De Trump-conventie was een raar spektakel. Trump-conventie want hier was sprake van een persoonscultus, met de traditionele politieke partij die we kennen als de Republikeinen (al enige decennia niet meer beschaafd, maar nooit zo irrelevant) bestaat niet meer. Het is nu een circus met vier arena’s. Met familieleden, aangetrouwde barbies, racisten en, alsof er niets gebeurd is in de Oekraine, Rudy Giuliani.

Maar feitelijk draaide alles om Trump. Voor de mensen die hem een grove vuilspuiter vinden zonder moreel kompas zal het niets veranderd hebben. Voor de mensen die hem van God gezonden zien, evenmin. Maar voor de kiezers die Trump nodig denkt te hebben, was dit het maximaal mogelijke en het is niet onmogelijk dat het werkt.

Misbruik van het presidentschap voor partijpolitieke doeleinden is onder Trump normaal geworden. Niemand kijkt meer op van de acceptatie van een nominatie in het Witte Huis (‘I accept your nomination’: wie is you in het House of the People?). Niemand kijkt waar dan ook van op. De speech was echter nogal vlak, zelfde toonhoogte, standaard stem. Dat gebeurt als Trump voorleest, wat hij voornamelijk deed. Zijn stand-up comedy die hoort bij zijn massa bijeenkomsten kreeg hier geen kans.

Gezien puur op zijn merites als een vier dagen commercial voor het soort van presidentschap dat Trump vertegenwoordigt was de conventie niettemin effectief. Ik vermoed dat het minder werkte in het afschilderen van voorheen sleepy Joe als een onverbeterlijke socialist. Wat racisme betreft was het opnieuw een treurige affaire, met nu suburbs als dog whistle (u weet het, Biden wil de suburbs afschaffen, dat wil zeggen, laten vollopen met zwarten).

Helaas zal Trump geholpen worden door het politiegeweld in Wisconsin. Ook hier geldt dat wie misselijk wordt van deze filmpjes en vooral van de hoeveelheid ervan, zal er niets veranderd zijn. Wie denkt dat de chaos die dit soort geweldsuitingen veroorzaken juist het probleem zijn, hielp het Trump. Ik weet niet hoeveel Amerikanen schrikken van een wild om zich heen schietende vigilante. Het was wachten tot dat zou gebeuren.

De Democraten hadden een goede conventie maar ik denk dat Biden al maxed out is wat zijn steun betreft (in elk geval in de peilingen). Trump was zover weggezakt dat hij, denk ik, een bump zal krijgen. De race zal closer worden, al houdt Biden de beste papieren. Maar alles bij elkaar had het Trump-circus een goede week.

Optimisme en positieve boodschappen waren ons beloofd maar de Republikeinse conventie kon zich niet losmaken van de haat en het negativisme dat Donald Trump kenmerkt. Dit is zijn partij, dit is zijn conventie. Wie verrast is over de toon en setting, heeft de afgelopen vier jaar gemist.

De keuze om de psycho zelf iedere avond te laten optreden komt natuurlijk uit de koker van Trump zelf. Hij wil de ster zijn van elke show. Het voor de hand liggende risico is dat je met vier avonden van gelijksoortige boodschappen de kracht ervan ondermijnt. Misschien maakt het niet uit. Trump ratelt maar door, zoals hij al vier jaar doet. Donderdag doet hij dat – in strijd met elk decorum rondom het presidentschap, vanuit het Witte Huis – nog eens extra lang. Het zal moeilijk zijn ernaar te luisteren.

Socialisme, chaos, suburbs (de ‘afschaffing ervan’ is een dog whistle voor racisme geworden …), uitbreiding van het Supreme Court, ondermijning van de ‘beste economie in de geschiedenis’: het is allemaal voorspelbaar, maar ik heb geen idee of het iemand bereikt die toch al niet tot Trumps kiezers behoort. Hij doet vooralsnog geen poging om zijn reikwijdte uit te breiden en dat zal ondanks zijn poging om kiezers te dwarsbomen nodig zijn.

Het is bizar om de man die zich niet bij de uitslag van de verkiezingen wil neerleggen de Democraten van verkiezingsdiefstal te horen beschuldigen. Bizar maar effectief voor zijn vaste achterban die dit gelooft en die een nederlaag in november niet zal accepteren. Ook al liegt hij alles bij elkaar, het gaat ertoe leiden dat voor een deel van Amerika zijn nederlaag onacceptabel zal zijn. Het is maar een van de blijvende gevolgen van dit presidentschap.

