gewaardeerde presidenten van Amerika. Trump de laagst gewaardeerde, maar een les van de geschiedenis is dat de slechtste presidenten vaak de langst durende gevolgen hebben. Trump werkt er hard aan en krijg vrij baan van zijn laffe partij. Ooit zullen de geschiedenisboeken dit noteren, waarschijnlijk met de voetnoot dat dit het punt was waarop niet alleen de Amerikaanse democratie in duisternis stierf, maar ook de republiek overging in een dictatuur. Hier zien we een democratie de democratie om zeep helpen. 

De rot zit er al in, laat hem maar doorwerken

Het optreden van Trump gaat steeds meer trekken krijgen van een onthechte, losgezongen psychopaat. De ‘gesprekken’ in het Oval Office, inclusief die met Rutte die glimlachend bij de ballen werd genomen, zijn gewoon campagne bijeenkomsten, waar de dictator, omringd door jaknikkende ministers en assistenten, zijn hoogstpersoonlijke grieven-agenda afdraait. De ‘speech’ in het ministerie van Justitie, idem ditto, een verongelijkt verhaal zonder begin en zonder einde, een afdraaien van de greatest hits, met beledigingen voor mensen die gewoon hun werk deden en vleierij voor de acolieten die hij in het ministerie heeft ondergebracht. Ze klapten braaf voor zijn greatest hits. De state of the union was vooral een state of the psychopat. Het is een onthutsend schouwspel.

Great television, dat wel. CNN zond de campagnespeeches live uit. Ik moet bekennen dat ik er ongeveer vijf minuten naar kan kijken. Zo great is die televisie niet. Maar als het Trump te doen is om aandacht trekken – en dat is het – dan werkt het prima. De schrijvende pers is kritisch maar de beeldmedia zouden toch echt moeten overwegen om deze nonsens gewoon niet meer uit te zenden. Laat het maar aan Fox over.

Ik vraag me af hoe lang dit goed gaat. Zelfs het volgzame Amerikaanse publiek ziet op een gegeven moment wat hier gaande is. Of niet? Uiteindelijk kon hij een hele campagne zo vullen en er nog mee winnen ook.

Ondertussen leidt de aandacht voor de psychopaat af van de destructie die wordt aangericht. De student aan Columbia met zijn green card wordt in strijd met alle regels opgepakt, universiteiten zoals Columbia (mijn alma mater) die krijgt voorgeschreven wat wel en wat niet mag – geheel terzijde, de manier waarop kritiek op Israël wordt behandeld door de VS in brede zin leidt tot eindeloos antisemitisme. Georgetown (de alama mater van mijn vrouw) die te horen krijgt dat het zijn curriculum aan moet passen. De bedreigingen van de media, de behandeling van journalisten. De eed van trouw aan de grote leider in de vorm van het belijden dat de verkiezingen van 2020 Trump ontstolen zijn. Het is allemaal klassiek totalitair optreden – vergeet dat fascisme. 

Copresident Musk is, denk ik, op weg naar zijn exit. Trump heeft nog nooit aan iemand loyaliteit vertoond, behalve aan zichzelf, ener valt de laatste dagen weinig positiefs te melden over de oligarch. Het is een kwestie van tijd, dan kan hij met opgeheven rechterarm de aftocht blazen.

En daarom begrijp ik wel wat de Democraten bezield om niet tegen de begrotingsvoorstellen te stemmen die belastingverlagingen voor de rijken continueren en sociale programma’s uitkleden. Een overheidssluiting zou door de psycho en zijn bende geheel op het conto van de Democraten geschreven worden, terwijl een ineenstorten van de Amerikaanse samenleving als gevolg van Trumps beleidsdaden honderd procent bij de Republikeinen terechtkomt. Ja, het lijkt weer alsof de Democraten zo verdeeld zijn dat er niets uit hun handen komt, maar ik vermoed dat op termijn eerder de homogeniteit van de Republikeinen voor hen een groter probleem wordt. 

