Volgens de laatste berichten wordt senator J.D. Vance van Ohio (39) de running mate van Donald Trump. Mocht Trump winnen dan kun je er zeker van zijn dat Vance de volgende president wordt, gegeven de leeftijd van de psycho, waarschijnlijk al binnen vier jaar.

De auteur van de bestseller Hillbilly Elegy, een boek over migranten uit de Appalachen naar de Rustbelt en de manier waarop Vance daar opgroeide, had in 2016 als conservatief commentator nog stevige kritiek op Trump. Die heeft hij geleidelijk aan – eerst langzaam en toen heel snel – ingeslikt. 

Vance studeerde aan Yale, was een venture kapitalist in opleiding in Silicon Valley, tot hij terugkeerde naar het Midden Westen, officieel met de missie om ook daar ondernemingen met venturekapitaal op te zetten. Hij kreeg steun van Peter Thiel, een puissant rijke libertariër, die conservatieven financieel ondersteunt. 

Toen er een opening kwam voor de Senaatszetel van Ohio, in 2022, stelde Vance zich kandidaat. Mede dankzij de steun van Trump werd hij gekozen in een jaar waarin overal elders de Democraten succes boekten. Eenmaal in de Senaat heeft Vance zich een conservatieve activist getoond die echter niet te beroerd is om als het uitkomt samen te werken met Democratische collega’s.

De ideeënwereld van Vance is niet puur Trumpisme, al zegt en doet hij wat nodig is om die indruk te geven. Laten we zeggen dat qua intellect Trump niet kan tippen aan Vance. Lees het interview met Vance dat ik een paar weken geleden on line zette. Vance is een soort Herbert Hoover. Protectionisme met hoge importheffingen, isolationisme, America First, aanvallen op de liberale elite, afkeer van immigranten, cultuurconservatisme en, niet onbelangrijk, scepsis over democratie.

Als het aan Vance ligt, dan keert Amerika terug naar de jaren dertig. Volgens het tijdschrift Politico is Vance de voorman van ‘New Right’, een beweging van ‘jonge, hitsige en elitaire conservatieven’ die de Trump-revolte willen overnemen. Ze vinden het niet erg om reactionair genoemd te worden, waarschijnlijk omdat ze reactionair zijn. Het is economisch populisme van de koude grond, bewezen niet werkend en in de jaren dertig de wereldcrisis veroorzakend doordat iedereen importheffingen oplegde, begging theigh neigbour beleid noemden we dat.

Ik moet toegeven dat ik enigszins verbaasd ben over deze keuze. Het is niet zozeer een risico voor Trump maar hij zet wel iemand naast zich die niet de onderdanigheid van een Mike Pence heeft. Vance heeft een eigen geluid, maar is ook gedisciplineerd genoeg om dat tijdens de campagne voor zich te houden en loyaal de Republikeinse kandidaat te dienen. Ik had eerder verwacht dat Trump een non-entity als de gouverneur van North Dakota, Doug Burgum, zou kiezen, iemand van wie hij weinig last en weinig voordeel zou hebben.

Het voordeel van Vance is jeugd. Ieder van ons die al jaren loopt te klagen over het bejaardenfestival dat de Amerikaanse politiek is, moet opgetogen zijn bij het aantreden van een nieuw en jong geluid (hij is maar vijf jaar boven de minimum leeftijd voor het presidentschap). Voor het electorale plaatje maakte Vance weinig uit. Ohio stemt keurig Republikeins, maar dat deden de staten van de andere mogelijke kandidaten ook.

Vance kreeg de afgelopen maanden veel negatieve publiciteit over zijn desinteresse in Oekraïne. Wat hem betreft hoeft daar geen geld naar toe. Hij schreef er zelfs een op ed in de NYT over. Hoewel veel Republikeinen die opinie met hem delen, zal het wel debatpunten opleveren. Overigens gaan veel van zijn argumenten ook op voor Amerikaanse betrokkenheid bij Israël, dus dat kan nog interessant worden. In elk geval zal Vance inhoudelijk bijdragen aan Trumps opinievorming, iets wat je van Mike Pence niet kunt zeggen.

Als trouw verkiezingsontkenner (hoewel hij wel beter weet) maakt Vance in het interview wat je de best case voor Trumps leugens zou kunnen noemen. Hij doet dat bekwaam. Als Trump iemand nodig had om zijn fantatsiebouwwerk te verdedigen, dan heeft hij aan Vance een goede. Als teken aan de wand voor problemen straks, heeft Vance herhaaldelijk gezegd dat hij niet zonder meer de uitslag van de verkiezingen accepteert. Hij zegt dat wel te zullen doen ‘als we eerlijke en vrije verkiezingen hebben’, het standaardverhaal van verkiezingsleugenaars, dwz. Republikeinen om hun handen vrij te houden als ze straks zouden verliezen.

