Weer twaalf doden in Los Angeles. De pscyho zal wel weer zeggen dat die studenten maar wapens bij zich moesten hebben, dan was het niet zo erg geweest.
Van die kant zal er nooit iets veranderen.
Kunnen we dit soort moordpartijen nou eindelijk eens terrorisme noemen? Binnenlands, authentiek Amerikaans terrorisme? Geholpen door de NRA en ondersteund door lamlendige, laffe politici zoals de president en zijn acolieten?
Ondertussen al weer een eeuwigheid geleden schreef ik over hoe revolutionair Trump als president had kunnen zijn als hij een wetgevende agenda had opgelegd aan het Congres.
Nu is het tijd voor de Democraten om een agenda neer te zetten die, en daar moeten ze niet voor terugdeinzen, ook voor Trump mogelijkheden biedt.
Infrastructuur is het meest voor de hand liggende onderwerp. Zowel Clinton als Trump beloofden het, het do nothing Republikeinse Congres liet het onderwerp liggen. 1 triljard zou ervoor beschikbaar moeten zijn en niet in de vorm van private investeringen met overheidsgaranties. Maak een voorstel, inclusief financiering via hogere belasting op benzine, en leg het voor. Het zou mij niet verbazen als Trump zou happen.
Ook belangrijk: het repareren van Obamacare, minimumloon en regels voor werk, en een nieuwe Voting Rights Act om de schandelijke omissie van het Supreme Court in 2013 te repareren, toen ze net deden alsof bescherming van kiezers niet meer nodig was.
Ik denk niet dat Trump overal voor te vinden is, maar de man is gladder dan een paling en je weet maar nooit. En anders komt de Senaat steeds vaker als dwarsliggend orgaan te boek te staan. Kan ook geen kwaad.
Minister van Binnenlandse Zaken Ryan Zinke zal binnenkort verdwijnen. Hij is een restant van de eerste ronde half corrupte klunzen die Trump binnenhaalde om departementen waar ze baas werden te ontmantelen. Het milieubureau en health and human services verloren al eerder hun baas.
Restanten van deze club zijn Ben Carson, de nutteloze minister van Housing, en Rick Perry die naar het schijnt nog steeds op Energy zit, het departement dat hij als presidentskandidaat ooit wilde afschaffen.
Belangrijker dan het verdwijnen van deze misbruikers van overheidsdiensten zal het ontslag zijn van Jeff Sessions als minister van Justitie. Niemand hoeft medelijden te hebben met de voormalig senator van Alabama die zijn zuidelijke politieke agenda (u weet wat ik bedoel) naar Justitie bracht. Sessions was de eerste senator die Trump steunde maar is inmiddels door de hele Republikeinse Senaat gepasseerd, terwijl Trump hem voortdurend kleineerde. Reken er niet op dat zijn vervanger veel beter zal zijn. Wel dat hij (een zij lijkt in deze mysogene regering onwaarschijnlijk) van Trump opdracht zal krijgen om het Mueller onderzoek te dwarsbomen. Reden te meer voor Mueller om nu snel met zijn rapport te komen, dat is het volgende punt op de Washingtonse agenda.
De nu flink versterkte Senaat (Montana gaat er ook aan voor de Democraten) zal een opvolger wel goedkeuren, een paar Democraten zullen lastige vragen stellen over het Mueller onderzoek (let op showboats als Cory Brooker en Kamala Harris) maar met zo’n meerderheid is het geen probleem voor Trump om te benoemen wie hij wil.
Ook Jim Mattis, de minister van Defensie, het laatste bolwerk tegen de neoconservatieve comeback onder leiding van Pompeo en Bolton, zal wel vertrekken. Hij heeft er zelf genoeg van om het land te vrijwaren van Trumps capriolen en Trump vindt hem niet aardig. De opvolger zal, denk ik, geen generaal zijn maar een neoconservatieve denktank type, ex-Congres. Daarmee zal het hele buitenlands en veiligheidsbeleid in handen zijn dezelfde lui die kleine Bush Irak in stuurden.
Op Homelandsecurity zal Kirsjen Nielsen wel verdwijnen. Ze heeft al vele aanvaringen gehad met Trump en haar beschermheer, John Kelly, de stafchef, gaat ook vertrekken.
