Tot nog toe heeft Biden voorbeeldig opgetreden als vormgever van een westerse coalitie tegen Rusland. Zijn toespraak in Polen, vooral de oproep om Poetin af te zetten, was een echter eigen doelpunt van de Amerikanen. Hoe hij het ook bedoeld heeft – en het Witte Huis moest zich uit de naad werken om de schade te beperken – het is een cadeau voor Poetin.

Zo kan het beeld dat Rusland schetst van Biden, geholpen door de helpers van Poetin, Fox News, als een oude man die regelmatig over zijn rollator struikelt en dingen zegt die doen twijfelen aan zijn geestelijke capaciteiten, weer fijntjes worden uitgedragen. En reken maar dat Fox News en de Republikeinen het evenzeer zullen uitbuiten.

Het is natuurlijk geen probleem om de Russische bevolking op te roepen te laten blijken dat het het niet eens met Poetins oorlog. Maar regime change is te beladen als terminologie om onder deze omstandigheden te gebruiken. De VS heeft dat aan zichzelf te wijten, het heeft zich in pogingen om her en der een regime af te zetten, te vaak misdragen om er nog zonder ballast over te kunnen praten.

Voor het overige was de toespraak en de boodschap luid en helder: het gaat lang duren. Wees er maar klaar voor.

Hugo de Jonge krijgt ervan langs voor zijn hulp aan de oplichter Sywert van Lienden. Ik heb geen uitgesproken mening over wat voor gevolgen dat zou moeten hebben, behalve dat ik hoop dat Van Lienden maximaal vervolgd wordt en zijn immorele winst wordt afgepakt.

Maar in de app wisseling kwam de uitspraak van de Jonge naar voren: ‘Je kunt die Sywert beter inside pissing out hebben dan outside pissing in.’ Bij Radio 1 wisten ze zojuist niet hoe precies die quote moest zijn en van wie hij is. Mark Rutte, liefhebber van de biografieën van Lyndon Johnson door Robert Caro zou hen uit de droom kunnen helpen. Laat ik het hier doen.

Lyndon Johnson was zowat de beste politicus sinds Lincoln die president werd. LBJ zorgde ervoor dat potentiële dwarsliggers in zijn regering werden opgenomen om hen de facto de mond te snoeren (Lincoln deed dat fameus met zijn Team of Rivals, de regering waarin hij de tegenstanders bij de presidentsstrijd opnam).

Johnson, geen vreemde als het om kruidige uitdrukkingen ging, legde het zo uit in een concreet geval: ‘I’d rather have him inside the tent pissing out, than outside the tent pissing in’.

De Jonge had de klok horen luiden, maar het lijmen van een dreigende influencer, een mineure vorm van chantage, door met hem mee te bewegen, voor een opbrengst van 20 miljoen, is toch wel andere koek.

Alles wat niet in orde is met Amerika, was te zien en te horen bij de hoorzittingen voor de benoeming tot rechter in het Supreme Court van Ketanji Brown Jackson. Het goede nieuws is dat ze is genomineerd. Ze is gekwalificeerd en het is goed dat er naast de hopeloze reactionair Clarence Thomas (wiens vrouw actief is in het antidemocratische Trumpwereldje) een zwarte Amerikaanse komt te zitten.

Wat er mis is met dit in toenemende mate onaangename rotland viel te horen van senators als de verwerpelijke Ted Cruz, Josh Hawley (die van het vuistje op 6 januari) en mindere bekende maar even problematische Republikeinen. In de New York Times werd geconstateerd dat in 1967 Thurgood Marshall, de eerste zwarte rechter, door zuidelijke Democraten, racisten tot op het bot, in verhulde taal op zijn ras werd aangevallen. Nu, zei de krant terecht, was er geen sprake van verhulling. Dit waren geen dog whistles, dit waren openlijk racistische benaderingen van een genomineerde. Vooruitgang? Forget it.

Zo werd er herhaaldelijk verwezen naar uitspraken die Brown als rechter had gedaan in (kinder) pornografie zaken. Ze wees op de vrijheid van een rechter en de plicht van een rechter om alle aspecten mee te nemen en niet per se de strafeis van de aanklager over te nemen. Maar daar ging het niet om. Dit waren senatoren die in alle openheid de QAnon nonsens over pedofiele netwerken uitrolden. Potentiële presidentskandidaten die hun achterban rood vlees voerden door dit soort samenzweringsonzin te promoten.