Letterlijk niemand bij die club, nota bene de partij van Lincoln, durft ook maar iets te zeggen dat ook maar een ondertoon van kritiek heeft. Mensen die zichzelf heel serieus nemen, zoals de steeds slinkende Marco Rubio, worden gekleineerd en gedwongen te zingen in het koor. Het blijft ongelooflijk dat het Congres en meer speciaal Republikeinse senatoren zichzelf zo buitenspel laten zetten. The greatest deliberative body, zo zien ze zichzelf, staat te kakken. Het zijn Trump-advocaten en handlangers die bepalen wat er gebeurt en de Republikeinen houden zich koest (ik vermoed vanuit hetzelfde sentiment als de Democraten: laat Trump zichzelf maar ophangen).

Donderdag ratelde Trump in het Oval Office, ik geloof toen hij de Ierse premier de campagne-behandeling gaf, over Oekraïne met maar één woord dat steeds terugkwam: peace. Bij de ouwehoershow op NPO ging Caspar Thomas er niet op in, maar duidelijk is dat Trump maar één enkel doel voor ogen heeft, de Nobelprijs voor de vrede. Peace, peace, peace, Putin is peace. Het is moeilijk voor te stellen dat dit zou gebeuren (hij moet en hij zal Obama evenaren) en misschien kan Musk het voor hem kopen. Maar je weet het maar nooit, uiteindelijk stonden Henry Kissingers massamoorden en eindeloos oprekken van de oorlog (peace with honor) niet in de weg van de prijs. En, eerlijk is eerlijk, Obama hoefde er indertijd helemaal niets voor te doen – jammer genoeg had hij niet de wherewithall om de prijs te weigeren.

Ik moet toegeven, het blijft een gok voor de oppositie, maar ik denk dat de enige manier om hiermee om te gaan is toch die van relatieve onbetrokkenheid is. Laat deze bende van wrede en destructieve ideologen zichzelf onmogelijk maken, zodat het publiek zich tegen hen keert. Ze zouden wel wat luidruchtiger mogen zijn over de belastingverlagingen die de begrotingstekorten, ooit een Republikeins stokpaardje, zo hoog laten oplopen dat het nog decennia zal duren voordat dit gerepareerd is – tenzij de belastingen drastisch verhoogd worden. Dit is overigens een bekend Republikeins spel. De evil voorganger van Trump, Dick Cheney, wist al in 2001, bij de eerste verlaging voor de rijken: deficits don’t matter.

Dat de Democraten nu vechtend over straat rollen is bijzaak. Dat komt wel weer goed als de nood echt aan de man is. Terwijl Gavin Newsom zichzelf voor paal zet met een imitatie show, timmert Pete Buttigieg stilletjes aan de weg. Hoog tijd ook. Ook bij de Democraten moeten de bejaarden een zetje naar buiten krijgen.

Maar eensgezindheid nu levert simpelweg niets op. Leg bij de Republikeinen neer wat bij hen hoort. Alle geleuter van de psychopaat (zoals dat Biden 21 miljoen immigranten binnenliet en dat Amerika 350 miljard in Oekraïne heeft geïnvesteerd) heeft ook een tijdlijn. Alles wat hem is aangedaan en alles wat Amerika niet zo great maakte wijten aan Biden heeft een houdbaarheidsdatum. De rot zit er al in, laat hem maar even doorwerken.

Een plausibele verklaring, of meerdere verklaringen, voor wat er gaande is.

Ezra Klein is een van die commentatoren van de NYT die iets toevoegt. Hij doet het meestal met een gesprek, deze keer met Gilian Tett, commentator en analiste van de Financial Times. Ik voeg een PDF toe van het gesprek, de meesten van u zullen geen abonnement hebben.

Het is een lang maar vrij compleet verhaal, waarin veel van de verbazende beleidsdaden van de psycho belicht worden. Bijzonder interessant vond ik de analyse van het economisch beleid dat ogenschijnlijk geen ratio heeft en soms zelfs geen ander doel lijkt te hebben dan af te breken. En in zekere zin is dat laatste ook het doel, ook al is het lang niet duidelijk dat de psycho zelf begrijpt wat er allemaal gebeurt.

Het is nauwelijks samen te vatten, maar Tett ziet een overgang van het neoliberale model naar een mercanitlistisch model. Ze heeft ook drie mogelijkheden waarmeer de acolieten (of de strijdende groepen binnen de regering de huidige marktdisruptie verklaren. Kort: dit was altijd het plan; het is onvermijdelijk; en de derde, interessanter, dat Bessent (min van financiën en Miran, chief economist) de vrijheid hebben gekregen te experimenteren. De vraag is wanneer Trump in paniek raakt en alles weer anders gaat maken.

