Het is moeilijk om nog opgewonden te raken van de officiële aanklacht tegen de criminele Donald Trump. Genoeg van die man. Maar ja, dat is precies de reden dat zoveel columnisten zich er wel druk over maken. Geven we hem geen platform, leidt het niet tot meer steun voor de psycho in de Republikeinse voorverkiezingen? Is de zaak wel hard genoeg? Kunnen we niet beter wachten op de andere aanklachten? Is het überhaupt wel goed om een oud president voor de rechter te brengen?

Om met het laatste te beginnen: waarom niet? Een crimineel is een crimineel, een aanklacht is een aanklacht, laat het recht maar beslissen. Als ik president Gerald Fords gratieverlening aan Richard Nixon, najaar 1974 nadat Nixon was afgetreden wegens Watergate (en ander crimineel optreden), kan rechtvaardigen dan is het omdat een proces Amerika nog jaren in de ban van Watergate zou houden en ook een uiteindelijke veroordeling niets zou veranderen aan het beeld dat we toch al hadden van Nixon. Het was een vorm van bescherming van Amerika tegen wat tot dan toe de meest criminele president was geweest. Het was onrechtvaardig want een aantal van Nixons trawanten ging wel het gevang in. Nixon kon de staatsman uithangen (net als zijn maatje in moorddadig beleid, Henry Kissinger, maar dat terzijde).

Voor Trump gaat deze redenering niet op. De man kan het toneel maar niet verlaten en zijn partij kan hem maar niet loslaten, hoe crimineel zijn gedrag ook mag zijn. Maar ja, dat is een Republikeins probleem, laat ze dat zelf maar oplossen – ze hebben al een aantal kansen gemist, ze willen het zo.

Maakt dat het politiek om Trump te vervolgen voor zijn pornoqueen afbetaling? Nee, het maakt het juist politiek om hem níet te vervolgen. Het is goed dat het zogenaamde precedent dat presidenten niet vervolgd zouden mogen worden overboord wordt gezet. 

Het Ford-argument dat het een corrupte praktijk door de president eindeloos in het voetlicht houdt, is niet relevant aangezien dat precies is wat de psycho wil. Hoe meer voetlicht, hoe beter. Als Trump daadwerkelijk was geimpeached in februari 2021 dan had ik er anders tegenaan gekeken. Dan was de man nooit meer ergens voor verkiesbaar en zou een vervolging geen doel dienen . Dan had ik hem graag gratie verleend, zodat hij mokkend in zijn paleis in Florida racisten en antisemieten zou kunnen ontvangen. Hoewel de pogingen om de verkiezingsuitslag te manipuleren, in Georgia en op federaal niveau wat mij betreft wel tot processen hadden moeten leiden, ook in dat geval omdat voor eens en voor altijd dat gedrag moet worden veroordeeld (iets wat de Republikeinen niet hebben gedaan, dan moet de rechter het maar doen).

Sterker, ik denk dat de aanklagers in beide laatste zaken zich gesteund kunnen voelen door deze aanklacht. En dat ze het moeilijker hadden gehad als New York niet het voortouw had genomen. Nu is het taboe (een terechte term) op presidentiële vervolging al doorbroken. Dat maakt het voor hen gemakkelijker. Hoe meer aanklachten, hoe duidelijker het is dat de Amerikaanse rechtsstaat deze crimineel niet kan laten gaan.

Leidt vervolging tot meer steun voor Trump? Nou, alleen in het kamp van de achterban in de Republikeinse voorverkiezingen. Niet iets om ons zorgen over te maken. Trump gekken blijven Trump gekken, vervolging of niet. Dat de Republikeinse politici zowel in DC als in de staten voorzichtig afstand nemen van de slechtste president aller tijden, zich wel bewust van de onmogelijkheid dat hij nog ooit wordt gekozen, is meerzeggend dan dat de Trumpies zich nog een keer willen laten bedonderen. Er is geen steun voor Trump onder weldenkende Amerikanen en dat verandert niet door de aanklacht.

Is de zaak wel hard genoeg? Ik weet het niet, Amerikaanse juridische procedures en regels zijn ondoorgrondelijk. Een Grand Jury heeft er naar gekeken en erover beslist en zoals alle kijkers van Law and Order weten kijkt een aanklager heel goed naar de haalbaarheid van een zaak. Dat zal hij nu ook gedaan hebben.

Gaat Trumps consigliere Michael Cohen, die voor deze zaak al in het gevang heeft gezeten, getuigen tegen zijn vroegere baas? Je mag het aannemen. Trump heeft nooit bekend gestaan voor zijn loyaliteit, integendeel, iedereen weet dat hij alleen aan zichzelf denkt. Cohen heeft niets te verliezen – ook weinig te winnen trouwens.