Als Kamala Harris nog de running mate is van Joe Biden en niet de feitelijke kandidaat van de Democraten (ik blijf slecht in voorspellen maar ik denk dat Harris nog voor de conventie wordt gekroond) dan heeft ze een lastige debatpartner aan Vance. Hoewel… Harris was goed als senator en als prosecutor en kan de zaak Trump en de problemen met de man goed over het voetlicht brengen. En of Vance in debatten of op campagne niet te ver zal gaan in wat hij leuk vindt, namelijk uitdagen, staat nog te bezien.

Trump is on a roll, mag je wel zeggen. Zijn rechters helpen hem (ondanks al zijn geklaag over de rechtsstaat), de aanslag helpt hem, de conventietoon helpt hem.

Straks worden het nog interessante verkiezingen!

Vandaag in NRC en de Standaard

Zo beginnen burgeroorlogen.

Niet alleen Donald Trump maar heel Amerika kroop door het oog van de naald. Een paar millimeter naar rechts en nu al zouden zwaarbewapende bendes van white supremacy groepen linkse bolwerken belegeren, aanvallen plegen op personen met een progressieve reputatie. Massaal geweld was het voorland en kan dat nog steeds zijn. Want dit keer hadden de Amerikanen geluk, maar de aanslag op Trump legde alle breuklijnen in het huidige Amerika bloot. En de reacties geven niet de indruk dat ze snel zullen verdwijnen.

Een paar domme Democraten konden hun vingers niet bedwingen en tweeten dat moordenaars beter moeten mikken. Gelukkig waren ze de uitzondering. Te veel Republikeinen hadden geen moeite de aanslag te wijten aan de Democraten die Trump terecht afschilderden als een bedreiging voor de Amerikaanse democratie. Senator J.D. Vance, een van de kandidaten voor het vicepresidentschap, gaf president Joe Biden zelf de schuld. De samenzweringsfanaten zagen de ‘deep state’ aan het werk.

Als altijd is het bizar te horen verkondigen dat politiek geweld zo uitzonderlijk is in de Verenigde Staten. In Michigan probeerden ultrarechtse groepen nog tijdens Trumps presidentschap de gouverneur te ontvoeren. In dit wapengekke land is geschoten op leden van het Congres, op rechters. Zoals altijd hoor je dat dit niet Amerika is, niet past bij Amerika. Zoals de thoughts and prayers bij massamoorden is dit de vaste mantra op dit soort momenten. The New York Times slaagde erin om te stellen dat „geweld in tegenspraak is met Amerika” en tegelijkertijd terecht te klagen dat „geweldsdaden altijd al heel lang Amerikaanse politiek overschaduwen”. Vreemd hoe naïef en oprecht verbaasd Amerikanen zijn over hun eigen samenleving.

De afgelopen weken werd er druk gepraat en geschreven over hoezeer dit verkiezingsjaar lijkt op 1968. Demonstraties tegen bloedige oorlogen, toen Vietnam, nu Gaza, een politiek verdeeld land, familieleden die niet meer met elkaar praten. Een president die terugtreden overweegt. Zondag kregen we er bijna nog de moorden bij die dat treurige jaar kenmerkten. Nog te wachten staat ons een Democratische conventie in Chicago, of all places, die onrustiger dan ooit beloofd te worden. De verdeeldheid is net zo groot als toen, met een Amerika dat danig verzwakt is.

Ondertussen heeft deze aanslag directe gevolgen. Een van de vragen is hoe deze ervaring de gemoedstoestand van Trump zal beïnvloeden. De afgelopen maanden leek hij vaak een loose cannon, gestuurd door instinct en onderbuik. Wraakzucht was wat hem dreef. Wordt dat alleen maar erger? Of zal hij juist in het zicht van de dood, zijn toon temperen?

De Republikeinse conventie zal er uitsluitsel over geven. De visuele sfeer kunnen we voorspellen. Trump dook weg op een manier die de stramme Biden hem niet had kunnen nadoen. En de foto met het bloed op zijn wang, de geheven vuist en de vlag op de achtergrond zal de foto van deze campagne worden. Strijdbaar, onverwoestbaar en staand voor een resoluut Amerika. Je moet het hem nageven, of het nu adrenaline was of niet, Trump reageerde zoals alleen Trump dat kon doen.