Maar lees het vooral zelf. Gillian Tett Discusses Donald Trump and the Economy – The New York Times

Sorry, niets te melden over Trumps campagnetoespraak.

Ik duik voor het analyseren en beoordelen van Trumps campagnetoespraak voor het Congres. Het heeft, denk ik, niet zoveel zin om hier veel tijd aan te besteden. Trump doet wat hij doet, en doet wat hij wil, of project 2025 en de plutocraten hem vertellen dat hij wil. De Republikeinen accorderen alles. De Democraten kunnen er alleen maar bij staan en toekijken.

Net als ikzelf. Wat moet je er anders van zeggen dan dat dit Amerika is anno 2025. Trump is Amerika, Amerika is Trump. Tot nader order. En dan kom ik er op terug.

Wel knap dat Trump het record verbeterde van die andere eindeloze langprater, Bill Clinton. Waarvan acte.

Beelden om nooit te vergeten.

Het hangt er allemaal vanaf wat je wílt zien. Was de wanvertoning in het Oval Office het op zijn nummer zetten van een onbeschaamde bedelaar? Iemand straffen die onvoldoende nederig op de knieën ging voor zijn weldoeners? Een gast die zijn gastheer niet respecteerde? Of was het de vernedering van een moedig man? Misbruik van iemand in een benarde positie? Tegen iemand aanschoppen die al op de grond ligt? Ongeciviliseerd gedrag van een gastheer tegenover zijn gast?

Los van de interpretatie: iedereen zag een beschamend spektakel. De meltdown van Donald Trump, de zuigende onbeschoftheid van JD Vance, het was niet direct wat je verwacht van een wereldmacht. Leiders als Xi en Poetin zou dit nooit overkomen. Deze rücksichtsloze types worden met afgunst bekeken door de existentieel onzekere Trump, nog steeds geobsedeerd door zijn afkeer van Obama en Biden. Wat moeten deze autoritaire leiders denken van een man die braaf Russische talking points afdraait? Poetin wist het wel: hij feliciteerde Trump met zijn ‘vredesinitiatief’.

In de ogen van de Republikeinse lakeien van de president was het een machtig vertoon van America First. Minister van Buitenlandse Zaken Rubio oogde ongemakkelijk op de bank naast de nodeloos provocerende Vance, maar na afloop knipte en boog hij keurig met oneindige lof voor de president en de voorstelling. Trumps trouwe golfpartner en vermeend gematigde stem in diens omgeving, senator Lyndsey Graham, haastte zich om Trump te prijzen en in dezelfde adem Zelensky te benoemen tot een te verwijderen sta in de weg voor Trumps deal met zijn vriend in Moskou. Dit America First op zijn best gelijkwaardig aan Poetins Rusland. Op zijn slechtst is het een imperium in verval gerund door een horkerige ijdeltuit die zomaar Make Russia Great Again op zijn petje kon zetten. Poetin lijkt een stuk beter te weten wat hij doet dan Trump.

Niet-acolieten, en naar ik vermoed een flink deel van de Amerikaanse burgers, zagen America Alone, een eenzaam Amerika. Ze schaamden zich voor hun president, braken zich het hoofd over zijn knievallen voor Poetin. Zijn afkeer van Zelensky, de reden voor Trumps eerste impeachment, kon de president uiteindelijk niet verhullen. Die past in het patroon van lang gekoesterde ressentimenten. Het mag hem ontbreken aan feitenkennis en historisch besef, Trumps geheugen voor aangedaan leed is dat van een olifant.

Zowat alle voormalige bondgenoten van Amerika schaarden zich aan de kant van Zelensky. Ze zagen de hinderlaag waarin hij werd gelokt, geduwd zelfs. Misschien hadden ze gehoopt dat Zelinsky het allemaal over zich heen zou laten komen, zich niet zou laten uitlokken, maar dit vertoon was zo beneden peil dat land na land Trump veroordeelde. Het is mogelijk dat Zelensky deze breuk weet te repareren, zoals een moedeloos ogende NAVO-baas Rutte verlangde. Misschien realiseert ook de Trump-omgeving dat ze een probleem hebben op te lossen. Maar de beelden die we zagen staan voorgoed op ons netvlies.