Ik denk dat deze zaak nog een bijkomend leuk effect heeft, waarvan je de afgelopen weken al iets hoorde opborrelen. Die evangelische christelijke kiezers, die bereid waren alle persoonlijke falen van Trump over het hoofd te zien (let wel, niet te excuseren of na bekentenis vergiffenis te schenken) om zichzelf wijs te maken dat hij een door god gezonden type was dat hun agenda zou verwezenlijken, die christelijke lui lijken nu toch af te haken. Hoe meer ze met pornosterren om de oren geslagen worden, hoe liever ik het heb.

De christelijke opportunisten zien liever een echte christelijke politicus als Mike Pence. Hoe het ook zij, deze zaak, met al zijn vuige kantjes kon wel eens een leuk effect hebben – niet voor wat betreft de afkoopsom maar de oorspronkelijke daad (volgens Stormy een van de meest vergeetbare nachten in haar leven) die deze christelijke zeloten nu weer eens ingepeperd krijgen. Ze waren er snel bij om ‘grab them by the pussy’ te vergeten, dit gaat moeilijker worden. Een bijkomend genoegen is dat Trump nu eindelijk eens een prijs betaald voor zijn schandelijk gedrag tegenover vrouwen.

Kortom, het is mooi dat het juridische jachtseizoen op Amerika’s supercrimineel nu daadwerkelijk is geopend.  Het is dan wel weer amusant te zien hoe de psycho door vorige week al zijn kruit te verschieten met de aankondiging van zijn arrestatie en de oproep tot geweld, nu verrast werd. Slim ook van de aanklager om het op vrijdag te doen, weliswaar een weekend met politieke ouwehoershows maar ook dagen dat mensen met iets anders bezig zijn. In zekere zin werd Trump verslagen met zijn eigen spel van aandacht zoeken.

De Telegraaf, altijd met de thermometer in de wakkere Nederlander, haast zich om zich te scharen in de kont van de BBB . Lang gewacht, te druk met in opdracht van de VVD aanvallen van D66 en het beschimpen van intelligente vrouwen, haast de krant zich nu naar de kant van de boze burgers, lezers van hun blaadje.

Vandaar de penetrerende analyse die beide agenda’s combineert – laat dat maar aan de actiekrant over: Waar komt de linkse BBB-afkeer vandaan? Rijk-linkse kringen vast in bubbel, meldt Wierd Duk, de rijk rechtse demagogisch columnist.

Helder, nu begrijpen we het tenminste.

Het was deze maand twintig jaar geleden dat kleine Bush zijn desastreuze oorlog in Irak begon. Veel terugblikken, veel kijken hoe Irak er nu bijstond (niet erg goed, maar ja, niemand kan weten hoe het erbij had gestaan als de neocons in hun hok waren gehouden). Kleine Bush zelf, geen grote geest en dus ook niet in staat om zichzelf in historische context te zien, had er geen spijt van. Degenen die hem toen steunden, staan klaar om de economische oorlog tegen Iran te militariseren.

Ik wil hier niet ingaan op de omstandigheden die in 2003 tot die onzalige oorlog leidden. En evenmin hoeveel schade hij toebracht in het land zelf. Nee, ik wordt getriggerd door een opiniestuk in The New York Times. Daarin stelt de conservatieve columnist Ross Douthat zich de vraag: was Irak een grotere ramp voor Amerika dan Vietnam? Het feit dat hij de vraag stelt – niet iedereen zou daar meteen van wakker liggen – geeft al aan dat zijn antwoord in de richting Irak gaat. Douthat was oorspronkelijk een fan van de oorlog. Zijn aanvankelijke steun vervloog toen duidelijk wordt hoe onzinnig de oorlog was. Maar in plaats van een goed te doormarcheren waarom hij zo dom was om die oorlog aanvankelijk te steunen, zet hij die vergelijking met Vietnam op.

Aanvankelijk dacht Douthat dat de oorlog in Vietnam, met 12 keer zoveel Amerikaanse doden dan Operation Iraqi Freedom (je tenen krommen opnieuw bij de naam die de gewetenloze haviken aan die operatie gaven), als ernstiger moest gelden. De VS verloor Vietnam, dat zich inmiddels heeft ontwikkeld tot een welvarend land, geleid door een gerontocratisch autoritair regime. In Irak leidde Amerikaanse interventie tot een corrupt regime en een dagelijks leven dat misschien minder terreur kent maar ook geen geloofwaardig pad naar economisch of sociaal welzijn.

Vietnam bracht een binnenlandse Amerikaanse desintegratie met zich mee (die het huidige uiteenvallen van de VS misschien in perspectief plaatst), die moeilijk is te vergelijken met wat er tijdens en na de oorlog in Irak gebeurde. Douthat claimt nu dat die binnenlandse onrust tijdens en na Vietnam meer een koorts was, terwijl het effect van de Irak oorlog meer lijkt op een vernietigende of steeds terugkerende ziekte. Hij zegt dat de oorlog in een aantal sociale crises doorwerkte, zoals de opioid epidemie, crises die in de loop van de tijd meer zichtbaar en destructief werden (opmerkelijk genoeg noemt hij de bankencrisis en de ondermijning van vertrouwen in 2008 helemaal niet).