De Republikeinen zijn extatisch, de trend was toch al in hun richting. Dit helpt. Maar ze staan voor een keuze op hun conventie die maandag in Milwaukee begint. Ze kunnen hun vaste toon aanslaan van haat en ressentiment, de Biden crime family aanklagen en de verdeeldheid aanjagen. Nu hebben ze echter een alternatief. Als ze daarvoor kiezen kunnen ze, bouwend op Trumps imago na de aanslag, juist een beeld van eenheid en morele kracht uitstralen. Make America One Again. Het klinkt haast absurd om dit te verwachten van Trump, de man zonder moreel kompas, maar als hij het moment weet te grijpen, kan hij de aanslag omzetten in steun van de vermeende kiezers in het midden. Let op de eenheidsboodschap vanuit Wisconsin.

Daar komt bij dat de Biden-campagne er niet aan ontkomt om zijn toon te veranderen. De bedoeling was om Trump, zijn regering en zijn gedrag aan de kaak te stellen. Om de bedreiging voor de democratie te benadrukken. Om 6 januari aan te voeren. Het zal allemaal een toontje lager moeten, of in elk geval subtieler dan tot nu toe het geval was. Voor het moment leidt het af van de problemen van Biden, maar deze ontwikkeling zou hem wel eens het laatste zetje naar de uitgang kunnen geven. Zijn opmerking tegen een donor voor zijn campagne dat het tijd is „om van Trump een schietroos te maken” zal eindeloos tegen hem gebruikt worden.

Amerika is aan een onmiddellijke burgeroorlog ontsnapt, maar het is nog niet voorbij. Het probleem is dat dit het podium is dat het land heeft opgetrokken. Met deze deelnemers, met beide partijen in deze staat, is het moeilijk verandering voor te stellen. Een grootscheepse opruiming, al of niet in de vorm van een fatale gebeurtenis voor Amerika die het toneel schoonveegt, lijkt de enige optie om opgestapelde woede en ressentiment te temperen en een vorm van eenheid te bewerkstelligen.

Zoals een verrassend contemplatieve deelnemer aan Trumps campagnebijeenkomst tegen CNN opmerkte: „Dit moet ophouden. Nu.” Ik twijfel er niet aan dat veel Amerikanen zijn hartenkreet delen. Helaas geven noch de gebalde vuist van Donald Trump en zijn „fight, fight, fight”, noch de rollator-act van Joe Biden het gevoel dat we op de drempel van een nieuwe tijd staan. Alles is pijnlijk voorspelbaar. Als deze aanslag daar iets aan zou veranderen, dan zou het een keerpunt zijn. Het vergt een optimisme dat onder de huidige omstandigheden moeilijk is op te brengen.

Wat als Donald Trump, na zijn bijna dood ervaring, morgen in Milwaukee een conventie begint onder het thema Make Amerika One Again. Je kunt je afvragen of Trump de morele wherewithall heeft om deze tournure te maken, maar hij zou de aanslag kunnen gebruiken om zijn boodschap van haat en ressentiment te vervangen door een boodschap van eenheid.

Je moet de man bewonderen voor zijn directe reactie op de aanslag. Niet alleen dook hij weg op een manier die de stramme Biden niet zou kunnen, hij was ook alert genoeg om die vuist op te steken en fight, fight, fight te roepen. De foto met de vlag op de achtergrond, het bloed op het gezicht gaat de campagne bepalen. Het was deels adrenaline, deels gut en instinct, maar verdomd, het werkte. Hier stond geen oude man, geen autoritaire leider in spe, maar iemand die vecht voor jou en risico durft te nemen.

Laten we gewoon meteen vaststellen dat de aanslag hem geen kiezers gaat kosten. Maar als Trump en de uit zijn hand etende partij de discipline en visie kunnen opbrengen om een eenheidscampagne te voeren, dan gaan ze dik winnen november. Ze slaan dan meteen de magere Democratische campagne die enkel en alleen gericht is op het gevaart Trump, de wapens uit handen. Een van Bidens te weinig genoteerde zwaktes is dat hij geen programma heeft ontvouwen voor de komende vier jaar. Haal de aanval op Trump weg (die moet sowieso geminderd na de aanslag) en er is niets over.

De Democratische campagne stond er slecht voor en is nu definitief onderuit. Biden moet weg, zo snel mogelijk. Hij had het mooi tijdens de Republikeinse conventie kunnen doen en zo aandacht wegtrekken, maar hij is te ijdel en koppig. Hij moet geduwd worden. 

De Trump die we komende week gaan zien (als hij slim is) kan niet door Biden onderuit gehaald worden. Kamala Harris heeft meer kans. 

Komende week wordt interessanter dan voorzien, nog afgezien van de voordracht van een vicepresident door Trump, waarschijnlijk maandag, de eerste avond. Dan zal Trump zich, pleisters op het oor, ook maar vast luid laten bejubelen. 