Het is waar, we hebben al vaker gedacht dat Trump te ver ging. En altijd kwamen we bedrogen uit. Maar deze voorstelling – zoals de hoofdrolspeler vaststelde: great tv – gaat, denk ik, toch wel een belangrijke rol spelen. Hij wordt het equivalent van Trumps ‘fight, fight’-moment na de moordaanslag, maar dan als markering van de omslag in publiek sentiment. Zeker bij Amerika’s bondgenoten maar ook, misschien, eindelijk, bij de Amerikanen zelf.

Het stapelt zich op. De afgelopen vijf weken zagen Amerikanen de staatsgreep door Trump en Musk, geaccordeerd door een laf Congres. De directe gevolgen van de ontmanteling van de overheid zijn nog niet goed doorgedrongen, maar lang zal dat niet duren. We hoorden een vicepresident die zich schaarde aan de kant van uiterst rechts in Europa en grossierde in beledigingen. We zagen een Verenigde Staten dat samen met Noord-Korea, Rusland en Belarus stemde tegen een VN-resolutie die de agressie van Rusland vaststelde en veroordeelde. Een fijn gezelschap: een Axis of Evil.

Optimistisch ben ik niet, maar de Oval Office show zou zomaar een keerpunt kunnen zijn, samen met bewustzijn over wat Musk en zijn bende werkelijk doen. Een buitenlands politieke déconfiture, gecombineerd met de economische en financiële crisis die eraan zit te komen. In de jaren vijftig kwam een einde aan de terreur van senator Joe McCarthy toen de advocaat van een van de aangeklaagden uitriep: ‘Tot nu toe [senator] had ik uw wreedheid of uw roekeloosheid nooit goed ingeschat. … Heeft u geen gevoel van fatsoen?’ Het wachten is op iemand van enig statuur die afstand zal neemt van de man die zich koning van Amerika waant.

Maar ook als dat op zich laat wachten, is voor de rest van de wereld het keerpunt dat de maskers nu definitief af zijn. Dat voor iedereen zichtbaar was en is waar Amerika anno 2025 voor staat. Alle getuttut en ho-ho, zichtbaar verkrampt verwoord door Macron en Starmer, kan niet verhullen dat Amerika kan worden afgeschreven als bondgenoot, zelfs als vriend. We hebben het inmiddels over een land dat heult met de vijand. Het kan niet lang duren voor duidelijk wordt dat de NAVO niet meer werkt – aanstaand kanselier Merz hintte er al naar.

Zet even Oekraïne opzij. Daar komt wel een deal. Maar kunnen we er echt nog op vertrouwen dat Amerika komt helpen als zijn betrouwbare vriend een van de Baltische staten aanvalt – of alle drie tegelijk, waarom zou Poetin niet meteen de kans grijpen als zijn troepen niet meer nodig zijn in Oekraïne? Kunnen Taiwanezen nog denken dat Amerika zal helpen als Xi’s troepen hun eiland bestormen?

Oekraïne en Taiwan hebben weinig andere keuze dan te proberen het vege lijf te redden. Daarbij zullen ze hulp moeten krijgen van Europa dat op zijn beurt geen andere keuze heeft dan zichzelf nu ook te profileren als een militaire macht los van Amerika. Als Europa dat niet doet, dan is dat evenzeer een keerpunt. Ook hier zijn de maskers af.

Rechtse correctheid

Woke heeft een mooie run gehad. Voor populisten en conservatieve meelopers was het lange tijd een heerlijke strijdkreet: bestrijd woke, de woke-ideologie, draai woke de nek om. Het was gemakkelijk. Je hoefde woke niet te definiëren. Alles ter linkerzijde kwalificeerde, iedere oproep tot beschaving in een gepolariseerde conversatie leverde pruttelend op: kun je nou niets meer zeggen? Woke was een ideale catch-all voor alles wat rechts niet aanstond.

Ze hadden er succes mee. De foute krant van Nederland en zijn minder dan fijnzinnige columnisten en televisiewoordvoerders lustten en lusten er wel pap van. Roeptoeters die pretenderen de vox populi te vertegenwoordigen, ‘de mannen van Inside’ als autoriteiten geciteerd in de Telegraaf, vonden het een fijn onderwerp, zeker als ze even moesten rusten van hun misogynie en diepe angst voor machtige vrouwen. VVD-leidster Yesilgöz verpeste in 2022 een lezing die bedoeld was voor diepere gedachten over de samenleving door er een aanval op woke van te maken. Ze voerde ferme aanvallen uit op zelf opgerichte windmolens. Cultuuroorlog is ideaal om de klassenstrijd te verhullen, de aandacht af te leiden van ongelijkheid, racisme en het ontmantelen van de samenleving.

