Beetje laat maar toch: ik zat deze twee weken in California. Terug komend weekend, 3 maart.

Bernie Sanders heeft toch de verleiding niet kunnen weerstaan. Hij moet en hij zal nog een keer campagne voeren. Ik denk niet dat dit goed zal aflopen voor deze krasse bejaarde, maar anders dan voor Joe Biden zal het geen drama worden omdat Sanders de strijd voert voor de agenda. Voor mij lijkt hij erg op George McGovern in 1984: alleen aanwezig als geweten van de Democraten (al is hij nog steeds geen Democraat).

Ik denk dat Sanders een nuttige rol kan vervullen door Trump steeds maar weer aan te vallen, door linkser te zijn dan de andere kandidaten (die een groot deel van zijn agenda hebben overgenomen) waardoor zij meer midden lijken dan anders het geval zou zijn en derde weg, middle of the road kandidaten zoals diezelfde oude Biden wel erg slap lijken.

Maar het zou me verbazen als hij in 2020 hetzelfde kan losmaken als in 2016. Dat was zijn jaar, dit keer gaat hij niet ver komen. En in het slechte geval leiden alle bovenstaande argumenten tot het omgekeerde: een uiterst links doelwit voor Trump en zijn bende.

Tweede ronde kandidaten hebben vaak problemen. Ze zijn niet vers meer. Alleen Ronald Reagan lukte het om vier jaar later weer hetzelfde los te maken, met dank aan Ted Kennedy en Jimmy Carter. Maar het slagveld ligt bezaaid met mensen die het nog een keer probeerden – soms, zoals Hillary, met het argument dat het nu haar beurt was. Ga de lijst maar na: Gary Hart was een revelatie in 1984, in 1988 ging hij onderuit. Bob Dole was nog redelijk interessant in vergelijking met oude Bush in 1988, in 1996 was hij een oude krabbelaar. McCain was spannend in 2000, een bejaarde opportunist in 2008. En ja, Hillary die nooit in de gaten had dat 2008 haar jaar was en zonodig nog een keer moest en ons opzadelde met Donald Trump.

Sanders heeft een voordeel in New Hampshire, in februari 2020, omdat hij uit Vermont komt. Ik betwijfel of dat dit keer net zoveel op zal leveren als in 2016. Nog helemaal los van dit alles denk ik dat Sanders een allerbelabberste president zou zijn. Maar daar komen we gelukkig niet aan toe. Voor die tijd is het al afgelopen. 

Zoals je kon verwachten, heeft Mitch McConnell, leider van de ruggegraatloze Republikeinen zich zonder tegenstribbelen overgegeven aan de psycho. Iedereen weet dat het onverstandig, zoals niet onconstitutioneel is om geld te besteden waarvoor het congres geen toestemming heeft gegeven, en Republikeinen waarschuwden al maanden dat een Democratische president deze bevoegdheid zou kunnen gebruiken om wat anders een emergency te verklaren. Dit was ook de partij die zo klaagde over Obama en diens gebruik van executive orders.

Niets van dat alles is te horen nu Trump de publieke kas weer leegsteelt om zijn fans tevreden te stellen. 

Het blijft de vraag – een interessante vraag – of Trump zijn kostbare nederlaag over de muur en shut down kan wegpoetsen met zijn machtsgreep. Ik betwijfel het maar gegeven de samenstelling van de senaat en het hooggerechtshof dat uiteindelijk de grondwettelijkheid van deze onzin moet beschouwen, zou hij er wel eens mee kunnen wegkomen.

Beto en Trump hielden gelijktijdige rally’s in El Paso. De psycho deed net alsof Beto niets voorstelde, maar het feit dat beide rally’s landelijk werden gecovered laat zien dat hij het fout had. Niet zozeer een leugen, zoals zijn verhaal weer volzat met leugens, inclusief de aantallen bezoekers, maar een ontkenning van de werkelijkheid.

Trump was in vorm. Dat wil zeggen, op zo’n rally kan hij gewoon wild gaan. Je hoeft niets te regelen, niets te besturen, niets af te spreken, gewoon een eind weg te lullen. Daar is hij goed in. Maar je zag tegelijkertijd dat het ook behoorlijk oud is geworden, de herhaling van Trumps onzin maakt het niet aantrekkelijker.

Beto oogt nog steeds naturel, met de nadelen daarvan maar vooral met enthousiasme en met energie. Dit is een goed onderwerp voor hem, hij hield een goed verhaal. Wat mij betreft moet O’Rourke zich niet al te snel een presidentsrace laten opdringen maar de kat uit de boom kijken met dit soort bijeenkomsten. 