Terwijl Bidens kandidatuur langzaam wegsijpelt – wat heet langzaam, de persbriefing maakte duidelijk dat het onderwerp niet weggaat – worden er allerlei scenario’s voorgesteld voor vervanging. Aftreden lijkt me niet aan de orde. Deze koppige oude man zal niet als aftreder de boeken ingaan. Zijn idiote stellingname dat hij tegen de elite van de Democraten vecht, gaat hem alleen maar verder de modder in drukken. 

Geleidelijk aan, en dan steeds sneller, zullen andere Democraten hun nek durven uitsteken en laten zien dat de Biden partij niet zo volgzaam is als de Trump GOP. Zou er iemand zijn die de uitdaging opneemt en inderdaad, zoals Biden voorstelt, hem op de conventie bestrijdt? Gavin Newsom zou het kunnen, maar het lijkt me een problematisch traject.

Hoe dan wel verder? Iedere columnist heeft wel een voorstel. James Carville bijvoorbeeld, de Clinton fluisteraar, de man van ‘it’s the economy stupid’.

Laat ik er mijn scenario aan toevoegen. Biden gaat terugtreden en zal, op advies van de top Democraten, voorlopig niemand zijn zegen geven. Er zal een verkort primary traject voorgesteld worden, misschien zoals Carville voorstelt, met vier town hall meetings in vier hoeken van het land.

Hier is mijn scenario: alleen Kamala Harris zal zich kandidaat stellen. De overige pretendenten, ambitieuze lieden, zullen zich terugtrekken en haar vrij baan geven. Gretchen Whitmer, gouverneur van Michigan, gaf vandaag al het voorbeeld door zich niet beschikbaar te verklaren.

Gavin Newsom, hoewel brandend van ambitie, zal zich ook realiseren dat dit de verstandigste weg is. De rest, gouverneurs en senatoren, zal volgen.

Presto: Kamala Harris is de rechtmatige erfgenaam van Joe Biden. Dat zou de continuiteit van een succesvol presidentschap onderstrepen en tegelijk de oude man ruw van het toneel verwijderen.

Op 19 augustus begint een enthousiaste, levendige conventie waar de successen van de afgelopen vier jaar gevierd worden, waar avond aan avond Trumps zwakke kanten belicht worden, waar oude Joe op dag drie nog even mag komen kijken om toegejuicht te worden (al zou hij te koppig kunnen zijn om op te draven) en op dag vier Harris tot kandidaat wordt gekozen. Een vliegende start voor een vliegende campagne.

Kandidaten voor het vicepresidentschap? Een aantal van die gouverneurs, senatoren. Niet een vrouw en niet iemand van kleur, naast Harris. De gouverneur van Kentucky? Andy Beshear? Zuiderling om de Republikeinen dwars te zitten? Zou zomaar kunnen.

Harris-Beshear. Let op.

Terzijde: de psycho gaat zijn vice-president kandidaat aankondigen. Als ik de theeblaadjes goed lees dan is J.D. Vance niet meer zo waarschijnlijk als hij even leek. Vance zal Trump verdedigen en kan dat goed, beter zelfs als senator. Marco Rubio, senator van Florida, heeft een arsenaal van beledigingen van Trump achtergelaten voordat hij zich bekeerde. Het zou ook de rare tournure scheppen dat een senator van Florida ergens buiten de staat moet gaan wonen omdat Trump ook al uit Florida komt. Deze interpretatie, dat het ticket uit twee verschillende staten moet komen, is niet onomstreden maar wel algemeen aanvaard. Dick Cheney verhuisde terug uit Texas naar Wyoming toen hij het Bush-presidentschap overnam.

Blijft over die oude man uit North Dakota, Dough Burhum. Een non entity als er ooit een was, en dat is precies wat Trump nodig heeft. Iemand die onomstreden want non descript is. Trump is de GOP, wie er naast hem meedoet, maakt voor kiezers niets uit.

Trump-Burgum. Let op.

Nog een ding dan over het rariteitenkabinet. Er is vorige week en de weken daarvoor een hoop gezeurd over het verband van het woord omvolking met de Nazi’s. Dat is iets waar Nederlanders altijd op aanslaan. Racisme, idem dito. Het is voldoende voor de haatzaaier om te ontkennen dat er racisten in zijn clubje zitten, ook al kwalificeert de kamervoorzitter moeiteloos.