Natuurlijk, hoe kon het anders, kwam critical race theorie aan de orde. De Republikeinen hebben ontdekt dat deze academische stroming die structureel racisme onderzoekt, een probaat middel is om blanke ouders te engageren. Alles wat ook maar te maken heeft met het vaststellen van racisme of het aan de orde stellen van de racistische aspecten van de Amerikaanse geschiedenis, wordt door die ongelooflijk domme ouders nu gezien als iets dat hun kinderen ‘oncomfortabel’ doet voelen. Het is Amerika anno 2022: als het een probleem is doen we net of het er niet is, dan voelen we ons beter. Zie ook de boekverboden (ze zijn nog net niet toe aan verbrandingen) en de anti-homo wetgeving in Florida, inclusief de homofobe onzinpraat van die andere presidentskandidaat, Ron DeSantis.

Ook kreeg Brown vragen (nou senatoren maken eerder monologen die een opinie neerleggen dan dat ze een vraag stellen), over haar rol public defender. Ze had onder meer gevangenen in Guantanamo geholpen bij hun verdediging (of beter, hun pogingen om ook maar een vorm van recht te verkrijgen). Ze had misdadigers verdedigd. Wat een onzin. In de rechtsstaat zoals die door Republikeinen wordt vertegenwoordigd ben je tegenwoordig verdacht als je iemand verdedigt. Heeft niet iedereen recht op die verdediging? Niet bij deze presidentskandidaten die hun showtje voor de achterban opvoerden.

Niet meer presidentskandidaat maar nog steeds gefrustreerd was senator Lyndsey Graham van South Carolina. Zijn voorkeurskandidaat, een zwarte vrouw uit zijn staat, maar conservatief, werd het niet en dus ging hij wild tekeer. Het is ook gewoon zijn stand, tegenwoordig. John McCain, Grahams goede vriend, wordt door hem node gemist als man-bro en om hem te behoeden voor zijn slechtste impulsen. Graham ging, net als bij de Kevanaugh hearings, totaal ongeremd tekeer. Het was beschamend. Sinds deze Trump criticus bij Trump zijn onvervulde liefde vond, is hij totaal de weg kwijt. Maar eerlijk is eerlijk, hij paste heel goed bij deze Republikeinen.

Republikeins aanvoerder senator Grassley van Iowa, een bejaarde die niet eens ziet wat er om hem heen in zijn partij gebeurd, riep dat hij niet zou toelaten dat het ‘een clownsshow’ zou worden. Tja. Grassley heeft zelf toen hij baas was van de juridische commissie McConnell en Trump het normale proces laten vernietigen (door Obama’s voordracht te weigeren en Amy Coney Barret erdoor jaste twee weken voor de verkiezingen). Hij is zelf een clown, maar, toegegeven Hawley, Cruz en die andere zeloten en opportunisten maakten dat hij een wonder van redelijkheid leek.

Het was, kortom, weer een onaangenaam spektakel. Je zou zeggen Amerika onwaardig, maar helaas, dit is wat Amerika nu is. Het land stelt permanent teleur. Voor een ander aspect van de teloorgang, bekijk de serie in The Guardian over daklozen. Ik herinner me dat de straatdakloosheid begon in de diepe recessie van 1979-1982. Toen zag ik in New York voor het eerste mensen op straat liggen, waar je zorgvuldig omheen stapte. Later in Washington bleek het ook na de recessie een probleem. Want het echte probleem was de regering-Reagan en de fundamentele ongelijkheid en afkeer van de overheid die sindsdien het land in zijn greep heeft. Dakloosheid (honderdduizenden) is enkel het topje van de ijsberg.

Brown wordt straks wel goedgekeurd voor haar post als rechter in het Supreme Court. Maar het zou die paar Republikeinen met gezond verstand, Romney, Murkowski en Collins – meer kan ik er niet bedenken – sieren als ze ook voor haar benoeming zouden stemmen. Maar een beetje moed van drie zichzelf hoogachtende politici, dat is al te veel gevraagd. Wat hebben ze te verliezen?

Voor wie geïnteresseerd is in biografie in het algemeen, en die van schrijvers in het bijzonder, vindt 24 maart in Amsterdam een leuke avond plaats. Aanleiding is de recente biografie van Hella Haase, maar meer in het algemeen staat de schrijversbiografie in de aandacht.

Klik hier voor meer informatie.

Die avond vindt ook de lancering plaats van het biografieportaal.

U zult begrijpen, misschien niet instemmen, met mijn grote tevredenheid met de overwinning van de PvdA hier in Amsterdam. Het was eerlijk gezegd niet zozeer de PvdA maar Marjolein Moorman die won. Ze sprak ware woorden: ‘de sociaal democratie is nog niet dood’.