Van de sprekers was er niemand die eruit sprong. Nikki Haley, de frontrunner voor 2024, zorgde ervoor niets te zeggen dat later tegen haar gebruikt kan worden. Iran en China zijn veilige terreinen. Haar strategie is om de Trump fanaten niet van zich te vervreemden en straks het midden te heroveren. Het veronderstelt dat er een Republikeinse Partij over is als de nederlaag van Trump in november wel erg zwaar uitpakt, maar ze heeft geen andere keuze.

Trump moet het vooral hebben van zijn familie, of in elk geval denkt hij dat. Ze garanderen lofuitingen en hielenlikken. Mij fascineerde de met botox volgespoten barbie pop Kimberly Guilfoyle. Het is een Amerikaans type, zwaar opgemaakt (en nee, ik zeg dit niet omdat je dat alleen over vrouwen zegt – ze zag er werkelijk niet uit) en in alle opzichten over de top. Een passende vriendin voor Junior, zoals in Trumps appartementen gouden kranen erbij horen. Haar geschreeuw, oplopend naar het einde toe maar vanaf het begin af aan verkeerd gepitcht, was pijnlijk om te horen.

Wat me ook opviel was dat de Republikeinen minder goed in staat zijn om toespraken te houden zonder publiek. Geen natuurlijke houding, allemaal vastzittend aan een spreekgestoelte, toewerkend naar applause lines waarop geen applaus volgde. Dat deden de Democraten een stuk beter.

Wat moet je er verder van zeggen? Het is een herhaling zoals iedere aflevering van de Trump show een herhaling is. Voorspellen van rampspoed – Amerikaanse bloedbad in zijn inaugurele rede – schelden, racisme, xenofobie: het zijn vaste onderdelen, herkenbaar en gemakzuchtig.

Eenmaal succes gevonden kan de hoofdpersoon niet anders dan zichzelf herhalen. De best of de psycho loopt zo wel tegen zijn grenzen aan. Het is moeilijk te zien hoe hier op legitieme manier een verkiezingsoverwinning uit gesmeed kan worden.

Eerst een round up van de Democratische conventie. Een succesverhaal met als hoogtepunten de Obama’s, Kamala Harris, de dochter van een uitgezette Hispanic moeder, de stotteraar die morele steun kreeg van Biden en Bidens toespraak. We hadden best zonder Billy en Hillary gekund maar het was duidelijk dat hun tijd voorbij was. We hadden wat meer OAC kunnen hebben maar haar tijd komt nog.

Vooral de Obama’s waren indrukwekkend. Ik schreef al over Michelle, Baracks nauwkeurig en tegelijk emotioneel geformuleerde aanklacht tegen zijn incompetente opvolger was een schot in de roos. Het is nooit eerder voorgekomen dat een voorganger zich uitsprak over een opvolger in deze krasse termen, maar goed, er is ook nooit een slechtere president geweest dan Donald Trump. Ik had wel eerder van Obama willen horen, de afgelopen vier jaar. Maar ik moet erkennen dat zijn timing ijzersterk is. Nu doet het ertoe, hij heeft zijn kruit niet verschoten door bij ieder exces van Trump zich uit te spreken. Hier sprak een leider.

Bijzonder sterk vond ik de kwaliteit van de aanval op Trump: Barack en Michelle Obama waren het niet simpelweg oneens met zijn beleid, ze spraken uit dat je van deze malloot niets kunt verwachten. De man is niet geschikt, heeft dat uitbundig aangetoond en het land lijdt eronder. Klaar. It is what it is.

De conventie deed wat hij moest doen: optimisme uitstralen na vier jaar duisternis, betrouwbare competentie tegenover totaal falen, empathie tegenover narcisme. Maakt het verschil op 3 november? Ja, in de zin dat een slecht verlopen of negatieve conventie Biden schade had kunnen doen. Ik verwacht dat de komenden week het Republikeinse festijn nogal anders gekleurd zal zijn. De kiezers hebben aan duidelijkheid niets te wensen.
#

U weet dat ik nooit naar de avondtalkshows kijk. Iemand attendeerde me echter op het optreden afgelopen donderdag van Koen Petersen, die tien minuten bij OP1 kreeg om zijn boek over Trump te promoten. Petersen is een Amerikanist (whatever that may be) die zijn rol op de Nederlandse televisie kreeg omdat er niemand anders was die de Republikeinen wilde verdedigen. In ons geweldige bestel moet er nou eenmaal altijd een tegengeluid zijn, hij sprong in het gat. Hij is vriend van Rutte en Amsterdams VVD’er. En rechts angehaucht bij de Republikeinen en Trump. Allemaal niets op tegen, maar laten we hem gewoon even plaatsen.

