Birthers zijn Amerikanen die geloven dat president Obama niet in Hawaii geboren is maar in Kenia, of ergens anders, en dus geen Amerikaan is en dus geen president mag zijn. Ze geloven dat er sprake is van een grootscheepse, monumentale samenzwering als ze bewijzen van het tegendeel krijgen gepresenteerd.

Deze 'discussie' is vast onderdeel geworden van de aanvallen van Republikeinen, of in elk geval het meer extreme deel van die partij, op de president. Hij zou on-Amerikaans zijn, niet echt, socialist, marxist – alles wat een 'echte Amerikaan' nooit zou doen. Dus moet hij wel een niet-Amerikaan zijn. Het is samenzweringsdenken optima forma (klik hier voor een artikel over deze sterke ondertoon in de Amerikaanse samenleving).

Je zou denken dat dit soort nonsens zich beperkt tot de 'nutty fringe' van de Republikeinen. Het is immers uiterst on-Amerikaans om een president, de president van alle Amerikanen, op deze manier te behandelen. Maar nee, de meest luidruchtige kandidaten in de aanloop naar 2012 spelen er mee. Dat Michele Bachman, de Sarah Palin van Minnesota, het doet, is niet zo vreemd. Ze zegt dat het eerste wat ze zal doen als ze zich kandidaat stelt het overleggen van haar geboortebewijs is. Donald Trump, de opportunistische marketeer uit New York, deed dat al – enkel om te ontdekken dat het niet het juiste document was. In verscheidene staten hebben Republikeinse afgevaardigden wetten voorgesteld die vereisten dat je een geboortebewijs overlegt voordat je kandidaat kunt zijn.

Minder 'fringe' achtige kandidaten bezondigen zich ook aan deze onzin. Newt Gringrich, de vleesgeworden opportunist, heeft gesteld dat de Marxistische ideeën van Obama zijn gevormd onder invloed van zijn Keniase vader. Mike Huckabee, die meestal verstandiger overkomt, stelde dat 'het fundamentele anti-Amerikanisme' van de president is ontstaan 'omdat hij opgroeide in Kenia'.

De Koch broers, steenrijke financiers van alles wat de overheid wil ondermijnen en hun eigen industrieën helpt, riepen in een gerespecteerd, zij het zeer partijdig weekblad, dat Obama 'Marxistische modellen heeft geïnternaliseerd'. Zijn broer verweet Obama's vader 'de meest radicale president' ooit te hebben voortgebracht. Dat Obama's vader het gezin in Hawaii achterliet toen Obama twee was en de president tot zijn 26e nooit in Kenia was, zijn feiten die alleen maar bewijzen hoe groot de samenzwering is.

Het verhaal achter de birthers is relatief eenvoudig. Ze haten Obama en ze haten Democraten. Maar Obama's on-Amerikaansheid is ook een codewoord geworden voor iets wat normaliter onuitspreekbaar zou zijn: Obama is een Afro American. Zo leeft racisme nog volop in Amerika, nu in de vorm van licht geschifte Republikeinen die dit birther gedoe gebruiken om rassenhaat op te stoken.

Ondertussen is het een probleem geworden voor de bona fide Republikeinen. Die schamen zich niet alleen voor deze onderbuik aanvallen op de president (die overigens wel aangeven hoe hard het klimaat is geworden, mede dank zij deze zelfde Republikeinen), ze zijn ook bang dat het hen zal schaden in de campagne van 2012. Niemand heeft ooit gewonnen door het patriottisme van een gekozen en vier jaar dienende president in twijfel te trekken. Dat zit nooit lekker bij diezelfde kiezers die hem uiteindelijk vier jaar tevoren kozen én het doet afbreuk aan het gezag van het ambt. Hoewel de achterban er nog over zal blijven reppen en de Koch broertjes er alle belang bij hebben, zullen de kandidaten er geleidelijk aan het zwijgen toe doen. Het helpt uiteindelijk alleen Obama. Wat toont dat er toch zoiets is als gerechtigheid.