Wat mij verbaasde, en enigermate ergerde, is dat het niet ging over de vraag of deze mensen werkelijk geloofden dat ‘links’ bewust en opzettelijk migranten naar Nederland laat komen of lokt om het land van een ander volk te voorzien. Een samenzweringstheorie uit het boekje, nou ja, uit het boek van Baudet en Cliteur en de ongehoorde roeptoeters.

Nee, ze hadden niets met Nazi’s, vertelden de betrokken omvolkingstheorieverkondigers. Allicht. Maar de eenvoudige vraag: geloven ze werkelijk nog steeds in die bovenstaande samenzwering heb ik niet horen stellen, laat staan de racisten horen ontkennen. Dat zouden ze ook moeilijk kunnen want het is precies wat ze verkondigden. Ze kwamen ermee weg.

Door de focus op het Nazi monster en de Nederlandse obsessie met de oorlog sneeuwde onder waar het werkelijk om ging: deze mensen geloven nog steeds en zonder mitsen of maren in de omvolkingstheorie, de samenzwering dus. 

Ik had ongelijk vorige week in mijn verwachting dat Biden de koninklijke weg zou nemen en het interview met Stephanopoulos zou gebruiken voor een waardig terugtreden. Hij is er te ijdel en te koppig voor. In plaats daarvan liet hij ook door middel van het interview zien dat hij zo snel mogelijk moet vertrekken. 

Lezers stuurden me podcasts, zoals die van Heather Cox Richardson, een onvoorwaardelijke bewonderaarster van Biden. Ze klaagde dat het alleen maar ging over Bidens bad night en niet over de stortvloed aan leugens die Trump rondstrooide. Daarin heeft ze gelijk – al had bijvoorbeeld de Wall Street Journal, geen Biden fans, een mooie transscriptie met de leugens geannoteerd – maar het is beside the point.

Biden had om dit debat gevraagd om te laten zien dat hij niet een oude murmelaar was. Niet vreemd dat het dan over zijn murmelen gaat als hij precies laat zien waar iedereen bang voor was, en waarvoor al meer dan een jaar is gewaarschuwd (E.J. Dionne van de Washington Post bekent vandaag dat hij meer had moeten luisteren). Als hij een interview aankondigt en opnieuw laat zien dat hij niet scherp is. Als zijn moeder protector, Jill Biden, hem van het podium af moet helpen en namens hem de menigte toespreken: goed gedaan jochie, alle talking points goed gemaakt (over leugens gesproken).

Je kunt klagen over de media tot je een ons weegt, wie naar het debat heeft gekeken (of in elk geval het eerste desastreuze half uur) heeft gewoon met eigen ogen gezien dat hij een oude man is, rondtastend in zijn geheugen. 

Het gaat alleen maar erger worden. Het momentum kan niet meer gekeerd worden. Biden is een goner, Trump gaat winnen in november als Biden blijft zitten. Luister vooral naar het antwoord op de vraag van Stephanopoulos hoe Biden naar zichzelf zou kijken als zijn bejaardheid Trump de weg baant naar het Witte Huis? Dit zei Biden: “I’ll feel as long as I gave it my all and I did the goodest job as I know I can do, that’s what this is about.” Hij zei niet, zoals Dionne opmerkt, ‘als ik niet zeker was van een overwinning zou ik niet in deze race zitten’, maar murmelde gewoon verder. En ‘goodest’ is not good enough. (het werd in het transcript aangepast door Biden hulptroepen die ook wel weten dat goodest zo krom is als het taalgebruik van Biden in het algemeen.)

Als Cox Richardson naar zichzelf zou luisteren dan hoorde ze iemand die de Biden regering de hemel in prijst, en terecht, en consequent zegt dat het Biden-Harris is. Waarom is het dan zo moeilijk om het stokje over te dragen aan Harris? Kan ze gewoon niet erkennen dat de kiezers die Biden nodig heeft (en dat zijn niet dertig procent in het midden, maar vijf procent rondom al ingenomen posities – en het gaat om opkomst en enthousiasme) gaan afhaken, als ze dat al niet hebben gedaan? En wat moeten we verwachten van een conventie met een bejaarde rollatorman en de helft van de aanwezigen die eigenlijk iemand anders wil?

Macron wint niet maar verliest ook niet

In Frankrijk had ik gisteravond het gevoel dat Macron het superslim heeft aangepakt. Hij daagde Front National uit om te laten zien dat de resultaten voor Europa diep en blijvend waren. En hij heeft laten zien dat Frankrijk dat niet wil. Als je het mij vraagt, is Macron de grote winnaar van deze verkiezingen.