Vier jaar lang pende hij iedere maand een analyse van Trumps presidentschap in het rechtse weekblad Elsevier. Ik lees dat blad niet maar het zal vast wel kritisch geweest zijn in de traditie van H.J. Schoo. Die verhalen heeft hij gebundeld en daar ging het donderdag over.

Ik heb geen hoge pet op van televisie maar ik heb zelden een treuriger vertoning gezien. Dat lag aan Petersen maar vooral aan de zich journalist noemende presentatoren. Eerst Petersen. Zijn stelling was dat Trump een gewone president is geweest, dingen heeft gedaan die andere presidenten ook deden. A prima vista een bizarre stelling gegeven de incompetentie en de ondermijning van het ambt van president door de psycho maar laten we hem nemen voor wat hij is.

Petersen had ook voorbeelden! Hij had ze met zorg gekozen, belangrijke, verdragende en duidelijke voorbeelden, dat spreekt. Dat Trump botweg Denemarken voorstelde Groenland te kopen was helemaal niet zo vreemd, Harry Truman had rond 1950 ook zoiets geroepen. De Louisiana Purchase en de aankoop van Alaska kwamen ook nog voorbij om te laten zien hoe gewoon het is dat presidenten dat doen.

Dan de pers. Petersen nam natuurlijk een gerespecteerd voorbeeld om te laten dat alle president bij tijd en wijle een bruisende relatie met de media hebben: Richard Nixon. We zagen een stukje van een persconferentie waarin deze collega-psychopaat tekeer ging tegen journalisten die beleefde vragen stelden. Zie je wel, kakelde Petersen, niets vreemd met Trump! We zagen hoe hij journalisten oneerlijk noemde. Wat we niet zagen waren de stelselmatige ondermijning van de media door hen ‘de vijanden van het volk te noemen’, het afzeiken van journalisten, de leugens van Trump en zijn zegslieden (meer dan 20.000 inmiddels), het opjuinen van supporters tegen journalisten bij zijn optredens en het gebruik van Fox News als staatsomroep, hulptroepen bij het verspreiden van leugens. Zelfs Nixon gedroeg zich beschaafder.

Volgende voorbeeld. Vorige week bracht de senaat (beide partijen) een rapport uit waaruit duidelijk bleek dat de Trump campagne hulp van Poetin had aanvaard, zoal niet erger. Dat zagen we niet, wel een braaf plaatje van Trump en Poetin. Niets vreemds aan die hechte relatie met Rusland en Poetin, zei Petersen. Had Ronald Reagan in 1987 in Reykjavik niet met Gorbachov aan tafel gezeten? Dit is erger dan misleidend, het veronderstelt dat de kijkers stupide zijn (wat ik niet uitsluit).
Reagan en Gorbachov onderhandelden in Reykjavik na zes jaar bevroren relaties (diplomatie, een woord waar Trump en zijn acoliet Pompeo nooit van hebben gehoord) en toen Gorbie niet inging op Reagans voorstellen liep Reagan boos weg. Het tergt onze intelligentie om dit te vergelijken met Trumps hielenlikken van Poetin en het ontkennen en daarmee tolereren van Russische betrokkenheid bij het ondermijnen van de verkiezingen in 2016 en niets doen om dat in 2020 te voorkomen.

Petersen plaatst Trumps buitenlands beleid in de ‘Amerikaanse traditie’. Knap verhaal. Hij noemt de 75 jaar na de oorlog als een korte periode, nu willen de Amerikanen weer terug. Zeker isolationisme is Amerika niet vreemd, maar Trumps buitenlands beleid (voor zover er lijn in zat) had dat niet als uitgangspunt. Wel als resultaat: bondgenoten haken af, Amerika’s reputatie in de wereld is negatief.