De invloed op de politiek, zegt hij, was dat het die ontvankelijker maakte voor links radicalisme en rechtse demagogie, en bijdroeg aan een stemming van pessimisme en teleurstelling. Ik weet niet waar Douthat het linkse radicalisme vandaan haalt, maar ik heb moeite dat te zien. Obama, Clinton en Biden hadden en hebben geen radicale agenda’s. Hij claimt dat omdat havikachtig mid-links (ik neem aan dat hij bedoelt dat mensen als Hillary Clinton en andere meebewegers uiteindelijk uit politiek opportunisme voor Irak stemden) door de oorlog zijn kracht verloor, niemand een sterke centralistische fractie binnen progressief denken (liberalism) heeft kunnen vormen, ‘met het resultaat dat liberale instituties sinds 2004 steeds meer naar links zijn getrokken’. Ik vind hem sterker waar hij concludeert dat doordat de oorlog neoconservatisme en het Republikeinse establishment in het algemeen in diskrediet bracht, ‘niemand een tegenwicht heeft kunnen vormen tegen rechts populisme’, waardoor de GOP onregeerbaar en niet in staat tot regeren is geworden.

Maar de echte kosten van de oorlog zijn te vinden in zijn gevolgen voor de Amerikaanse positie in de wereld, zegt Douthat. Hij is malicieus in zijn afschuiven van de oorlog in Afghanistan op de Democraten, die, zegt hij, veel te lang daar vast bleven zitten omdat ze een ‘good war’ wilden als tegenhanger voor Irak. Daardoor (blijkbaar is de Amerikaanse geest niet in staat meerdere dingen tegelijk te doen) kon Amerika niet omgaan met de revival van Russische macht en de opkomst van China als supermacht. Wat een onzin. Hier is sprake van een opinieschrijverstruc om een soort moral equivalence te bewerkstelligen.

Door de afgang in Afghanistan te koppelen aan Oekraïne en daar een lange keten van gebeurtenissen sinds Irak van te maken, masseert Douthat de feiten in zijn richting. Daarentegen heeft hij ontegenzeggelijk gelijk als hij vaststelt dat de oorlog in Irak Amerika minder betrouwbaar deed schijnen, maar vooral ‘roekeloos en revisionistisch, in plaats van stabiel en betrouwbaar’.

Dan komt de aap uit de mouw: Douthat komt met een lofzang op Reagan en diens vermeende rol in de val van de Sovjet Unie en Amerika als leider van de wereld. Hij concludeert, grote stappen snel thuis, dat Amerika beter in staat was Vietnam te absorberen dan Irak, als je het verloop van twintig jaar na die oorlog bekijkt (wat sowie so een stretch is, de oorlog in Vietnam was pas in 1975 afgelopen nadat de Kissinger/Nixon moordmachine nog zeven jaar had doorgedraaid). Een alinea verder komen de heilige conservatieve afgoden opdraven: Reagan, Thatcher en Johannes Paulus II.

Misschien zien we nu niet dat Amerika weer terug gaat komen, zoals toen, suggereert hij, maar zelf is hij pessimistisch. Misschien komt Amerika ook nu weer terug van zijn wankele pad. Maar hij ziet geen helden zoals zijn afgoden van toen. De conclusie is dat hij ervan overtuigd is dat een enkele keuze twintig jaar geleden ‘ons empire nog steeds op een pad richting ondergang’ houdt. Hij vindt die gedachte moeilijk te verdragen. Tja.

Interessant voer om over na te denken, zoals het hoort bij columnisten – met aftrek van de retorische trucs. Maar zoals Douthat, katholiek en traditionele conservatief, vaste leverancier van rechts op de opiniepagina van The New York Times, wel vaker doet als hij wil provoceren, hij maakt er zich te gemakkelijk vanaf.

Om te beginnen de vraagstelling. Waarom zou je de gevolgen van Vietnam en Irak überhaupt vergelijken? Beide oorlogen zijn te anders in hun voorgeschiedenis en feitelijk verloop om daar veel zinnigs van te maken. Een koloniale oorlog die door de VS in zijn oogkleppen-op anticommunistische waanzin werd gezien als een ultieme strijd om de wereldheerschappij. Volgens de ideologen van de Koude Oorlog noodzakelijk, opgedrongen. Kun je die vergelijken met een gekozen oorlog, beïnvloed door ideologen van het imperium en hun corrupte vrienden die hen gebruikten om de macht in Irak terug te krijgen, met als doelstelling enkel een lokale dictator omver te werpen?