Aan de andere kant, ik weet hoe het werkt. Allerlei kandidaten zuigen nu geld en medewerkers op. Maar als ik Beto moest adviseren zou ik toch rustig aan. Je weet dat een aantal van deze kandidaten de herfst niet zal halen en dat een stel uiteindelijk niet doorkomt (hopelijk blijven Joe Biden en Bernie Sanders aan de kant, genietend van hun welverdiend pensioen). Dan kun je die medewerkers weer oppikken.

Mooie, verstandige toespraken houden door het land heen, dat is wat Beto O’Rourke moet doen. Het verschil tussen de psycho en de uitdager is zo immens, zo mooi dat hij voorlopig op voorsprong staat.

Ik heb geen twijfel dat elementen van de Amerikaanse politiek tegenover Israel worden beïnvloed door financiële bijdragen van grote gevers. Afgevaardigde Omar mag dat niet zeggen en ik begrijp wel weer de opwinding, zij het dat die overdreven is.

Uiteindelijk is nu de Amerikaanse ambassade in Jeruzalem gevestigd omdat een groot donateur van Donald Trump, Sheldon Adelson, groot casino houder in Las Vegas, het van hem verlangde nadat hij flink in de bus had geblazen bij de Republikeinen.

Waarom zou je dat niet mogen zeggen? 

Iets verrassends en hoopgevends speelt zich af rond het moordenaarsregime in Saoedi Arabië. Ondanks de wens van Trump en zijn kornuiten, en de zakenwereld die net doet alsof het hen niet aangaat en gewoon geld wil verdienen, lijkt Mohammed bin Salman zich niet los te kunnen maken van zijn moord op journalist Khashoggi.

De rapporten over politieke gevangenen en martelingen, vooral van vrouwen, buitelen over elkaar heen. 

Voor de goede orde: verwijdering van deze potentaat zou weinig veranderen in Saoedi Arabië. Het westen is geneigd om de verwijdering van een dictator of een wanregime te begroeten als structurele verandering (zie Zimbabwe, Kongo, Zuid Afrika) en dan gewoon verder te gaan. Het goed dat een organisatie als Amnesty Saoedi Arabië onder vuur blijft houden. De moordenaars verdienen het. 

De psycho in het Witte Huis dreigt met een nieuwe shutdown. 

Het zou me verbazen als het zo ver gaat komen. De Democraten hebben eigenlijk alle kaarten in handen. Ze kunnen hun eisen voor een deal scherp houden als was het maar omdat aan het einde van de eerste, nutteloze, schadelijke shutdown al bleek dat de Republikeinen in de senaat weinig trek hadden zich voor Trumps karretje te laten spannen.

De situatie is onveranderd, dat wil zeggen de machthebber in het congres, Mitch McConnell, zal moeite hebben zijn club bij elkaar te houden. Dat zal niet leiden tot een serieuze begroting want daarvoor zijn 60 stemmen nodig. Dertien Republikeinen zullen niet zo hun nek durven uitsteken. Maar ongetwijfeld zijn er een paar die ineens ontdekken dat ze baat hebben bij enige principes tegenover het wanbeleid van de president.

Trump en de Republikeinen zitten klem. Hij is de enige die die muur wil. Zijn partij heeft drie keuzes: instemmen met een shutdown door hem niet tegen te houden; de shutdown vermijden maar Trump toestaan per executive order geld te stelen van andere departementen, waarna hij zijn overwinning kan uitroepen (dit vereist het uitroepen van een nationale crisis); Trump laten vallen en een deal sluiten met de Democraten die Trump dan zou moeten vetoën, waardoor alle druk bij hem alleen komt te liggen.

Misschien is het tweede alternatief nog afschrikwekkender voor Republikeinen dan de andere twee. Wat zij tolereren van een Republikeinse president – het zal leiden tot een constitutionele crisis – kunnen ze later niet meer ontzeggen aan een Democraat. De volgende crisis is de opioid verslaving of klimaat – beide echte crisissen.

Politici schoppen graag de bal vooruit, hopend dat er ergens wel een oplossing opduikt. Daarom zou ik inzetten op variant 2. Laat Trump maar gek doen, laat hem zichzelf maar naar de rand van de afgrond bewegen, optie 3, hem erover heen duwen kunnen de Republikeinen altijd nog doen.

Het zou me verbazen als er een shutdown komt maar ja, je weet het nooit met een van de werkelijkheid losgezongen idioot, omringd door hielenlikkers en bangige partijgenoten.