Vervolgens stelde Petersen vast dat Amerika een totaal verdeeld land is, vooral sociaal economisch. Dat klopt, en hij verklaarde nog maar eens waarom in 2016 Trump won. Zijn we vier jaar later wat opgeschoten? Wat we nu van Trump moeten denken, daar zei hij niets over.

Van mij mag Petersen. Ik denk dat het een krukkige, gezochte weg is om net te doen alsof Donald Trump geen grote uitzondering is in het palet van presidenten, geen grote schade heeft aangericht. Je kunt er Elsevier mee volschrijven en geen lezer die zich zal beklagen. Eindelijk een tegengeluid. NPO deed weer goed zijn best om de balans te bewaren. In Nederland zijn we allemaal voorspelbaar Biden fans, dus een tegengeluid is welkom (en ik moet zeggen dat Michiel Vos als schoonzoon van niet helemaal aan de journalistiek vereisten voldoet). Bla, bla, bla.

Dat was allemaal voorspelbaar. Veel treuriger, tot woede stemmend, was het belabberde niveau van de interviewers. Ze vroegen niet door, deden net of deze voorbeelden (ongetwijfeld door Petersen zelf uitgezocht) bewezen wat hij zei. Was Reagan met Gorbachov werkelijk een bewijs dat Trumps intieme relatie met Poetin normaal was? En zo nog wat vragen die niet gesteld werden. Hoe zat het met zijn racisme? Zijn ontkennen van corona? Zijn liefde voor Xi voordat hij hem afwees? Het blauwtje dat hij liep met Kim?

Petersen orakelde dat Trump zijn verkiezingsbeloften had uitgevoerd. Oh ja? Daar had ik wel wat meer van willen horen. De twee talkshow masters niet. Over het boek heb ik geen oordeel. Dat ga ik niet lezen. Over Petersen las u mijn oordeel. En over die twee presentatoren? Tja, blijkbaar wordt de Nederlandse omroep wat meer Fox. Niet doorvragen, alles accepterend. Nu weet ik weer waarom ik dit soort programma’s niet bekijk (de gasten op de achtergrond die met versteende gezichten Petersen aanhoorden, maakten het niet aantrekkelijker – geen idee wie dat waren overigens).

Maar laat ik eindigen met een promo. Als u denkt dat Trump helemaal niet buitengewoon is, dat zijn optreden normaal is, vergelijkbaar met Obama, Bush (2x), Reagan en zelfs Billy, dat Trump thuishoort op Mount Rushmore, naast die grote vier, dan moet u vooral meteen naar de boekwinkel om dit prachtige, doorwrochte boek te kopen. En vergeef me als ik concludeer dat ik niets mis door Nederlandse televisie te negeren.

So far, so good. De Democraten maken optimaal gebruik van de virtuele conventie. Als bezoeker van conventies toen ik correspondent was en kijker later, moet ik zeggen dat het een enorm voordeel is om niet naar ellenlange speeches te hoeven luisteren, onderbroken door voorspelbaar applaus. Zelfs de niet te temperen Billy Clinton kreeg maar vijf minuten.

Michelle Obama was fantastisch. Zij maakte optimaal gebruik van de kracht van een geconcentreerde boodschap met een morele toon die maar weinig mensen kunnen aanslaan. Zij kan het omdat ze, inderdaad, geen politicus is die ergens voor kandidaat is maar omdat ze de bezorgde, verontwaardigde en hoopvolle burger vertegenwoordigde. De ‘moeder van de natie’ op een manier die doet denken aan Eleanor Roosevelt, meer dan aan Hillary Clinton die zich nooit los kon maken van ambitie.

De aanklacht tegen Trump, want dat was het, was sterk juist omdat er geen applauszinnen inzaten, juist omdat Obama door kon praten zonder dat gejuich en gejoel de kracht van haar boodschap ondermijnde. Obama kan terugvallen op acht jaar beschaafd First Lady schap.

Ik herinner me dat ik in 2009 een lezing hield bij de inauguratie van Barack Obama en de vraag kreeg wat de rol moest zijn van Michelle Obama. In de eerste plaats een veilige en stimulerende omgeving creëren voor de president, zei ik toen. Ze is nergens voor gekozen en moet dat ook niet pretenderen (ik had de dramatische eerste twee jaar van Hillary als First Lady in gedachten). Het kwam me op veel kritiek te staan maar dat is precies wat Obama deed en dat is precies waarom ze zo’n sterke positie inneemt als geweten van de natie.