Het komt mij allemaal voor als weinig zinnig en nauwelijks te vergelijken. Terwijl Amerika in Vietnam ten onder ging, sloot Nixon deals met de Sovjet Unie, verdeelde en heerste over de relatie tussen China en de Sovjets, en werkte er hard aan de Amerikaanse binnenlands politiek te compromitteren, racisme aan te jagen en het presidentschap en het vertrouwen in de politieke elite fataal te ondermijnen. De heilige Reagan krijgt bij mij steeds minder krediet naarmate ik hem langer bestudeer – en ik was er al bij toen hij president werd, eerst als student, later als correspondent.

Zeker, het is goed om de politieke en sociale onrust van de jaren zestig en vooral die van begin jaren zeventig (vaak onderschat, zie mijn bespreking van het boek over de ontvoering van Patti Hearst), in het achterhoofd te houden bij het inschatten van de mate van polarisatie en partijdigheid in de huidige tijd. Chicago 1968, de intense slechtheid van Richard Nixon, de trashing van McGovern als een idiote radicaal (net zomin als de huidige Democraten zo radicaal zijn, check Joe Biden), de binnenlandse moorden, de onrust in de binnensteden: het voelde in die tijd minstens zo onrustig als nu.

Ik heb die vergelijking helemaal niet nodig om vast te stellen dat het er met Amerika anno 2023 belabberd voorstaat, wat Douthat trouwens ook vindt. Een partij en een politieke elite die elke vorm van politiek moed heeft ingeruild voor dom opportunisme en bereid is door de hoepels te springen van de grootste demagoog en slechtste president die Amerika ooit heeft gehad, wat vertelt dat ons, wat vertelt het de wereld? En hoe zijn we daar terecht gekomen?

Ik zal de eerste zijn om in te stemmen met kritiek op het in alle opzichten desastreuze president van kleine Bush, te beginnen met zijn 537 stemmen in Florida. Maar met al zijn feilen, hij was wel een product van de decennia ervoor. De waarheid is, denk ik, dat Amerika al sinds de jaren zestig in glijvlucht omlaag is, met enkele bumps omhoog, die de illusie gaven dat het niet richting omlaag ging. Ik blijf bij mijn stelling dat samenlevingen die uiteenvallen of uiteengevallen zijn, niet in staat zijn om de wereld leiding te geven. Zo gezien heeft het autoritaire regime van Xi meer kans om een coherent en door zijn bevolking en economie gesteund assertief beleid te voeren dan de VS die van Trump-obsessie naar Trump-obsessie struikelt en onderwijl een kwart van de bevolking achterlaat in armoede en wanhoop.

Wat Douthat en veel anderen niet onderkennen is dat de Amerikaanse gloriejaren, such as they were, een uitzondering waren (en ook lang niet zo glorieus als ze denken). De werkelijkheid is dat Amerika ploetert, dat het ongelooflijk moeilijk is om samenlevingen bij elkaar te houden en dynamiek te geven en dat democratie de beste maar ook de meest kwetsbare manier is om dat te doen. Het Amerikaanse imperium is niet meer, als het er al ooit was. Ik geloof niet dat de oorlog in Irak dat heeft veroorzaakt. Als die oorlog iets was, dan was het een symptoom van een ontworteld en zwalkend imperium. En dat is het nog steeds.

Ik weet niet of je tegenwoordig nog white trash mag zeggen. What the hell, het zit tegenwoordig in het Amerikaanse Congres. Niet alleen de in extravagante witte bonjas gehulde Marjorie Taylor Greene, die zich verpoost met het roepen van scheldwoorden naar presidenten en het promoten van samenzweringsonzin, en daarvoor beloond wordt door met een leiderschapspositie Kevin McCarthy, gewoon trash uit Bakersfield. Matt Gaetz, roeptoeter uit Florida.

Maar bazin boven bazin: grandma Lauren Boebert. Krap 36 jaar oud maakte deze liefhebber van wapens bekend dat ze grootmoeder zou worden. Jazeker, zelf moeder geworden op haar achttiende heeft haar 17-jarige zoon nu een 17-jarig meisje bezwangerd. We zijn godgelovig en zo, en dus doen we om te beginnen al niet aan seksuele voorlichting of de verstrekking van voorbehoedsmiddelen aan tot het domme geneigde tieners. Conservatief, christelijk, moralistisch, ‘family values’: het speelt allemaal door je hoofd als je deze hypocriete bende aanhoort.

We zijn godgelovig en dus ‘kiezen we voor leven’, verklaarde Boebert, die had laten nakijken of de zwangerschapscijfers in stedelijke gebieden even hoog waren als in landelijke gebieden (dat waren ze) maar die trots meldde dat de abortuscijfers in de landelijke gebieden veel lager waren. Over de beschikbaarheid van zulke diensten zullen we het maar niet hebben. Geen wonder dat het platteland leegloopt. Ik kreeg een onaangename Aha Erlebnis. De zoon van Sarah Palin, die verscheen in mijn geheugenbalk, ook tienerzwangerschappen, tienerkinderen met kinderen en twintigers met echtscheidingen. 