Kelly dan. Een raadsel waarom hij er nog zit, of het moet zijn dat hij echt denkt dat hij Trump in kan tomen. Het was geen spectaculair succes, dat intomen, de afgelopen maanden en Trump heeft een hekel aan Kelly. Hij verdwijnt. Er komt iemand die Trump wel aardig vindt en die hem niet dwarsboomt in zijn slechtste instincten. Er lopen genoeg Republikeinen rond die nu bereid zijn in te stappen.
Ook Sarah Huckabee Sanders vertrekt. Ze heeft geen enkele geloofwaardigheid en de media die ze moet briefen weten dat ze hen of voorliegt of, namens haar baas, beledigt. Dat zou voor Trump geen probleem zijn maar ik denk dat Sanders zelf er vandoor wil.
Kortom, nieuwe rondes. De Senaat zal voor zover dat nodig is, meer dan ooit Trumps benoemingen zonder vragen goedkeuren.
Waar het toe kan leiden? Verwacht onrust rondom Mueller en op buitenlands terrein.
Wat goed nieuws: Scott Walker, de gouverneur van Wisconsin die de vakbonden in zijn staat de nek omdraaide en een recallverkiezing overleefde, verliest nu van een Democraat.
Nevada kiest een Democratische senator, tot nu toe de enige staat waar de Democraten een Republikein hebben weten te verschalken.
Sherrod Brown, progressieve senator van Ohio, won gemakkelijk en maakt geluiden dat ook hij in 2020 kandidaat is voor het presidentschap. Ik geloof inderdaad dat het Midden Westen, wegens sommige goede redenen (terugkeer van industrie, verschuiving venture kapitaal van de kusten naar het heartland) en slechte redenen (armoede, opioid crisis), cruciaal zal zijn in 2020.
De Republikeinse extremist Kris Kobach verloor in Kansas in de gouverneursrace. Kobach was de man die namens Trump de drie miljoen zogenaamde illegale stemmers moest opsporen en er precies geen vond. Een mooie uitslag niet alleen voor de Democraten maar voor iedereen die faire verkiezingen belangrijk vindt.
De Medicaid expansion, onderdeel van Obamacare, won in de staten waar het een belangrijk onderwerp was, hetzij als referendum, hetzij omdat de gouverneur medewerking weigerde en daarvoor werd gestraft (gebeurde weer niet in Florida waar Rick Scott gewoon tot senator werd gekozen).
In Florida hebben de kiezers eindelijk die absurde regel weggehaald dat veroordeelden nooit meer mogen stemmen. Het gaat om 1,6 miljoen mensen aan wie het stemrecht was ontnomen. Misschien kunnen ze de volgende keer wat in hun staat veranderen, want Florida is nu al een aantal verkiezingen stevig Republikeins terrein.
De Democraten winnen het Huis maar voor de rest was het een treurige verkiezingsavond.
Gouveneurszetels van enorm belang gingen verloren: Florida, Georgia en Ohio.
Deze verkiezingen betekenen, denk ik, het einde van de prille presidentiële ambities van senator Cory Brooker en ex-gouverneur Deval Patrick van Massachusetts. Om het beestje bij de naam te noemen: een zwarte kandidaat is onwaarschijnlijk.
Bernie Sanders’ kandidaat in Florida, Andrew Gillum, verloor een staat die de Democaten hadden moeten winnen. Hoewel Sanders is herkozen en sommige van sociaal democratische aanhangers in het Huis komen, denk ik dat zijn richting gisteren er niet goed afkwam. Het zou het einde moeten zijn van de onverstandige presidentiële ambities van Sanders.
Over bejaarden gesproken: Nancy Pelosi. Hoewel ik de Democratische Speaker niet erg geschikt vind als uithangbord voor de Democraten, is zij waarschijnlijk wel degene die de Democraten in het Huis voor grote fouten kan behoeden.
Vrouwen deden het goed in de Huis races, slecht in de senaatsraces. De kans op een vrouwelijke Democratische kandidaat is kleiner dan tevoren. Slecht nieuws voor senatoren Kamala Harris en Kristen Gillibrand.
In het algemeen zullen Democraten zich moeten beraden hoe ze in 2020 een boodschap van verbinding kunnen uitdragen zonder weg te zinken in anti-Trump retoriek. Wie kan de verdeeldheid verkleinen, Amerika weer een gezamenlijk doel geven? Dat is de vraag, maar tegelijk is de vraag wat dat kan doen – een crisis, Trump nog meer psycho, confrontatie met China.
