Inmiddels zitten we in Seattle. Het daklozenprobleem dat me in San Francisco meeviel – na alle indianenverhalen – is hier gigantisch. Downtown is overspoeld met daklozen, in diverse stadia van geschiftheid. De lokale Starbucksen, en die zijn er nogal wat in de stad waar het allemaal begon, zijn redelijk coulant in het verstrekken van water. De oorspronkelijke Starbucks, waar ik in 1981 na een jaar in de VS eindelijk weer eens behoorlijke koffie dronk, vlak bij Pike Market Place, heeft echter geen stoelen, ik vermoed vanwege de daklozen. Wat ook meteen opvalt is het enorme aantal security types, meestal mannen met een buikje en op leeftijd, die de hele dag op hun telefoon zitten. Hun belangrijkste taak: de daklozen buiten houden en achtergelaten kleding, naalden en andere rommel van de drempel verwijderen.

Seattle is niet erg goed uit de coronacrisis gekomen, althans, ik denk dat dat de reden is dat er downtown wel heel veel leegstand is. Winkels, kantoren, cafés: allemaal leeg en een bord for lease. Het heeft te maken met thuiswerken. Hele kantoren zijn verdwenen en de bijbehorende lunchrestaurants ook.

De stad is ook veranderd. Ik was hier voor het laatst een jaar of vijftien geleden, schat ik. Pike Place Market, ooit beroemd vanwege de vele viswinkels en kleine lokale winkeltjes (zoals die koffietent Starbucks), is nu je reinste tourist trap. U heeft misschien ooit gezien dat ze er forse zalmen naar elkaar gooien. Nu doen ze het op de klok, omringd door toeristen. Het is natuurlijk geen verrassende ontwikkeling en er zitten nog kleine winkeltjes die de moeite waard zijn maar het is wel heel erg snelle hap en toeristenprullaria.

Echt verrast was ik door Pioneer Square. Dat was toen ik hier voor het eerst kwam, in 1981, was dit zo ’n beetje het centrum van cafés en restaurants. Misschien bedriegt mijn geheugen me (ik moet een google check doen, zo gaat dat nu) maar de indrukwekkende boekwinkel Elliot Bay Books was het kloppend hart van de square. Nu klopt er weinig meer. De boekwinkel is verhuisd naar Capitol Hill, nu een van de leukere wijken (sinds 2010 zegt hun site, mijn geheugen bedriegt me niet). In die tijd was het concept van een boekwinkel met een café nog nieuw, ik was onder de indruk.

Dat gold ook voor andere aspecten van Seattle, zoals de outdoors winkel REI, een coop waar je alles kunt kopen voor welke outdoors activiteit dan ook. Indertijd kocht ik er mijn spullen om in Olympic National Park, aan de andere kant van de Pudget Sound, rond te trekken – het enige regenwoud op het noordelijk halfrond. Outdoors is nu gewoon draagmode geworden en de coop waarvan ik dus al 40 jaar lid ben, is van aard veranderd. And so it goes.

De regio Seattle is sinds de komst van Microsoft, begin jaren tachtig, geëxplodeerd. Boeiing was in die tijd de grootste industrie, maar het hoofdkantoor is een decennium of zo geleden naar Chicago verhuisd – niet zo slim, gegeven de ontwikkeling van Chicago, en ik geloof dat ze al weer weg willen. De omgeving van de Pudget Sound is dichtgeslibt. Oude vrienden wonen sinds jaar en dag op Vashon Island, een ferry ride vanuit downtown en meer landelijk dan de stad. Ze komen niet zo vaak in de stad.

Seattle blijft een uitzonderlijk aangename stad, maar wel heel anders dan 1981 toen ik de stad zag als een aangenamer San Francisco. Lokaal bier was hier altijd al een trend, nu uitgewaaierd over de hele VS. Vreemd te bedenken dat drinkbaar Amerikaanse bier en behoorlijke koffie hier hun oorsprong vonden. Het verhaal is altijd dat dat is wat je doet als het altijd regent en nogal donker is. Maar dat is een mythe, zoals ik nu ook weer ervaar. Zoals bewoners altijd blijven zeggen: dat vertellen we aan de rest van de wereld, zodat ze niet te vaak hierheen komen.