Kiezen voor leven. Denkt u daar eens over na. Een tiener meisje zit straks opgescheept met een kind (Boebert kan het nakijken, op het platteland nemen de jongetjes weinig zorgtaken op zich) en kan iedere opleiding of studie wel kan vergeten – al moet je het tienermoeder Boebert nageven dat ze het tot afgevaardigde van de Republikeinse Partij heeft geschopt, waar ze kan moraliseren over de keuzes die mensen maken.

Straks zit daar een tienerjongen met een meisje met kind waar hij niet voor kan zorgen want geen inkomen, geen opleiding, mogelijk sowieso geen verstand, ook dat is erfelijk en grandma biedt weinig perspectief.

En het ergste van alles, een kind dat niet gewenst is, dat daar zijn of haar hele leven de sporen van zal blijven dragen, met als wijds perspectief om vierde generatie kindermoeder of domme bezwangeraar te worden. Ook deze week zag ik een artikel over een meisje in Texas die net te laat was om haar staat nog abortus te ondergaan, want nu na zes weken zwangerschap verboden door de moraalpolitie in Austin. Heeft nu een tweeling en geen toekomst. Ook deze week een artikel over een predikant in een megakerk die zich had vergrepen aan een van zijn vrouwelijke leden. Hij mocht weer terugkomen, want gezondigd en vergeven.

Dat laatste is voor deze meelijwekkende tieners en hun kind geen optie. Het echte leven vergeeft niet. Palin en Boebert: heldinnen van dom rechts. 

Trumps waarschuwing dat hij dinsdag voorgeleid zou worden in New York is de aanleiding geworden voor opnieuw een mediastorm. Het is deprimerend te zien hoe een berichtje van de psycho – zonder enige grond – het Amerikaanse politieke debat in een houdgreep neemt en iedereen dwingt zijn of haar licht te laten schijnen over de zaak. Opnieuw dreigt de man met geweld door zijn radicale aanhang, daar gaat het te weinig over. Een politicus, een oud president, die dreigt met straatgeweld. Nooit eerder vertoond, nou ja, op 6 januari.

Een politiek gedreven proces? Nonsens. Het enige goede antwoord is natuurlijk dat in Amerika niemand boven de wet staat, ook niet een oud president met een geschiedenis van problematisch ondernemen en de aanstichter van het grofste geweld tegen het Amerikaanse politieke systeem sinds de Burgeroorlog. Laat maar komen, zou ik zeggen, als de aanklacht in deze zaak (een prostituee afbetalen via bedrijfsfondsen die dan weer niet als campagnefondsen zouden gelden) gegrond wordt geacht, prima. Maar het is niet de meest duidelijke of meest afschuwelijke van de inmiddels vele zaken tegen deze crimineel. Ik zie meer heil in vervolging in Georgia voor bedreiging van verkiezingsofficials of voor de diefstal van overheidsdocumenten. 

Intussen vind ik het prima dat Republikeinen zich in alle bochten moeten wringen om de man van wie ze maar geen afscheid konden nemen nu de macht over de partij te zien consolideren. Had je maar voor impeachment moeten stemmen, lafaards.

Het zou een ‘dreiging’ zijn dat Trump zijn greep op het electoraat versterkt als de vervolging in New York serieus wordt. Prima, heerlijk zelfs. Laat Trump maar wild tekeer gaan. Opper kontkusser Kevin McCarthy spreekt zich niet uit maar waarschuwt dat de democratie in Amerika bedreigd wordt, opper foute beslissingen nemer Mitch McConnell ligt bij te komen van een hersenschudding. Truus Marjorie Greene had de woke opdracht nog niet gelezen en riep om deze communisten aan te pakken.

Het land siddert, het land beeft. De Republikeinen scheuren zichzelf aan stukken. Love it!

Zoals u weet, heeft het mijn voorkeur dat Trump de kandidaat is in 2024. Winnen kan hij niet en elke andere Republikein is beter gepositioneerd. Gelukkig blijven die psycho’s van Trump thuis als hij niet op het ticket staat, dus ook alternatieven hebben een Trump probleem. Leuk is dat. Met hem blijven veel Republikeinen thuis, zonder hem, idem dito.

De kiezers hebben Trump een keer naar de prullenbak verwezen, de Republikeinen hebben die boodschap niet goed begrepen. Dus moeten de kiezers het nog een keer doen. Be my guest.

Er valt nog veel te zeggen over Ron DeSantis en zijn kansen op het presidentschap. Ik heb al eerder betoogd dat hij ongetest is op nationaal niveau, een houterig type is en niet ongeschonden uit het moddergevecht met Trump zal komen – nog los van DeSantis’ ridicule standpunten over het verbieden van boeken, abortus en andere zogenoemde social issues die niet alleen immoreel en intolerant zijn, maar  landelijk ook slechts een beperkte aantrekkingskracht hebben.