Ik mag daarover kraaien want ik betoog al een jaar of zes, sinds ik weer lid van de partij en daarover schreef in de Groene, dat de partij zijn sociaal democratische wortels weer moet opzoeken en omarmen. Ik pleitte (en doe dat nog steeds) zelfs voor een naamswijziging in Sociaal Democratische Partij. Mijn redenering was, en is, dat sociaal democratie een sterk merk is, de PvdA een zwak label.

Eerder had ik zelfs gepleit voor een terugkeer naar Joop den Uyls spreiding van inkomen, kennis en macht, geluiden die ik woensdag ook hoorde.

Geen schouderklopjes voor mezelf. Ik heb er weinig vooruitgang mee geboekt. Een conferentie van de Wiardi Beckman Stichting na de verkiezingsnederlaag maar daar gebeurde weinig mee. Het is Moorman die met de kracht van het goede voorbeeld laat zien hoe het moet, en hoe het kan.

Het past ook in een breder verhaal dat ik al langer koester: tegen alle vermeende trends in, denk ik dat partijen terug moeten naar ideologie. Er moet een basis zijn waarop je optreden en je gedrag valt terug te voeren, en waardoor beleid ook voorspelbaar is. En meetbaar. Je kunt zien wanneer partijen hun idealen verzaken. Voor de belangenbehartigers partijen als de VVD en D66 geldt dat nauwelijks. Rutte is alles waar ideologie (en visie) vreemd aan is.

Als ik zo vrij mag zijn verwijs ik nog naar een artikel in de Groene, uit 2012, bij het terugtreden van Job Cohen als aanvoerder, waarin ik dat al betoogde.

Terug naar Moorman. In haar optreden woensdag, naast Ploumen, was duidelijk te zien wie de nieuwe partijleider moet worden. Amsterdam heeft een lange traditie van wethouders die naar landelijk doorschuiven. Niet te snel, de tweede kamerverkiezingen zijn nog ver weg, maar het is verstandig voorbereidingen te treffen.

Nu ik toch over Nederlandse politiek bezig ben, mooie column van Tom Jan Meeuws over de senaat die een steeds politiekere rol neemt en zichzelf daar vorige week belachelijk mee maakte. Ik ben sinds jaar en dag een voorstander van het opheffen van de senaat, vooral omdat een indirect gekozen orgaan dat als het ware de uitslag van tweede kamerverkiezingen na een jaar of een paar jaar, of wanneer dan ook, kan neutraliseren, niet thuishoort in een democratisch systeem. Versterk liever de Tweede Kamer en de afgevaardigden, met betere ondersteuning. Overigens zitten we hier met een oud probleem. Al in 1918, meteen na de grondwetswijziging die het algemeen kiesrecht mogelijk maakte, werd geopperd om die senaat op te heffen. De redenen van toen zijn onveranderd.

En ja, dan is er Ongehoord Nederland waar we net iets te veel van horen. Deze reptielenclub bewijst eens te meer (na WNL en Powned) hoe totaal onzinnig ons omroepsysteem is. Welk land geeft op basis van 50.000 keer een paar euro aan dit soort malloten een paar miljoen uit de overheidskas en een platform voor hun praatjes en mannetjesmakerij? Juist ja, wij doen dat. Ongehoord geeft een voordeel: ook mensen die om onnaspeurbare redenen ons systeem niet kunnen loslaten, moeten nu nadenken over deze onzinnigheid. Misschien komen we er ooit vanaf. Niet dat ik mijn adem inhoud. Net als over de senaat, horen we deze geluiden al heel lang.

Janah Ganesh sugereerde in de FT vandaag dat er een soort van eenheid ontstaat in de VS over de Oekraïne. Never mind het te verwachten geëikel van Republikeinen die alles wat niet goed lijkt aan Biden wijten, hij denkt dat het goed is voor de VS om een vijand te hebben die verenigt. En passant stelde hij dat de partijdigheid in de Amerikaanse politiek begon in 1994 met de ultieme stoker, Newt Gingrich, en dat het einde van de Koude Oorlog daarvoor de poort opende.

Ik geloof er niets van. Niet van 1994 maar ook niet van een of andere vorm van gezamenlijkheid over Rusland (want het gaat natuurlijk niet om Oekraïne maar om Rusland als vijand). Eerst Gingrich. Die was al vanaf het midden van de jaren tachtig aan het stoken. Hij gebruikte CSPAN, de kabel-tv die permanent het congres uitzond om zijn onzinverhalen af te steken. Toen de camera te vaak draaide en liet zien dat hij stond te oreren voor een lege kamer, zorgde hij ervoor dat dit verboden werd.