Het Seattle Art Museum, waar ik vandaag rondhing, heeft een buitengewone collectie moderne kunst. Ze hebben ook veel moeite gedaan om African American kunst te verzamelen en zijn daarin beter geslaagd dan veel andere musea die dat ook nodig vonden. De bibliotheek, architectonisch interessant, is geweldig.

De natuur om de stad blijft natuurlijk ongeëvenaard. Mount Rainier is uniek, een vrijstaande berg. Je kunt er omheen wandelen, zoals ik ooit deed, of het hogerop zoeken, zoals ik op mijn eerste reis deed. Ik had het geluk dat ik bij een ranger in zijn hut kon overnachten.

De Pacific Northwest, en daarin neem ik ook Portland, Oregon, en Vancouver en Vancouver Island mee, is een stuk drukker geworden. De Canadese Rockies, het te weinig bekende Cascades National Park en natuurlijk Olympic maken de stad een geweldige uitvalsbasis. Ik moet zeggen dat de combinatie van daklozen en dichte winkels niet plezierig aanvoelt. Je vraagt je af waarom ze in San Francisco er wel in slagen het probleem aan te pakken. Ik hoorde daar dat de eerste stap het bieden van onderdak is – logisch, maar een flink aantal gestoorde lieden zal dat niet helpen. We hoorden dat het probleem er niet is opgelost maar enkel gelocaliseerd door de daklozen naar een bepaald punt te drijven. Maar blijkbaar doen ze iets, dat lijkt hier in Seattle nog niet het geval.

Tijd voor een lokaal biertje en een van de vele toprestaurants.

Vanuit San Francisco bezochten we een oude vriend in Arcata, een stadje naast Eureka, de grootste stad aan de kust van Noord Californië. Toen ik mijn vriend ontmoette in 1981, liftend aan Route One, woonde Gordon nog in de heuvels boven Garberville, omringd door mariuhana plantages. De rijke marihuana boeren – het was toen nog illegaal – bouwden geleidelijk aan huizen op hun stukken grond, lokaal bekend als plywood castles, omdat ze gemaakt waren van plywood, geperst hout. Gordon was een ander soort hippie, een schrijver van bestsellers over sensuele massage. Ik bleef een tijdje hangen in die heuvels.

Onderweg naar Arcata, waar Gordon nu woont, stopten we in Garberville, een dorp dat indertijd leefde van de illegale plantages. Inmiddels mag alles op cannabis gebied en is het een gewone landbouwindustrie geworden, gedomineerd door de best georganiseerde boeren niet de durfals van toen (die overigens nogal agressief waren). Het heeft Garberville geen goed gedaan. Het restaurant is gesloten, winkels zijn dichtgetimmerd. Enkel een motel dat niet lang geleden werd gebouwd valt uit de toon. Deze streek moet het nu hebben van Redwood toerisme. Wat veel mensen niet weten is dat niet alleen Redwoods National Park maar ook Humboldt County State Park fantastische bossen redwoods heeft (groves).

Arcata ligt naast Eureka, een stad die in de tijd van de goudkoorts zijn beste jaren beleefde – waarvan de Victoriaanse huizen getuigen. Arcata ligt ernaast, landelijk, dorps haast als er niet veel oude hippies zoals Gordon woonden. De Humboldt University wordt uitgebreid tot een onderdeel van het California University System, de verwachting is dat het het stadje behoorlijk wat nieuw leven zal geven. We lopen in de duinen aan de Pacific, door de mash lands rondom Eureka, vol met vogels. De uitbreiding ervan tot een filtergebied kwam tot stand door initiatieven van de specialisten aan de universiteit hier, met tegenstand van iedereen die geen verandering wilde.

Het centrum van Arcata is een throwback naar oude tijden. Een vierkant plein, gras in het midden (in het zuiden staat daar vaak het courthouses), winkels, cafés en restaurants eromheen. Het lokale concertgebouw biedt een concert van een Jenny Scheinman, een lokale violiste die met haar kwartet fiddelende jazz speelt. Het zaaltje is uitverkocht, de sfeer geweldig, de conversatie over cannabisfarms. 