Als ik er een weddenschap op moest afsluiten dan zou ik verwachten dat een Republikein die eenheid gaat brengen (Niki Haley of John Kasich) met een Democratisch congres. Het is in elk geval moeilijker om het omgekeerde voor te stellen.
Dit alles onder het voorbehoud dat de crisis waarvoor Amerika totaal onvoorbereid is, zich niet voordoet. Het voelt een beetje als 1928.
Laten we er geen doekjes om winden: dit is een goede verkiezingsuitslag voor Trump. En voor Mitch McConnell, de kwade genius achter Republikeins beleid. De democraten krijgen het Huis maar niet in een overweldigende golf. De Republikeinen voegden zetels toe aan hun meerderheid in de Senaat.
Alle kansen op doorbraken van Democraten in de Senaat gingen teloor. Twee vrouwen, Claire McCaskill en Heidi Heitkamp verloren, Arizona mag nog een lichtpuntje bieden maar ik zou er niet op rekenen. Ted Cruz won krap, maar hij won.
Het werd al zichtbaar bij de eerste uitslagen (net als in 2016): Florida ging verloren. Zowel de Senaatszetel als de gouverneurspost werden Republikeins. In Georgia won de Republikein die de kiesregisters manipuleerde.
We hoeven niet in detail te gaan om een paar dingen te concluderen.
Amerika heeft Trump niet verworpen.
Trumps campagnestijl werkt, racisme en schrik aanjagen is een middel om kiezers over te halen – althans zijn kiezers en die zijn voorlopig in de meerderheid. De Republikeinen doen het al jaren, nu in overdrive. Reken erop dat ze door zullen gaan.
Zwarte kandidaten in het zuiden is een brug te ver, zeker in dit klimaat.
De Democraten hebben het Huis maar met zo’n kleine meerderheid dat ze waarschijnlijk niet meer zeuren over impeachment.
Intense en onoverbrugbare verdeeldheid zal de norm blijven.
Donald Trump zal vandaag claimen dat hij persoonlijk ervoor gezorgd heeft dat de verkiezingen geen ramp werden voor de Republikeinen, en voor de verandering heeft hij gelijk.
Een vergelijkbare analyse geeft Cas Mudde vandaag in The Guardian
Donald Trump is de koning maar ook Sybrand Buma kan er wat van. Dogwhistling, de niet uitgesproken boodschap.
Op het congres van zijn partij oreerde Buma dat de PS verkiezingen niet gaan over het kabinet maar over alles wat mensen „direct raakt”: het tekort aan woningen, nieuwe wegen, openbaar vervoer. „Maar ook over klimaatbeleid en over cultuur en tradities dicht bij huis.”
Ah, weeg die woorden. ‘Cultuur en tradities dicht bij huis’. Wat zou Buma bedoelen? U hoort de whistle. Of misschien niet. Degenen die hij wilde bereiken weten het wel.
Dinsdag in de Morgen
Het is onverstandig om al te veel waarde te hechten aan de uitslag van de tussentijdse verkiezingen die morgen in Amerika plaatshebben. Nee, dit is geen definitieve keuze voor het ene of het andere deel van het bitter verdeelde Amerika. Want die verdeeldheid blijft, of de ene partij of de andere partij nu een minimale meerderheid heeft. De uitslag betekent evenmin een een keuze voor of tegen Trump. Zo simpel is het niet.
Natuurlijk maakt het praktisch verschil wie de meerderheid heeft maar het lost het fundamentele probleem van de Amerikaanse verdeeldheid niet op. Als de winnaar van de helft plus 1 claimt dat de andere helft min 1 niet bestaat dan heeft niemand daar wat aan. Dan wint niemand en verliest iedereen.
Democraten moeten zich niet rijk te rekenen, ook als de uitslag goed is. Trump en zijn kiezers zijn niet weg. De Republikeinen zullen blij zijn met beperkte verliezen maar moeten in ogenschouw nemen dat ze hun partij met huid en haar hebben uitgeleverd aan een man die verdeeldheid zaait, niet als middel maar als doel. Aan iemand die ongegeneerd en zonder enige morele afweging al zijn kaarten heeft gezet op blanke kiezers en de rest alleen maar kan beledigen.