De andere optredens profiteerden van dezelfde kwaliteiten: kort en krachtig, zonder afleidend applaus. Ook Sanders hield zich aan het script, al was het vreemd om hem met een stapel hout op de achtergrond te zien. OAC kreeg te weinig tijd (1 minuut) en verdiende meer, maar haar tijd komt nog wel.

Het moreel gezag van Michelle Obama kan door niemand geëvenaard worden maar de Democraten gebruikten de virtuele conventie optimaal door gisteravond liefst zeventien key note speakers op te voeren. Het gaf de diversiteit aan, de kwaliteit en de toekomst van de partij. Jill Biden in haar klaslokaal deed het ook goed, zij vormde een fraai contrast met de huidige First Lady, partner in crime van de psycho.

Mooi was ook dat Obamacare – ooit bedacht als negatieve naam voor diens gezondheidszorg wet – nu als vlag wordt gebruikt om verder te hervormen. Vier jaar pogingen om de gezondheidszorg verder te ondermijnen hebben alleen maar meer steun opgeleverd voor Obamacare.

De Republikeinen hebben het voordeel dat ze kunnen kijken hoe het moet. Maar hun conventie kan niet anders zijn dan de Trump show. Dat is het enige dat de man kan, zijn leugens spinnen en anderen de schuld geven van problemen. Vier jaar presidentschap hebben afdoende duidelijk gemaakt dat de man ongeschikt is, sterker, desastreus was voor de toekomst van Amerika (die er onder Biden overigens ook niet rooskleurig uitziet).

Wat volgende week interessant wordt is de vraag welke Republikeinse politici nog hun karretje aan Trump willen koppelen. Gaan Ted Cruz en Marco Rubio hun kansen in 2024 verknallen door lofzangen op een mislukte president te houden? Lyndsey Graham en Tom Cotton, de een een scrupuleloze opportunist, de ander een racist die beter zou passen in het segregatietijdperk, zullen bereidwillig Trump prijzen – en vooral de Democraten aanvallen. Maar verder? Ik verwacht oorverdovende stilte. De Republikeinen hebben vier jaar hun mond gehouden, laf als ze zijn, ze gaan nu niet hun nek uitsteken voor deze fluim van een man.

Er zullen geen spreekkoren zijn – geleid door die andere man zonder moreel kompas, Rusland-partner Michael Flynn – met ´Lock her up’. Criminelen als Rudolph Giulliani of Roger Stone zullen zich niet laten zien, schat ik zo, al zouden ze perfect passen in het Trump plaatje. Misschien kan Melania wat van de toespraak van Michelle Obama stelen om haar minuten vol te praten. Te vrezen valt dat we ook naar de domme zoontjes van de domme president moeten luisteren.

De aanvaardingsspeech van Trump is gemakkelijk te schrijven. Hij kan gewoon zijn rede van vorige keer herhalen, aangevuld met verder negativisme uit de inaugurele rede van 2017: een Amerikaans bloedbad. Want dat is het.

Reken op veel racisme, xenofobie en agitatie tegen China, meer hebben de Republikeinen niet te bieden. En natuurlijk zijn de Democraten, en vooral Barack Obama, de schuld van alle problemen. Heeft de man ook een agenda voor de volgende vier jaar? Ongetwijfeld zullen de speech schrijvers wat bedenken, ook al kon Trump zelf in zijn interviews niets noemen.

Klein vuil dit weekend – nou ja, klein.

Loekasjenko en Trump: two peas in a pot. Hoe verlies je verkiezingen niet (winnen is geen optie). Terwijl Donald Trump de posterijen om zeep helpt om te voorkomen dat mensen kunnen stemmen, een ronde in een lang verhaal van Republikeins terugdringen van de opkomst, feitelijk terugdringen van het recht om te kiezen, wankelt ‘de laatste dictator van Europa’. Die laatste claim trouwens is niet zo scherp meer nu Viktor Orban hem probeert in te halen.

Minister Pompeo ratelt maar door over mensenrechten in Hong Kong (heel belangrijk maar gediend met iemand die meer geloofwaardigheid heeft) zonder een seconde stil te staan bij de autoritaire Trump-vrienden die niets anders doen dan mensenrechten schenden. Denk Orban, denk Erdogan, denk Kaschinski, denk de moordenaars in Saoedi Arabië. Trump haalde een ongekende zeperd in de Veiligheidsraad over sancties tegen Iran en valt nu terug op het verdrag dat hij zelf heeft opgezegd.