Donald Trump molk de cultuuronderwerpen uit voor wat ze waard waren. Gezeur over transmensen die meededen bij vrouwensporten. Een klein aantal maar goed voor veel verontwaardiging. God forbid: een toilet voor transmensen! Promotie van iemand van kleur of etnische achtergrond: altijd goed om te stoken. Militaire zwakte door vrouwen in de krijgsmacht. Vliegtuigongelukken veroorzaakt door promotie van ongekwalificeerde kandidaten – dit laatste een gotspe nu hij zijn kabinet heeft volgestopt met ongeschikte en onervaren brokkenpiloten. Woke als excuus om universiteiten aan te vallen, boeken uit bibliotheken te weren. Om de FBI, de CIA, het Pentagon te ontmantelen.

Het goede nieuws: woke als boksbal voor alle doeleinden is nu voorbij zijn houdbaarheidsdatum. Je zou zelfs kunnen zeggen dat er sprake is van een ommekeer. Dat wil zeggen, de anti-wokers zijn nu zelf vervallen tot een dom, kritiekloos en van nuance gespeend voorspelbaar verbieden van wat hen niet aanstaat. Laten we het rechts wokisme noemen.

De Amerikaanse president heeft bevolen alle overheidspublicaties op te schonen voor het woord ‘klimaat’. Je mag het woord niet meer gebruiken. Verboten. DEI, Diversity, Equality and Inclusion, is in alle soorten en maten verwijderd. Niet overheidsondernemingen, vaak geleid door zielige types in een peno-pauze stand, schrappen DEI om de baas ter wille te zijn. Er bestaan alleen mannen en vrouwen, maakt niet uit wat iemand voelt. De baas zegt het. Schrappen al die andere woorden!

Media worden juridisch uitgedaagd als ze gewoon hun werk doen. In goede Trumpiaanse traditie krijg je een proces aan je broek dat je kapitalen kost, ook als het voorspelbaar zal eindigen. Wilt u maar even een deal maken. Vort, op de knieën! CBS gaat al door de pomp met het zich verontschuldigen voor een normale edit in een Harris-interview.

Pas op als je de Golf van Mexico zo blijft noemen en niet de naar willekeur door de grote baas erop geplakte naam te geven! Dan mag je als journalist niet meer in de buurt van het Witte Huis komen. En nu allemaal in de maat: Rusland heeft Oekraïne niet aangevallen. Ziet u een andere werkelijkheid? Niet welkom in het Amerika van Donald Trump.

Het resultaat van dit omgekeerd wokisme is gewoon, ordinair, racisme en discriminatie op alle fronten. De zwarte generaal die de Joint Chiefs leidde, ‘s lands hoogste militair, wordt weggestuurd omdat hij zwart is. Zo simpel is het. Want alleen blanke mannen kunnen echte militaire leiders zijn. Trump vindt het, Pete Hegseth, his master’s voice, voert het uit. Volgens de radicaal rechtse cultuurstrijders kun je niet zwart zijn en carrière maken. Dus moet de man wel geholpen zijn en niet op basis van zijn merites gekomen waar hij is. De vrouw die de kustwacht leidt moet vertrekken omdat ze vrouw is. Een vrouw kan nooit geschikt zijn, volgens de rechtse wokers. En bovendien, iedereen die door Joe Biden benoemd is, deugt niet. Racisme en misogynie kenmerken de Trump-wereld (en Amerika?). En wreedheid, maar dat terzijde.

Dit is dezelfde mindset die ervoor verantwoordelijk was dat Trump Obama haatte. Een zwarte man met diploma’s van Columbia en Harvard kon alleen maar geholpen zijn. Zelf geboren met een zilveren lepel in zijn mond, haatte Trump Obama’s succes. Trump is simpelweg een racist en een vrouwenhater die nu zijn gang kan gaan. Het probleem is dat hij een flink deel van de Amerikanen die racistisch zijn en her en der op hun mannelijke pikjes getrapt zijn legitimeert tot verbaal en, het zal niet lang duren, ander geweld. De met Trumps gratie getooide white supremacy-activist Enrique Tarrio, die van de Proud Boys (‘stand back and stand by’), loopt nu al weer onrust te stoken. Andere gewelddadige types die nu vrij mogen rondlopen zijn gearresteerd voor nieuwe feiten (een van hen is al bij een politieconfrontatie doodgeschoten). Noem hen criminelen. In het nieuwe wokisme zijn het patriotten.