Wie praat met Republikeinse stemmers, zoals ik vorige maand deed in Californië en Texas, vindt beperkt enthousiasme voor de man. De bijeenkomsten waarop Trump zijn grootste hits afdraait geven een verkeerd beeld. Het zijn happenings, een gelegenheid om lekker uit je dak te gaan, racistische en ondemocratische praat toe te juichen en journalisten te bedreigen. Trump stelt dat deel van zijn aanhang nooit teleur. Al lost hij niets op, ze hebben een leuke avond. Het is theater.
De denkende kiezers hadden een ander verhaal. Ja, ze weten dat de Trump niet presidentieel is. Ze verwerpen zijn retoriek, zijn racisme, zijn angst aanjagen en zijn koketteren met ultra-rechts. Ze vinden het niet goed om de media, de FBI en de rechtsspraak verdacht te maken. Ze vinden mensen met een andere mening geen landverraders. Maar de economie draait als een tierelier, de belastingen zijn lager, de regulering minder en China en Europa krijgen welverdiende trappen onder hun kont. Samengevat: Trump is een hork maar ik steun zijn beleid.
De Democraten bieden een spiegelbeeld. Ze hebben zo’n hekel aan Trump dat ze geen oog hebben voor de redenen waarom grote delen van zijn beleid populair zijn. Ze realiseren zich niet dat enkel anti-Trump zijn onvoldoende is. Waar is het alternatief beleid, waar is een inclusieve visie? Ook de Democraten spelen hun grootste hits, alleen hebben ze geen aantrekkelijke performer – toen Obama zich ermee ging bemoeien zag je hoezeer ze iemand nodig hebben.
Wat we zien is een land dat niet kan besluiten omdat er niets te besluiten valt. Na deze tussentijdse verkiezingen is hoogstens een lichte koersverlegging mogelijk. Echte verandering moet wachten tot de presidentsverkiezingen van 2020 maar dan moet er wel meer te kiezen zijn dan Trump of anti-Trump.
Het beste wat je van deze verkiezingen kunt zeggen is dat ze een enorme hoeveelheid energie hebben losgemaakt. De kiezersopkomst zal hoger zijn dan in 2010 en 2014 (toen de Republikeinen profiteerden van een trouwe aanhang en de Democraten lui thuisbleven) en daarover kan niemand zich beklagen. Meer mensen dan ooit zijn actief geweest, bemanden telefoons, gingen langs de deur, droegen financieel bij. Meer kiezers dan ooit gaan zich uitspreken ondanks de barrières die sommige staten daarvoor opwierpen.
Een president en een partij die we op basis van vertoond gedrag en geregistreerde uitspraken niet helemaal met democratie kunnen vertrouwen, hebben miljoenen mensen aan de gang gekregen, democratische energie gegeven. Ook als de uitslag alleen maar bevestigt dat de verdeeldheid immens is, en dat zal het zonder enige twijfel doen, dan is dat winst. Winst voor de democratie. Woensdag begint de volgende stap, noodzakelijk om destructieve teleurstelling te voorkomen: het ontwikkelen van een serieus alternatief, een alternatief dat niet verdeelt maar bindt.
Morgen in de Standaard
Als u woensdagochtend de uitslagen bekijkt van de tussentijdse verkiezingen in Amerika, raak dan niet direct teleurgesteld of verheugd over het Congres. Veel belangrijker is of de Democraten in staat zijn gouverneursposten te winnen. Dit jaar staan 36 van de 50 gouverneurs op het stembiljet – een aantal staten houdt heel bewust staatsverkiezingen in jaren dat er geen landelijke verkiezingen zijn. Van die 36 zijn er nu 26 Republikeins, na morgen is dat aantal waarschijnlijk lager.
We hoeven er geen doekjes om te winden: de Obamajaren waren voor Democraten op staatsniveau een ramp. Op dit moment worden 33 staten geleid door een Republikein, 16 door een Democraat, 1 door een onafhankelijke gouverneur. Uiteraard is even belangrijk hoe de congressen in deze staten eruit zien en ook daar kunnen de Democraten hopen op verbetering van hun positie. Ze moeten af zien te komen van staten waarin ze in beide huizen (vrijwel alle staten hebben ook een Huis en een Senaat) de minderheid uitmaken. In 26 staten hadden de Republikeinen niet alleen de gouverneur maar ook de meerderheid in beide huizen. In 8 staten gold dat voor de Democraten.