Loekasjenko heeft Trumps warme vriendschap nog niet mogen ervaren, hij zoekt het meer bij Trumps vriend Poetin. Als jouw vrienden mijn vrienden zijn …. Zelfs een malloot als Trump zal niet proberen 80 procent van de stemmen te verdedigen, hoewel als je al die illegalen niet meerekent haalde hij in 2016 als 60 procent. Toch? Het gedrag van de leider van de vrije westerse wereld en zijn acolieten in de regeringspartij draagt alle kenmerken van Loekasjenko’s imperiumpje.

De Democraten hebben gelijk dat ze niet akkoord gaan met steunmaatregelen die hard nodig zijn zonder geld voor die posterijen. Ze liepen het risico dat zij de schuld krijgen van Amerikaans lijden maar dankzij Trump en zijn openlijk roepen dat hij de post de nek om wil draaien om in november te winnen (en tegelijk zelf per post te stemmen in primaries in Florida) lijken ze er geen schade door te lijden.

Nu lijkt de boemerang eerder Trump te treffen. De campagne, voor zover die er was, gaat nu ineens over de ondermijning van de verkiezingen door de psycho. Herkenbaar, zelfs voor mensen die zonder geld zitten.

Ander onderwerp: Israël wordt meer en meer een gewoon Midden Oosten land. Deal met UAE, in ruil voor het afblazen van illegale annexaties. Veel getoeter over de historische deal maar wat verandert het eigenlijk? Israël is al jaren bezig zijn banden in de omgeving te versterken om Iran dwars te zitten. Op Amerika kan Israël nog wel rekenen, zij het in afnemende mate (en Amerikanen interesseert het Midden Oosten geen zier, ze hebben het t druk met overleven), op Europa veel minder. Ik denk dat de deal historisch is in de zin dat het duidelijk maakt dat de Palestijnen geen vrienden hebben, nergens. Ooit zullen ze worden opgenomen in Israël dat dan een apartheidsregime zal moeten opzetten om te voorkomen dat ze stemmen.

Met de keuze voor Kamela Harris als running mate, als zijn kandidaat voor het vice-presidentschap, heeft Joe Biden een veilige en verstandige keuze gemaakt. Harris, senator voor Californië, brengt ervaring mee, als senator en daarvoor als openbare aanklager in Amerika’s belangrijkste staat. Ze voerde vorig jaar een wisselvallige en uiteindelijk mislukte campagne voor de Democratische nominatie, waarin ze Joe Biden scherp aanviel op zijn vroegere samenwerking met racisten uit het Diepe Zuiden. Harris trok zich vrij vroeg terug nadat de geweldige start die ze had gemaakt in Oakland, de stad aan de andere kant van de baai van San Francisco, niet leidde tot een flonkerend vervolg.

Kamala Harris, van Indiase en Jamaicaanse komaf, is de eerste zwarte vrouw die op een presidentieel ticket belandt, nadat Geraldine Ferraro in 1984 en Sarah Palin in 2008 haar voorgingen als vrouwelijke kandidaten. De enige vrouw aan de top van het ticket, Hillary Clinton, verloor in 2016. Veel mensen concludeerden toen dat een vrouw pas president zou worden via het vice-presidentschap, een gevoel dat versterkt werd toen de vrouwelijke Democraten afgelopen najaar allemaal vastliepen in hun campagnes voor de nominatie. Ook de progressieve senator Elizabeth Warren zat in de mix voor mogelijke vice-presidentskandidaten, en zij zou programmatisch bijzonder sterk zijn, maar in die hoedanigheid mogelijk ook de weinig geprofileerde Biden overstijgen. Daarmee zou de Trump-campagne een links doelwit krijgen dat ze met Harris niet hebben.

Als running mate kan Harris de Democraten de energie geven die tot op dit moment ontbreekt in de Biden-campagne. De Democraat heeft geprofiteerd van het geklungel en van empathie gespeende gedrag van president Trump, die noch voor de coronacrisis noch voor de opstand tegen politiegeweld een toon kon vinden die begrip en invoelen kon weergeven. Integendeel, hij verzonk meer en meer in zelfzuchtig en egocentrisch, soms megalomaan en altijd narcistisch gedrag. Biden kon dat allemaal vanuit zijn thuisstaat Delaware aanschouwen, nu hij vanwege de coronacrisis toch niet bijeenkomsten kon organiseren.