Het was ook niet het einde van de Koude Oorlog dat de Republikeinen in 1994 voor het eerst sinds 1954 een meerderheid in het congres gaf. Het was de eerste progressieve president sinds Lyndon Johnson die dat deed. Billy Clinton was de naam. De persoonsgerichte, destructieve Republikeinse kritiek op de man en zijn partij gingen verder dan Clintons beleid rechtvaardigde. En ze hadden, zou ik zeggen, ook heel andere redenen dan gebrek aan een buitenlandse vijand. Simpelweg alles wat niet in de Reagan- orthodoxie paste als uiterst links bestempelen. Doen ze vandaag nog steeds. McConnell doet het iedere dag.

De slechtste minister van Justitie in decennia, William Barr, heeft een boekje geschreven waarin hij Trump behoorlijk afvalt. Nadat hij Trump in het zadel hield door het Rusland onderzoek in de sloot te rijden en allerlei normale activiteiten o.a. voor burgerrechten onderuit had gehaald. Barr nam pas ontslag na de verkiezingen van 2020, misschien omdat hij zag aankomen dat de Big Lie tot ongelukken zou leiden. Maar, en dit is het interessante punt, want alleszeggend over de Amerikaanse politiek: hij zou in 2024 op de Republikeinen stemmen, ook als Trump kandidaat was. Want de Democraten hadden een radicaal linkse wending genomen.

Dat is het verhaal van de Amerikaanse politiek: partijtrouw is nu relevanter dan de kwaliteiten van politici. Een uiteindelijk desastreuze ontwikkeling omdat het er niet meer toe doet wat mensen doen of zeggen, maar tot welke partij ze behoren. Of het nu Trump, Cruz of Hawley, of DeSantis is, mensen als Barr, en helaas veel kiezers, stemmen voor een partij. Op zich een rare ontwikkeling waar in bijna alle westerse democratieën partijtrouw verdwijnt. Het lijkt me een gevolg van het tweepartijensysteem, het best uit te buiten door de partij die het meeste geld heeft en dat krijgt door het bedrijfsleven te subsidiëren, en die het meest tegen de overheid als bindend orgaan is.

Ik heb al vaker geschreven dat ik de hoop voor de VS heb opgegeven. Hoe het zich gaat ontrollen weet ik natuurlijk niet, maar de fundamentele onwil om samen een samenleving te bestieren leidt tot een ongelijkheid en disfunctioneren die uiteindelijk desastreus gaat uitpakken. Of ik moet zeggen: al desastreus heeft uitgepakt. Een land waar je je leven niet zeker bent, beter niet ziek kunt worden en waar kinderen niet de kansen krijgen die ze verdienen heeft geen mooie toekomst. In de meest recente Maarten schreef ik over de VS als uniek, heel speciaal land. Speciaal in het negatieve.

Terug naar Oekraïne. Een aantal Republikeinen wil een no fly zone boven Oekraïne. Is dat een daad van oorlog? Ze vragen het ze niet af. Veel, zoniet alle Republikeinen, vinden Biden te slap. Het is verbluffend dat te horen nadat Trump om egoïstisch politieke redenen hulp aan Oekraïne weigerde en van plan was in een tweede termijn uit de NAVO te gaan. Nog los van de chantage die Poetin op hem pleegde (of die gebaseerd was op chanterend materiaal of Trump narcistische liefde voor een man die meer macht had dan hij, laat ik in het midden).

Als je al niet het vertrouwen in de VS had verloren, dan zou je dat nu doen. Ondertussen heeft één man, in de zak van de kolenindustrie, Joe Manchin van West Virginia, de armste, zieligste en domste staat van Amerika, niet alleen Bidens programma getorpedeerd maar nu ook een voordracht van Biden voor het FED-bestuur. Ze zou teveel bezig zijn met klimaat (er zat ook een betrokkenheid bij een investering achter die niet helemaal fris oogde, maar haar klimaat besognes gaven de doorslag).

Ondertussen worden ambassadeurs tegengehouden, benoemingen gefrustreerd. Ik moet nog maar zien dat de hoorzittingen voor de nieuw te benoemen rechter in het Supreme Court zonder ongelukken verlopen.

Een miljoen doden aan corona en nog steeds is vaccinatie en zijn mondkapjes partijpolitieke items. Als domheid met slechtheid samenkomt, in de vorm van de Trumpies en lui als Cruz en De Santis, dan is een land reddeloos verloren. Wat er ook in Oekraïne mag gebeuren, de analyse van Poetin en Xi dat de VS een grootmacht in verval is, lijkt zo gek nog niet. Een wandelend lijk kan uitgedaagd worden. Poetin deed het, krukkig en vanuit zijn eigen isolement, het zou mij niet verbazen als Xi ook wat gaat porren.