Misschien vindt u het niet nodig dat ik mezelf herhaal over de Kennedy-serie waarvan gisteren de laatste aflevering werd uitgezonden, maar ik kan niet nalaten vast te stellen dat het een belabberd brobbelwerkje was. Geen analyse, geen reflectie, enkel verheerlijking van de Kennedy’s.

Wie deze laatste aflevering zag, had geen idee (of misschien kwam zelfs de vraag niet op) dat deze Kennedy op jacht naar het presidentschap ethisch zo gehandicapt was geraakt door zijn wangedrag bij Chappaquidick dat enkel het idee dat hij een rol als president kon spelen hem er ongeschikt voor maakte. Korter: Ted Kennedy had geen moreel besef – in elk geval niet over het presidentschap. Je zou denken, je zou hopen, dat zo iemand zich gedeisd zou houden in de race naar het Witte Huis. In plaats daarvan bleef hij maar rondhangen en andere, betere en meer ethische politici voor de voeten lopen.

Wie deze aflevering zag, hoorde niet dat Kennedy’s boven de markt hangen in 1975 de kans gaf aan Jimmy Carter – zoals Hillary Clinton in 2016 Bernie Sanders mogelijk maakte en mede daardoor Trump. Je hoorde de naam Reagan niet eens noemen, maar het was de ondermijning van Carter door Kennedy die Reagans verkiezing in 1980 mogelijk maakte. De vergelijking tussen Robert die Johnson uitdaagde, zijn eigen president, en Ted, die Carter uitdaagde, werd niet gemaakt.

Het schandaal met Willy Kennedy Smith, een neefje in de vrouwen mishandelende Kennedy traditie, die in 1991 werd aangeklaagd voor verkrachting, na een nachtje stappen met oom Ted als opzichter, kwam niet aan de orde. Laat staan dat de naweeën daarvan Kennedy verhinderden om in de Anita Hill-hearings van zich te laten horen. Een ethisch gehandicapte als Kennedy kon immers Clarence Thomas niet aanvallen op vrouwonvriendelijk gedrag.

Kennedy’s redding was zijn tweede vrouw, Victoria Reggie, die alleen bij de begrafenis werd genoemd. Zijn eerste vrouw Joan en haar teloorgang in alcoholisme kwam niet aan de orde.

De belangrijke rol van Kennedy door Obama te kiezen in plaats van Clinton in januari 2008 werd niet als zodanig genoemd, wel beelden maar die hadden geen context.

In plaats daarvan ging het verhaal in de typische dynastie traditie over John jr. die zijn vrouw en schoonzus mede de dood injoeg door onverantwoord te gaan vliegen. John kreeg meer aandacht dan Ted, zou je haast zeggen. Maar dat paste in het dynastie verhaal.

Enfin, genoeg erover. Ik heb geen enorme hekel aan de Kennedy’s als dat misschien de indruk zou zijn – niet meer dan aan de Clintons – maar wel aan de hagiografische beschrijvingen van de bijna koninklijke familie van Amerika. Deze serie was beschamend slecht.

Ik zat toevallig afgelopen dinsdag in een radio uitzending waarin ook uitgebreid werd gepraat over sport als marketing tool, sporters als merk. Directe aanleiding was een boek over ene Theo Jansen. Theo wie? Theo Jansen, u weet wel, die wereldberoemde voetballer.

Een biografie van deze man – hij kan nooit veel ouder dan 40 zijn – zou een nieuwe bestseller worden na Kieft (die kende ik tenminste) en Gijp (een homofobe neuroot, begrijp ik, die betaald wordt om op televisie kroegpraat te leveren). Ik luisterde met interesse naar de andere gasten die dit boek allemaal vreselijk belangrijk vonden. Enig dedain voor de lezer, iemand die moeite heeft met de shoarma menukaart, sluimerde onder de oppervlakte.

Ik vroeg aan de presentatrice waarom we in vredesnaam een boek over deze Jansen moesten lezen. Voetballers kunnen voetballen maar dat maakt hen toch geen interessante persoonlijkheden met een leven dat het beschrijven in boekvorm waard zou zijn? Buiten hun expertise, voetbal, heb ik ook zelden deze mensen iets interessants over de samenleving, over politiek of over wat dan ook horen zeggen. Theo Jansen was beroemd, en zijn leven zat vol met gemiste kansen, kreeg ik als antwoord. Ik denk niet dat ik dit boek hoef te lezen.

Al pratend konden we wel vaststellen dat iemand als Van Persie interessant zou kunnen zijn. Die ken ik tenminste, maar ik begreep ook (en wist dat zelfs) dat hij iets kon zeggen over integratie en etnische diversiteit in Nederland. Maar zou Messi interessant zijn? Misschien voor accountants die kunnen uitvogelen hoe hij de Spaanse fiscus probeerde te flessen. Cruijff was interessant, in meer opzichten dan voetbal, maar hij was dan ook een klasse apart.