Die situatie is voor Democraten onaangenaam om een aantal redenen. De eerste is dat veel beleid wordt gemaakt op lokaal niveau, op het niveau van de staten. We onderschatten dat vaak, maar hier vinden de werkelijke revoluties plaats, zowel op conservatief als op progressief gebied. Om maar iets te noemen, het compleet door Democraten gerunde Californië besloot, samen met een aantal andere staten, om zich niets aan te trekken van wat de regering-Trump aan milieubeleid vernietigde. Ze gingen hun eigen gang. Sommige staten hebben Obamacare met ruimhartigheid en verstand ingevoerd, andere niet. Texas maakt het abortusklinieken moeilijk om open te blijven.
Een tweede reden is dat in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 2020 het belangrijk is om gouverneursposten te bezetten. Gouverneurs zetten de toon, bepalen de sfeer, de bereidheid om de verkiezingen eerlijk te laten verlopen en zijn van invloed op de manier waarop er geteld wordt – wie kan de rol van gouverneur Jeb Bush vergeten toen zijn broer in 2000 in Florida met 500 stemmen voorlag?
Een gerelateerde derde reden is dat op staatsniveau de kiesregels worden gemaakt. Zoals de Republikeinen de afgelopen jaren hun macht gebruikten om de kiesregisters ‘op te schonen’ (lees: potentieel Democratische kiezers te verwijderen) of het registeren moeilijk te maken, zo kunnen Democraten straks dat beleid omkeren of in elk geval weer rechtvaardig maken zodat niet, zoals alleen al in Florida 1,6 miljoen burgers het kiesrecht levenslang is ontnomen omdat ze ooit voor een misdrijf veroordeeld zijn. Ook andere obstakels voor gewone kiezers worden op staatsniveau bedacht en uitgevoerd. Je kunt het aantal stemlokalen terugdraaien, zodat het moeilijk wordt om te stemmen als je geen auto hebt of niet de tijd hebt om er een dag aan te besteden. Je kunt stemmen op zondag of per post moeilijk maken.
De vierde reden is dat in 2020 er de tienjaarlijkse volkstelling wordt gehouden, zoals de grondwet dat vereist. Daarna worden de zetels in het Huis van Afgevaardigden opnieuw verdeeld op basis van de nieuwe cijfers. In veel staten worden de kiesdistricten dan ook opnieuw ingedeeld. De Republikeinen hebben dat spel sinds 2008 heel bewust gespeeld, zozeer dat ze morgen met 47 procent van de stemmen een meerderheid in het Huis kunnen krijgen via zogenoemd gerrymandering. Dat wil zeggen dat je de districten zo indeelt dat jouw kandidaten de meeste kans hebben, bijvoorbeeld door alle zwarte of alle hispanic kiezers in één of een paar districten te stoppen zodat blanke Republikeinen in de andere districten meer kans hebben want minder tegenstemmen.
De vijfde reden is dat staten getalenteerde politici in staat stellen bestuurlijke ervaring op te doen. Ze worden er getest en gewogen, en als ze er goed in zijn, kunnen ze op landelijk niveau die ervaring inbrengen. We vergeten het wel eens, maar Barack Obama was sinds 1961 de enige politicus die rechtstreeks vanuit het Congres tot president werd gekozen. Alle anderen hadden bestuurlijke ervaring opgedaan (Nixon en oude Bush als vicepresident, Carter, Reagan, Clinton en Bush als gouverneur). Zonder staten is het aantal beloftevolle nieuwkomers een stuk kleiner.
Let morgen daarom op staten als Florida en Georgia, waar mogelijk voor het eerst een zwarte politicus tot gouverneur kan worden gekozen. Kijk naar Michigan, Wisconsin, Ohio en Pennsylvania, staten die in 2016 naar Trump gingen maar waar de Democraten mogelijk het gouverneurschap (en het staatscongres) kunnen binnenhalen of, in Pennsylvania, het kunnen continueren. De huidige voorspelling is dat de verhouding na morgen 24 Democraten zal zijn tegenover 26 Republikeinen. Dat zou enige gemoedsrust moeten geven voor de komende twee jaar. Het Congres zal niet revolutionair van kleur verschieten en Trump zit er tot januari 2021. Goed nieuws moet uit de staten komen.