Had hij niets gedaan dan had steeds die rechtse ‘meerderheid’ staan te roepen dat ze een kans moesten krijgen. Had Le Pen gewonnen dan had ze moeten produceren, twee jaar voor de presidentsverkiezingen. Dat had, denk ik, alleen maar rechtse teleurstelling opgeleverd. Nu staat ze gewoon aan de kant. De kiezers willen het zo.

Nu is er een dreiging van chaos, al denk ik dat dat wel meevalt. Macrons eigen partij haalde veel meer zetels dan verwacht en dekt het onmisbare midden. Samen met het linkse front moet daar te regeren zijn. Zeker, over twee jaar duikt het gevaar van rechts opnieuw op, maar dat is van later zorg. Nu zit er nog een leider van Europa, een machtig president met een gematigde regering. Knap werk.

De haatzaaier

Ik ga niet over onze nieuwe regering schrijven. Teveel schaamte dat we met deze types zitten opgescheept. Maar wie verrast was over toon en instelling van de haatzaaier en zijn troepen (die leuke Fleur Agema, ogenschijnlijk competent, kan zich na twintig jaar haatzaaien ook niet inhouden), die heeft toch echt niet goed opgelet. Wie denkt dat Omtzigt een sterk geluid vanuit de kamer zal laten klinken? Duh. Dat de boerin minder enthousiast wordt? Dat Yesulgöz opeens een liberaal geluid laat horen?

Vrijdag geeft Biden een interview met George Stephanopoulos van ABC. Het interview gaat landelijk uitgezonden worden.

Ik voorspel: Biden zal uitgebreid uitleggen, vertellen wat hij in de afgelopen jaren heeft gepresteerd. Hij zal de kans krijgen om te waarschuwen voor Donald Trump. 

En dan, aan het einde van het interview, zal hij zeggen dat hij zich terugtrekt en dat hij Kamala Harris aanbeveelt als opvolgster. Het voorbeeld: Lyndon Johnson in maart 1968 nadat hij bijna had verloren in New Hampshire. Johnson had er al meer dan een jaar over nagedacht, en nu moest hij wel.

Voorspellen is altijd moeilijk, vooral in de toekomst, zoal Yogi Berra placht te zeggen. Laat ik mijn nek uitsteken. Vrijdag gaat het gebeuren.

Op 2 juli 1776 tekenden de founding fathers, het gezelschap dat Amerika in elkaar zette, de onafhankelijkheidsverklaring. John Adams hoopte dat het ieder jaar gevierd zou worden als afscheid van de Engelse koning. Twee dagen later – de post was in die tijd ongeveer even traag als nu – vond dat feest plaats en vier juli is het gebleven.

Dit jaar vierde het Amerikaanse Supreme Court, op 1 juli, een dag die in de geschiedenisboeken zal blijven staan, de herdenking van de onafhankelijkheid met het uitroepen van een nieuwe monarchie, een absoluut presidentschap. Een president, Republikein of Democraat, kan niet strafrechtelijk vervolg worden als hij dingen doet die, in een wijde en onaantastbare omschrijving, passen binnen de uitoefening van zijn ambt. Richard Nixon had gelijk: als de president het doet, dan is het legaal. Hij zei het pas een paar jaar later in een interview met David Frost, maar dit was het denken dat in zijn hoofd zat.

De rechters van het Supreme Court roepen bij voortduring dat ze te rade gaan bij wat de founding fathers historisch bedoelden. Het is een ideologisch keuze waarmee ze, zo blijkt nu, alles kunnen rechtvaardigen, van wapens voor iedereen tot abortus voor niemand. 

Wat een farce die zogenaamd conservatieve stellingname is, blijkt bij de immuniteit die nu wordt toebedeeld aan Donald Trump, putschpleger, en daarmee ook aan zijn opvolgers (hijzelf wellicht). Of die opvolgers er komen nadat de president die op 20 januari 2025 wordt geïnaugureerd nog zal vertrekken (of zijn opvolger, een Trump-acoliet het overgeërfde ambt zal verlaten) is maar zeer de vraag. Met wat je allemaal kunt doen onder deze immuniteit kun je het hele Amerikaanse politieke systeem op zijn kop zetten en zelfs, zoals rechter Sotomayor opmerkte, je politieke tegenstanders vermoorden. Luister naar Trump de wreker en je ziet wat er in 2025 gaat gebeuren. Het ministerie van Justitie, ooit ook de rechtshandhaver van Amerika (niet voor niets traden drie man af in de Saturday Night Massacre toen Nixon zijn ministerie dwong te doen wat hij wilde) wordt buitenspel gezet.

