Lodewijk Asscher hield gisteren de Den Uyl lezing. Hij was indrukwekkend. Niet alleen sprak hij uit het hoofd, een minuut of vijftig, hij slaagde er ook in de PvdA anno 2020 te plaatsen in de context van de sociaal democratie.

De noodzaak van ideologie is een onderwerp waar ik vaker over heb geschreven, en evenzo wenste ik al jaren geleden een terugkeer naar Den Uyls slogan ‘spreiding van macht, kennis en inkomen’. Asscher deed dat ook. Hij verwees naar Koks afschudden van ideologische veren door te stellen dat je ideologische veren nodig hebt om te kunnen vliegen.

Mooi gevonden. Ik was het ook eens met zijn pleidooi voor winstdeling voor alle werknemers (ik zou verder gaan en ook bonusregelingen voor iedereen laten gelden, klik hier voor een pdf artikel uit 2010!) Ook met zijn werk voor iedereen grijpt Asscher terug op de oude PvdA slogan ‘werk, werk, werk’. Werkloosheid naar nul is een wat al te gemakkelijke kreet maar het streven is prima.

En een verzorgingsstaat die mensen helpt als het nodig is en niet pas nadat ze alle middelen hebben uitgeput (zelfredzaamheid is een excuus voor niets doen). Helaas ging Asscher niet in op de solidariteit met mensen buiten onze samenleving. Wat te doen met het ideaal dat iedereen recht heeft om te streven naar een beter leven en dus ook mag proberen naar Nederland te komen? Je hoeft die mensen niet meteen te helpen om ze het recht en de kans te geven. Enfin, dat is een ander verhaal.

Zonder te pleiten voor hogere inkomstenbelasting (dat had hij wel mogen doen) verwees hij naar de verlaging van de hoogste schijf sinds de neoliberale opstand van de rijken in de jaren tachtig.

Ik was niet altijd gecharmeerd van Asscher. Rutte II was een rampzalig bezuinigingsproject en de manier waarop hij indertijd Samsom torpedeerde kon me niet bekoren. De ideeën van de PvdA (mijn partij) over hoe om te gaan met immigranten en economische zoekers werden door Asscher op een verkeerd spoor gezet met zijn tien punten plan. Een deel daarvan is verdwenen, gelukkig, een ander deel opzij gezet omdat het teveel onaangename discussie oplevert.

Maar ideologie terug, veren aan, vliegen maar. Ik denk dat het een goede start is van de campagne van 2021. Of de Den Uyl lezing daarvoor bedoeld was, is een vraag die ik hier zal laten rusten.