Over de superbowl ging het. En Nike die nu Kaepernick als uithangbord gebruikt, de knielende football speler. Volgens een van de gasten was Kaepernick ‘uitgekotst’ na die actie (je moet politiek en sport immers scheiden – ik denk dan altijd aan de heilige verontwaardiging van hollanders over Maxima’s vader terwijl ze in 1978 graag de wereldcup van Videla hadden ontvangen). Dat leek me onzin. De racistische president van de VS had druk gezet op de blanke eigenaren van football teams om deze spelers eruit te gooien en dat hadden een aantal van hen braaf gedaan. Hoezo ‘uitgekotst’?

Geen misverstand over Nike. Die hebben geen missie van vrijheid van meningsuiting. Ze willen sportspul verkopen. Daarom is Kaepernic interessant. Good for him. Good for them. Teams die weigeren op bezoek te gaan bij de racist, ook al worden ze geleid door de blanke Tom Brady? Alle lof. Michael Jordan die ook beredeneerde meningen heeft. Mohammed Ali! Laat sport en politiek maar gewoon verbonden zijn, zoals ze dat waren in Peking 2008 en Moskou 2016 en, hup Holland, in Argentinië in 1978.

Er zijn interessante sportmensen maar dat zijn niet vaak voetballers. De gasten hadden het over Memphis, die ik enkel ken als een over het paard getilde brokkenmaker die stukken beter had kunnen voetballen als hij niet zo in het zonnetje was gezet. 

Ik dacht aan Federer en Agassi maar weer niet aan Nadal. Misschien ligt het aan mij en mijn disconnect met de sportverdwazing (goedkope vulling op radio 1, dat er zelfs cultuurprogramma’s voor onderbreekt – dat blijft een rare gewoonte – en op televisie, tegelijk als sport en als het geneuzel eromheen) dat ik niet direct naar de winkel snel om het leven van Theo Jansen tot me te nemen.   

Vandaag in de Standaard

U hebt misschien gehoord dat de Democratische gouverneur van Virginia, Ralph Northam, mogelijk moet aftreden wegens racistische foto’s in zijn jaarboek. Meer specifiek, een black face foto van een persoon met een zwartgemaakt gezicht waarop ook iemand in Ku Klux Klan kleding te zien is. Northam zegt dat hij niet op die foto’s stond (nadat hij er zich eerst voor had verontschuldigd) maar vertelde ook meteen dat hij wel eens een black face had gedaan op een feestje waar hij Michael Jackson uitbeeldde.

De lieutenant governor, Justin Fairfax, een veelbelovende zwarte politicus die Northam bij aftreden zou opvolgen, kreeg een me-too schandaal op zijn bordje. Hij zou in de campagne van John Kerry in 2004 een collega vrijwilligster tot seks hebben gedwongen. De dame in kwestie trad naar voren (geholpen door dezelfde advocaat die de aanklaagster tegen rechter Kavanaugh had bijgestaan) met details. Fairfax claimt dat de seks vrijwillig en met beider instemming was (hij wordt bijgestaan door dezelfde advocaat die Kavanaugh hielp). De wat bizarre link met de hoorzittingen over rechter Kavanaugh is tegelijk onthullend en pijnlijk. Zoals Kavanaugh een beeld van blanke gepriviligeerde studenten bevestigde – en gouverneur Northam dat eigenlijk ook doet – zo bevestigt Fairfax een klassieke racistische mythe van zwarte mannen die hun driften niet kunnen beheersen, het beeld waarmee segregatie voorstanders de blanke gemeenschap altijd bang maakten.

Mochten zowel de gouverneur als de lieutenant gouverneur aftreden dan wordt de attorney general, zeg maar de minister van Justitie van Virginia, de opvolger. Deze man, Mark Herring maakte deze week bekend, u raadt het, dat hij tijdens zijn studententijd wel eens een black face had gedaan. Mochten al deze drie aftreden of niet beschikbaar zijn voor opvolging dan wordt de Speaker van het Huis de opvolger – een Republikein. Nou ja, dat gaat er vanuit dat die in zijn jongere jaren niet op feestjes met schoensmeer in de weer is geweest.