Voor de liefhebbers van realpolitik, in de stijl van de strategisch denker John Mearsheimer (The Tragedy of Great Power Politics), wijs ik op een column die ik indertijd in de Groene schreef. Ik merkte toen op dat Trump in een aantal opzichten realistischer (meer Hobbiaans) met de wereld omging dan bijvoorbeeld Obama, en sloot af dat Poetin de enige praktisant is van realpolitik. Enfin, lees het hier zelf om de gedachten te scherpen.

Aan de andere kant ben ik huiverig voor al te gemakkelijk Poetins gedrag verklaren uit westers optreden, het oprukken van de Navo en dergelijke. Daarbij moet ik overigens ook nog wijzen op de oneindige schade die kleine Bush heeft aangericht, niet alleen door zijn eindeloze oorlogen, maar ook door in 2008 dat Navo lidmaatschap van Oekraine en Georgia op tafel te gooien.

Natuurlijk was het hun recht een aanvraag in te dienen, en natuurlijk was er geen schijn van kans dat die gehonoreerd zou worden. Poetins eis dat de Navo dat ook expliciet zegt, was (is) deel van zijn pokerspel. Er was nooit een kans dat Oekraïne lid zou worden van de Navo. Het lijkt me nu meer een stok om de hond te slaan.

Over Mearsheimer en zijn realistische school verscheen in The New Republic ook een kritisch artikel. Met mijn eerdere column biedt het voer voor denken.

Ondertussen is het realistisch, vrees ik, om enkel verslechtering te verwachten totdat er verbetering optreedt. Ik weet niet wat het eindspel moet worden. Eerder schreef ik dat Oekraïne vrijwel zeker de Donbas en de Zwarte Zee corridor zal moeten opgeven. En dan zich moet schikken in een finlandisering die verlicht wordt door sterke banden met de EU. Geen fijne uitkomst.

Maar er zijn niet veel andere opties – een permanente bezetting door Rusland zie ik ook niet gebeuren. Alles is vloeibaar nu, misschien overleeft Poetin het niet. Maar zo snel gaat dat niet. Kleine Bush wist zichzelf ondanks een blunderende oorlog in 2004 herkozen te krijgen. Poetin zijn we evenmin snel kwijt.

De oorlog in Oekraïne is verschrikkelijk, nutteloos en roept een reeks vragen op. Ik ga me niet in Poetins geest verdiepen, kan alleen vaststellen dat een finlandisering van Oekraïne (nu schijnbaar op de tafel als middel om de oorlog te stoppen) ook vooraf had kunnen worden bereikt. Ik dacht dat Poetin een goede pokeraar was die dit resultaat kon binnenhalen zonder daadwerkelijk aan te vallen. Nu zit hij vast een valstrik van eigen makelij, en heeft Europa ook in een valstrik gestopt, deels ook van eigen makelij.

Een paar dingen.

Die oligarchenjacht, vooral in Engeland, oogt rijkelijk belachelijk. En laat. Wat is de morele basis voor het toelaten van kleptocraten en profiteurs van bedenkelijke regimes om die vervolgens aan te pakken als die regimes dingen doen die we niet willen? Overigens deed dat regime het allang: minstens twee vergiftigingen in Engeland en van alles waar we het fijne niet van weten.

Het was allemaal best, die huizen in Kensington, die investeringen, de eigendom van Chelsea. Dat laatste is een klein bier probleem. Voetbal is zo verrot dat het geen moeite zal kosten om een moordenaarsregime in de Arabische wereld als eigenaar te vinden. De oligarchen vluchten naar de Arabische Emiraten, we voetballen straks in Qatar, Saudi Arabië is overal welkom. Chelsea hoeft zich geen zorgen te maken.

Beter laat dan nooit heeft het Europese parlement de gouden visa regels, vooral gebruikt door een maffiose staat als Malta en door Engeland, afgeschaft. Niet meer criminelen toelaten enkel omdat ze met veel geld een EU toegangsbewijs kunnen kopen. Was altijd een stupide regeling.

Ik vind dat Baudet alle ruimte moet krijgen om zijn liefde voor autocraten en zijn afkeer van democratie te belijden. Ik ben minder geïnteresseerd of hij door Rusland gesponsord wordt. De PVV krijgt kapitalen van private Amerikaanse reactionairen. Maar Baudets mening is een mening en we hebben vrijheid van meningsuiting. Geef hem het touw om zichzelf op te knopen.