Het is daarom interessant te zien hoe de hele opinie elite, althans het denkende deel daarvan, hem aanvalt over zijn Oekraïne standpunt. DeSantis verkondigde met veel bombarie tegen de opperleugenaar bij Fox, Tucker Carlson, dat hij Oekraïne niet rekent tot de belangen die de VS hoeft te behartigen. Een conflict over territorium, noemt de gouverneur het. De VS heeft er geen belang in, zorg maar dat er vrede komt, ook als de Russen een stuk Oekraïne inpikken.

Het is vooral interessant dat DeSantis daarmee dichter bij Trump staat dan bij de elite van de Republikeinse Partij die steeds meer spijt krijgt dat ze de psycho niet gedumpt hebben. Ook Trump vindt het niet nodig om zijn vriend Poetin lastig te vallen over de aanval op een onafhankelijk land.

Zelfs de Wall Street Journal roept DeSantis tot de orde. DeSantis vertegenwoordigt een mening die in de Republikeinse achterban aanwezig is – 40 % vindt dat de VS te veel steun geeft. Speaker-zonder-ruggegraat McCarthy, altijd met de vinger aan de pols van de Trumpies, heeft soortgelijke geluiden laten horen. De WSJ zou de Wall Street Journal niet zijn als ze niet tegelijkertijd Biden aanvielen. De president heeft Amerikaans ingrijpen verdedigd op basis van internationaal recht en democratie, ‘gepruttel’, volgens de krant, terwijl het enkel om Amerikaans belang zou moeten gaan. En inderdaad moet je voor internationale orde en democratie niet bij de Murdoch krant zijn. 

Maar toch, ze noemen DeSantis’ standpunt ‘zijn eerste grote fout’. Net als in andere media orakelen opinieschrijvers weer over de verziendheid van Ronald Reagan die in de jaren tachtig de Sovjet Unie bij de naam noemde, evil empire om precies te zijn. Ze hangen nog steeds de mythe aan dat het Reagan was die de Sovjet Unie op de knieën kreeg door zijn dreigende taal en defensie-uitgaven. Ik kan met die mythe leven als het hen weerhoudt van kortzichtig nationalisme en isolationisme.

Het schijnt dat DeSantis onlangs een sessie had met William Imboden, die een boek publiceerde over de heilige Reagan en de Koude Oorlog. Wat ook zij van Imbodens analyses, het lijkt erop dat DeSantis moeite heeft te denken over internationale politiek. Niet verwonderlijk voor een gouverneur van Florida die enkel rabiate opinies over Cuba hoeft te hebben. Het onderstreept echter dat DeSantis nog lang niet klaar is voor het hoofdpodium. 

De overgang van regionale kandidaten naar een landelijk strijdperk is altijd lastig voor gouverneurs. Over het geheel genomen zijn gouverneurs aantrekkelijk als kandidaten (tussen JFK en Obama werd geen enkele senator tot het hoogste ambt geroepen) omdat ze een staat hebben gerund en niet enkel een senaatskantoor. Het probleem is dat ze vaak door de mand vallen als ze gedachten moeten ontwikkelen over internationale politiek. DeSantis laat zich hier kennen, nog afgezien van de dommigheid om je door Tucker Carlson tot een dergelijke uitspraak te laten verleiden.

Het is geen uniek Republikeins probleem (de partij heeft met Pompeo en Nikki Haley wel internationaal ervaren kandidaten, zij het gelukkig kansloze). Ook Democratische alternatieven voor Joe Biden zullen problemen hebben met de grote wereld. Kamala Harris, goed gebriefd, waarschijnlijk minder dan Pete Buttiegieg (minister van Transport) of Gretchen Whitmer (gouverneur van Michigan). Ik hoop dat ze zich snel laten bijscholen.

Maar het soort van denken dat DeSantis vertegenwoordigt, is gevaarlijker. Het vindt zijn grond in traditioneel Amerikaanse isolationisme. Dat sluimert altijd onder de oppervlakte. Trump appeleerde er natuurlijk aan, het verraste me dat DeSantis ook die kant op drijft. Misschien is het een inschatting van wat politiek aanspreekt, misschien is de man gewoon onwetend en provinciaal. Maar in beide gevallen onderstreept het dat die kandidatuur van Ron DeSantis niet al bij voorbaat vastligt. 

En opnieuw blijkt een partij zonder diepte de winnaar van verkiezingen. Gegeven de resultaten in de verschillende provincies is het een nogal onsamenhangende groep kiezers die gevallen zijn voor mevrouw Van der Plas. Geen idee wat ze verder op hun programma hebben, maar het lijkt erop dat ze, zoals eerdere groepen, vooral ongenoegen weten te kanaliseren. Ik denk aan Peter R. de Vries, die op een zeker moment 25 zetels leek te kunnen halen (en omdat dat minder was dan hij had gevraagd, zich terugtrok). Ik denk aan Fortuyn, aan Verdonk, aan Wilders, aan de uilen/corpsballen van Baudet, aan boer Koekoek. Met boeren heeft het weinig te maken, eerder standaard afkeer van de machthebbers en in de rest van het land ressentiment tegen de steden. 