In de aanloop naar de o zo belangrijke maar niets veranderende tussentijdse verkiezingen van morgen, heeft een verhaal vorm gekregen over de Democraten en hun falen. Ik las het het mooist in een prachtig boek van Ben Fountain, Beautiful Country Burn Again, dat, ik zeg het met aarzeling, vooral geschikt is voor liefhebbers. Fountain schreef voor The Guardian, curieus genoeg een van de betere media over de VS (geldt ook de Financial Times). Ik kom nog wel terug op Fountain maar vandaag schreef Rana Foroohar, maandags columniste van de Financial Times over hetzelfde onderwerp.
Het verhaal is dit: de Democraten zijn een partij met bejaarden als uithangbord (met name Nancy Pelosi, Chuck Schumer en een roedel belegen mogelijke presidentskandidaten als Biden, Sanders, Warren en laat ik ook Bloomberg daar maar in mee nemen – ook Kerry laat van zich horen en Clinton kan haar mond niet houden). Wat de Democraten niet hebben is een verhaal, een beleid, een idee.
Het verwijt is dat de Democraten hebben zich ingekocht in de overname van de Amerikaanse politiek door de zakelijke belangen. Het enige dat ze sinds de jaren zestig gedaan hebben, en zeker sinds begin jaren negentig, is het overnemen en licht aanpassen (of helemaal niet aanpassen) van de Republikeinse ideeën over handel, financiën en gezondheidszorg. Op zijn best werden die ideeën in de uitvoering wat eerlijker en zachter, op zijn slechtst gaven ze de Republikeinen enkel meer kans om hun stempel te drukken. Zeker, George McGovern mocht dik verloren hebben en Jimmy Carter werd door de Nixon-jaren zestig erfenis ontmanteld, maar het antwoord van de Democratic Leadership Council was enkel om Republikeins beleid met een Democratisch sausje te verkopen.
Onder Billy Clinton begon de uitverkoop. Het sociale stelsel werd uitgekleed, de financiële regulering werd opgerekt tot hij in 2008 de crisis veroorzaakte waar we nu, politiek gezien, nog steeds in zitten. De high tech economie kreeg de vrije hand, de financiële instellingen konden doen wat ze wilden. Barack Obama, en ik zeg dat met iets minder verwijt, was niet radicaal genoeg in het aanpakken van de uitwassen en het fundamenteel hervormen. Vandaar dat we in essentie nog steeds zitten met een Republikeins model. En Hillary Clinton, ach, Hillary, laten we het daar niet meer over hebben.
Het viel goed te begrijpen, zegt Rana Foroohar dat de Democraten zich ingroeven in identiteit. Het was ook de gemakkelijkste weg. Het was een stuk eenvoudiger om verschillen groepen op culturele aspecten aan te spreken dan om nieuwe ideeën te ontwikkelen op sociaal economisch gebied. De uitdaging voor de Democraten is vast te stellen waar ze voor staan in een tijdperk waarin vertrouwen in kapitalisme en liberale democratie is ondermijnd. Net als bedrijven vinden de Democraten het gemakkelijker om zich uit te spreken over sociale misstanden, echte en vermeende, dan economische misstanden te corrigeren.
Zo gezien hebben de Democraten hetzelfde probleem als de sociaal democraten in Europa: ze zijn meegegaan in de visie van de vrije markt wonderolieverkopers. Ze hebben op zijn best aan de marge wat veranderd, op zijn slechtst zijn ze meegegaan in de probleemanalyse van haatzaaiers en de opportunisten. Geen wonder dat de kiezers dan voor degenen kiezen die de wonderolie produceren. Het geneuzel over Zwarte Piet dat komende maand weer zal losbarsten, geëikel over het Plakkaat van Verlatinghe of ‘white guilt’ – daar is links goed in. Verder is het armoe troef.
Het is een verhaal over het falen van de Democraten dat Bernie Sanders, denk ik, het beste doorhad. Hij verkocht het echter met een paar in het oog springende concrete dingen (gratis onderwijs, algemene gezondheidszorg en hogere minimumlonen) en niet met een omvattend economisch verhaal (hoewel hij dat als socialist wel zou moeten hebben). Het is ook een verhaal dat morgen opnieuw benadrukt gaat worden. Hoe het ook uitpakt, de Democraten hebben een groot deel van de achterban die normaliter bij hen hoort verloren aan een racist die zichzelf en de rijken bevoordeelt. De reden is dat er geen behoorlijk alternatief is geboden.