Om die reden, vrijheid van meningsuiting, ben ik ook fallikant tegen het verbod op die Russische media outlets hier. Het argument dat wij in Rusland ook niet mogen uitzenden snijdt geen hout als je tegelijkertijd volhoudt dat onze waarden boven die van hun gaan, ook vrijheid van meningsuiting.

De Guardian had een interessant artikel over de ervaring van Rusland in de Oekraïne als land dat al langere tijd niet echt georganiseerd ten oorlog is getrokken. Weinig ervaring kortom. Dat zou Xi ook bezorgd hebben, of moeten bezorgen, want zijn leger is ook niet in actie geweest of hoogstens bij het schoonvegen van het plein van de Hemelse Vrede. Toevallig was ik net bezig met Franklin Roosevelts discussie, nee, het gevecht, met zijn militairen over de wijsheid van een invasie van Noord Afrika – in plaats van een, inderdaad tot mislukken gedoemde, kanaaloversteek in 1942. Roosevelt wist dat zijn troepen gevechtservaring moesten opdoen om te kunnen winnen. Een wijs man.

Oekraïne was vorig jaar in de verste verten niet in staat om EU lid te worden. Vandaag is dat niet veranderd. Het is ook ongewenst. De Marshall hulp die wij via de EU aan Oost Europese landen hebben gegeven, moet duidelijk maken dat die niet per se landen oplevert die op positieve wijze bijdragen aan de EU. Nu kun je zeggen dat Italië ook problemen oplevert en ik heb altijd gevonden dat Griekenland niet in de EU thuishoorde. Maar de oorlog in Oekraïne is geen reden om een overhaaste procedure te starten.

Of Finland en Zweden bij de Navo moeten komen vind ik een lastige. Het klinkt niet inmiddellijk verstandig om onder de huidige (onder alle) omstandigheden Navotroepen op de grens met Rusland te plaatsen. Drie baltische staten is wel genoeg. Maar ja, volgens onze eigen redenering, is het hun vrije recht om het lidmaatschap aan te vragen.

Het is, met de roep om meer geld voor defensie, nog eens goed om vast te stellen dat de grootste kaalslag van onze defensie is gepleegd onder Rutte I, dus door deze minister president, en CDA-corifee Hans Hillen. Ook daarvoor en daarna waren er weinig visionaire types, maar als je terugkijkt komt PvdA’er Relus ter Beek er ineens een stuk beter vanaf dan die twee partijen, VVD en CDA, die altijd het hardst roepen dat links onvoldoende doet. Een hand in eigen borst zou hen sieren.

We zijn, alle internet en tech ten spijt, vooralsnog niet in staat om de informatiediscrepantie tussen onze Oekraïne lofzangen en de Russische bevolking die de Nazi’ ziet verdreven te slechten. Ik heb geen pasklare oplossingen maar zolang Poetin zijn bevolking wijs kan maken dat alle lasten die zij ondervinden een oorlog van het westen tegen Rusland zijn, staan we redelijk machteloos.

Hoe moet dit eindigen? Ik zie helaas een scenario dat bewijst hoe nutteloos dit alles was. De facto finlandisering van Oekraïne, Rusland houdt de nieuwe staten die ze in het oosten creëerde en de corridor langs de Zwarte Zee. Het is een scenario dat ook zonder oorlog mogelijk was geweest – nou ja, oorlog opent altijd nieuwe bereidheid om een werkelijkheid onder ogen te zien.

De EU gaat honderden miljarden besteden om Oekraïne weer op te bouwen als de Russen vertrokken zijn. Het land zal, Baudet ten spijt, een associatieverdrag met de EU krijgen dat de geldstroom gaande houdt. Zolang als het duurt.

Hoe het ook uitvalt, ik denk niet dat Poetin het gemakkelijk zal kunnen verteren. Maar of zijn regime van FSB-mannen verdwijnt lijkt me minder waarschijnlijk. Een conctie van economisch machtigen (onze oligarchen) met een leger dat in zijn hemd is komen te staan, is misschien kansrijker.

Biden zal licht profiteren van zijn vaardigheid in het smeden van een westerse alliantie. De vraag is of het beklijft tot november. De Trumpies waren al op hun retour, de narcist die de narcist in Rusland prijst, zal dat in een hogere versnelling zetten. Maar Rusland en China blijven gelijk hebben in hun inschatting van de VS als een macht die op weg omlaag moeite heeft stabiliteit te bereiken.