De PvdA kon her en der bogen op succes, meer dan Groen Links. Dat is goed voor de samenwerking want het laat zien dat ze elkaar nodig hebben. Sterker, ze hadden samen in de regering moeten zitten en het blijft knap dat ze zich niet uit elkaar hebben laten spelen. Ironisch genoeg zou dat beter geweest zijn voor Rutte (die natuurlijk al lang weg had moeten zijn) en ook voor het CDA die dan zonder moeite de oppositie had kunnen kiezen, waar ze meer te betekenen hebben dan in Den Haag. De prijs van het regeren met de PVV is hoog gebleken, althans voor het CDA, de VVD heeft geprofiteerd van de samenwerking (nadat Rutte gered werd door Pechtold ).

Als Rutte in september naar de NAVO vertrekt, krijgen we mevrouw Schippers opgedrongen. Het zou staatsrechtelijk netter zijn als dan gewoon verkiezingen voor het echte parlement gehouden zouden worden, maar het zou me niet verbazen als ze deze tournure verkiezingsloos volbrengen. Landelijk zou de VVD leeggegeten worden door klein rechts. Zouden ze zich gematigd opstellen om de middenkiezer bij zich te houden en niet te laten afdwalen naar gematigd links (want meer is die wolk niet), of zouden ze zelf ook radicaliseren en de middenkiezers juist naar links jagen? We zullen het zien, dit najaar.

For the record, mijn blog van twee jaar geleden: het domste land van de wereld.

We hebben deze film eerder gezien. Serieus grote bank voert winstgevend maar risicovol beleid, management betaalt zichzelf miljoenen salarissen en bonussen uit. Ooops, onvoorziene ontwikkelingen, te weinig geld in kas, run op de bank, belly up.

Ook het vervolg klinkt bekend. De overheid neemt alle bankschulden over. De aandeelhouders zijn weliswaar de klos, maar de Silicon Valley ondernemingen die bij de bank hun geld gestald hadden, komen er genadig vanaf. Met enige vertraging weliswaar, maar de overheid helpt opnieuw slechte banken uit de brand. 

In een scherp opinieartikel veegt senator Elizabeth Warren de vloer aan met wat er gebeurt en het voorspel daartoe. In 2018 wijzigde het Congres, zowel Democraten als Republikeinen, de regels waaraan banken waren onderworpen, met nam de stress tests. De definitie van een grote bank werd opgerekt, want de administratie van de regels die na 2008 waren ingevoerd, Dodd-Frank genaamd, zou de middengrote banken te veel administratie vergen. Een van de lobbyisten die deze regels wilden veranderen was oud afgevaardigde Barney Frank (opsteller van die regels in 2009), een Democraat met een goede reputatie, die na zijn politieke carrière zich uithuurde als lobbyist en in die hoedanigheid oud collega’s overhaalde. De Wall Street Journal, voorspelbaar als altijd, weet Biden de zondebok van dit verhaal te maken.

Inmiddels is ook een aantal andere banken in de problemen gekomen. De basisreden is de hogere rente die de FED heeft ingevoerd om de inflatie te bestrijden. Beetje vreemd dat banken die zogenaamd risico analisten in dienst hebben (die van de Silicon Valley Bank was vertrokken en nog niet vervangen) dit soort dingen niet voorzien. Er zijn artikelen waarin de vergelijking met de High Tech fuck up wordt gemaakt, die in 2000-2001, maar het lijkt er vooral op dat er te veel geld rondging en op zoek naar deals werd vastgezet – en bij de eerste tekenen teruggehaald, vandaar de cash problemen. Een van de ‘brand’-roepers is ook een bekende: Trump fan en antisociaal activist Peter Thiel, die zijn venture ondernemingen aanraadde hun geld van de bank te halen. 

De verschillen met 2008 zijn aanzienlijk. Nu worden venture capitalisten en risicovolle ondernemingen getroffen en niet burgers met een hypotheek. Er zullen ook mensen zijn die vinden dat die techies zo hun verdiende loon krijgen. Ze zaten toch al in het verdomhoekje, met ontslagen – de metaclub van Zuckerberg kondigde vandaag ook weer 10.000 opruiming aan – en herstructureringen, nog los van alle waanzin rond Elon Musk en zijn tweetparadijs.

Verschillen, jazeker, maar net als in 2008 zijn de banken de kwade geniussen. En ik kan nu al voorspellen dat, net als in 2008, het handenvol geld gaat kosten en dat de boosdoeners, dat wil zeggen, de slechte managers met hun miljoenenbonussen, de dans zullen ontspringen.