Het is goed om in de gaten te houden dat dit allemaal gebeurt in Virginia, een grote staat net ten zuiden van Washington. Die locatie is niet onbelangrijk. Virginia was in de burgeroorlog het terrein waarop de meeste veldslagen tussen Noord en Zuid werden uitgevochten. Het is de staat waar na de burgeroorlog verregaande segregatie werd doorgevoerd. De meest racistische president (voor Donald Trump) was Woodrow Wilson (1913-1921) die in Virginia werd geboren. Wilson voerde tijdens zijn presidentschap segregatie door in de federale ambtelijke bureaucratie die tot dan toe daarvoor was gespaard. Laten we ook niet vergeten dat de Democraten tot en met de jaren zestig de partij van racisme en segregatie waren en een staat als Virginia werd gerund door de ergsten van hen (na de jaren zestig stapten de meesten over naar de Republikeinen maar blijkbaar is de erfenis ook onder Democraten nog levendig aanwezig).

Verder moet u weten dat Virginia de staat is van Thomas Jefferson, de derde president en de schrijver van de Onafhankelijkheidsverklaring waarin hij schreef ‘all men are created equal’. Jefferson bezat ongeveer 300 slaven. Zijn thuisstad was Charlottesville, waar de University of Virginia zijn meest trotste nalatenschap is. Maar u herinnert zich misschien dat in Charlottesville in de zomer van 2017 heftig werd gedemonstreerd tegen het verwijderen van het standbeeld van de zuidelijke generaal Lee – een standbeeld dat in de jaren 1890 was geplaatst, niet als herinnering maar als beeld om de onderdrukking van zwarten ook visueel vorm te geven, om het dagelijks in te wrijven.

De avond voordat de demonstranten voor en tegen die verwijdering botsten (waarbij een vrouw werd doodgereden door een neonazi) was er voor die universiteit van Jefferson een parade van fakkels dragende neo nazi’s en white supremacy aanhangers die riepen ‘Jews are not going to replace us’. In de dagen daarna meende president Trump dat er ‘best wel heel goede mensen’ in die groep zaten en dat de demonstranten moreel gelijkwaardig waren zowel in hun doelstelling als hun optreden (de neonazi’s en white supremacy demonstranten voor behoud van het standbeeld zwaaiden met pistolen en sloegen er lustig op los).

De huidige problemen met Democratische politici, want dat zijn die drie met problemen, laten zien hoezeer racisme in Amerika nog een dagelijks fenomeen is, in direct racistisch gedrag of in de erfenis ervan. Was het al niet door de ‘normaalheid’ van blackfaces in de jaren tachtig, nota bene twintig jaar na het einde van de segregatie, geholpen door de afwezigheid van zwarte studenten op de diverse campussen, dan toch door het klaarblijkelijke wangedrag van een zwarte man. Blackface en Ku Klux Klan outfits waren in dat Virginia heel normaal, net zo normaal als de talloze beelden van zuidelijke helden die voor de mensen die daarvoor open staan warme gevoelens over segregatie oproepen.

Dit is het dagelijks leven in een Virginia dat worstelt met zijn geschiedenis. Meer bewijs? De ironie wil dat in de campagne van 2017 toen Northam werd gekozen, diens tegenstander Ed Gillespie, een petitie tekende om die standbeelden te handhaven. Nog in 2018 was de Republikeinse kandidaat voor de senaat Corey Stewart, een onversneden Trump aanhanger die nog in 2017, toen zelfs Trump die onzin had laten vallen, de racistische birther-theorie over Obama’s geboorte nieuw leven inblies (Obama was niet legitiem president want niet in Amerika geboren – dogwhistle voor een zwarte Amerikaan kan niet zijn zoals ons).

Het noordelijk deel van Virginia, de uitgestrekte suburbs van Washington, en de hoofdstad Richmond zijn tegenwoordig grotendeels grotendeels Democratisch en opgenomen in de moderne wereld, elders in Virginia leeft het oude racisme nog steeds (deze Cory Stewart kreeg 41 procent van de stemmen). Op het platteland en naar het zuidwesten toe is Virginia gewoon nog the Old Dominion, daar leven de gevoelens die slavernij en daarna segregatie de norm waren alsof ze nooit zijn verdwenen.

Het is ongelukkig dat dit de Democraten overkomt, de progressieve partij die in Virginia veel veranderd heeft. Aan de andere kant laat het zien dat zelfs die progressieve Democraten de lasten meetorsen van Amerika’s erfzonde, de slavernij en het ingebakken racisme. Zo gezien is Virginia een heel ongelukkig voorbeeld van een verdeeldheid die, helaas, veel dieper zit dan enkel deze staat. Amerika anno 2019 is nog steeds druk bezig met het verwerken van een treurige geschiedenis. That’s what’s the matter with Virginia.