Ik werd gewezen op het deel in de Lubach show waarin Maarten van Rossem, laten we het voorzichtig uitdrukken, voor lul werd gezet met zijn ferme voorspelling in Ouwehoer Programma 1 dat er geen invasie zou komen. Zes uur voordat die begon.

Maarten is duidelijk niet de slimste mens. Ik ben zelf niet te beroerd om verwachtingen uit te spreken – ik kom daar zo op terug – maar om zo ondubbelzinnig een uitspraak te doen op een terrein en over een terrein waar je niets vanaf weet … Tja, Maarten zit graag op tv, wordt graag gevraagd door de Ouwehoer Programma’s maar waarom eigenlijk? Toen ik dat een van de presentatoren ooit vroeg, zei hij dat Van Rossem populair is en kijkers hem graag zien. Maakt niet uit wat hij zegt zoals de pertinente onzin na de inaugurele rede van Biden, goed voor de kijkcijfers.

Zoals de NRC opmerkte is het lastig om bij een langer durende actualiteit verse ‘deskundigen’ op te trommelen. Ik houd me bij de gedrukte media, al of niet digitaal, dat werkt veel beter. Ik moet hieraan toevoegen dat CNN het bijzonder goed doet in deze oorlog. Doet denken aan de eerste Golfoorlog toen het station zichzelf op de kaart zette.

Voorspellingen, verwachtingen: een lezer klaagde dat ik toen ik verwachtte dat Poetin niet zou overgaan tot een invasie dat werd gelogenstraft (ik kan er nog steeds niet een plausible uitkomst bij bedenken voor de dictator). Ik had het verkeerd maar het was geen voorspelling. Het was een beredeneerde verwachting.

En passant werd me ook de maat genomen over mijn falen bij het verwachten van een overwinning van Hillary in 2016. Hij vond dat ik door mijn stellige schrijven de lezers misleidde over de kwaliteit van mijn verwachtingen die niet voorspellingen zijn. Laat ik nou niet voornemens zijn om minder stellig te schrijven, als ik weet waar ik het over heb.

Nou ja, de meeste lezers weten hopelijk wel beter en kunnen zien waar ik heen ga (en vandaan kom) en dan zelf inschatten wat het waard is. Zo zou een goede lezer in 2007 mijn inschatting van Obama hebben kunnen zien, en in maart 2015 mijn verwachting, nou ja, eerlijk gezegd was dat wel een voorspelling, dat Hillary een ramp zou worden. En helaas had ik ook voorzien dat de Big Lie Trumps grootste erfenis zou worden en dat de Republikeinen weg zouden komen met hun lafheid na 6 januari. Op basis van wat ik weet en wat ik kan zien.

De lezer gaf behalve Maartens oprispingen als voorbeeld Rob de Wijk die blijkbaar verwachtte dat de feitelijke omstandigheden (Tsjenobyl, moerassen, te weinig soldaten) niet het idee gaven van een aanstaande invasie. Dat lijkt me een eerlijk verwachting als je iemand vraagt op basis van zijn deskundigheid te analyseren. Als tegenvoorbeeld kwam de lezer met militair historicus Van Creveld die wees op de omstandigheden in 1968 in Tsjecho Slowakije en in 1973 in Israël. Hij verbond er blijkbaar geen voorspelling aan. Of je aan die historische analogie iets hebt, kan de kijker zelf uitmaken.

Nu ik toch bezig ben, ik ben wat verbaasd over het roepen dat de derde Wereldoorlog zou kunnen uitbreken. Over historisch misleidende analogieën gesproken. Ja, als China zo onverantwoordelijk zou zijn om nu Taiwan aan te vallen, dan zou dit enig hout snijden. Nu lijkt me een aanval op een land, hoe crimineel ook, en de terughoudendheid van de landen eromheen, reden om te verwachten dat het geen wereldoorlog gaat worden. Rusland heeft enkel bondgenoten in moordenaarslanden als Syrië en naar ik begrijp de United Arab Emirates. Niet een bondgenoot maar wel slap is Israël dat zijn kruit droog houdt en niet te hard uitpakt naar Poetin. Pakistan, ook zo’n vriend.

Als landjepik een terugkerend gebruik zou worden, niet alleen door Rusland (en/of China) maar ook door andere landen, dan kunnen we de kant op denken van wereldoorlogen. Ik verdiepte me onlangs in het Pacific deel van de Tweede Wereldoorlog, waar een van auteurs het punt maakte dat die eigenlijk al begon in 1937 toen Japan Mantsjoerije binnenviel. Nu begon die in 1931, waarna de Japanners er een poppen-regime neerzetten zoals Poetin zou willen. Maar het werd toegestaan door de wereld en de Volkenbond, een eerste stap op weg naar de afgrond. In 1937 kwam de tweede ronde in de Chinees Japanse oorlog, met onder meer de Rape of Nanjing.