Trumps benoeming van Dan Bongino, een radicaal rechtse samenzweringsleugenaar, tot onderdirecteur van de FBI, onderstreept dat ‘meritocratie’ in de Trumpwereld van rechts wokisme een geheel eigen betekenis heeft gekregen. Loyaliteit, likken en meeliegen zijn de belangrijkste vereisten om in de regering-Trump te dienen. Wie tegen de sollicitatiecommissie niet bevestigt dat Trump in 2020 de verkiezingen won, is niet welkom. Minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio, die beter weet, wordt gedwongen mee te likken – en vernedert zichzelf door het enthousiast te doen. Poetin is een bondgenoot! Oekraïne begon de oorlog!

De cultuuroorlog van rechts is gewonnen. Een protodictator kan nu opleggen wat de cultuurwarriors alleen maar konden dromen. En zoals elke dictator wil Trump nu ook bepalen wat kwalificeert als cultuur. Vandaar zijn overname van het Kennedy Center in Washington. Daar worden, zegt zijn onderknuppel, nu voortaan degelijk kerstvieringen georganiseerd. Waar de geboorte van Christus centraal staat. Daar! Dat is andere koek dan linkse elitecultuur, in Telegraafp-taal: havermelkcultuur.

De conversatie van Republikeinen in het Congres is strikt omschreven. Ze uiten alleen de juiste woorden, goedgekeurd door de grote baas. Ze plooien zich naar het nieuwe rechtse wokisme. Trump is een racist, zijn regering bestaat uit meelopers, leugenaars en destructieve plutocraten. Hij is op weg in Amerika een totalitair systeem te vestigen. Hij is een moderne Hitler, Poetin een moderne Stalin. Ze houden uitverkoop van westerse waarden.

Te harde woorden? Shit, je mag ook niets meer zeggen.

The origins of Totalitarianism en Donald Trump

De nieuwe FBI director Kash Pattel heeft een maatje gevonden. Hij had tijdens de hoorzittingen voor de goedgelovige Republikeinen beloofd dat hij een ervaren, de FBI kennende, onderdirecteur zou benoemen. Hij heeft het liegen van zijn opperste baas.

En daar komt uit de hoge hoed: Dan Bongino, een radicaal rechtse samenzweerder en leugenaar zonder enige ervaring met een bureaucratische organisatie. Iemand die werkte met Fox en met de ultieme schandalige leugenaar (over de moord op de scholieren in Connecticut) Alex Jones. 

Niemand hoeft verbaasd te zijn. Bongino past in een patroon van benoemingen van loyalisten zonder deskundigheid maar hondetrouw aan de grote leider. 

Michelle Goldberg van de New York Times schreef er een mooie opinie over. Voor mensen die er niet in kunnen hier twee quotes waarin ze Hannah Ahrendt aanhaalt. 

In writing about our country’s rapid self-immolation, I try to ration Hannah Arendt references, lest every column be about the ways “The Origins of Totalitarianism,” published in 1951, foreshadows the waking nightmare that is this government. But contemplating Bongino’s ascension, it’s hard to avoid the famous Arendt quote, “Totalitarianism in power invariably replaces all first-rate talents, regardless of their sympathies, with those crackpots and fools whose lack of intelligence and creativity is still the best guarantee of their loyalty.”

En: 

Writing of the conditions in which both Hitler and Stalin arose, Arendt described a spirit of deep, corrosive cynicism and nihilistic glee at the inversion of old standards. “It seemed revolutionary to admit cruelty, disregard of human values, and general amorality, because this at least destroyed the duplicity upon which the existing society seemed to rest,” she wrote. Sound familiar?

Stand back and stand by: geef Trump de gelegenheid zichzelf op te hangen.

Een paar observaties rond de machtsgreep van Donald Trump en zijn bende.