Harris zal daar natuurlijk ook moeite mee hebben, maar ze heeft een eigen platform als senator en heeft zich de afgelopen maanden sterk geprofileerd op wetgeving die wat moet doen aan het structureel racisme in de Verenigde Staten. In het debat met de evangelische radicaal Mike Pence, de huidige vice-president, minder uitgesproken maar praktisch net zo vrouwonvriendelijk als Donald Trump, zal Harris laten zien wat ze in huis heeft. Zowel Pence als Trump hebben moeite met sterke vrouwen, dat kan nog komische of mogelijk tenenkrommende aanvaringen opleveren.

Voor Amerika en voor ons allen is van belang dat Biden Harris de kans bij uitstek geeft om zelf president te worden. We hoeven er geen doekjes om te winden dat Biden op leeftijd is, 78 jaar oud, en dat het presidentschap een zware baan is die hem, laten we zeggen, zal uitdagen. De kans dat Biden overlijdt als president is in elk geval volgens actuariële standaarden behoorlijk groot. Overigens moet een vice-president die dan opvolgt via het Congres de opengevallen positie van vice-president vullen, zoals Richard Nixon deed in 1973 en Gerald Ford in 1975. De kans op twee vrouwen aan de leiding van de VS is sterk toegenomen.

Harris krijgt, als Biden het presidentschap wint, een positie op een ‘heartbeat’ van een eigen presidentschap. Mocht Biden tijdens de campagne dit najaar al in de fysieke of mentale problemen komen (of overlijden, de man heeft wel vaker pech gehad), dan is Harris de onbetwiste vervangster. Mocht ze samen met Biden het Witte Huis halen, althans het kantoor van de vice-president, dan weet ze dat acht vice-presidenten het hoogste ambt toeviel toen hun baas het leven liet. Sommigen van hen waren belangrijker dan de president die hen voorafging. Theodore Roosevelt werd in 1901 de eerste moderne president, een man die de sociale structuur van Amerika veranderde. Dat deed ook Lyndon Johnson die in 1963 haast maakte met burgerrechten en een verzorgingsstaat Amerikaanse stijl. Harry Truman, de weinig bekende vice-president die Franklin Roosevelt in 1945 opvolgde, legde de grondslagen voor 75 jaar Amerikaanse wereldpolitiek.

Er wordt vaak gezegd dat de keuze voor een vice-presidentskandidaat de eerste beleidsbeslissing is van een mogelijke president. Toen Bill Clinton senator Al Gore koos, een leeftijdsgenoot uit een naburige staat, liet hij zien dat hij een generatiewisseling wilde. De kiezers konden dat waarderen. Een gewaagde keuze voor de niet gekwalificeerde Sarah Palin, een poging om de toen dominerende Barack Obama de loef af te steken, kwam als een boemerang terug naar toenmalig Republikeinse kandidaat John McCain. Aan de andere kant had de blunder van George H.W. Bush, die in 1988, de jonge brekebeen senator Dan Quayle naast zich vroeg, geen negatieve gevolgen – althans niet voor zijn kansen om gekozen te worden.

Het maakte maar weer eens duidelijk dat de eerste eis aan een kandidaat voor het vice-president eenvoudigweg is of hij of zij morgen het presidentschap kan overnemen. Hoewel Joe Biden met een groot aantal vrouwelijke kandidaten praatte, voldeden zij niet allemaal aan dat primaire vereiste. Kamala Harris doet dat wel. Het kost geen moeite haar als 47ste president te zien (als Biden wordt gekozen in november wordt hij de 46ste). Wanneer dat gebeurt zal natuurlijk ongewis blijven maar we weten nu dat de troonopvolger in de Democratische Partij Kamala Harris heet.

Biden heeft een goede keuze gemaakt. Niet spectaculair, niet geweldig verrassend, maar gedegen en betrouwbaar. Precies waar Amerika op zit te wachten, zoals uit de peilingen blijkt. Zo gezien heeft Biden zijn kansen alleen maar versterkt. Vanuit een meer afstandelijk perspectief kan de wereld buiten Amerika vertrouwen ontlenen aan deze keuze, zowel wat Bidens beoordelingsvermogen betreft als wat betreft Harris’ kwaliteiten.