Als gezegd, ik ben niet goed in voorspellen, maar ik verwacht dat de anti-vaxxers die nu door hun mediageile beroepsagitators in het pro-Poetin kamp worden geleid, problemen zullen hebben de eenheid te behouden. Dom en pigheaded als die anti’s zijn, een flink deel zal dit toch niet slikken. Nou ja, ik hoop dat ze nog voldoende bij hun verstand zijn. Ondertussen moeten we vooral terughoudend zijn in de aanpak van onze grootste Poetinofiel, Baudet. Geef hem genoeg touw om zichzelf op te hangen, zeg ik.

Ik zal niet te veel proberen wat toe te voegen aan wat de ouwehoerprogramma’s al aanbieden. Ik moet nogmaals erkennen dat ik Poetins plannen verkeerd heb ingeschat. Ik dacht dat hij pokerde, maar hij speelde landjepik. Ik was niet de enige, maar goed.

Er wordt wijd en zijd gespeculeerd over Poetins geestesgesteldheid. Net als bij de psychopaat in Florida is het onverstandig om op basis van beeldinformatie te diagnostiseren. Wat mij opviel wat dat de analyse van George Kennan, de man achter de containment strategie, in zijn lange telegram van 1946 over de diepe bronnen van Sovjet gedrag ook vandaag nog zo toepasselijk is.

Is dit het Waterloo van Poetin, zoals Frans Timmermans voorspelde? Ook dat is enkel koffiedik kijken. Zeker is dat het niet zo gemakkelijk gaat als hij wilde en dat de westerse eenheid groter is dan hij verwachtte.

Of het toelaten van Oekraïne tot de EU verstandig is, waag ik te betwijfelen. Veertig miljoen mensen erbij, een corrupt land? Hebben we al niet genoeg aan Polen en Hongarije? De emoties in Brussel waren groot en oprecht maar dat is niet de basis voor goede besluitvorming.

Niet oprecht was natuurlijk Baudet die zich in een lelijk pakket van Poetin-filie heeft gewerkt. Hij was diep, diep bewogen, zei hij, door wat zich afspeelde maar weigerde om de enige die de oorzaak was van een militaire interventie die hem zo diep bewoog, zijn goede autoritaire vriend, te veroordelen. Zijn poging om zijn verhaal te plaatsen in het laten horen van een ander, legitiem, geluid, de enige die dat durfde (en kon) zal weinig mensen overtuigen.

Vanmiddag hoorde ik een goed gesprek in Bureau Buitenland met Tom Sauer, een Vlaamse hoogleraar. Hij waarschuwde voor al te hard lopen.

Kwam ook terug op een optie die nu ver weg lijkt: de finlandisering van Oekraïne. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Finland aangevallen en bezet door de Sovjet Unie, bleef Finland na de oorlog een neutraal land dat zich zowel het Warschaupact als de Navo van het lijf wist te houden. Het land was permanent in overleg met de Sovjet Unie over wat en niet kon, dat wel. Finlandisering kreeg een slechte naam in de loop van de Koude Oorlog als een soort impliciete overgave van een land aan de invloedsfeer van de Sovjet Unie die onacceptabel was.

Ik herinner me van het kernrakettendebat in de jaren tachtig dat het niet plaatsen ook soort Finlandisering zou zijn. Voor Oekraïne (en Belarus) zou het niet zo’n slechte optie geweest zijn maar voor deze oorlog was hij ondenkbaar. Nu lijkt hij onuitvoerbaar. Helaas zou voldoende destructie het wel eens de uitkomst kunnen maken (die dan, treurig genoeg) ook zonder oorlog mogelijk was geweest.

Maar dat is Spielerei. Voorlopig zitten we in een nieuwe wereld waarin Rusland de volle storm van zijn oorlog oogst. Benieuwd hoe dat gaat uitwerken.

Overigens is het ook plezierig om te zien dat sportbonden hun idiote stelling dat sport en politiek niets met elkaar te maken hebben, van die onzin zijn teruggekomen. Zelfs die voetballers die geen probleem hadden met een feestje in Moskou in 2018 en vrolijk afreizen naar Qatar, laten nu van zich horen. Enfin, beter laat dan nooit. Misschien die Bach-man van het IOC zich nu ook realiseren dat Poetin wachtte tot na de Spelen in Beijing om aan te vallen. Ook dat is politiek. Het IOC is medeplichtig. Ze hadden gewoon die spelen oneindig door moeten laten gaan.