Om te beginnen over de machteloosheid van de oppositie, de Democraten in het algemeen. Dat gevoel is overdreven. Even stilhouden is verstandig beleid. Waar moet je tegen te hoop lopen als de hele overheid, de samenleving, wordt afgebroken? Wacht maar even af. En ja, soms kun je iets omarmen. Het opbreken van de begroting van het Pentagon door er de corrumperende elementen uit te verwijderen zou meer dan welkom zijn.

In de begroting van 800 miljard plus staan talloze wapensystemen of andere speelgoed dat door de militaire leiding niet wordt gewenst. Het staat er omdat iets wordt geproduceerd in een bepaald kiesdistrict, in een bepaalde staat die gepaaid moet worden. Overbodige legerkampen worden in stand gehouden omdat senator zus of afgevaardigde zo dat wil. Het is geen groot raadsel waarom de uitgaven van de begroting van Defensie over 48 staten verspreid zijn (weinig te doen in Rhode Island en Delaware, vermoed ik).

Minister Pete Hegseth is een racistische, kortzichtige idioot (meer daarover verderop) maar zijn gedwongen overname van de Musk-kettingzaag op zijn departement is welkom. Laat hem maar eens zien wat er uit die begroting geschrapt kan worden. En dan maar eens kijken of de Republikeinen in het Congres daarmee akkoord durven te gaan. Mijn verwachtingen zijn laag gespannen: een paar dagen na deze ferme woorden van de Fox-nieuws commentator in een rol die hem zit als een veel te groot uitgevallen pak bleek dat het bespaarde geld moet naar een ruimteschild over Amerika. Alsof de onzinnige plannen van Ronald Reagan, terecht Star Wars gedoopt, niet een gigantische verspilling waren geweest.

De DEI-woede van Trump is een uit de hand gelopen plan uit de verkiezingsstrijd (toen Kamala Harris gemakkelijk kon worden vastgepind op als woke te kwalificeren onzin), zoals het bouwen van muren dat ook was. Om nu alle Diversity, Equality en Inclusion rigoureus en zonder nuance te schrappen is ridicuul en obsessief. Het is, we zullen het vaker zien, rechtse politieke correctheid, antiwokese wokeness. In de hele overheid worden serieuze en onserieuze programma’s met iets van DEI in hun naam of taakomschrijving geschrapt, zonder naar inhoud te kijken. Je mag er niet meer over praten – waar hebben we dat meer gehoord?

Bedrijven die zaken doen met overheid, zoals de clubs van techjongens die allemaal een mid life crisis lijken te ondergaan met nieuwe kleding, bizarre versierselen of een rondborstige jonge deerne, zullen hun programma’s voor meer gelijkheid in hun personeel niet wegdoen. Ze zullen er een andere naam aan geven en gewoon doorgaan, simpelweg omdat het goed zakelijk beleid is. Investeerders die DEI vereisen of vereisten zullen naar die zakelijke kant kijken, niet naar wat de rechtste correctheid vereist.

Zoals Trump heeft verboden om het woord klimaat nog te gebruiken, zo mag je ook niet meer accepteren dat man en vrouw zijn varianten heeft die niet in die twee woorden te pakken zijn. Trump heeft het verboten. Omdat Trump zegt dat het niet bestaat, bestaat het niet.

Het resultaat van dit omgekeerd wokisme is gewoon, ordinair, racisme. De zwarte generaal die de Joint Chiefs leidde, wordt weggestuurd omdat hij zwart is. Zo simpel is het. Alleen blanke mannen kunnen optreden als militaire leiders. Trump vindt het, Hegseth, his master’s voice, voert het uit.

Volgens de radicaal rechtse cultuurstrijders kun je niet zwart zijn en carrière maken. Dus is de man geholpen en niet op basis van zijn merites gekomen waar hij is. De vrouw die de kustwacht leidt moet vertrekken omdat ze vrouw is. Het is gewoon omgekeerd wokisme.

Het is dezelfde mindset die ervoor zorgde dat Trump Obama haatte. Een zwarte man met diploma’s van Columbia en Harvard kon alleen maar geholpen zijn. Trump haatte Obama omdat hij zwart was. Trump is simpelweg een racist en een vrouwenhater die nu zijn gang kan gaan. Het probleem is dat hij een flink deel van de Amerikanen die racistisch zijn en op hun mannelijke pikjes getrapt zijn legitimeert tot verbaal en, het als niet lang duren, ander geweld. De met Trumps gratie getooide white supremacy activist Enrique Tarrio, die van de Proud Boys (‘stand back and stand by’), loopt nu al weer onrust te stoken. Andere gewelddadige types die nu vrij mogen rondlopen zijn gearresteerd voor nieuwe feiten (een is al bij een politieconfrontatie doodgeschoten).