Natuurlijk ga ik morgen stemmen. Op de PvdA, of/en op Groen Links. Maar liever had ik geen verkiezingen gehad voor dat ridicule orgaan Eerste Kamer. Ik moet wel stemmen want deze pathetische onderneming dreigt mijn echte democratische stem op landelijk niveau, die voor de Tweede Kamer, ongedaan te maken of in elk geval te frustreren. 

Hoe pathetisch blijkt als je kijkt waar de grote winnaar van de vorige keer is gebleven. Het Baudet smaldeel is uiteengevallen en gaat nu vervangen worden door een even ontworteld Plas smaldeel. De uil van Minerva wordt een koe met lentesprongen. Wedden dat die Plassers ook alle kanten op waaieren? 

Ronduit weerzinwekkend is de manier waarop Rutte campagne voert en als er enige voldoening valt te halen uit de ongetwijfeld onaangename uitslag dan is het dat hij als beloning voor zijn domme campagne uiterst rechts heeft geholpen. Ik heb een hekel aan de man sinds hij in 2009 een nette coalitiemogelijkheid opblies om met Wilders te gaan regeren (met als enig voordeel dat het opportunistische CDA zijn doodvonnis tekende). Inmiddels kunnen we beschikken over een arsenaal aan dingen die een politicus met meer innerlijke overtuiging al hadden doen vertrekken.

Zie de staatsman zijn opvolger naar voren schuiven. Zie de staatsman nog lager zakken dan de Ouwehoerprogramma’s op 1, tot het niveau van ‘de mannen van VI’ zoals de wakkere krant hen beschrijft. ‘Er zijn ook veel dingen goed gegaan.’ Dingen gaan goed, autonoom, maar voor de dossiers waarin Rutte faalde, moet je hard werken. Dat deed hij. Weg met die man. 

Vliegen is onplezierig. Airlines en vliegvelden proberen u van alles wijs te maken, zoals dat uw vakantie begint op Schiphol, maar het is van het niveau Fox News leugens. Kritiek op Schiphol is alleszins gerechtvaardigd, niet in het minst die absurde wens om maar door te blijven groeien die nu de problemen oplevert.

Maar de vliegvelden in de VS maken dat Schiphol een stuk beter lijkt dan het is. Hier in Seattle hebben ze een lange rij voor security (uiteindelijk maar twintig minuten) maar wat vooral opvalt is hoe low tech, om niet te zeggen aftands alles is. Je moet je electronica nog uit je rugzak halen, schoenen uit, en dan wachten tot het tekort aan bakken tijdelijk is opgeheven. 

Het blijft verbazen wat een derde wereld infrastructuur dit land heeft. Je krijgt waar je voor betaalt en lage belastingen leveren een kreupel land op. 

In echt nieuws (nou ja …): Mike Pence heeft besloten mee te doen aan de afvalrace naar de Republikeinse nominatie. Eindelijk heeft hij afstand genomen van zijn psycho baas.  Dat maak hem een moreel gezaghebbend iemand in het gezelschap van labbekakken als Speaker Kevin McCarthy die elke dag dieper zinkt in zijn  6 januari moeras, nadat hij de Fox News leugenaars de kans heeft gegeven een idioot verhaal te vertellen over de aanval op Capitol Hill.

Overigens vertelt hij het verhaal vooral in termen van de veiligheid van hem en zijn gezin en alle anderen op Capitol Hill. Over de aanval op de grondwet, twee maanden van steeds dieper inwerkende leugens, geen woord. Trump moet verworpen worden – en had veroordeeld moeten worden – voor zijn ongrondwettelijk gedrag. Pence blijft een man zonder moraal, zonder moed, die een keer in zijn leven deed wat normaal was – niet per se een daad van grote persoonlijke moed. 

Ik vermoed dat Pence geen kans heeft. Waarom zou je voor hem kiezen als je Trump of Trump-imitator DeSantis op je stembiljet hebt? Pence heeft een vergelijkbaar probleem dat DeSantis heeft, namelijk dat hij door ruzie te maken met de psycho een deel van de Republikeinse aanhang direct kwijt is. Gaat de rest kiezen voor diens trouwe vicepresident? Ik betwijfel het.

So far, so bad. Er zijn nog geen serieuze Republikeinen in het veld. Ik denk dat John Sununu, de gouverneur van New Hampshire zich voorbereid, maar vooralsnog is hij geen kandidaat (DeSantis trouwens ook niet). Niet dat ik het erg zou vinden als Trump de nominatie wint. Hij heeft geen kans. Andere Republikeinen zouden ondanks de besmeurde reputatie van de partij, wel degelijk het Witte Huis kunnen winnen, en door de omstandigheden in 2024, ook nog eens de senaat en het huis. Een grotere ramp is nauwelijks denkbaar. Dus: Go psycho.