Ondertussen worden in Louisiana de tien geboden in openbare scholen geplaatst (het Supreme Court oordeelde ooit tegen die plaatsing, maar met deze bende weet je maar nooit). Never mind dat, zoals in de NYT vandaag mooi wordt betoogd, dat geneuzel over judeo-christelijke traditie altijd uitmondt, zoals ook bij Wilders, in racisme en white supremacy. Never mind dat de Republikeinse kandidaat een leugenaar is, een schuinsmarcheerder en in brede zin iemand die de tien geboden nooit bekeken heeft, laat staan ernaar heeft geleefd.

Het ziet ernaar uit dat president Biden toast is. Als om je heen wordt gelekt dat je nadenkt over vertrekken, is er geen redden meer aan. Dat was het toch al niet. In de NYT en de WP wordt druk gecolumniseerd over wie de kandidaat zou moeten zijn. De geloofsgekke conservatief Ross Douthat komt met een andere bejaarde op de proppen, senator Joe Manchin. Voor de rest de usual suspects. De sterkste argumenten lijken me op dit moment voor Kamala Harris. Ze heeft ervaring als prosecutor, als aanklager, en was als senator heel goed.

Trump heeft een prosecutor als tegenstander nodig, dat is een van de redenen dat oude Biden ongeschikt is. Harris kan ook betogen dat je met haar in feite de wens van de kiezers in de voorverkiezingen opvolgt. Zij is de beste woordvoerder van de successen van Biden die je je kunt voorstellen. Maar eerlijk gezegd maakt het mij niet uit. Als er maar iemand anders op het podium in Chicago staat.

Ondertussen blijven we zitten met die imperial president. Het boek van Arthur Schlesinger Jr. was ooit de reden dat ik staatsrecht ging studeren en verslaafd raakte aan Amerika. Hij schreef het als waarschuwing om die eerdere president die zichzelf onschendbaar achtte niet te veel ruimte te geven. Water under the bridge. 

Happy 4th of July, geniet ervan zolang u nog kunt.

Vooruit, nog een keer het debat en de bejaardheid van Biden.

Er wordt door Bidens omgeving bij herhaling gezegd dat dit een uitzondering was, een ‘slecht avond, kan gebeuren’. 

Het punt is dat het debat precies het omgekeerde was. Het had moeten laten zien dat de berichten en zorgen over Biden onterecht waren en dat deze avond de ware Joe Biden te zien zou zijn. Dit debat was geen uitzondering. Het liet precies zien wat er aan de hand is. Het was geen slechte avond, het was een gewone avond, precies wat we verwachtten en wat we vreesden.

Inhoudelijk kun je vaststellen dat de positie van Kamala Harris de afgelopen dagen sterker is geworden. Ze staat klaar en ik denk dat ze het ook zou kunnen. In elk geval biedt ze een eenheidsmogelijkheid waarachter iedereen zich zou kunnen scharen.

De andere opties, met name Gavin Newsom, zijn meer omstreden en zouden kunnen leiden tot een onaangename competitie tussen Democraten. Waarom Newsom? Hij is een goede gouverneur van Californië maar tegelijk het symbool van die staat. En de rest van het land is niet meer zo enthousiast over Californië als het ooit was – toen het land jong was en je naar San Francisco trok met een bloemetje in je haar. Hij heeft ook een enorme faux stap begaan tijdens de corona crisis door tijdens een lock down in Sonoma in een sterrenrestaurant te gaan eten. 

Nee, dan Gretchen. 

Het wachten is tot senaatsleider Chuck Schumer samen met minority leader in het Huis Hakeen Jeffries een sessie bijeen roept van top Democratische gekozen officials, vergezeld van Barack Obama, die zich verenigen over de te volgen strategie. 

Biden is toast. Het wachten is enkel tot hij het zelf ziet – hopelijk wordt hij wakker en suft hij niet door, zoals hij naar eigen zeggen tijdens het debat deed.

James Baldwin, een van Amerika’s beste essayisten ooit, is altijd goed voor een mooie en vooral toepasselijke quote. Michelle Goldberg van de NYT gaf me vandaag deze: “Not everything that is faced can be changed, but nothing can be changed until it is faced.” Baldwin schreef over segregatie en racisme, Goldberg verwijst naar Bidens ondergang. Ze schrijft, zoals ikzelf en vrijwel iedereen die het debat zag en commentaar geeft, over de noodzaak om Biden te dumpen. Ze ziet, terecht, dat er al twee jaar geleden en sindsdien talloze malen, werd geopperd dat Biden het moest laten bij een succesvolle termijn. Zie hier. En hier.