Ik moet bekennen dat ik geen sluitende verklaring heb voor Trumps liefde voor Poetin. Met de samenzweringsoptie, dat Trump gechanteerd zou worden door Poetin, heb ik weinig geduld. Zelfs als dat zo zou zijn, heeft het geen zin voor beide antidemocraten om op deze manier elkaars liefde te belijden. Trump is de machtigste man ter wereld, kan, leve het Supreme Court, letterlijk doen wat hij wil. Wat maakt het uit als zou blijken dat hij ergens bij zijn bezoeken aan Moskou om een torentje te bouwen gecompromitteerd is geraakt?

Onderhandelingstechnisch is het volstrekt zinloos om Poetin te omarmen. Waarom meteen alles weggeven? Wat trekt Trump in Poetin? Ik vermoed dat het de herkenning is van een autoritair type dat hem aanspreekt. Trump staat bij Poetin te kijken zoals de techbro’s bij zijn inauguratie: vol bewondering, kritiekloos, visieloos, of, zoals Zuckerberg, afgeleid door het decolleté van een van trofee dames. Hoe het ook zij, Trumps omarming en goedpraten van Poetins agressie, schept duidelijkheid. Laten we hier maar eens zero-base denken op loslaten: Europa moet van de basisopstelling uitgaan dat Amerika geen bondgenoot meer is en op de rand staat van het tegenstander worden.

Om terug te komen op die Democraten, laten we niet te gemakkelijk meegaan in de depressieve stemming en het zogenaamd out-of-touch verwijt dat ons door vriend en vijand (Ross Douthat, Bret Stephens) wordt aangepraat. Met een nieuwe president aan de macht staat de oppositie altijd even machteloos te kijken, simpelweg om te zien hoe het beleid zich ontwikkelt. Harris haalde 49 procent van de stemmen in Amerika, die zijn er nog steeds, of in elk geval ligt niet iedereen in katzwijm voor de Führer.

Het Amerikaanse tweepartijensysteem leidt bijna automatisch tot depressie voor de oppositie en die duurt nooit vreselijk lang (hoewel de Republikeinen tot 1952 moesten wachten voor ze 1932 konden verwerken). Laat ik in herinnering roepen dat de Democraten down and out waren in 1984 en dat de Republikeinen ach en wee riepen na de nederlaag van Romney in 2012. Overigens was het recept waarmee de Republikeinen in 2012 dachten weer terug te kunnen komen nutteloos toen Trump de zielloze uitvoerders ervan opveegde en de onderbuik aansprak.

De zwakte van de Democraten is dat ze winbare verkiezingen verliezen (een deprimerende reeks: 1968, 1988, 2000, 2016, 2024). De belangrijkste reden daarvoor is dat Republikeinen veel machtsbewuster zijn dan Democraten en gewoon, rücksichtloos voor de macht gaan, zonder moraal en zonder voorbehoud. Ik zeg niet dat dit het recept moet zijn voor Democraten – het is fijn om een visie op de samenleving te hebben die moreel onderbouwd is – maar wat minder fijnzinnigheid is misschien gevraagd. Dus: wacht maar even tot Trump gaat schuiven en geef er dan een zwaai aan.

Binnen niet al te lange tijd gaan Republikeinse senatoren ontdekken dat ze wat kritischer kunnen klinken, dat ze een overheid krijgen die is uitgekleed en uitgebuit door een data stelende miljardair. Vooralsnog willen ze niet de eersten zijn die voor de Trump-trein gaan liggen, maar er komt een tijd dat ze daar baat in zien.

Ten slotte: let op Chris Murphy, Democratisch senator van Connecticut. Ik beschreef hem al eerder als presidentieel materiaal. Hij is zich aan het profileren. De NYT heeft er vandaag een aardig artikel over. De bottomline van dit alles: geduld. Niet omdat we niet kritisch en opstandig zouden moeten zijn, maar omdat we dat moeten doen op een moment dat het effect kan hebben.