Een lokale gemeenschap die de culturele elite vertegenwoordigt, botst regelmatig met de rednecks in de omgeving. Noord Californië kent een onderstroom van Amerikanen die zich van de staat willen afscheiden en een eigen staat willen, de staat Jefferson. Inderdaad is Californië zo groot dat het zuiden, de omgeving van Los Angeles die ik goed ken, en dan Francisco, niets gemeen lijken te hebben met dit noorden. Waarom zouden ze niet hun eigen staat kunnen hebben, en twee senatoren die de rednecks vertegenwoordigen (nu heeft de staat twee senatoren voor 37 miljoen inwoners).

Mijn vriend Gordon heeft een garage vol met boeken – hij schreef er nogal wat. Zijn business is het verzorgen van de orders die via Amazon binnenkomen. Dat is voor schrijvers een gestage, zij het kleine, bron van inkomsten. Natuurlijk is Amazon de club die er het meest aan overhoudt, voor het minste werk, maar zie ze anders maar eens te verkopen.

De meeste van onze vrienden hier zijn Democraten, van het progressieve soort. We zagen met genoegen hoe Trump vorige week een half lege zaal van CPAC toesprak, geven allemaal af op de leugenmachine van Fox News en zijn maar half overtuigd van een beschaafde toekomst van dit land. Ik krijg vaak vragen over Oekraïne en de zorg over een derde wereldoorlog lijkt hier groter dan ik in Europa ervaar (ook sophisticated Amerikanen hebben een beperkt beeld van de wereld). Ik weet niet of ze heb gerustgesteld.

Nog steeds een van de mooiste steden ter wereld – en de dim sum is wereldklasse.

Ik zit twee weken in de VS en zal alleen posten als er serieuze actualiteit is. Inmiddels kan ik u verzekeren dat de chaos en de daklozenproblemen in San Francisco enorm overdreven zijn, met dank aan de leugenaars van Fox News. Niet dat er geen problemen zijn, maar vergeleken met de pre corona ziet het er lang niet zo hopeloos uit. En SF blijft een geweldige stad. Mijn progressieve vriendin hier is een groot fan van Joe Biden, althans, ze vindt dat hij zonder meer voor herverkiezing moet gaan. Ik toets graag mijn eigenwijze opinies aan de hare.

In de tussentijd wijs ik u graag op een nieuwe biografie van George Kennan, de man die de containment strategie in de Koude Oorlog formuleerde en met zijn lange telegram en een artikel in Foreign Affairs de Amerikaanse politiek militariseerde. Dat was niet zijn bedoeling maar de hard liners gingen ermee aan de haal, en de rest is history. Kennan was een briljante, neurotische man met een wankele gezondheid (hij werd niettemin 102), een Russofiel met een afkeer van de rommelige democratie in Amerika, een achttiende eeuws type in de verkeerde tijd, een reactionair met afzichtelijke opinies over ras, etniciteit en joden. Fascinerend dat deze man mede verantwoordelijk is voor vijftig jaar (en langer) beleid in de twintigste eeuw. Of is dat zo formuleren een biografie valstrik: de hoofdpersoon verantwoordelijk maken voor ontwikkelingen die toch al gaande waren?

Lees mijn bespreking van deze nieuwe biografie van Kennan – lang en soms wat teveel dagboekfragmenten – in het biografieportaal.

Onderweg hier lees ik het geweldige boek van Louis Menand, The Free World. Art and Thought in the Cold War, een analyse van de manier waarop de naoorlogse confrontatie tussen de VS en de Sovjet Unie uit de hand liep door niet uit de hand te lopen. Had het anders kunnen lopen? Kennan dacht van wel (al verzette zijn conservatieve instelling zich tegen de revisionistische historici van de jaren zestig en zeventig). Menand geeft voldoende voer om inderdaad tot die conclusie te komen. Zeer aanbevolen, dit boek.