Het was een onderwerp dat maar doorsudderde. Zoals ook Hillary Clinton in 2013 al een fatale fout maakte door kandidaat te zijn en een hele generatie Democraten af te blokken en Trump het ambt te geven, zo maakte Biden al twee jaar geleden, na de tussentijdse verkiezingen die juist een enorme opsteker waren voor de Democraten, dezelfde fout. Iedereen zag het, er werd over gepraat en geschreven, en het afgelopen half jaar heeft menig columnist Biden opgeroepen te vertrekken. Maar pas nu we het probleem recht in de ogen zien – de oude man in het debat, op de rand van een mini stroke – kunnen we er echt over praten. 

Nu komt er de uitspraak van het Supreme Court nog bij. Een president is immuun tot het tegendeel is aangetoond, daar komt het op neer. En aantonen dat iets niet binnen de ruimte van het presidentschap valt, zo merkten de conversatieve Trump rechters op, zal nog behoorlijk moeilijk zijn. Er zal nog heel wat geïnterpreteerd worden voordat we weten wat we echt aan deze uitspraak hebben, maar het lijkt wel duidelijk dat we afgaan op een imperial presidency, zoals Arthur Schlesinger Jr. het in 1973 noemde – in een boek dat mij zelf op het pad zette van Amerikaanse staatsrecht en Amerikaanse politiek, maar dit terzijde.

In zijn fameuze interview met David Frost, in 1977, een nabeschouwing op zijn destructieve presidentschap, formuleerde Richard Nixon zijn idee over de almacht van een president zo: “When the president does it, that means that it is not illegal.” Verderop stelde hij dat als  “the president approves an action because of the national security — or in this case because of a threat to internal peace and order of significant magnitude — then the president’s decision in that instance is one that enables those who carry it out to carry it out without violating a law.”  Anders zit je in een onmogelijke positie, vond Nixon. Trump en, laten we dat niet vergeten, ook andere presidenten van welke partij dan ook, krijgen nu wat Nixon had gewenst. Ze mogen doen wat ze willen.

Het plaatst de verkiezingen en Bidens onwil te vertrekken in een nieuw perspectief. Als Trump wordt gekozen dan kan hij doen wat hij wil. De minister van Justitie wordt zijn loopjongen, precies wat Trump wilde toen hij Jef Sessions na een half jaar ontsloeg en verving door William Barr die wel deed wat de imperial psycho wilde. Het kostte Barr zijn reputatie maar dat lijkt geen probleem voor iemand die een heel boek volpende over het gevaar van Trump en vervolgens aankondigde dat hij toch op de man zal stemmen.

Trump liet er geen gras over groeien. Hij had al eerder laten weten dat Biden juist zou profiteren van immuniteit omdat hij Jan en Alleman wil vervolgen als wraakoefening, hij beschouwde de uitspraak van zijn rechters als een overwinning.

En terecht. Als onroerend goed boer leerde Trump een aantal dingen. Je hoeft je leveranciers niet te betalen, ze laten zich keer op keer bedriegen. Je overleeft met goede en vooral veel juristen die weten hoe ze zaken moeten oprekken. Je kunt iedereen kapot procederen. En dat is precies wat hier gebeurt. Trump hoeft de consequenties van zijn daden niet te accepteren, hij kan ze op 20 januari wegwerken door zijn knipmessende minister van Justitie opdracht te geven alle aanklachten op te heffen en onderzoeken stop te zetten.

Toen Trump drie rechters benoemde (met dank aan Mitch McConnell die een zetel stal, en, eerlijk is eerlijk, ook met dank aan Ruth Bader Ginsburg, die net als Biden te lang bleef zitten) zei hij omonwonden dat hij erop rekende dat ze ‘zijn’ rechters zouden zijn. Het was altijd zijn plan om de verkiezingen van 2020 te frustreren en hoopte met de rechters zijn zin te krijgen. Wel, geef Trump krediet voor zijn activisme: ze doen het vuile werk voor hem.

Twee rechters springen eruit. Clarence Thomas, ethisch gehandicapped, is getrouwd met een activiste die in 2020 en 2021 (en nog steeds) de verkiezingsfraude van Trump pushte. En nu beslist deze man over de vraag of de staatsgreeppleger er zonder schade vanaf komt. Rechter Samuel Alito, die van de absurde abortus uitspraak, heeft bij zijn huizen vlaggen wapperen van de Trump beweging. Het is mijn vrouw, roept de rechter. En nu beslist hij over immuniteit voor de staatsgreeppleger.

Interessant ook weer dat rechters die claimen terug te vallen op ‘original interpretation’, op de gedachtenwereld van de Founding Fathers, met deze uitspraak alles op zijn kop zetten. Een onschendbare koning was precies wat James Madison en de opstellers van de grondwet niet wilden. Nu hebben we die, met dank aan deze ideologische kromdenkers.