Met 9,2 procent van alle Amerikanen zonder werk en een groot aantal mensen die de arbeidsmarkt niet eens opzoeken, wordt werkloosheid een van de belangrijkste onderwerpen in de verkiezingsstrijd. Democraten pleiten voor meer stimulering om de vraag te herstellen zodat bedrijven meer mensen aannemen, Republikeinen denken dat belastingverlagingen de economie zullen doen groeien. De meeste economen neigen naar de Democratische visie.

Officieel eindigde de recessie in juni 2009. Maar het herstel is traag en voor wat banen betreft vrijwel afwezig. In juni 2011 was de netto banenschepping vrijwel nul. De Brooking’s Institution is een think tank die in zijn Hamilton Project de US ‘job gap’ volgt, het aantal banend at nodig is om de werkgelegenheid van voor de recessie te herstellen. Dat waren in juni 2011 12,3 miljoen arbeidsplaatsen.

De belangrijkste reden voor het zwakke herstel is gebrek aan vraag in de consumentenmarkt. Gegeven de werkloosheid, de hypothekenmarkt en in het algemeen, de onzekerheid van lage en middeninkomens, zal die vraag niet snel terugkeren. Daardoor blijven de banen ook weg waardoor de vraag weer afneemt, en zo maar door.

De ooit zo geprezen Amerikaanse arbeidsmarkt heeft structurele schade opgelopen door de financiële crisis en de daarop volgende recessie. Het aantal langdurig werklozen, ooit een exclusief Europees probleem, is sterk toegenomen. Omdat er weinig mensen worden aangenomen is de rotatie op de banenmarkt gering. De gemiddelde duur van de werkloosheid is nu veertig weken en bijna de helft van alle werklozen zijn al 27 weken zonder werk. Tot nog was het aandeel lange termijn werklozen in het totaal één van de vijf. Het probleem is waarschijnlijk groter omdat niet zoekers, mensen die het opgegeven hebben, niet worden meegeteld.

Langdurige werkloosheid leidt tot zijn eigen verlenging. Mensen verleren de vaardigheden en discipline van een baan, een bekend probleem in Europa. Omdat het vangnet voor werklozen in de VS zoveel slechter is, leveren deze nieuwe aantallen grote sociale problemen op. Al was het alleen maar omdat de werkloosheidsuitkeringen na 40 weken stoppen en daarmee de vraag van deze consumentengroep ook wegvalt. Bovendien hebben mensen die niet werken geen ziektekostenverzekering. Armoede in de VS is een stuk genadelozer dan in Europa.

Werklozen zelf zullen in de verkiezingsstrijd geen groot onderwerp zijn. Helaas, velen van hen stemmen niet. Maar hoge werkloosheid en dreigend baanverlies is wel een onderwerp, misschien wel het belangrijkste. En dan komt het aan op de vraag of de kiezers meer vertrouwen hebben in een Democratisch stimuleringsprogramma of een Republikeinse belastingverlaag programma.

Het lijkt counter intuïtief in het Amerika zoals we dat kennen, maar het is een onderwerp dat in het voordeel is van de Democraten. Mits ze het verhaal helder en eenvoudig houden en duidelijk weten te maken waar wiens belangen liggen. Het repareren van vangnetten, bestrijden van armoede en stimuleren van de economie is de crux. Die drie onderwerpen zijn in het Republikeinse woordenboek taboe.